بخشی از مقاله
چکیده
توالی رسوبی دوره تریاس - سازند الیکا - در ناحیه امامزاده هاشم - البرز مرکزي - ، ب ه ضخامت 455 متر، از رخساره ه اي کربناته تشکیل یافته است. این توالی با همبري فرسایش ی بر روي شیل هاي سازند مبارك قرار گرفته و به گونه فرسایشی ت وسط سازند شمشک پوش انده می شود. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی به طور کلی به شناسایی شش رخساره کربناته در نهشته هاي سازند الیکا منجر گردیده است. رخس اره هاي کربناته به مجموعه هاي رخ ساره اي رمپ میانی - پلوئید اینتراکلاست گرین استون - و رمپ درونی - گل سنگ آهکی/ دولومیتی همگن، بیوک لاست وکستون، بیوکلاست آنک وئید پکستون، پلوئید پکستون/ گرین استون بیوکلاستی و اووئید پکستون/گرین استون - تعلق داشته اند. محیط رسوبی دیرین سازند الیکا در برش امامزاده هاشم، س کوي کربناته از نوع رمپ همشیب تشخیص داده شده است.
بررسی هاي صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی به شناسایی سه سکانس رسوبی پیشر ونده - پسرونده د ر توالی رسوبی سازند الیکا انجامیده است. چهار مرز سکانسی نوع اول و سه سطح حداکثر غرقابی در توالی م ذکور تشخیص داده شده است. سکانس هاي رسوبی شنا ساییشده از نوع ردة سوم بوده و با سکانسهاي معرف یشده براي تریاس در دیگر نقاط جهان قابل مقایسه اند.
کلیدواژهها: سازند الیکا، تریاس، البرز مرکز ي، تحلیل رخسارهاي، رمپ کربناته همشیب، سکان س پیشرونده - پ سرونده
مقدمه
توالی رسوبی تریاس در بر ش امامزاده هاشم، مجموعهاي کاملا کربناته - آهک - دولومیت - به ضخامت واقعی 455 متر را تشکیل می دهد. مرز زیرین سازند الیکا در این برش، فرسایشی بوده و سازن د مبارك - به سن کربونیفر - مس تقیما زیر سازند الیکا قرار گرفته است . نهشته هاي پرمین در این برش به چشم نمی خورند. مرز بالایی سازند الیکا نیز در ناحیه امامزاده هاشم، فرسایشی بوده و سازند شمشک - به سن ژوراسیک زیرین - با همبري فرسای شی روي سازند الیکا را در این ناحیه میپوشاند.
روشهاي مطالعه
در مطالعه صحرایی توالی رسوبی الیکا، ضمن اندازه گیري دقیق برش چینه اي، اندازه گیري و توصیف واحدهاي سنگی نیز از قاعده به راس صورت گرفت. ترکیب سنگشناختی، ه ندسه واحدها، ساختهاي رسوبی، محتواي سنگوارهاي ماکروسکوپی، رنگ، سطوح چینه بندي، نح وه گسترش جانبی و پدیده هاي دیاژنتیک ماکروسکوپی، در توص یف صحرایی واحدهاي سنگی مد نظر قر ار گرفته اند. حین انجام بررسی هاي صحرایی، به منظور مطالعه میکروسکوپی رخسارهها، تعداد 23 نمونه سنگی جهت یافته بر اساس تغییرات سنگ شناختی انتخاب و از آنها برش نازك تهیه شد. در مطالعه آزمایشگاه ی - میکروسکوپی - واحدهاي رسوبی الیکا، ترکیب سنگ شناختی، محتواي سنگواره اي میکروسکوپی، نوع و فراوانی آلوکم ها، میزان خمیره، نوع و فراوانی سیمان و هم چنین پدیده هاي دیاژنتیک میکروسکوپی مورد ب ررسی قرار گرفت.
موقعیت جغرافیایی برش مطالعاتی - مستطیل سرخ - و راههاي دسترسی به آن براي تعیین فراوانی اجزاي رخساره ها - نظیر اووئید، پلوئید، قطعات اسکلتی و اجزاي آواري - از نمودارهاي مقایسهاي کمک گرفته شد. شاخص اندازه قطعات از طریق اندازهگیري میانگین بیشترین قطر آلوکمها و اجزاي آواري، بر پایه روش کاروزي تعیین گردید. جهت نامگذاري سنگهاي کربناته از تقسیم بندي دانهام استفاده گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل رخساره-هاي کربناته و انتساب زیرمحیطهاي رسوب ی به هر یک از آنها از روش فلوگل استفاده شده است. همچنین از مدل سکانس پیشرونده – پسر ونده ارائهشده توسط امبري در شناسای ی و تفکیک سکانسها بهره برده شده ا ست.
بحث
ترکیب مشاهدات صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی به شناس ایی شش رخساره کربناته در تو الی رسوبی تریاس - سازند الیکا - در برش امامزاده هاشم منجر گردیده است. در نمودار رخساره اي تر سیم شده براي این نهشته ها رخساره ها ي تشکیل دهنده، شاخص اندازه قطعات در رخساره ها و مختصري از ویژگی هاي هر رخساره ذکر گردیده است.
توصیف و تحلیل کامل رخسارههاي شناساییشده به شرح زیر است: گل سنگ آهکی/ دولومیتی همگن: واجد لام یناسیون و به ن درت داراي آلوک م که در برخی ب خشها متحمل تبلور مجدد شده است شکس تگی، استیلولیت و پرشدگی ثانو یه با سیمان کربناته - کلسیت یا دولومیت - از پدیده هاي دیاژنتیک ع مده این رخساره به شمار می روند.این رخساره که با رخساره اس تاندارد رمپ شماره 22 فلوگل همخوانی دارد، به پهنه فراکشندي نسبت داده میشود.
پلوئید پکستون/گریناستون بیوکلاستدار: نازك تا متوسط لایه، داراي پلوئید و پلتهاي مدفوعی فراوان همراه با عناصر اسکلتی دریاي کم عمق - جلبک هاي آهکی، خارپوست، دوکفه اي و فرامینیفرهاي کف زي با دیواره تیره - است نوشکلی، میکریتی شدن و پرش دگی ثانویه با نسل هاي مختلف سیمان کربناته - دولومیت - و سیلیسی از پدیده هاي دیاژنتیک عمده ای ن رخساره محسوب میشوند.
این رخساره در زیرمحیط کولاب تا بخشها ي رو به کولاب پشتههاي کربناته نهشته شده است.اووئید گری ن استون/ پکستون: متوسط لایه، با دانه بندي تدریجی عادي و جورشدگی خوب تا عالی است که داراي اووئیدهاي تک لایهاي و چند لایهاي با هستههایی از جنس قطعات اسکلتی و غیراسکلتی میباشد.
