بخشی از مقاله
چکیده
توالی رسوبی ایلردین کوئزین از ناحیه البرز غربی - کوههاي سلطانیه - دربردارنده فراوانی بالایی از تجمعات alveolinids می باشد. در این مطالعات روند تکاملی تجمعات Alveolina با شناسائی 13 گونه از توالی هاي ایلردین- کوئزین در 3 خط تکاملی موازي شامل canavarii - 3 subpyrenaica - 2 ellipsoidalis - 1 بر اساس معیار هاي فیلوژنتیک و محیطی شناسائی شدند.
مقدمه
جنس Alveolina - D’Orbigny, 1826 - از روزن داران کف زي بزرگ تر - Larger Benthic Foraminifera - و از خانواده Alveolinidae - Ehrenberg, 1839 - محسوب میشود که تجمعاتی با ویژگیهاي ریخت شناسی متنوع با روند تکاملی موازي را طی دوره زمانی ائوسن شامل می شوند. در واقع این جنس در پلاتفرم کربناته کم عمق پالئوسن پسین- ائوسن پیشین و میانی حوضه تتیس - نئوتتیس - توزیع گسترده اي داشت.
1976; Sirel and - Gündüz, 1976; Drobne, 1977; Hottinger and Drobne, 1988; Pignatii, 1998; Sirel and .Acar, 2008 همچنین کامل ترین مجموعه گونه هاي Alveolina از بخش هاي مختلف ایران در سال هاي 1978, 1980 بوسیله A. Rahaghi شناسائی و بعنوان بخشی از گزارشات شرکت ملی نفت ایران به چاپ رسید. هدف اصلی از این مقاله مروري بر روند تکاملی تجمعات گونه هاي Alveolina از توالی ایلردین-کوئزین در زون البرز غربی می باشد.
زمین شناسی و روش مطالعه
در طی مطالعات انجام شده 2 برش از سازند زیارت در محدوده جنوب زنجان در کوههاي سلطانیه انتخاب و پیمایش شدند. برش ها عبارتند از: -1 برش باغدره: این برش با ضخامتی در حدود 80 متر با مختصات جغرافیایی طول شرقی 48º.58΄.54˝ و عرض شمالی . 36º.13΄.4˝ در شمال غربی ابهر وحدود 1/5 کیلومتري جنوب روستاي باغدره قرار گرفته است -2 برش قینرجه: این برش در محدوده جنوب زنجان به مختصات جغرافیایی طول شرقی 48º.31΄.45˝ و عرض شمالی 36º.31΄.54˝ و در شمال روستاي قینرجه با ضخامت 40 متر واقع شده است.
بحث
روند تکاملی گونههاي Alveolina
خطوط تکاملی گونه هاي Alveolina به لحاظ پیچیدگیهایی که در ساختمان داخلی آنها وجود دارد داراي تنوع بالائی می باشند - شکل. - 1C ازاینرو با وجود پیچیدگی هایی در ساختمان داخلی و بر اساس معیارهاي سنجیده شده آلومتریک و بایومتریک در شناسائی گونه ها 3 خط تکاملی معرفی شده بوسیله Hottinger - 1960 - با حضور گونه هاي Alveolina ellipsoidalis, A. moussoulensis, A. subpyrenaica, A. ilerdensis, A.laxa, A.canavari در 2 برش مورد مطالعه شناسائی شد - شکل . - 1B براي شناسائی گونه ها معرفی شده چندین معیار ریخت شناسی منطبق بر ویژگی هاي بایومتریک و آلومتریک بیان شده بوسیله Hottinger - 1962 - بکار گرفته شد:
-1 افزایش کلی در اندازه پوسته.
-2 افزایش اندازه حجره جنینی - قطرمگالوسفریک - .
-3 افزایش فرم هاي دوشکلی .
-4 افزایش شمار اتاقک هاي پیچش ها.
-5 افزایش کشیدگی.
-6 زیاد شدن عناصر ساختاري در ناحیه قطبی از پیچش ها که در ارتباط با کشیدگی می باشد و در جنس هاي مختلف متفاوت است. بدین ترتیب می توان تجمعات گونه هاي Alveolina براساس جمعیت هاي حاضر در خطوط تکاملی مطالعه شده بر مبناي تنوع ریخت شناسی افراد که حاصل تاثیرات محیطی و یا طول عمرهاي متفاوت است را معرفی کرد. جزئیات 3 خط تکاملی شناسائی شده عبارتند از: - 1 خط تکاملی گونه ھای A. ellipsoidalis و A. moussoulensis با حضور افراد همراه نظیر subpyrenaica, A. A. aragonensis, A.tumida , A . pisiformis, A. cf. dedolia معرف بخش آغازین ایلردین میانی - SBZ7 - می باشد.
در این خط تکاملی افراد گونه A. ellipsoidalis در فاصله زمانی ایلردین میانی تغییرات ریخت شناسی متفاوتی را نمایش می دهند، به طوري که نمونه ها از لحاظ بلوغ یک روند رشد را که دربردارنده افرادي با فرم هاي تولید مثل غیرجنسی مگالوسفریک - A-form - جوان تا بالغ است را شامل می شود - تابلو. - 1 بدین ترتیب افراد گونه از لحاظ ویژگی هاي تعداد دور پیچش ها و اندیس کشیدگی در ارتباط با ضخامت لایه قاعده اي متنوع می باشند.
این تنوع همزمان با گوناگونی هایی در افراد گونه A. moussoulensis همراه است در جائی که افراد گونه A. ellipsoidalis داراي تعداد یازده تا دوازده دور پیچش هاي و اندیس کشیدگی 1/5-0/1 می باشد - شکل . - 2 همچنین خطوط تکاملی براي گونه هاي A. ellipsoidalis تاثیرات محیطی را نیز بر روي ویژگی هاي فیلوژنتیکی ثبت کرده است، چنانکه ویژگی هاي متنوع ریخت شناسی با یک روند ملایم در طی مراحل بلوغ با افزایش شمار پیچش ها و نوسانات کم تغییرات اندیس کشیدگی - حدود - 0/1 می تواند نشان دهنده غلبه اي از معیارهاي فیلوژنیک نسبت به شرایط محیطی بر روي افراد باشد.
