بخشی از مقاله
چکیده
کان سار سرب و روی ح سنآباد در 87 کیلومتری شمال ا صفهان در زون ایران مرکزی قرار گرفته ا ست. سنگ میزبان این کان سار اغلب دولومیتهای سازند شتری به سن تریاس میانی است. بر اساس مطالعات پتروگرافی شش نوع مختلف دولومیت - از نظر شکل و اندازه بلورها، توزیع اندازه بلوری و شکل مرزهای بلوری - تشخیص داده شده است که عبارتند از دولومیت خیلی ریز بلور، ریزبلور، متوسط بلور، درشت بلور، دولومیت پر کننده فضای خالی و رگهها و دولومیت زین اسبی. دولومیت نوع یک، در شرایط دمای سطحی و در مراحل اولیه ر سوبگذاری ت شکیل شده ا ست و دولومیت نوع دو تا چهارم به ترتیب در شت شدن اندازه بلور آنها، در محیط کم ژرفا تا ژرف تدفینی تشکیل شدهاند و دولومیت نوع پنجم و ششم ممکن است.
در مراحل آخر تدفین و یا به صورت گرمابی تشکیل شده باشند که رابطه تنگاتنگی با سیالات حوضهای دارند و مسئول کانی سازی نیز هستند. کانههای اولیه در این کانسار گالن، اسفالریت، پیریت، تنانتیت و باریت که در اثر فرآیندهای برونزاد به کانههای سروزیت، کوولیت و کالکوسیت تبدیل شدهاند. دگرسانی دولومیتی-سیلیسی، از دگرسانیهای اصلی دیده شده به همراه کانهزایی است به طوری که هر چه میزان دگرسانی بیشتر باشد کانیسازی در منطقه شدیدتر است.
مقدمه
ذخایر سرب و روی موجود در سنگهای ر سوبی شامل ذخایر سرب و روی با میزبان آواری - SEDEX - ، سرب و روی با میزبان کربناته - MVT, Irish - و سرب و روی با میزبان ما سه سنگی ا ست که از میان آنها، ذخایر نوع SEDEX و MVT، ا صلیترین ذخایر سرب و روی در جهان هستند . - Leach et al ., 2010 - در ایران نیز ذخایر سرب و روی با میزبان کربناتی از دید جایگاه ساختاری بیشتر در پهنههای سنندج-سیرجان - Rastad, 1981, Meshkani, 2010 - ، ایران مرکزی Rajabi et al., 2012 - ؛ مغفوری و همکاران، - 1395 و البرز - Bazargani-Guilani et al., 2011 - قرار گرفتهاند. یکی از کانسار سرب و روی با میزبان کربناته در ایران مرکزی، کان سار سرب و روی ح سنآباد میبا شد که در سازند شتری رخ داده ا ست. در این مقاله مطالعه سنگ میزبان کربناته انواع دگرسانی به ویژه دولومیتی، و ارتباط دولومیتها با کانهزایی مورد بررسی قرار گرفته است.
روش مطالعه
بررسیهای صورت گرفته شامل مطالعات و برداشتهای صحرایی و نمونهبرداری از رخنمونها و مغزههای حفاری است. به همین منظور از واحدهای سنگی و مغزههای حفاری تعدادی نمونه انتخاب و 6 مقطع صیقلی، 7 مقطع نازک صیقلی جهت مطالعه دگرسانی و کانهزایی آماده گردید . همچنین 18 مقطع نازک به منظور مطالعه میکروسکوپی و تفکیک انواع دولومیتها تهیه شده است. تقسیمبندی و نامگذاری دولومیتها بر اساس رده بندیهای سیبلی و گرگ - Sibley and Gregg, 1987 - ، مازلو - Muzzullo, - 1992، فریدمن - Fridman, 1965 - انجام شده است . به منظور بررسی دقیقتر و تفکیک نوع کربناتها - دولومیت و کلسیت - ، تعدادی از نمونهها توسط محلول آلیزارین و فری سیانید پتاسیم به روش Dickson - 1965 - رنگآمیزی شد.
موقعیت جغرافیایی و زمین شناسی منطقه
منطقه حسنآباد از نظر تقسیمات کشوری در شهرستان اردستان در 87 کیلومتری شمال شهر اصفهان و 45 کیلومتری جنوب غربی اردستان - شکل - 1 و از نظر تقسیمات ساختمانی-رسوبی ایران، در زون ایران مرکزی و در مجاورت زون ارومیه-دختر قرار گرفته است. این محدوده بین مختصات جغرافیایی 33 03' 29'' تا 33 03' 56'' عرض شمالی و 52 11' 12'' تا 52 10' 47'' طول شرقی واقع شده است - شکل . - 1 قدیمیترین واحد سنگ چینهای رخنمون یافته در منطقه مورد مطالعه، رسوبات آهکی خاکستری رنگ به نام سازند بهرام به سن دونین - D1b - است، واحدهای پرمین - P1j - به صورت بیرون زدگی کوچکی از نوع سنگ آهک و دولومیت خاکستری رنگ در کنار این واحد مشاهده میشود.
سازند سرخ شیل به سن تریاس زیرین - TR1 - آشکارترین واحد سنگی قابل مشاهده است که شناسایی آن به عنوان یک لایه کلیدی در میان کربناتهای دولومیتی سازند جمال در زیر و دولومیت خاکستری سازند شتری در بالا بسیار آسان است. دولومیتهای سازند شتری در یک راستای عمومًا شمال غربی- جنوب شرقی گستره وسیعی را در پهنه مورد مطالعه پوشانده و میزبان کانیسازی در منطقه است.
در ادامه توالی سنگ چینهای، واحد تریاس بالایی - TRn-1 - شامل شیلهای تیره رنگ تا سیاه همراه با ماسه سنگ کوارتزی و سنگ آهک دولومیتی زرد تا خاکستری رنگ، واحد کرتاسه تحتانی - Ksh1 - شامل شیلهای آهکی کاملاً تیره رنگ تا سیاه آمونیتدار، شیل تیره و آهک ماسهایی و واحد کنگلومرایی به سن پلیوسن - EC1 - مشاهده میشوند و جوانترین واحد، نهشته های کواترنر - Qt2 - است که این نهشتهها معمولاً در سطوح مختلف توپوگرافی ولی در ترازهای پستتری نسبت به واحد Qt1 آشکار میگردند و نهشتههای مذکور شامل نهشتههای مخروط افکنه Qt2 و ته نشستهای سخت نشده قلوهدار است.
