بخشی از مقاله
چکیده:
این پژوهش با هدف تعیین رابطه مؤلفه های ذهن آگاهی با تعلل ورزی تحصیلی انجام شد. برای این منظور375 دانش آموز به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر همدان که در سال تحصیلی 1395 -96 مشغول به تحصیل بودند - 10733نفر - انتخاب شدند.برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه های مقیاس تعلل ورزی تحصیلی - - PASS ،مقیاس پنج وجهی ذهن آگاهی - - FFM استفاده شد.داده های بدست آمده با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج به دست آمده نشان داد که متغیر پیش بین مؤلفه های ذهن آگاهی قادرند تغییرات تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کنند.علاوه بر این نتایج حاکی از آن بود که بین مؤلفه های ذهن آگاهی با تعلل ورزی تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد.
واژه های کلیدی: مؤلفه های ذهن آگاهی ،تعلل ورزی تحصیلی.
مقدمه
همه پیشرفتهای شگفت انگیز انسان در دنیای امروز زاییدهی یادگیری است. انسان بیشتر تواناییهای خود را از طریق یادگیری به دست میآورد، از طریق یادگیری رشد فکری پیدا میکند و تواناییهای ذهنی اش فعلیت مییابد. بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که همه پیشرفتهای بشر در نتیجه یادگیری به دست میآید - الیس و نال2008 1؛ترجمه فرجاد، . - 1391 با رشد علم انسانها تمایل پیدا کردندکه سطح دانش و معلومات خود را افزایش دهند بدین سبب تحصیلات آکادمیک جایگاه ویژهای در زندگی افراد به خود اختصاص داد. همین امر توجه روان شناسان تربیتی بسیاری را به خود جلب کرد که چرا اکثر افراد به تعلل ورزی2 در کارهایشان مبتلا هستند و مدام کارهای ضرب العجلی خود را خصوصا در امور مرتبط با تحصیل به تعویق میاندازند که این عمل سبب مشکلات بسیاری برای آنان میشود که گاهی غیرقابل جبران است.تعلل ورزی - به آینده موکول نمودن کارها - آنقدر متداول است که شاید بتوان آن را از تمایلات ذاتی انسان برشمرد. در تعریف این سازه، محققان به کاهلی و امروز و فردا کردن در انجام کارهای مهم - در زمان مورد انتظار - ، همراه با تجارب ذهنی ناراحت کننده، اشاره نمودهاند - فاران3 ، . - 2004
تعلل ورزی عملی است که در نظر اول، هدفش خوشایند کردن زندگی است ولی در اغلب موارد جز استرس، به هم ریختگی و شکستهای پیاپی پیامد دیگری ندارد و میتواند از طریق ممانعت از پیشرفت و عدم دسترسی به اهداف، پیامدهای نامطلوب و جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. تعلل ورزی،به خصوص در محیطهای آموزشی میان فراگیران، بسیار شایع است و با پیامدهای زیان باری از جمله گرفتن نمرههای پایین کلاسی تا انصرافهای دورهای همراه است - کولینز ، آنوگ بوزی و جیااو1 ؛ . - 2008 - والترز - 2003 - 2 معتقد است که صرف نظر از سبب شناسی، تعلل ورزی به دلیل پیامدهای شناختی و هیجانی منفی که دارد، رفتاری ناسازگارانه است. رفتارهای تعلل ورزی تأثیر منفی بر افراد داردمانند:بی قراری شبانه و خواب نامناسب، سطوح بالای استرس و هراس، عقب افتادن به دلیل کمبود زمان یا تکمیل نامناسب تکالیف - کاگان، کاکر، ایهان و کاندمیر3 ، . - 2010 در بین انواع تعلل ورزی ها، متداول ترین شکل تعلل ورزی، تعلل ورزی تحصیلی4 است.
ذهن آگاهی5 مهارتی است که به ما اجازه میدهد که در زمان حال حوادث را کمتر از آن میزان که ناراحت کنندهاند دریافت کنیم. وقتی ما نسبت به زمان حال آگاه هستیم دیگر توجه ما روی گذشته یا آینده درگیر نیست در حالی که بیشتر مشکلات روانی ناشی از تمرکز بر گذشته خود است - کابات زین6 ، 2002، به نقل از آذرگون، . - 1388 پس ذهن آگاهی با تمرکز بر اینجا و اکنون از وقوع تعلل ورزی جلوگیری میکند؛یعنی فرد ذهن آگاه انجام امور را به تعویق نمی اندازد و درزمان حال زندگی می کند و هرکاری را در زمان مناسبش انجام می دهد،در واقع تعلل ورزی راه فرار از زیستن تا سر حد امکان در لحظات حال است - دایر7 ، 1997؛به نقل از خسروی، . - 1388بنابراین متغیر دیگر این پژوهش ذهن آگاهی است. از آنجا که ذهن آگاهی به عنوان یک تکنیک میتواند به عنوان انفصال در درون فرد شده و در عین حال آگاهی سطح بالاتری را نسبت به شرایط جسمانی و شرایط محیطی به وجود آورد،به همین دلیل قادر است به افراد کمک نماید
