بخشی از مقاله
چکیده
ماریا مونتسوری در سال 1870 میلادی متولد شد. همان سال مصادف با این بود که دولت به ورط کلی در دنیای مُدرن متحد شد. او که اولین پزشک کشور ایتالیا و بنیانگذار روش آموزشی خودش بود. ویژگی های بنیادی مثل شخصیت، گیرایی، شادی و آرامش در دوره های کودکی شکل می گیرند. برای رشد این ویژگی ها شیوهی مونته سوری بسیار موثر است و کودکان در هر مقطعی می توانند از مزایای این روش بهره مند گردند. اهمیت شادی و بشاشی و تاثیر آن در امر یادگیری بخصوص در سنین پایین و دانش آموزان ابتدایی بر هیچ کس پوشیده نیست، لذا ماریا مونتسوری در روش خود از ابزار و روشهای مبتنی بر شادی برای یادگیری استفاده می نمود. کودکان در روش مونتسوری می آموزند که به شکل گروهی و مستقل آنگونه که می خواهند یاد بگیرند. هدف از تحقیق حاضر بررسی روش آموزشی مونتسوری با تاکید بر شادی است.
لذا ابتدا به بیان زندگینامه و روش مونتسوری پرداخته سپس ابعاد مختلف این روش بر شادی بیان گردید، همچنین روشهای مرتبط دیگر که با این شیوه آموزش مونسوری همسو هستند بیان و بررسی گردید.در روش مونتسوری شادی و اینکه چگونه شاد باشند امری مهم است چراکه، آنان می توانند با تلفیق شادی و یادگیری به استقلال، تعاملات اجتماعی دست یابند. باتوجه بعد شادی و تعاملات اجتماعی مبتنی بر روش مونتسوری می توان گفت؛ ابزار و وسایل، محیط کلاس، مربی، نوع خلق و خو، سن، روش تدریس و ... بر روی شادی دانش آموزان تاثیرسازی دارند. در سایر روش های تربیتی نیز بر این مهم که شادی رابطه معناداری در یادگیری دارد اشاره شده، لذا روش مونتسوری خود بر مبنای خلق و خوی فردی، فراگیری آگاهانه به وسیله ی حس ها، هنر تکلم، ریاضیات و شناخت محیط، موضوع فرهنگی، زندگی عملی پایه ریزی شده که اهمیت شناخت شادی کودک را برملا می نماید.
کلیدواژه ها: مونتسوری، شادی، خلق و خو، روش آموزشی.
مقدمه
نیازهای آموزشی هرجامعه را باید باتوجه به تحولات اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی بررسی کرد. چراکه این تحولات موجب تغییر نیازها، نحوهی تفکر رفتارها و شیوه زندگی افراد جامعه می گردد. نظام تعلیم و تربیت1هرجامعه باید خود را با تحولات ناشی از آن هماهنگ سازد. - بالغی ف و حاجی حسین نژاد، - 11 :1381 خود را یک شغلی به غیر از کاری که الان مشغول هستید متصور کنید. بجای مشغول بودن با کامپیوتر یا علوم اجتماعی و یا بازاریابی یا حال هرچه که شغل و حرفه شماست، شما یک حرفه گاوبازی را انتخاب کرده اید والدینتان را زمانی که شما به آنها می گویید قصد دارید که یک گاو باز شوید را تصور کنید. عکس العملهای فکاهی و تمسخر آمیز و وحشت زده دوستانتان و یا مشکلات پیداکردن یک مدرسه خوب گاوبازی را تجسم کنید . و سختی در به دست آوردن کمکهای مالی در یادگیری هنر جدیدتان. ورود به یک حرفه غیر سنتی چیزی ورای شجاعت می باشد و مطمئناً صبر، پشتکار و تحمل زیادی را می طلبد.
چنین شخصی مطمئناً حس ماجراجویی و روح با اراده مصممی دارد که اشتیاق به تحمل سختی و مشقت برای ورود به چنین حرفه غیرسنتی مانند گاوبازی را دارد. ماریا مونتسوری بنیانگذار سیستم شناخته شده مدارس مونتسوری دقیقاً مانند چنین فردی است. شایداویک ماتادور نباشد ولی او یک حرفه غیرمعمول که درآن، مطمئناً انتظار مقدار زیادی انتقاد را دارد انتخاب کرده است. مونتسوری یک پیشگام حرفه ای بود، اولین زنی در ایتالیا که به آموزش و کسب درجه پزشکی مشغول شد. تجربه های وی در مدرسه شامل راهروهای خشن آکادمی پزشکی اش، اولین بینش ها در آموزش به مونتسوری داد. سبک های یادگیری و توسعه شناختی که بعداً شاه کلید اصلی برنامه درسی اش در مدارس مونتسوری شد. به سبب ازدیاد این سیستم - نظام - مدرسه، این روشهای منحصربه فرد به روش مونتسوری معروف گردیدند و بخاطر موفقیت مستند و مکتوب از فارغ التحصیلان این مدارس، می توان ماریا مونتسوری را بعنوان تسهیل کننده مهم یا شادی ساز نامزد و نماینده کرد. ما به موازات مرور کوتاهی از مونتسوری بعنوان یک زن، با محتوای غنی آموزشی او نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد. با این وجود هسته عقلانی آموزشش و یک انتخاب آزاد و میل به رشد، ارتباط اینها نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت - دینر،. - 214 :2011 2
میراث مونتسوری بیشتر از زمان تاریخی که او میزیسته می باشد. اولین دکتر زن ایتالیا ممکن است بعنوان اولین طرفدار حقوق زنان برجسته - فیمینیست - به دوران خود محدود شود. او می تواند یک نوع پزشکی آمیلیا هارت باشد که حسادت به راهی که زنان قبل از او نرفته بودند، برجسته شود. این تاثیرات می توانند جالب و مهم باشند. اما آنچه که ماریامونتسوری را بسیار شاخص و ویژه کرد، جاه طلبی او نسبت به دیگران بود . به سبب تجربیات شخصی از مشتفهای آموزشی، مونتسور عمرش را در راه ایجاد موسساتی که کمک به جوانان از لذت بردن از یادگری ونهایتاً شادتر بودن وقف کرد. مونتسوری صاحب یک نوع کارخانه بود اگرچه این لقب یک نوع استعاره است. و ماشین آلات بزرگ او اجتماعی و مدنی، خلاق و افراد شاد جوان را از حافظه جمعمی کند اگر شما مثل ما می باشید احتمالاً تمایلی به باور کردن داستانهایی در مورد یک نظام مدرسه یا وجود یک راه حل جادویی برای احتیاجات آموزشی همه، ندارید. مدارس مونتسوری مانند بسیاری از نظام های آموزشی، بویژه آنهایی که در اطراف یک رهبر کاریزماتیکگرا ساخته می شوند. اغلب به صورت مبتکرانه، موثر و سودمند در بلندمدت تبلیغ و گسترش یافته اند.
اما این ادعاها عموماً نظرات هستند و می بایستی هم به طور علمی و نظام مندانه مورد ارزیابی قرار بگیرند. شکی نیست که مونتسوری یک پیشاهنگ بود. ولی آیا ما می توانیم ادعا کنیم که مدارس او از دیگر مدارس ساخته شده بوسیله مربیان کاریزماتیک دیگر بهتر بوده است؟ و یا حتی از مدارس عمومی سنتی نیز بهتر بوده است؟ برای رسیدن به یک حس تفاوت واقعی بین مدارس مونتسوری و همتایان خود، ما می بایستی که نگاهی ورای معلمان داشته باشیم زیرا ممکن است مغرضانه و متعصبانه باشد - دینر، . - 215 :2011 ویژگی های بنیادی مثل شخصیت1، گیرایی2، شادی3 و آرامش4 در دوره های کودکی شکل می گیرند. برای رشد این ویژگی ها شیوهی مونته سوری بسیار موثر است و کودکان در هر مقطعی می توانند از مزایای این روش بهره مند گردند. آموزش مونته سوری کودکان را برای تحصیلات و زندگی آینده آماده می سازد و با یک شیوه آموزشی سازمان یافته به موفقیت، رشد، استقلال، اعتماد به نفس نزدیک تر می نماید. - محمودی و آقاخانی، - 1391
قلب ها و افکار کودکان و نوجوانان به روی شگفتی های یادگیری و پیچیدگیهای فریبنده زندگی گشوده است، اما مدرسه همچنان تلاش می کند آن را به یک تجربه عاری از شادی بدل کند. یادگیری توأم با شادی می تواند در مدارس وجود داشته باشد؛ اگر به شادی فرصت دهیم - ولک، . - 2009 اگر بخواهیم دانش آموزان در مدرسه جریان یادگیری را تجربه کنند، اگر بخواهیم آنها مدرسه و یادگیری را شادی بخش بدانند، باید در رابطه با مواد آموزشی و چگونگی آموزش آن تجدید نظر نمائیم. مدارس دیگر برای ایجاد کار و آزمون گرفتن نمی باشند، بلکه آنها برای پرورش انسان هستند - ولک،. - 2007 5 با کمک به دانش آموزان برای دریافت لذّت یادگیری می توانیم یادگیریراموفّقیت آمیزتر نمائیم. توجّه به سلامت روانی دانش آموزان و ایجاد نشاط در مدارس باعث می شود که دانش آموزان با رغبت بیشتری در مدرسه حضور یابند، و این امر نه تنها موفّقیت بیشتر در امور تحصیلی را به همراه دارد، بلکه ارزشهای مورد توجّه مدرسه نیز پاس داشته می شوند و روابط صمیمانه توأم با احترام در مدرسه و جامعه تقویت می شود - نصوحی، . - 1382
فضای شاد و مفرّح در یادگیری و شکوفایی استعدادهای دانش آموزان مؤثّر است و انرژی آنان را دو چندان می سازد. نشاط و شادابیدانش6 آموزان در گرو وجود مدارس جذّاب، مطلوب و نشاط انگیز است - آل یاسین، . - 1380 اهمیت شادی و بشاشی و تاثیر آن در امر یادگیری بخصوص در سنین پایین و دانش آموزان ابتدایی بر هیچ کس پوشیده نیست، لذا ماریا مونتسوری در روش خود از ابزار و روشهای مبتنی بر شادی برای یادگیری استفاده می نماید. در این تحقیق ما برآن شده ایم با بررسی مولفه شادی و دستکاری آن در امر یادگیری و وجوهات زندگی که برپایه و اساس روش مونتسوری است به نتایجی دست یابیم.
