بخشی از مقاله
چکیده
تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است. کارآمدترین روشهای تربیتی را میتوان از قرآن و سیره پیشوایان دینی استنباط کرد. اسلام به عنوان دین کامل و اکمل، آیین الهی زندگی انسانهاست که از آموزههای آن میتوان به عنوان منبعی ارزشمند و کارآمد برای استخراج و تبیین مفاهیم و روش های تربیت استفاده نمود بر این اساس در این مقاله به بیان روشها و راهکارهای علمی و عملی تربیت بر اساس دیدگاههای امام علی - ع - در نهج البلاغه پرداخته شده است. از مهمترین شیوههای تربیت اخلاقی نهج البلاغه میتوان به حکمت، تربیت عقلانی، تذکر و یادآوری نعمتها، موعظه، خطابه، عبرتآموزی اشاره کرد.
مقدمه
تربیت از جمله مباحثی است که در طول تاریخ مورد توجه نوع بشر بوده و اقدام در جهت تربیت افراد در تمام جوامع ابتدایی و انسان های اولیه گرفته تا جوامع متمدن و انسان های فرهیخته، وجود داشته است. اگر چه تربیت در میان اقو.ام مختلف و در سیر تاریخی اش ، ظهور و بروز متفاوتی داشته و به شیوه های گوناگون اعمال گردیده، اما تجلی تمامی این اقدامات، گویای درک انسان ها از ضرورت تربیت بوده است.
رفتار و کردار انسان، متأثر از اوضاع محیطی مثل زمان و مکان و عوامل اجتماعی مثل دوستان و نزدیکان در معرض تغییر و تحوّل است. بنابراین در تربیت افراد، باید نهاد آنها را نیز به دست گرفت تا در معرض آسیبهای گوناگون اجتماعی قرار نگیرند. کودکی که در دامان پر مهر خانوادهای پرورش یافته که خود متخلّق به مبانی دینی و آشنا به فنون تربیت اسلامی بوده، در سنین بالاتر که غالباً به دور از چشم والدین و معلم به انتخاب دوست و همنشین میپردازد، کمتر در معرض آسیبها و انحرافات اجتماعی قرار میگیرد و نقش نظارتی خانواده را نیز بر خود می پذیرد.[1]
انسان در پرتو تربیت صحیح میتواند موجودی هدفمند و اندیشه ورز بوده به اهداف و آرمانهای خود دست یازیده و قله رفیع سعادت را فتح کند. انسان مسلمان برای پیمودن راه سعادت و بندگی نیازمند الگوهای مطمئن در عرصه عمل است. تنها معصومین - ع - هستند که از هر گوهر عصمت و مصونیت برخوردار و از خطا و اشتباه به دورند. از این رو آن چه در این تحقیق در پی آن هستیم بررسی برخی از روشهای تربیت از منظر امام علی - ع - است، لذا از بین همه روشها چند روش را انتخاب نموده و آنها را بررسی نمودیم آن روشها عبارتاند از: روش الگویی، روش پیشگیری و کنترل، روش موعظه، روش تشویق و تنبیه و روش محبت کردن.
