بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به ارتباط بین تیپ های شخصیتی با نوع مصرف مواد مخدر و سابقه برگشت مجدد پرداخته است. این پژوهش از نظر هدف در زمره پژوهش های بنیادی محسوب می شود و روش تحقیق در این پژوهش از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد نظر پژوهش، کلیه افراد مصرف کننده مواد مخدر به تعداد 130 نفر است که در زمان انجام پژوهش برای ترک به کمپ های ترک اعتیاد مجاز شهر مشهد مراجعه کرده بودند. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن تمامی افراد مصرف کننده مواد مخدر با توجه به نمونهگیری تصادفی با استفاده از جدول مورگان تعداد 97 نفر انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مربوط به افراد نمونه از نوع میدانی بود. که به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های 5 عامل بزرگ شخصیت NEO-FFI و الگوی سوء مصرف مواد استفاده شد.
در این پژوهش برای پاسخ گویی به فرضیات از روش های آماری در دو سطح توصیفی و استنباطی، استفاده شد و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در سطح آمار توصیفی از جداول توزیع فراوانی، میانگین و در سطح آمار استنباطی، برای اثبات یا رد فرضیه ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که تیپ شخصیتی گشودگی و دلپذیر بودن نمره بیشتری را نسبت به سایر تیپ های شخصیتی در معتادان به مواد مخدر - نمونه آماری پژوهش - به دست آورده اند. از نتایج دیگر که براساس تجزیه و تحلیل داده های به دست آمد از ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط تیپ های شخصیتی با نوع مصرف مواد مخدر و سابقه برگشت مجدد در معتادان شهر مشهد بود.
کلید واژگان: تیپ های شخصیتی، نوع مصرف مواد مخدر و سابقه برگشت مجدد
بیان مسئله
سوء مصرف مواد یکی از مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی مهم در بسیاری از کشورهاست. تحقیقات نشان می دهد که اعتیاد به مواد مخدر چند وجهی یا چند عاملی است و عوامل مختلف روانی، اجتماعی، فرهنگی و ژنتیکی در این زمینه دخیل است - کاپلان و سادوک1، . - 2003 اعتیاد نوعی آسیب اجتماعی است که ریشه در محرومیت های مزمن و طرد شدگی افراد و گروه های خاص در جوامع مختلف دارد و هزینه های زیادی را به جوامع تحمیل می کند - قاضی نژاد و ساوالانپور2، . - 2009شخصیت فرد را می توان بر مبنای تأثیری که فرد بر دیگران به جای می گذارد، تعریف کرد - شولتز3، . - 2005 یکی از مهمترین دسته بندی های مربوط به تیپ های شخصیت، مدل پنج عاملی است که مک کرای و کاستاو - 2004 - 4 آن را در امتداد پنج بعد یا پنج عامل اصلی شامل تیپ های روان نژندی5، برون گرایی6، گشودگی7، دلپذیر بودن8 و مسئولیت پذیری و با وجدان بودن9 توصیف کردند.
تیپ های شخصیتی از عوامل مهم سبب شناختی در گرایش به رفتارهای پرخطر از جمله مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر و فعالیت های جنسی نا ایمن بشمار می روند - پولیمنی و همکاران10، . - 2010 از دیدگاه روانشناختی افراد سوء مصرف کننده مواد یک تیپ شخصیتی آسیب پذیر دارند - باند11، . - 2005 خصوصیات شخصیتی معتادان به مواد مخدر صرفاً ناشی از مواد مخدر نیست بلکه معتادان، قبل از اعتیاد دارای نارسایی های روانی و شخصیتی عدیده ای بوده اند که بعد از اعتیاد به صورت مخرب تری ظاهر و تشدید شده است، لذا مشکل معتادان تنها مواد مخدر نیست، بلکه در اصل رابطه متقابل شخصیت او و اعتیاد مطرح است - کتابی و همکاران12، - 2009 و ساختمان شخصیتی برخی از افراد برای پذیرش اعتیاد مساعدتر از دیگران است - گرگانی13، . - 1990نتایج پژوهش محققین نشان داد که میان تیپ های شخصیتی و گرایش به مصرف مواد ارتباط مستقیم معنیدار وجود دارد - آدرم و همکاران14، . - 2010 در یک مطالعه مشخص گردید که مصرف کنندگان تریاک
