بخشی از مقاله
چکیده
:هدف از پژوهش حاضر رابطه بین تیپ های شخصیتی - درونگرایی - برونگرایی/ حسی - شهودی/ تفکر ی - احساسی/ قضاوتی - ادراکی - با رضایت زناشویی بوده است . جامعه اماری کلیه دانشجویان ، اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر اهواز بوده اند که در سال تحصیلی94 مشغول به کار و یا تحصیل می باشند که از آنها نمونه ای با تعداد 150 زوج 300 - نفر - ، به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید.ابزار مورد استفاده نیز شامل پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ - فرم کوتاه - و تیپ های شخصیتی مایرز بریگز میشوند که نتایج به دست آمده از آنها توسط آزمودنی ها با آماره های نوصیفی و استنباطی چندی بررسی گردید.
نتایج زیر از پژوهش حاضر حاصل گردید - 1بیشترین میزان رضایت زناشویی، زمانی دیده شد که زوجین در بعد شخصیتی ادراکی یا انعطاف پذیر نمرات بالاتری به دست آورده بودند - 2مرتبه دوم از سطح بالای رضایت زناشویی، زوجینی را در بر میگیرد که تیپ های شخصیتی مشابهی داشته اند - 3بیشترین میزان از عدم ر ضایت زنا شویی ،زمانی دیده شد که زوجین در بعد شخ صیتی ق ضاوتی نمرات بالاتری به د ست آورده بودند :6بین ر ضایت زناشویی زوجین تفاوت معناداری وجود نداردوتنها تفاوت در زیر مقیاس روابط با اقوام و دوستان همسر مشاهده شد زیرا میانگین روابط مردان با اقوام و دوستان همسر بیشتر از میانگین روابط زنان با اقوام و دوستان همسر است.
مقدمه:
ازدواج یک نیاز شخصی نیست که تنها مربوط به زن ومرد باشد ،بلکه علاوه بر آن ،یک امر اجتماعی است که مسئولین جامعه نسبت به آن مسئولیت دارند . ازدواج و تاسیس کانون خانوادگی برای سلامت و امنیت و سعادت اجتماع سودمند و ضروری است ؛زیرا جامعه بزرگ از واحد های کوچک خانواده تشکیل می شود و صلاح و فساد و ترقی و انحطاط جوامع از صلاح و فساد و ترقی و انحطاط خانواده ها تشکیل میشود و اصلاح جامعه را باید از طریق اصلاح خانواده شروع کرد.
- امینی ،. - 1379 پژوهش ها نشان میدهند که تا حدود زیادی خوشبختی و بد بختی زن و مرد را از ابتدای زندگی مشترکشان میتوان پیشگویی کرد و به بیان دیگر بسیاری از مشکلات آنها قابل پیشگیری خواهند بود .به همین دلیل امروزه آموزش پیش از ازدواج زوجهای جوان یک ضرورت مسلّم تلقی می شود هر اندازه دختر و پسر اطلاعات بیشتری در جهت شناخت خود و همسر آینده شان داشته باشند و ملاکهای معقول تری را برای انتخاب همسر در نظر بگیرند ،در زندگی زناشویی خود با مشکلات و ناسازگاریهای کم تری مواجه خواهند بود - ملک محمودی؛ - 1381 .الیس - 1992 - ، رضایت زناشویی را از احساساست مرتبط با خشنودی ،رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر ناشی می داند .
دونلان و همکاران - 2004 - ، با اشاره به تحقیقات متعدد انجام شده بر این نکته اشاره می کنند که رضایت زناشویی بیش از همه از ویژگی های شخصیتی زوجین متاثر است - به نقل از عباسی ، - 1388 شخصیت،بیانگرآن دسته ازویژگی های فردیا افراداست که شامل الگوهای ثابت فکری ،عاطفی ورفتاری آنهاست - پروین،ترجمه جوادی و کدیور،. - 1386 مسلماًاین ویژگیهای شخصیتی درتمام زمینه های زندگی و روابط اجتماعی انسان جلوه گر می شود و در مساله پر اهمیتی چون ازدواج ، سازگاری زن و شوهر و رضایت زناشویی آنهارا تحت تاثیر قرارمی دهد - دانش ،. - 1384 شخصیت افراد در طول زندگی آنها به وجود می آید و دو شخصیت شبیه به هم وجود ندارد - شاختر ؛ترجمه حجازی ، - 1375 .
شاخص تیپ مایرز بریگز، بر اساس الگوی نظریه تیپ شخصیتی یونگ پایه گذاری شده که یونگ یک روان شناس سوئیسی می باشد یونگ معتقد بود دلیلی که می توان ما را بر اساس تیپ یا ترجیح خاص طبقه بندی کند این است که این ها خصوصیات طبیعی اولیه ها هستند. یک زن آمریکائی به نام کاترین بریگز نظریه ای درباره تیپ شخصیتی ارائه داده که او هم نیز به یونگ رجوع کرده است و البته به این علت نظریه یونگ را می پذیرد که در دهه 1940 او و دخترش ایزابل مایرز، پرسشنامه ای را تهیه کرده اند که هدف آن ها این بود که به اشخاص کمک کنند تا تیپ شخصیتی خود را بشناسند.
- بارون؛ ترجمه قراچه داغی، ». - 1384 نظریه تیپی پیشرفته یونگ:«این نظریه فرمولی به دست می دهد که به شما نشان می دهد چگونه ترجیحات در هر ترکیبی روی یکدیگر اثر می گذارند. نظریه یونگ بسیار پیچیده است. یونگ در این نظریه اشاره می کند به عملکردها و نگرش ها. ما با چهار ترجیح رو به رو هستیم.جفت اول- برون گرا/ درون گرا ؛نگرش - جفت دوم- حسی/ شمی ؛ادراک- جفت سوم- احساسی / فکری؛ عملکرد- جفت چهارم- داوری کننده/ ادراکی؛ قضاوت. جفت اول بیانگر درونگرایی و برون گرایی است که چگونه شما انرژی خود را به دست می آورید، یا دنیای بیرون را ترجیح می دهید یا دنیای درون را. در جفت دوم، هدف جمع آوری اطلاعات درفرایند ذهنی است.
جفت سوم، روش تصمیم گیری افراد درون گرا و برون گراست. جفت چهارم، با قضاوت و ادراک سروکار دارد که چگونه بیرون یا درون را فرد ادراک می کند - همان منبع - . مطالعات نشان داده اند که سازگاری زناشویی بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان ها تاثیر می گذارند .روابط زناشویی رضایت بخش ،زیر بنای عملکرد خوب خانواده است و باعث رشد شایستگی و توانایی سازگاری وانطباق در بین کودکان می شود - کامینگ و اریلی ؛به نقل از واقعی و دیگران،. - 1386از جمله این پژوهش ها میتوان به پژوهشی که توسط لاندن و دیگران - - 1990 ،و با هدف بررسی گزینه ی MMPI برای تعیین رابطه ی پاسخگویی زوجها و زندگی مشترک تحقیقی مشابه درسطحی با رضایت رابطه ی زناشویی اجرا و انجام شده است ،اشاره نمود.
نتایج به دست آمده نشان می دهد که شخصیت زوجها در یک سطح MMPI همساز شده اند و این یک پیشبینی کننده ی قابل اطمینان رضایت مندی روابط زناشویی است.در پژوهشی دیگرتوسط چنو دیگران - 2007 - ، ارتباط بین ویژگی های فردی و سازگاری زندگی مشترک در مورد 66 زوج ژاپنی مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه بیان می دارد که ویژگی های فردی و شخصیتی شریک زندگی می تواند یک سازگاری شخصی از روابط زناشویی را پیش بینی کند . بنا براین پیش از ازدواج ،در نظر گرفتن مقدمات مختلف و از جمله مهم ترین آنها یعنی بررسی شخصیت زوجین که بر رضایت مندی زناشویی مؤثر می باشد، مهّم است.
روش تحقیق و جامعه مورد پژوهش:پژوهش موجود ،پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد. این نوع تحقیق برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می گیرد . جامعه پژوهش مورد نظر کلیه دانشجویان ، اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی شهر اهواز بوده اند. حجم نمونه و روش نمونه گیری :نمونه مورد نظر 150 زوج 300 - نفر - ، می باشند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از جامعه فوق انتخاب شدند.
روش اجرا :قبل از هرکاری پاسخگویان در مورد چگونگی پاسخ به پرسشنامه ها و روش انجام آن توجیه شده وسپس یک پرسشنامه جهت پاسخگویی به خود آنها و پرسشنامه دیگری نیز جهت پاسخگویی همسران شان داده شده در مورد دقت انجام آنها را توجیه نموده و در اولین فرصت بعد از پاسخگویی از آنها باز پس گرفته شد .ابزار مورد استفاده: پرسشنامه تیپ های شخصیتی مایرز بریگزابزاری که برای سنجش تیپ های شخصیتی افراد در این پژوهش مورد استفاده گرفت، پرسشنامه تیپ های شخصیتی مایرز بریگز است که توسط دهکردی - 1385 - در ادارات شهرکرد ، اعتبار یابی گردیده است .
براین اساس به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، ضریب پایایی مقیاس هابه شیوه آلفای کرونباخ و بازآزمایی محاسبه شد،که نتایج به روش آلفا برای هر یک از سنخ های دو تایی بین 70 تا 90 درصد محاسبه گردید. روایی هر یک از مقیاس های مایرز بریگز نیزبه چند طریق مشخص گردید. از جمله آنها می توان به همبستگی نمرات در بین مقیاس های پرسشنامه پنج عاملی شخصیت NEOPI-R ونمرات مقیاس های MBTI اشاره نمود که در آن نتایج نشان داد که بین نمرات همبستگی معنادار و دامنه ضرایب بین 0/39 تا 0/59 متغیر بود.
در مجموع با توجه به نتایج این پژوهش می توان اذعان داشت که پرسشنامه مایرزبریگز درجامعه مورد پژوهش دارای روایی و پایایی قابل قبولی بوده و می توان از آن به عنوان پرسشنامه شخصیت در کارهای پژوهشی، راهنمایی و مشاوره استفاده کرد - دهکردی ،. - 1385 پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ : ابزاری که اطلاعات رضایت زناشویی به وسیله آن به دست آمده است ، فرم کوتاه 47سوالی پرسشنامه استاندارد انریچ می باشد در این پژوهش برای سنجش رضایت زناشویی نمونه مور مطالعه از این مقیاس استفاده شده است فرم کوتاه این مقیاس توسط سلیمانیان - 1373 - تهیه شده است که دارای 47 سوال می باشد، این پرسشنامه به منظور ارزیابی زمینه های بالقوه مشکل زا یا شناسایی زمینه های قوت و بردباری رابطه زناشویی به کار می رود - به نقل از ثنایی ، - 1375 .سلیمانیان - 1373 - پایایی این مقیاس را از طریق آلفای کرونباخ 0/65 محاسبه نمود ،و روایی همزمان پرسشنامه 47 سوالی رضایت زناشویی را با فرم اصلی آن 0/95 محاسبه نمود.
اولسون و همکاران ضریب آلفای کرونباخ برای این پرسشنامه را 0/92 گزارش کرده اند - ثنایی ، - 1375 .محققان با دسته بندی پرسش های مرتبط ،47 پرسش فوق را به 9 مولفه شامل : موضوعات شخصیتی ، ارتباط دوتایی ،حل تعارض ،مدیریت مالی ، فعالیت های اوقات فراغت ،رابطه جنسی ،فرزند پروری ، ارتباط با اقوام و دوستان وجهت گیری مذهبی تفکیک کرده اندکه هر یک از این مولفه ها بعد خاصی از رضایت زناشویی را اندازه می گیرند - اولسون ؛ 1997 به نقل از ثنایی . - 1375
