بخشی از مقاله
چکیده:
هدف: یکی ازمسایلی که امروزه اهمیت فراوانی یافته است زیبایی دوستی و زیبایی طلبی است که بیشتر ناشی از تغییرات فرهنگی ارزشی و تبلیغات رسانه ها و فضای مجازی می باشد. بر این اساس تحقیق حاضر بررسی رابطه بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیباییرا وجه همٌت خود قرار داده است. مواد و روش ها: روش تحقیق حاضر پیمایشی بوده و از تکنیک پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. نمونه آماری تحقیق تعداد 50 نفر که برای جراحی های زیبایی به بیمارستان 22 بهمن مشهد مراجعه کرده بودند و در آزمون بد شکلی بدن نمره بین 46 تا 108 کسب کرده بودند انجام شد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.
ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه روابط چند بعدی بدن- خود 46 ماده - 1997 - و مقیاس نگرشهای ناکارآمد - 1978 - - DAS - بوده است. آنالیز داده ها با نرم افزار spss20 و با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شد. یافته ها:میانگین سنی آزمودنیها 26,68، واریانس و انحراف معیار به ترتیب برابر 27,77 و 5,27 می باشد. یافته ها نشان داد که بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیبایی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از این است که هر چقدر افکار ناکارآمد و خودشیفتگی در افراد بیشتر بوده است اعتقاد به بدشکلی آنان نیز بیشتر می باشد.
کلید واژه: افکار ناکارآمد، خودشیفتگی، بد شکلی بدنی.
مقدمه:
سلامتی از بهترین موهبتهای خداوندی است. از جمله علل و عواملی که به این سلامتی را تهدید میکنند بیماریها و اختلالات مختلف هستند که بدشکلی بدنی - 3 - BDDو احساس چاقی روانی4 از جمله آنها میباشد. امروزه یکی از دغدغهها و نگرانیهای افراد مربوط به ظاهر و شکل بدن خود میباشد و به نوعی رسیدگی به وضعیت ظاهری خود را مورد توجه و دقت قرار میدهند. اما افراد و گروههای در جوامع مختلف از جمله در ایران وجود دارند که به این موضوع اهمیت و توجه بیشتری میدهند و به طور وسواس گونهای وقت زیادی صرف این موضوع میکنند.گرچه بدشکلی بدنی - BDD - به عنوان یک اختلال خوردن، اختلال وسواسی جبری و یا یک اختلال بدشکلی در نظر گرفته شده، اما در هر حال یک اختلال تصور بدنی با تأثیرات اجتماعی -روانشناختی و احتمالاً بیولوژیکی متصور میشود. ابزارهای ارزیابی همراه با خصوصیات قابل قبول زیست شناختی به منظور بررسی و مقایسه اختلالات بدشکلی بدنی - BDD - به وجود آمدهاند.
ارزیابیها و نتایج نهایی از بررسی عملکردهای کنترل شده بیان میدارد که عملکردهای رفتاری شناختی در بدشکلی بدنی - BDD - میتواند به همان اندازه تأثیر نامطلوب نابهنجاریهای مربوط به اختلالهای وسواسی سری و پرخوری عصبی باشد. عمدهترین شکایات شامل جنبههایی مثل موی سر و بدن، خصوصیات صورت، لکههای پوستی، رانها، شکم، پستانها، کفلها و اندامهای تناسلی میباشد. مشخص است که اکثر بیماران دارای چندین علامت بد شکل هستند. در سالهای اخیر توجه بسیاری به مسائل و موضوعات تصور بدنی مربوط با بدشکلی بدنی - - BDD جلب شده است.
افراد مبتلا به بدشکلی بدنی - BDD - به علت ترس و هراس و نارضایتی که از بدشکلی و ظاهر بدن خود دارند درصدد رفع و از بین بردن آن به پزشکان و متخصصان تغذیه و لاغری و جراحان پلاستیک مراجعه میکنند. این گرایش روزافزون در خصوص نابهنجاریها و اختلالات بدشکلی بدنی باعث ایجاد ارزیابیها و مطالعات بسیاری شده است. با توجه به مطالب فوق این پژوهش برای رسیدن به اهداف تحقیق و بررسی رابطه بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیبایی انجام شده است.
طرح پژوهش:
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از×نوع همبستگی می باشد که بررسی رابطه بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیبایی را مورد مطالعه قرار داده است. جامعه آماری: جامعه مورد پژوهش در این مطالعه کلیه افرادی است که برای جراحی های زیبایی به بیمارستان 22 بهمن مشهد مراجعه کرده و در آزمون بد شکلی بدن نمره بین 46 تا 108 کسب کرده اند. نمونه آماری: 50 نفر با اختلال بدشکلی بدن طبق پرسشنامه بد شکلی بدن که نمراتی بین 46 تا 108 کسب کرده بودند. این نمونه آماری به روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس عقیده دکتر دلاور که تعداد 50 نفر نمونه برای معادلات همبستگی کافی می باشد انتخاب شدند. معیارهای انتخاب نمونه علاوه بر نمره بد شکلی بدن عبادت بودند از:
1. تحصیلات حداقل راهنمایی به بالا
2. جنسیت: زن و مرد
3. نداشتن مشکل فیزیکی و جسمی
4. عدم اختلال روانی بر اساس مصاحبه تشخیصی
روش تعیین حجم نمونه بر این منوال بوده است که اول به گروه جامعه ما پرسشنامه بد شکلی داده شد و در مرحله دوم از بین این افراد کسانی که نمره بالایی در این آزمون گرفتند 50 نفر به عنوان نمونه ما قرار انتخاب شدند که پرسشنامه خود شیفتگی و نگرش های ناکار آمد هر دو به این 50 نفر منتخب داده و به وسیله آنها تکمیل گردید. روش آماری و تجزیه و تحلیل: ابزار گرد آوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه ای بود که در چهار بخش تنظیم گردیده بود. بخش اول پرسشنامه در مورد اطلاعات جمعیت شناسی و در بردارنده سوالاتی مانند سن، جنس، سطح سواد و...بود .بخش دوم؛ پرسشنامه روابط چند بعدی خود بدن - MBSRQ - شامل 46 ماده است که به منظور ارزیابی تصویر تن طراحی شده است و شامل 6 مولفه ارزیابی وضع ظاهری، گرایش به ظاهر، ارزیابی تناسب، گرایش به تناسب، دل مشغولی با اضافه وزن یا وزن ذهنی و رضایت از نواحی بدنی می باشد. نسخه نهایی این پرسشنامه توسط کش در سال 1997 تهیه شده است. چهارچوب پاسخ گویی آزمودنی بر مبنای یک مقیاس لیکرت که دارای 5 نمره می باشد برای سوالات 1 تا = - 37کاملاً1 مخالفم ، تا 5کاملاً موافقم - و برای سوالات 38 تا -1 - 46 بسیار ناراضی تا 5 بسیار راضی - پاسخ میدهد. نمره گذاری بر اساس نمره ای که فرد بدست می آورد به شرح زیر طبقه بندی می شود:
نمره بین 46 تا 108 نشانگر این است که میزان رضایت فرد از روابط چند بعدی بدنش بد است. نمره بین 108 تا 170 نشانگر این است که میزان رضایت فرد از روابط چند بعدی بدنش متوسط است. نمره بین 170 تا 230 نشانگر این است که میزان رضایت فرد از روابط چند بعدی بدنش خوب است. مشخصه های روان سنجی این پرسشنامه در مطالعات خارجی مورد تایید قرار گرفت و در ایران نیز راحتی به بررسی اعتبار و روایی آن پرداخت . در فرم فارسی این مقیاس ضرایب آلفای کرونباخ ماده های هریک از خرده مقیاس ها در مورد یک نمونه 217 نفری از دانش آموزان به ترتیب %91-%79-%83-%85-%88 و %94 گزارش شد که نشانه همسانی درونی خوب پرسشنامه بود . ضرایب همبستگی بین نمره های 67 نفر از افراد این نمونه نیز در دو نوبت با فاصله دو هفته به ترتیب %78 برای ارزشیابی قیافه، %75 برای جهت گیری تناسب اندام ، %84 برای وزن ذهنی و %89 برای رضایت بدنی به دست آمد که نشانه پایایی باز آزمایی رضایت بخش این مقیاس است . - پری زاده و همکاران، - 1391 همچنین عرب قائنی و پروندی ضریب همبستگی این مقیاس را با مقیاس عزت نفس روزنبرگ% 27 5 به دست آوردند - اله قلیلو و همکاران؛. - 1391
بخش سوم پرسشنامه؛ مقیاس نگرشهای ناکارآمدדDAS”بود. این مقیاس توسط وایزمن و بک - 1978 - بر مبنای نظریه بک در مورد محتوای ساختار شناختی در افسردگی تهیه شده است. در این تحقیق از نسخهی 26 آیتمی این پرسشنامه استفاده شده که از نسخهی 40 آیتمی فرم الف توسط ابراهیمی، نشاطدوست،کلانتری، مولوی و اسدالهی گرفته شده است. آلفای کرونباخ آن 0/92، همبستگی با فرم اصلی آن 0/97 و روایی پیشبین آن از طریق همبستگی با نمرات پرسشنامهی سلامت عمومی در گروه بیمار و سالم 0/56 به دست آمد. این مقیاس دارای 4 عامل زیربنایی کمالطلبی، نیاز به تایید دیگران، نیاز به راضی کردن دیگران و آسیبپذیری–ارزشیابی عملکرد است. در مجموع گزینههای مقیاس، نگرشهای ناسالم در مورد خود، دیگران و آینده را بر اساس نظریهی شناختی بک مورد ارزیابی قرار میدهد.در تحقیق حاضر ضریب آلفای کرونباخ 0/85 به دست آمد.
