بخشی از مقاله
چکیده:
هدف تحقیق حاضر به جهت بررسی رابطه ی بین نوع نقاشی کودکان و شرایط خانوادگی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان خواف انجام شده است. برای انجام این تحقیق تعداد 375 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند، پس از آن خواسته شد تا طی یک ساعت طرح زیباترین نقاشی و شکلی را که دوست دارند را بکشند. داده های جمع آوری شده با استفاده از - روش آماری خی دو - تحلیل شد.یافته های تحقیق نشان داد که بین این نقاشی ها و پرسش نامه هایی که پر کرده اند، رابطه ی معناداری وجود دارد، بطوری که در هر پنج مؤلفه فرض صفر رد گردید و فرضیه ی تحقیق مورد قبول واقع شد و به این نتایج دست یافتیم که کودکان خانواده هایی با والد یا والدین فرهنگی میل به کشیدن و طراحی کردن کوه ودشت دارند چرا که - خی دو - بدست آمده از - خی دو - جدول بیشتر بوده - - 8/37 و کودکان خانواده هایی با والد یا والدین معتاد میل به کشیدن خانواده دارندو طرح خانواده را به طرح خانه و کوه یا دشت ترجیح میدهند، چرا که - خی دو - بدست آمده از - خی دو - جدول بیشتر بوده - - 10/66 و همچنین کودکان با خانواده هایی با شرایط اقتصادی خوب و متوسط نیز میل به طراحی کوه و دشت داشته اند، چرا که - خی دو - های بدست آمده از - خی دو - های جدول به ترتیب بیشتر بوده است - - 34/36، - 6/68 - و همچنین کودکان خانواده هایی با شرایط اقتصادی ضعیف میل به طراحی خانه را بر دیگر طرح ها ترجیح داده اند و - خی دو - بدست آمده از - خی دو - جدول بیشتر بوده است - . - 7/525
کلید واژه ها: نقاشی کودکان، شرایط خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی، کوه و دشت، خانه، خانواده
مقدمه:
قطعا یکی از مهم ترین دوران زندگی هر فردی که در آن شخصیت فرد پایه ریزی می گردد،دوران کودکی است، بنابراین کودکان فقط نیاز به مراقبت های جسمانی ندارند بلکه باید به همه ی ابعاد وجودی آن ها توجه گردد از جمله - رشد اجتماعی، عاطفی، شخصیتی و هوشی - چرا که این ابعاد تعیین کننده ی اساسی شخصیت هر انسانی هستند. - حیدری، - 1387از آنجا که مهم ترین بخش زندگی یعنی کودکی، در خانواده می گذرد و کودک با والدین و خواهران و برادرانش نخستین تجربه های سازگاری و تطابق را به انجام می رساند و نیز با انان به کشمکش بر می خیزد ، زمانیکه کشمکش و تعارض ایجاد گردید، مشکلات در جو عاطفی کودک نفوذ می کند مثلا اعتیاد والدین تاثیرات بلند مدت بر فرزندان دارد.
اعتیاد والدین تاثیر زیادی بر شخص معتاد دارد، در نتیجه کودکان والدین معتاد، تجربیات هیجانی، شناختی، اجتماعی و رفتاری از خود نشان می دهند، پژوهش ها نشان داده که طبقه ی بزرگی از مشکلات از جمله پرخاشگری در این کودکان مشاهده می شود - اورن، . - 2002در عصر حاضر کودکان قربانیان اصلی نزول بنیاد خانواده ها، افزایش طلاق، فقر و بیکاری هستند - آبروشن، . - 1384 اهمیت دوران کودکی در شکل گیری شخصیت، لزوم توجه بیشتر به کودکان و انجام مطالعات و پژوهش های متعدد مربوط به کودکان را آشکار می کند .کودکان از این طریق کاربرد فعالیت های هنری هم چون نقاشی هایشان، حالات درونی، شرایط زندگی و ابتکارات خویش را بروز می دهند و از طریق این فعالیت هاست که نقش واقعی خود را در جهان می یابند - جعفری، . - 1385
طبیعی است که کودکان نمی توانند مشکلات خود را به زبان و کلام بیاورند، اما در خلال فعالیت های هنری مانند نقاشی، سفال و قصه خود نشان می دهند - زاده محمدی، . - 1389برای کودکان مداد و کاغذ بهترین روش برای انتقال علایق و آرزوها و ترس هایشان است. از طریق نقاشی این کودکان نگاه خاص و ویژه تفسیر از وقایع و تجربیاتشان را نشان می دهند - بارلو، جولی، وایت، گالبریت، . - 2003 باید متذکر شد که نقاشی کودکان فقط یک وسیله ی پرورش خلاقیت و پختگی کودک و یا شاخص تکامل نیست و آن را باید بعنوان یک وسیله ی تحقیق و نشانه ی حالات عاطفی کودک و همچنین وسیله ی مبادله ی با محیط اجتماعی و دنیای بزرگسالان که در اطراف کودک هستند در نظر گرفت. - فراری، . - 1382
بیان مسئله:
از آن جا که انسان در کودکی حساس ترین مرحله ی رشد خود را طی می کند، اگر نسبت به این دوره از زندگی در هر یک از بعدهای جسمی، روانی و تربیتی کوتاهی صورت بگیرد، جبران آن در مراحل بعدی زندگی غیرممکن خواهد بود، و از آن جا که هر انسانی بخش مهمی از مراحل رشد تربیت خود را در مدرسه سپری می کند، لذا بیش از هر انسانی معلمان همچون والدین وظیفه ی آگاهی و آشنایی و شناخت دانش آموزان را دارند.از آنجا که تحقیقات اندکی در مورد نقاشی کودکان در ایران صورت گرفته به مقوله های مهمی همچون اعتیاد والدین، اقتصاد و نوع ویژگی های خانواده کمتر پرداخته شده است، لذا پژوهش حاضر قصد دارد که به این مسئله پاسخ دهد که آیا رابطه ای بین این شرایط و نوع نقاشی کودکان وجود دارد یا خیر؟
اهمیت و ضرورت:
نقاشی هر کودک بیانگر احساسات درونی اوست، برای تحلیل و قضاوت یک اثر باید به صورت مستمر و پی در پی نقاشی های کودکان را زیر نظر داشت تا به جنبه های درونی کودکان بتوان پی برد.در نقاشی کودکان هر شکل، نماد و یا رنگ، بیانگر یک شخص، یک احساس و یا یک ویژگی روحی خاص می باشد. بسیاری از کودکان می توانند الگوهایی از وقایع زندگی، اعم از الگوهای برنامه ریزی و سیاست گذاری و نیز الگوهای طراحی و راهبردی استنتاج و ترسیم کنند.در نتیجه، نقاشی کودکان فقط یک وسیله و ابزار برای پرورش قوه ی تخیل آن ها نیست، بلکه باید آن را به عنوان یک وسیله ی تحقیق برای شناخت بهتر کودکان، حتی خانواده هایشان دانست.
اهداف تحقیق:
اهداف کلی در این تحقیق عبارتند از:
بررسی رابطه ی بین نقاشی و شرایط خانوادگی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان خواف و ارائه ی راهبرد برای شناخت بهتر ویژگی های مختلف دانش آموزان دانش آموزان توسط نقاشی هایشان می باشد.
