بخشی از مقاله
چکیده:
رجعت در لغت به معنای بازگشت وبازگشتن به دنیا پس از انتقال به جهان دیگر است. و در اصطلاح بدین مفهوم است که امامان خاندان وحی ورسالت - ع - وانبوهی ازکسانی که جهان را بدرود گفته اند، بار دیگر پس از حضرت مهدی - ع - وپیش از شهادت او به خواست خداوند واراده حکیمانه او، بدین جهان باز می گردند. نخستین رجعت کننده، امام حسین - ع - است وپس از ایشان، همه امامان اهل بیت - ع - یکی پس از دیگری رجعت می کنند - امام مهدی - ع - از ولادت تا ظهور سید محمدکاظم قزوینی ص . - 792 رجعت، از عقاید مسلم شیعه است و آیات وروایات در این باره، بیش از حد شهرت وتواتر است .
مقدمه:
در یادداشت های مرحوم دهخدا از ظهور حضرت بقیه االله - ع - و از نزول حضرت مسیح - ع - نیز "رجعت " تعبیر شده است - لغتنامه دهخدا حرف راء، ص - 295 که از نظر معنای لغوی درست است ولی از نظر اصطلاح، صحیح نیست زیرا رجعت در اصطلاح کلامی شیعه، عبارت از بازگشت پس از مرگ است، در حالی که وجود اقدس حضرت صاحب الزمان - ع - در پشت پرده غیبت است واز پرده بیرون می آید، و وجود مقدسی حضرت عیسی - ع - در آسمان هاست که پس از ظهور ولی عصر - ع - او نیز نازل می شود و در پیاده کردن عدالت اجتماعی، یار و مددکار آن مهر تابان می شود.
از این رهگذر در مورد امام زمان - ع - ظهور تعبیر می شود و درباره حضرت عیسی - ع - "نزول "، و تعبیر رجعت اصطلاحی در حق آن ها صحیح نیست. وامَا فرمان رجعت، همانند فرمان ظهور، از طرف خداوند متعال صادر می شود و جمعی از بندگان خالص خداوندکه سال ها و احیاناَ قرن ها پیش ازآن، دیده از جهان فرو بسته اند، باز می گردند وتجلی قدرت خداوند را در دولت کریمه حضرت مهدی - ع - می بینند . - رجعت محمد خادمی شیرازی ص - .16 سؤال مهم این است که آیا رجعت اختیاری است ناگفته پیداست افرادی که برای انتقام وتنبیه رجعت می کنند، هرگز به میل واراده خود برنمی گردند، بلکه به مصداق کافر به جهنم نمی رود، کشان کشان می برندآن ها نیز ناگریر تن به رجعت نمی دهند، که رجعت برای آن ها بسیار ذلت بار وسخت است.
ولی در مورد مؤمنین به نظر می رسدکه اختیاری خواهد بود نه اجباری. مفضل بن عمر می گوید: در خدمت امام صادق - ع - صحبت از حضرت ولی عصر - ع - شد واز افرادی که عاشقانه انتظار ظهور او را می کشند وپیش از نیل به چنین سعادتی از دنیا می روندگفت وگو شد، فرمود: هنگامی که حضرت ولی عصر - ع - قیام کند، مأمورین الهی در قبر با اشخاص مؤمن تماس می گیرند وبه آن ها می گویند: ای بنده خدا مولایت ظهورکرده است، اگر می خواهی به او بپیوندی آزاد هستی، واگر بخواهی در نعمت های الهی متنعم بمانی باز هم آزاد هستی - بحارالانوار ج 53، ص - 092از این حدیث استفاده می شود که رجعت در مورد مؤمنان، اختیاری است .
نخستین رجعت کننده
نخستین کسی که در جریان رجعت به دنیا باز می گردد، امام حسین - ع - است با 75 هزار تن - بحار الانوار ج 53 ص 39 و 63 و .106 تفسیر برهان ج 4 ص - .101 امام صادق - ع - فرمود: اولین کسی که به دنیا باز می گردد، امام حسین - ع - و اصحاب با وفای ایشان اند آن گاه یزید و یارانش نیزبرمی گردند. امام حسین - ع - همه آن ها را می کشد، دقیقا برای هر ضربتی یک ضریت می زند. - تفسیر صافی ج 3 ص 179 تفسیرعیاشی ج 2 ص 282 نور الثقلین ج 3 ص . - 1 40 امام صادق - ع - درتفسیر یوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفه - سوره نازعات . - 6 فرمود: منظور از راجفه امام حسین - ع - و منظور از "رادفه " حضرت علی - ع - است.
رجعت در قرآن
در قرآن کریم آیات متعددی است که امامان اهل بیت - ع - آن ها را به مسأله رجعت تفسیر کرده اند .روشن است که ائمه معصومین - ع - مترجمان ومفسران حقیقی وحی الهی هستند وقرآن در خانه آنان فرود آمده وصاحبان خانه، ازآن چه در خانه است، از همگان آگاه تر و داناترند . برخی از دانشمندان معاصر، 7 6 آیه از آیات قرآن را تأویل به رجعت کرده اند. در قرآن کریم آمده است:و یوم نَحشُرُ من کل أمته فوجا - سوره نمل - 83 وآن روزکه از هر امتی، گروهی از کسانی را که آیات ما را دروغ انگاشتند، محشورگردانیم.
از امام صادق - ع - روایات متعددی در تأویل این آیه شریفه در مورد رجعت رسیده است . از جمله این روایت است که: مردی به امام صادق - ع - گفت: اهل سنت می پندارند که این آیه شریفه درباره روز قیامت است . حضرت فرمود: آیا خداوند در روز رستاخیز از هر امتی گروهی را محشور می سازد وبقیه آنان را وا می گذارد؟ هرگز این آیه در مورد رجعت است که برخی را زنده می سازد. این آیه شریفه در مورد قیامت است که می فرماید: و حَشَرناهُمفلم نغادر منهم احدار - سوره کهف - 47 وهمه آنان را گرد خواهیم آورد و هیچ یک را فروگذار نخواهیم کرد. ونیز درباره آیه شریفه ویوم نحشر من کل امه فوجا ، فرمود: همه انسان های با ایمانی که به ناحق کشته شده باشند، رجعت می کنند وپس ازآن از دنیا می روند .
رجعت امامان
رجعت امامان - ع - در قرآن کریم و روایات وزیارت ها آمده است. در قراَن آمده است: اِن الذ ی فرض علیک القرآن لرادک الی معاد - سوره قصص - 85آن کسی که قرآن را بر تو فرو فرستاد به یقین، تو را به وعده گاهت باز می گرداند. امام سجاد - ع - در تأویل این آیه شریفه فرمود: پیامبر شما وامیر مؤمنان وامامان اهل بیت، در عصر ظهور به دنیا باز می گردند. - بحارالانوار ج 53 ص 32 تفسیر برهان ج 3 ص - .239 در روایتی امام صادق - ع - می فرماید: نخستین کسی که در جریان رجعت به دنیا باز می گردد، امام حسین - ع - است.