بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر بررسی رابطه بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیبایی را مورد مطالعه قرار داده است. روش تحقیق پیمایشی بوده و از تکنیک پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. نمونه آماری تحقیق تعداد 50 نفر که برای جراحی های زیبایی به بیمارستان 22 بهمن مشهد مراجعه کرده بودند و در آزمون بد شکلی بدن نمره بین 46 تا 108 کسب کرده بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه روابط چند بعدی بدن- خود 46 ماده - 1997 - ، پرسشنامه نگرشهای ناکارآمد - 1978 - - DAS - و پرسشنامه باورهای شخصی - - PBQ بوده است. آنالیز داده ها با نرم افزار spss20 و با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شد.
یافته های تحقیق نشان داد که بین افکار ناکارآمد و خودشیفتگی با بد شکلی بدنی در متقاضیان جراحی های زیبایی رابطه معناداری وجود دارد به طوریکه هر چقدر افکار ناکارآمد و خودشیفتگی در افراد بیشتر بوده است اعتقاد به بدشکلی آنان نیز بیشتر می باشد.
کلیدواژه: افکار ناکارآمد، خودشیفتگی، بد شکلی بدنی
مقدمه
یکی از مسایلی که امروزه اهمیت فراوانی یافته است زیبایی دوستی و زیبایی طلبی است که بیشتر ناشی از تغییرات فرهنگی ارزشی و تبلیغات رسانه ها و فضای مجازی می باشد - تورنتون و ریکمن - 2013؟× 1 توجه به ظاهر و متناسب بودن در هر دوره ای وجود دارد اما گاهی این توجه به صورت افراطی و حساسیت شدید ظهور پیدا می کند که دیگر طبیعی نبوده و تبدیل به یک اختلال می گردد و عملکرد فردی و اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال بدشکلی بدن نام دارد. اگر این اختلال در فرد شدیداً پیشرفت کند او را به فردی منزوی از جامعه تبدیل می کند. این می تواند بر زندگی کاری و تحصیلی او تاثیر منفی داشته باشد. افراد مبتلا به اختلال بد شکلی بدن در معرض شدید ابتلا به افسردگی های حاد بوده و استرس و ناراحتی ناشی از این اختلال بسیاری از آنها را به سمت خودکشی سوق می دهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به این اختلال متحمل عمل های جراحی بسیاری در تلاش برای اصلاح نقص خود و بهبود ظاهرشان می شوند. اصطلاح بد شکلی بدن2 برای اولین بار در سال 1886 برای توصیف اختلال و علائم بد شکلی بدن توسط مورسلی3 یک روانشناس ایتالیایی استفاده شد. کرپلین4 معتقد بود که بد شکلی بدن باید به عنوان یک روان رنجوری وسواس گونه بررسی شود - فیلیپس، 1991؛ سانسبکی و×اسمت، × .5 - 2000
ملاک های تشخیصی اختلال بد شکلی بدن بر مبنای متن تجدید نظر شده چهارمین راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی شامل اشتغال ذهنی با یک نقص خیالی یا نقص جزیی در ظاهر یا قیافه؛ اگر نابهنجاری جسمی مختصری هم وجود داشته باشد نگرانی شخص نسبت به آن به طور آشکار افراطی می باشد. این اشتغال ذهنی از لحاظ بالینی باعث پریشانی و اختلال چشمگیر در عملکرد شغلی و اجتماعی یا دیگر حیطه های کارکردی می شود - کاپلان و سادوک، 2007ترجمه رضاعی،.1387ص،.“6 213
از دیدگاه رفتاری شناختی دوام اشتغال ذهنی با نقص خیالی یا واقعی ناشی از یک الگوی فکری غیر انطباقی می باشد. به گفته ی این دیدگاه افراد دارای این اختلال ممکن است الگوی تحریف شده ی از تفسیر ظاهر فیزیکی خود داشته باشند - بالمن و ویلیهم، .7 - 2004 برای مثال، فردی که معتقد است بینی اش بزرگ است تمایل دارد که موقعیت های مبهم را به روشی تفسیر کند که باورهایش را تصدیق کند. همچنین فردی با اختلال بدشکلی بدن ممکن است تلاش کند استرس شدید خود که مربوط به نقص دریافتی اش است را به وسیله انجام رفتارهایی مانند جستجوی اطمینان از دیگران، وارسی خود در آینه یا اجتناب از موقعیت های اجتماعی تسکین دهد. در نتیجه الگوی فکری غیر انطباقی مرتبط با اختلال بدشکلی بدن می تواند رفتارهای وسواسی که از طریق کاهش موقتی اضطراب، ترس و افسردگی تقویت می شود را راه اندازی کند - بالمن و ویلهم، .“ 2004
علت دقیق اختلال بد شکلی بدن مشخص نیست. یک تئوری عنوان می کند که این اختلال به واسطه مشکل در اندازه یا عملکرد در بعضی قسمت های مغز است کهاطلاعات مربوط به ظاهر را پردازش می کند. این واقعیت که اختلال بد شکلی بدن معمولاً در افرادی ایجاد می شود که اختلالات سلامت روانی دیگر مثل افسردگی حاد و اضطراب هم دارند، پایه و اساس بیولوژیکی این اختلال را تایید می کند. از جمله عوامل دیگری که می تواند بر ایجاد یا تحریک اختلال بد شکلی بدن تاثیر داشته باشد؛ عبارتند از:
- تجربه اتفاقات آسیب زا یا تعارضات
- احساسی در طول دوران کودکی ×
- اعتماد به نفس پایین ×
- وجود والدین یا افراد دیگری که شدیداً به ظاهر فرد انتقاد می کنند ×
- فشار همسالان و جامعه ای که وضعیت ظاهری را مساوی با زیبایی و ارزش می داند هم می تواند بر ایجاد این اختلال در افراد تاثیر بگذارد - فیلیپس8 و همکاران ،× - 1997؟ × بطور رسمی بدشکلی بدن بعنوان نوعی اختلال جسمانی شکل طبقه بندی شده است زیرا موجب اشتغال ذهنی به برخی ازجنبه های بدن می شود .9
افراد مبتلا به بدشکلی بدن دلمشغول نقایص تصوری یا خیالی در ظاهر خود هستند. این دل مشغولی به قدری شدید است که موجب ناراحتی میشودکه اهمیًت بالینی دارد و یا در عملکرد اجتماعی و شغلی آنها اختلال ایجاد می کند. در موارد شدید ممکن است این افراد خود را بقدری منزوی کنند که درخانه حبس شوند و هرگز حتی برای کار بیرون نروند. بر اساس براورد انجام شده میزان اشتغال انها بطور متوسط در حدود %5است - بوچر، مینیکا × .10 - 2007
خودشیفتگی یک ساختار شخصیتی است که در سطح گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته و از طریق بزرگ نمایی و خود پنداره متکبرانه ای توصیف می گردد - راسکین و تری11. - 1998 ویژگی های اصلی خود شیفتگی عبارتند از: خود بزرگ نمایی، غرور و خودنمایی، احساس برتری و تکبر، گرایش به مدیریت و بهره برداری از دیگران برای انجام اهداف شخصی - راسکین و هال.12 - 1979 همینطور که از اسطوره اصلی هر کس استنباط می شود، سطوح بالایی از توجه به ظاهر شخصی و تمایل به نشان دادن ظاهر مؤلفه های جدایی ناپذیر خود شیفتگی هستند. به خودی خود، این موارد روابط مثبت مشاهده شده بین خود شیفتگی و جذابیت عینی و واقعی و خود ادراکی را نشان می دهند - بک.اسموک× .13 - 2010
گرچه این نتایج گاهی اوقات با جنبه های تاریک و یا ناخوشایند شخصیت مرتبط باشند، خود شیفتگی در سطح بهنجار همچنین می تواند دارای تأثیر حفاظتی بر روی تجربیات جسمانی باشد - هولزمان و×استراب.14 - 2012 مطالعات اولیه بیان کردند که خود شیفتگی در سطح بهنجار با تصویر جسمی مثبت تر همراه است - جاکسون واروین15 - 1992 و بروز اختلالات غذایی زنان را کاهش می دهد - استرنبرگ و شو16 - 1997 گرچه روابط بین مردان دارای ابهام بیشتری بوده است - براون وگراهام× .17 - 2008
خود شیفتگی پر آب و تاب صفتی مربوط به بزرگ نمایی، تجاوز و نفوذ و سلطه را نمایان می سازد، در حالیکه خود شیفتگی آسیب پذیر بیشتر بزرگ نمایی دفاعی و متزلزلی را آشکار می سازد که می تواند احساسات و عواطف بی کفایت و منفی را پنهان سازد - براون18،. - 2009 مطالعات اولیه بیان میکند که خودشیفتگی در سطح بالاتری با تصویر بدشکلی بدن رابطه مثبت برقرارمی کند و×افرادی که در سطح خودشیفتگی قرار دارند اسیب پذیری بالایی دارند×و×همچنین دارای ویژگی بدشکلی بدن در رده بالایی قرار دارند و این ویژگی یکی از شاخص ترین ویژگیهایی میباشد که فرد دارای احساس بدشکلی بدن به ان دچار است که بیشتر ظاهر خود را منفی قلمداد میکند و غرق در باورهای منفی در مورد ظاهر خود میباشد و این ویژگی را یک ویژگی مثبت برای بالابردن اعتماد بنفس بیشتر و سلامتی حضور در اجتماع می بیند. علی رغم شاخص های خودشیفتگی قوی ترین پیش بینی کننده تصویر بدنی منفی در فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته می باشد. امروزه توجه روان درمانگران به سمت تاثیر باورها و تفکرات در ایجاد انواع مسایل روانشناختی جلب شده است. ×
