بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه اضطراب با خود اثربخشی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال تحصیلی 92-93 انجام گردیده ا ست. روش تحقیق این پژوهش از نوع تو صیفی- همب ستگی میبا شد. جامعه آماری پژوهش حا ضر را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز که در سال تحصیلی 92-93 مشغول به تحصیل هستند تشکیل میدهند که به تعداد 200 نفر بهصورت تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اضطراب بک 1 و خود اثربخشی GSE جهت اندازه گیری متغیرها ا ستفاده شد. جهت تجزیه تحلیل اطلاعات از روشهای آمار تو صیفی - میانگین، انحراف معیار و واریانس - و آمار ا ستنباطی - آزمون همبستگی پیرسون - استفاده شده است. اطلاعات حاصل با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نشان دادند که بین خود اثربخشی و اضطراب رابطه منفی و معنادار وجود داردیافتههای دیگر نشان داد که متغیرمیزان خود اثر بخشی در میان دانشجویان دختر و پسر متفاوت نیست. همچنین میزان اضطراب در بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی داری مشاهده نگردید.
کلمات کلیدی: خود اثر بخشی، اضطراب، دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد واحد اهواز.
.1 مقدمه
اضطراب1 یکی از مشکلات جامعه بشری است و هر کس در زندگی خود به نوعی دچار اضطراب میگردد تجارب روزمره نشان میدهد که امروزه افراد زیادی در زندگی دنیوی وجود دارند که هر یک به نحوی دچار ا ضطراب ه ستند و به خاطر آن در س ستی و انزوا ب سر میبرند. در زمان ما و در قرن حا ضر که روان شنا سان از جمله »آیودیون2« آن را قرن ا ضطراب مینامند، سرعت تغییر و پیچیدگیهای جاری قرن و بی توجهی که مذهب و ارزشهای خانوادگی، طولانی شدن دوران نوجوانی، پیچیدگیهای تهاجم، عمیق شدن فاصله نسل قدیم و جدید و هم چنین تغییرات آموزشی در کشور به خصوص در دوره توسعه جامعهی امروزی را در معرض ابتلا به انواع بیماریهای روانی به خصوص اضطراب و افسردگی3 قرار داده است - همان منبع - .
هر قدر جامعهی بشری از نظر تکنولوژی و صنعت پیشرفت کند انسان از طبیعت خود دور میشود و احساس تنهایی به او دست میدهد.تقریباً همه افراد آدمی احساس تنش و ناراحتی و یا انتظار وقوع رویدادهای ناگوار را تجربه کردهاند در چنین مواقعی علت تنش به تنهایی ت شخیص داده نمی شود که در این مواقع ا صطلاح ا ضطراب را در ارتباط با این گونه پدیدهها بکار میبریم. ا ضطراب و ترس4 از بزرگترین د شمنانی ه ستند که ب شر مجبور ا ست با آن روبرو شود. نظام ا ضطرابی ان سان ع صر جدید، هم پا با وح شتها و هراسهای مربوط به آن، از پیشینهی اجدادی او برخاسته است.
نیمی زمانی که بقا و ادامهی زندگی در یک دنیای بسیار متخاصم ایجاب کننده یک ابزار باشد تا بتواند از خطر آگاه کند شیوهی گریز عامل را به ما میآموزد و به میدان میآورد. - مالکی، - 1389 نظام اضطرابی انسان هم یک هشدار دهنده و هم وسیله ای جهت آماده شدن برای فرار از خطر بشمار میآید. بنابراین به موازات توسعهو رشد الگوی زندگی و پیچیده شدن خطرات و تهدیدهای موجود برای بقا غنیمت کمتری داشته و مانند سابق چندان جنبهی مکانیکی ندارد - همان منبع - .توتر3 اثر بخشی را چنین تعریف میکند: اثربخشی فرایندی چرخشی و مداوم است که از طرح برنامه شروع و شامل تمام فعالیتهایی ا ست که هم در جهت د ستیابی به اهداف سازمان ا ست و هم تعیین میکند که انجام آن تا چه اندازه خوب و مطلوب صورت گرفته است - زمانی ،. - 1389
اضطراب از کلمه - Anxietas - که به معنای ناآرامی میباشد گرفته شده است و به حساسیتهای جسمانی و روانی که در پاسخ، تهدید اعم از تهدید حقیقی یا خیالی به وسیلهی ارگانیزم ابزار ایجاد می شود اشاره میکند . همچنین ا ضطراب ممکن است در پاسخ به آنچه که موجب تهدید »اعتماد به نفس« میشود یا از پیدایش موقعیتی که شخص در آن وضعیت از انجام کاری خارج از حدود توانایی اوست احساس فشار میکند به وجود میآید - حجتی،. - 1391ا ضطراب نوعی خود ا شتغالی ذهنی ا ست که با عث تردید درباره تواناییهای خود شخص می شود غالباً به ارزیابی منفی، عدم تمرکز حواس، واکنشهای جسمانی، عملکرد نامطلوب تحصیلی فرد منجر میگردد.
بر ا ساس نو شته های نجاریان و همکاران، گر سینگر4 روانپز شک آلمانی عقیده دارد که اغلب اختلالات روانی5 معلول تأثیر م ستقیم یا غیر مستقیم آشفتیگهایی در کنش مغز است امیل کراپلین6 که مطالعاتش تحت تأثیر گرسینگر قرار دارد بر این باور است که رفتار غیر عادی آشفتگیهای عضوی میباشد .به نوشته اولتمز1 و همکاران - 1985 - مطالعاتی که اخیراً توسط اندیشمندانی چون کاری2، گاتزمن3، گیلفورد4، مورای5، و فولکرد6 صورت پذیرفته است نیز نشان میدهد که عوامل ژنیتیکی در بروز اختلاف وسواس- اجبار و اضطراب موثرند.طبق نظریه کلاسیک فروید اختلالهای روانی ناشی از اضطراب هستند که از ناتوانی کودک در از بین بردن تعارضهای مراحل مختلف رشد ایجاد میشوند - کاستلو، . - 1967
در واقع، ا ضطراب واکنش ناآگاهانه فرد ن سبت به تعاملات سر کوفته و اعلام خطر برای خود ن سبت به برخی تجارب گذ شته مح سوب میگردد. راجرز7 یکی دیگر از پیشوایان نهضت انسانگرای، اختلال روانی را نتیجه اختلاف بین خود واقعی و خودآرمانی میداند. وی عقیده دارد که فرد اغلب رفتارهایی را اختیار میکند که با ادراک او از خوی شتن هماهنگ با شد. بر طبق نظر او زمانی که تعار ضی بین تجارب واقعی زندگی و پندار فرد از خوی شتن به وجود آید فرد م ضطرب شده و سعی میکند با مخدودش کردن تجربه ای که با خود پنداره اش در تضاد است و یا اینکه انکار آن تجربه، نسبت به آن واکنش دفاعی نشان دهد. - همان منبع - رویکرد رفتاری نیز برای درمان اختلالات اضطرابی از روشهای غرقه سازی8 و سرمشق دهی9 نیز استفاده میکند.به نوشته آزاد - - 1372
در روش غرقهسازی فرد مبتلا به اضطراب به سرعت در معرض محرکهای بسیار شدید قرار میگیرد. در روش سرمشق دهی که هدف کسب مهارتهای رفتاری یا ایجاد احساس شایستگی در مراجع است، رفتار درمانگر سعی در انجام دادن رفتاری دارد که انتظار میرود مراجع نیز آن را تکرار نماید. مواجهه به شکل تحمیلی با عامل اضطراب نیز یک روش دیگر کاهش اضطراب به شمار میرود.با پذیرش این اصل که انسان مجموعه ای از جسم و روح، یا روان و تن است به این حقیقت میرسیم که با تقویت روان میتوان جسم بیمار را نیز نیرویی تازه بخشید یا به اصطلاح در کالبد او روح تازه ای دمید. انسان در تمامی لحظات، آگاهانه یا ناآگاهانه در کلیه جنبههای زندگی در جستجو و تلاش برای یافتن و حفظ تعادل و توازن است. هرگاه نیرویی این توازن و تعادل را بر هم زند، نیرویی متضاد در وجود شخص ایجاد میشود که تقابل آن با نیروی بیرونی موجب بروز بیماریهای جسمی یا آشفتگی و اضطراب روحی خواهد شد.
پریشانیهای روحی بر خلاف ناراحتیهای جسمی قابل رؤیت نیستند و حتی در برخی موارد یک آشفتگی روحی خود را به صورت یک بیماری ج سمی آ شکار میکند و تا زمانی که عامل روحی اولیه از بین نرفته ا ست، بیماری ج سمی نا شی از آن نیز درمان نمیپذیرد. بی شتر تجربههای زندگی در ضمیر ناخودآگاه ذهن ما ثبت می شود. بر پایه نتایج پژوهشهای روان شنا سان، روان آگاه یک انسان سالم قادر است در هر ثانیه 126 واحد اطلاعاتی را مرور و بررسی کند، در حالی که این رقم در روان ناآگاه به بیش از یک میلیون واحد اطلاعاتی در هر ثانیه میرسد . دستگاه خون، تنفس، تنظیم حرارت بدن، و تنظیم ضربان قلب تحت تأثیر روان ناآگاه اداره و تنظیم می شوند. حتی فعالیتهای ب سیار معمولی مغز مانند بویایی، چ شایی، بینایی و شنوایی که به نظر آگاهانه میآیند نیز در ابتدا باید به وسیله روان ناآگاه10 شناسایی شوند و پس از آن در حیطه روان آگاه نفوذ کنند .
با توجه به این نکات میتوان دریافت که بیشتر تجربیات زندگی ما در روان ناآگاه صورت میگیرد. نابسامانیهای محیطی همیشه اتفاق می افتند و این در حالی است که روان انسان تلاش میکند تا در هر لحظه با فشارهای روحی و جسمی ناشی از این عوامل و نابسامانیها مبارزه کند و آنها را به یک تعادل نسبی برساند. هرگاه فشار این نابسامانیها از حد قابل تحمل انسان فراتر رود امکان بروز علایم و آثار بیماریهای گوناگون وجود دارد. در اغلب موارد علایم این بیماریها در نقاطی از بدن که پیش از این دچار آسیب دیدگی یا ضعف بودهاند نمایان میشود.مثلاً علایم ناشی از یک ف شار روحی11 شدید میتواند در محل یک شک ستگی قدیمی و بهبود یافته ا ستخوان دوباره درد ایجاد کند. اغلب مردم این نوع دردها را به عنوان دردهای عصبی 12 میشناسند. - همان منبع - سنجش اثر بخشی 5بالینی اعم از اثرات درمانی یا عوارض، بخش کلیدی و اصلی نظام حاکمیت بالینی میباشد اگر چه دشوارترین آنهانیز میبا شد. در این بخش نتایج درمانی و عوارض مورد انتظار از مداخلات شایع به شکل عینی و قابل اندازه گیری تعریف و قرایندی
