بخشی از مقاله
رویکرد آموزش مجازی و نقش آن در ارتقاء علمی کارکنان مرکز آمار ایران
خلاصه
یکی از کاربردهای فناوری، آموزش مجازی است. شیوهای از آموزش است که در آن با بکارگیری انواع رسانههای الکترونیکی، افراد آموزش داده میشوند. از جمله کاربردهای آموزش مجازی، آموزش ضمن خدمت کارکنان در سازمانها، ارگانها، نهادها و سازمانها و ... است. هدف عمده این تحقیق این بود که نقش آموزش مجازی ضمن خدمت در ارتقاء علمی، کارایی کارکنان و تحقق اهداف مرکز آمار ایران بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان مرکز آمار ایران در سال 0931 است. نمونهگیری به صورت تصادفی ساده متناسب با حجم، انجام گرفتهاست. از بین کلیه کارکنان با استفاده از فرمول آماری تعیین حجم نمونه به روش تصادفی ساده، 031 نمونه انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات بر اساس هدف پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است که برای روایی، از روایی محتوایی و برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ که مقدار آن برابر 1/93 بدست آمد، استفاده شدهاست. روش آماری این پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS است. بر اساس دو روش آماری توصیفی و استنباطی (آزمون ناپارامتری خی دو) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که کارکنان مرکز آمار ایران معتقدند نظام آموزش مجازی ضمن خدمت در ارتقاء علمی کارکنان مرکز آمار ایران و همچنین کارایی کارکنان و تحقق اهداف آن مرکز نقش مؤثری دارد. نتایج آزمون خی دو نشان میدهد که امکان استقرار نظام آموزش مجازی ضمن خدمت برای کارکنان مرکز آمار ایران وجود دارد.
واژههای کلیدی
آموزش مجازی، آموزش ضمن خدمت .
.0 مقدمه
بر هیچکس پوشیده نیست که نیروی انسانی کارآمد و متخصص، اساسیترین عنصر موتور محرکه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری است. بدین لحاظ آموزش به ویژه آموزشهایی که جنبه کاربردی آنها بر جنبههای نظری تفوق دارد و نتیجه آن تربیت و تأمین نیروی انسانی مورد نیاز بخشهای گوناگون اقتصادی و اجتماعی هر جامعه است، یکی از سودآورترین سـرمایه گـذاریهـا بـرای توسعه شناخته میشود زیرا که آموزش در باروری و تبلور اندیشهها عاملی تعیین کننده و اساسی است.[1]
تکنولوژی پیچیده امروز حاصل همان اندیشههای دیروز استکه عمدتاً از راه آموزش انتقال یافته و در قرن اخیر ایـن انتقـال، سـرعت بیشتری یافته است. بی توجهی به مسائل آموزش نیروی انسانی موجب عقب ماندگی در بسیاری از جوامع شده اسـت. تـأمین نیـروی انسانی متخصص جهت اجرای مقاصد متعدد و متنوع سازمان های دولتی، امروزه نمی تواند بدون پیروی از اصول و فنـون برنامـهریـزی انسانی و در نهایت برنامه ریزی آموزش تحقق یابد. به تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمـد از طریـق آمـوزش امکـان پـذیر اسـت، پیشرفتهای روز افرزون در علوم و فنون، تحولات سیاسی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیاز به آموزشهای جدید را پدیدار میسازد.
محدودیت امکانات و لزوم بسیج صحیح و مناسبتر آن، بکارگیری نیروهای بیشتری را در امر آموزش نیروی انسانی در سازمانها ایجاد میکند.[2]
در حال حاضر در کشور ایران میلیونها نفر نیروی کار در بخشهای خصوصی، صنعتی، دولتی و بازرگانی جهت تأمین نیازمنـدیهـای کل کشور به کارهای مختلفی مشغولند بدیهی است که افراد ذاتاً دانش و آگاهی ، مهارتهـای فنـی و نـوع رفتـار لازم را جهـت انجـام وظایف و مسئولیتهای شغلی خود را دارا نیستند بلکه با اطمینان میتوان گفت اغلب کارکنان برای انجام صحیح وظایف شغلی خود یا حداقل افزایش سطح کیفیت یا کمیت کار خود نیاز به آموزش دارند. کشور مادر حال تجربه ای گرانبها و حساس در تاریخ خود است به طور یقیین این تجربه آسان بدست نخواهد آمد. باید ارادهها را استوار تر، ایمان ها را قویتر، اهداف را مشخص تر کرد و برای حصول به اهداف و آرمانها برنامهریزیهای منسجمتری را آغاز نمود یکی از موثرترین راههایی که میتواند به آرمانهای بلنـد جامعـه مـا جامـه عمل بپوشاند آموزش های بهسازی منابع انسانی است. ممکن است این سوال برای برخی از اشخاص مطرح باشـد کـه آمـوزش نیـروی انسانی چه نقشی را در پیشبرد اهداف سازمانها میتواند داشته باشد.[3]
پاسخ این است که اول باید آموزش صحیح و مداوم نیروی انسانی در کلیه امور انجـام شـود و دوم شـرایط محـیط کـار بـرای کـار بـا روشهای علمی مهیا گردد تا از منابع و امکانات خدادادی استفاده موثر به عمل آید. نیروهایی انسانی پس از کسب آمـوزشهـای لازم رشد تخصصی مییابد و به این ترتیب می تواند هدفهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را مشخص نماید و سپس بـا اسـتفاده از علم و آگاهیهای کسب کرده خواهند توانست به اهداف خود و سازمان دست یابند.[4]
پیشرفت روز افزون تکنولوژی و کاربرد فزاینده آن در سازمان های مختلف وظایف دشواری را بر عهـده مـدیران گـذاردهاسـت. یکـی از شناخته ترین روش ها برای انتقال دانش های علمی و فنـی، روش آمـوزش برنامـهریـزی شـده اسـت. ضـرورت یـک سیسـتم آمـوزش برنامهریزی شده به ویژو در سازمان هایی مانند مرکز آمار ایران بسیار حیاتی است و بدون توجه به این امر مهم سازمان بـا پیامـدهایی ناخوشایند، ضایعات و اتلاف منابع در همه ابعاد مواجه خواهد شد . برنامه ریزی آموزشی و آموزش زمانی می تواند با ارزش و مؤثر باشد که بر اساس نیازمندی های واقعی کارکنان تنظیم شود و تغییرات اساسی را در طرز رفتار و مهارتهای آنان بـه وجـود آورد و بـه ایـن ترتیب نیروی انسانی متخصص مورد نیاز را در اختیار سازمان قرار دهد به نحوی که هم سازمان و هم کارکنان به اهداف مورد نظر نائل شوند.
شایان ذکر است آموزش به عنوان عامل مؤثری در تجهیز هر چه بیشتر نیروهای متخصص و شـاغل در داسـتگاههـای دولتـی اهمیـت خاص یافته و این امر موجب شده که دوره های آموزشی مختلف به منظور افزایش میزان مهارت های شـغلی، دانـش بیشـتر کارکنـان، گسترش قابل ملاحظه داشته باشد.[5]
.2 بیان مسأله
آموزش ضمن خدمت مجازی برای کارکنان از آن جهت دارای اهمیت است که غالباً در سازمانهای مختلف کارکنان برای شـرکت در آموزشگاههای گوناگون ناگزیر از ترک محل خدمت خود می باشند و این امر مشکلات جدی را برای انجام امور و وظـائف سـازمانی بـه وجود میآورد. از این رو پرداختن به آموزش مجازی از دغدغه ها و اولویتهای سازمانها، ارگانها و... میباشد. که در این پایـان نامـه سعی شده به آموزش مجازی کارکنان مرکز آمار ایران با توجه به اهداف توسعه پایدار پرداخته میشود و این مسائل بررسی میگردد.
مرکز آمار ایران تنها منبع تولید کننده آمار و اطلاعات در کشور محسوب می گردد. این سازمان از دیرباز نقشی سازنده و اساسی در بقا و مداومت ارائه اطلاعات در جامعه بر عهده داشته است . بدیهی است که توسعه این امر به دست انسانها صورت می گیرد . برای اینکـه نیروهای انسانی شاغل در مرکز آمار ایران به روز باشند باید به صورت مداوم آموزش ببینند. آموزش کارکنان از مهمترین عوامل بهبود نظام و فعالیتهای هر سازمانی می باشد. [6] از آنجا که آموزش ضمن خدمت کارکنان نقش اساسی در کیفیت عملکـرد و در نتیجـه عملکرد و در نتیجه کارایی بیشتر سازمان دارد بجاست نگاهی جدی بر آن داشته و با بررسـی کمبودهـا و بحرانهـای حـاکم بـر نظـام آموزش ضمن خدمت کشور، گامی در جهت هر چه بهتر شدن کیفیت آموزش کارکنان برداشته شود و از این طریق به بالا بردن سطح علمی افراد جامعه، توسعه همه جانبه کشور را باعث گردد.[7] بخصوص آموزش مادام العمر بدون استفاده ازروش هـای جدیـد امکـان پذیرنیست. یکی ازعمده ترین بحران هایی که در نظام آموزش ضمن خدمت ما به چشم می خورد کمبود امکانات آموزشـی و در نتیجـه آن پــایین بــودن کیفیــت آمــوزش مــی باشــد. حــال از یکســو بــا در نظــر داشــتن ایــن مشــکلات و از ســویی دیگــر بــا نگــاهی بــه
پیشرفت روزمره علوم و تکنولوژی و در نتیجه افزایش روز افزون منابع اطلاعات، نیاز به ارتقای کیفیت سیستم آموزشـی بیشـتر از هـر زمان دیگر به چشم میخورد.
آموزش ضمن خدمت مجازی برای کارکنان از آن جهت دارای اهمیت است که غالباً در سازمانهای مختلف، کارکنان برای شـرکت در آموزشگاههای گوناگون ناگزیر از ترک محل خدمت خود می باشند. این امر مشکلات جدی را برای انجام امـور و وظـایف سـازمانی بـه وجود میآورد. علاوه بر این امکانات آموزشی موجود برای تحت پوشش قراردادن تمام کارکنان کافی نیست، و تنگناهای مـالی و اداری و کالبدی به شدت آموزش ضمن خدمت کارکنان و توسعه و گسترش آن را تحت الشعاع قرار می دهد. [8] از آنجاکه گرایش به سوی سیستم آموزش مجازی امری قطعی است تأخیر در شناخت و اجرای آن می تواند خسارت جبران ناپذیری داشـته باشـد. ایـن امـر در نظام آموزش ضمن خدمت که » بخشی از آموزش مداوم کارکنان را از زمان ورود به سازمان تا هنگام بازنشستگی بر عهده دارد و باعث بهنگام ساختن دانش توانش و نگرش آنها می گردد « محسوستر است.[3]
.9 سؤال های پژوهش
سؤال اول: آیا نظام آموزش مجازی ضمن خدمت با رویکرد توسعه پایدار موجب افزایش کارایی کارکنان مرکز آمار ایران می گردد؟ سؤال دوم: آیا امکان استقرار نظام آموزش مجازی ضمن خدمت برای کارکنان مرکز آمار ایران با توجه به اهداف توسعه پایدار
وجود دارد؟
