بخشی از مقاله
چکیده:
کانسار مس کلوتبلند در 120 کیلومتری جنوب دامغان، استان سمنان، بخش شمالی پهنه ایران مرکزی و در نوار آتشفشانی - رسوبی ترود - چاهشیرین واقع شده است. رشته کوه ترود-چاهشیرین در مجموع دارای روند شرق-شمالشرقی-غرب-جنوبغربی - - ENE-WSW است که در حاشیه فرورفتگی کویر جندق واقع شده است. در ناحیه کلوتبلند، به تبع وجود گسلهای اصلی همچون گسل ترود-انجیلو، گسلهای فرعی دیگری نیز وجود دارند که باعث بهم ریختگی توالی چینهای این منطقه شده و عامل ایجاد چینها و درزههای وابسته به گسل هستند .گسل ترود-انجیلو یکی از این گسلها می باشد که به عنوان مهم ترین و اصلیترین گسل ناحیهی کلوتبلند، مورد توجه زمینشناسان واقع شده است.
مقدمه:
شهرستان دامغان به عنوان بخشی از البرز جنوب شرقی، توسط دو گسل اصلی و بنیادین ایران احاطه شده است که تاثیر مهمی بر تکتونیک و لرزه خیزی دامغان داشته اند .این دو گسل، گسل دامغان و گسل ترود-انجیلو هستند. حرکات این دو گسل در طول سن زمینشناسی آنها علاوه بر ایجاد نوسانات افقی و قائم منطقه، باعث به ثبت رسیدن علائم ساختاری مختلف در بخشهای گوناگون منطقهی کلوتبلند شده است که نشان از فعالیت گسترده و جوان تکتونیکی منطقه دارد.
تکتونیک:
رشته کوه طرود-چاهشیرین در تقسیمات زونهای ساختاری ایران جزئی از پهنه ایران مرکزی - آقا نباتی، - 1385، ماگماتیسم مرکزی - - Nogole sadat ,1993، کمان ماگمایی البرز - - shamanian et al, 2004 و یا کمان ماگمایی جدا شده از ارومیه دختر بهوسیله کشیدگی میان کمانی - 2002، - Hassanzadeh et al ایران محسوب میشود. این کمان از شمال به گسل انجیلو و در جنوب به گسل طرود با روندN70E محدود میشود.
کانسار مس کلوت بلند در بخش شمالی پهنه زمینساختی ایران مرکزی، رشته کوه اتشفشان-رسوبی طرود- چاهشیرین در بخش مرکزی نقشه زمینشناسی 1:100000کلاته رشم واقع شده است. ولی در نگاه دقیقتر آن را میتوان به سهحوضه کوچکتر تقسیم نمود که عبارتند از: -1نیمه جنوبی ورقه در محدوده حوضه رسوبی جندق قرار دارد.-2نیمه شمالی ورقه را کمربند ترود-چاهشیرین تشکیل میدهد. بخش کوچکی از گوشه شمال باختری ورقه در محدودهی باریک رشته کوههای انجیلو جای دارد.
مرز میان حوضه جندق و کمربند ترود-چاهشیرین را گسل ترود کنترل میکند و کوههای انجیلو نیز از نوار ترود-چاهشیرین توسط گسل انجیلو جدا میشود. منطقه جندق حوضه فروافتادهای است که دریای میوسن آن را فرا گرفته و رسوبات کمعمق ولی با ضخامت زیاد مارن،×ماسه سنگ،×نمک و×گچ را در آنجا گذاشته است. رشته کوه ترود-چاهشیرین در مجموع دارای روند شرق-شمال شرقی-غرب-جنوب غربی - - ENE-WSWاست که در حاشیه فرورفتگی کویر جندق واقع شده است. کمربند ترود-چاه شیرین، با وجود گستره به نسبت کم خود، در مطالعات تکتونیکی بیشتر پدیدهها و پیآمدهای ناشی از حرکات تاریخی نظیر متامورفیسم، وجود سنگهای نفوذی و ولکانیکی و همچنین چینخوردگیها، ناپیوستگیها و سایر پدیدهها را در خود دارد.
کهن-ترین واحدهای سنگی در ورقه کلاتهرشم را مجموعهای از انواع شیست، سنگهای اولترابازیک، دیوریت دگرگونه، سنگهای سیلیس متامورف و لیستونیت تشکیل میدهد که برخی از اجزا آن مربوط به پوسته اقیانوسی است. رسوبات دگرگونه پیش از ژوراسیکمیانی مربوط به یک محیط کمعمق و اغلب قارهای است. درجه دگرگونی در واحدهای سنگی اردویسین تا ژوراسیکزیرین یکسان است لذا این دگرگونی پیآمد حرکات ژوراسیکپسین بوده که دگرگونی از نوع دیناموترمال است و به طور عمده در حد رخساره شیست سبز میباشد. این واحدهای سنگی از شدت دگرشکلی بالایی برخوردارند. رسوبات مربوط به کرتاسهزیرین به طور پراکنده در باختر ورقه ونواحی چاهشیرین رخنمون دارد به طور دگرشیب سنگهای دگرگونی ناحیه را میپوشاند.
