بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق : ارزیابی متغیرهای تیپ شخصیت و هوش هیجانی در ارتباط با انتخاب نوع رشته ورزشی به منظور موفقیت در ورزش و انتخاب رشته ورزشی در میان معلولان ضروری به نظر می رسد. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه تیپ شخصیت و هوش هیجانی با نوع رشته انتخابی در بین معلولان جسمی ورزشکار می باشد.
روش تحقیق : بدین منظور ، 168 نفر از ورزشکاران معلول زن و مردحاضر در رشته های ورزشی شنا، دوومیدانی، شطرنج، والیبال نشسته، وزنه برداری و تنیس روی میز پرسشنامه تیپ شخصیت آیزنک و هوش هیجانی شیرینک را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده های پژوهش ، از شاخص ها و روش های آماری شامل فراوانی ، میانگین انحراف معبار، ضریب همبستگی کندال ،تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین میزان تیپ شخصیت برونگرا و نوع رشته ورزشی مورد علاقه فقط در گروه cp و بین میزان تیپ شخصیت برونگرا و نوع رشته ورزشی - واقعی - در دو گروه معلولین جنگی و cp رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد . - P<0.05 - همچنین بین میزان تیپ شخصیت درونگرا و نوع رشته ورزشی - مورد علاقه - در سه گروه ارتباط معنی داری - منفی و معکوس - وجود دارد . - P<0.05 - بین هوش هیجانی و نوع رشته ورزشی مورد علاقه و واقعی نیز در سه گروه معلول رابطه منفی و معکوسی برقرار است و بین میزان هوش هیجانی و تیپ شخصیت درونگرا در هر سه گروه، معلولین جنگی ،کوتوله ها و cp ارتباط مثبت و مستقیم وجود دارد. . - P<0.05 - و در آخر بین میزان مولفه های هوش هیجانی - به جز خود اگاهی - و هوش هیجانی در بین سه گروه-cp معلولین جنگی- کوتوله ها تفاوت معنی داری وجود دارد - . - P<0.05
نتیجه گیری: معلولان درونگرا با هوش هیجانی بالا به سمت ورزش های انفرادی می روند و تفاوت در مولفه های هوش هیجانی در انتخاب نوع رشته ورزشی تاثیر گذار است.
مقدمه:
معلولان جسمی به عنوان بخشی از جامعه نیازمند برنامه های ورزشی و حرکتی هستند . به همین دلیل شناخت عوامل روانشناختی و همبسته های مؤثر در حل مشکلات ونابهنجاری های رفتاری معلولان و اقدام در زمینه برنامه ریزی به منظور اصلاح و بهبود این عوامل یکی از روشهای مؤثر در پیشگیری از اختلال های روانی به حساب می آید - اصلانخانی، . - 1388 بررسی ها نشان داده اند که فعالیت بدنی می تواند در مقابله با تنیدگی های روانی به افراد معلول کمک کند.
در حال حاضر ، یکی از مباحث جدید در عرصه روانشناسی ورزشی،هوش هیجانی است. به اعتقاد بار-اون - 1999 - ، هوش هیجانی ، مجموعه ای از توانایی ها و مهارت هاست که فرد رابرای سازگاری مؤثر با محیط و کسب موفقیت در زندگی توانمند می سازد. - بار-اون7 ،. - 1999 هوش هیجانی و مهارت های هیجانی و اجتماعی در طول زمان رشد تغییر می کند و می توان با آموزش و برنامه های اصلاحی مانند تکنیک های درمانی ،آنها را بهبود بخشید. پژوهش ها نشان داده اند که آموزش مهارت های هیجانی و اجتماعی ،که به تعبیری تقویت هوش هیجانی است،نقش مهمی در بهبود کیفیت روابط بین فردی و اجتماعی دارد. این آموزش ها در مدارس و محیط های شغلی دریافت می شود.
- الیس1 و همکاران، . - 1991 هوش هیجانی به حدی برای موفقیت ضروری است که 60درصد عملکرد فرد را در محیط کار رقم می زند و قوی ترین نیرو برای رهبری و موفقیت است - گلمن، دانیل، . - 1382 هوش هیجانی پیش بینی موفقیت را نیز ممکن می سازد؛ زیرا نشان می دهد که فرد چگونه بی درنگ واکنش خاص خود را در هر موقعیتی به کار می گیرد - بار-اون، . - 2006 افراد با هوش هیجانی بالا ،حالت هیجانی مورد نیاز و متناسب با موقعیت های مختلف را از خود نمایش می دهد و درصورت داشتن هوش هیجانی ضعیف ، رفتار ناسازگارانه ای مانند عدم تعهد ،کم تلاش کردن و عدم استقامت در مقابل شکست را نشان می دهند.
ویژگی های شخصیتی نیز به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای بکار گرفته شده در ورزش تأکید شده است.کاستا و مک کریدی - 1994 - شخصیت را مجموعه کلی ویژگی های کیفی فرد که در رفتار او تجلی می یابند، تعریف می کنند و برای شخصیت پنج بعد برون گرایی، وظیفه شناسی، گشودگی به تجربه ، سازش یافتگی و نوروتیسم را شناسایی و معرفی نمودند - اصلانخانی و همکاران، . - 1388 خصوصیات شخصیتی به دو دسته تیپ شخصیتی AوB تقسم بندی می شوند .
افراد تیپ شخصیت A با ویژگی هایی مانند داشتن انرژی زیاد ،رقابت جویی، جاه طلبی ،بی حوصلگی و ستیزه جویی ،عصبانیت زود هنگام در مقابل تیپ شخصیت B ،که افرادی آرام هستند قرار دارند ]رز2، - 1999 - به نقل از مرزآبادی و غلامی فشارکی،.[1389 خصوصیاتی که آیزنک برای افراد درونگرا توصیف می کند ، از جمله قدرت بیان خوب ، دقت کافی در کارها ، محتاط بودن و خیال پرداز بودن با درجات بهره هوشی بالا هم خوانی دارد و آیزنک به نقل از سیاسی صراحتا معتقد است که افراد درونگرا میزان هوششان بالاست.
البته طبق نظریه یونگ هر کس در طول روز گاه درونگرا و گاه برونگرا است.پاره ای از اشخاص به یکی از این دوحالت خو گرفته اند و بیشتر اوقات خود را در آن حالت می گذرانند و از این رو درونگرایی و برونگرایی صفت ممیزه ی آنها گردیده است و این صفت به شخصیت آنها رنگ به خصوصی می زند و در رفتارشان به صراحت انعکاس پیدا می کند ؛چنانچه برونگرا رفتار و گفتارش تابع شرایط و روابط امور خارج است در صورتی که درونگرا امور خارج را توسط ذهن خود ارزیابی می کند.
