بخشی از مقاله
چکیده
با توجه مبه اجراي پروژههاي ملی در نطقه ویژة اقتصادي پارس جنوبی، و در پی آن افزایش ترافیک هوایی در این مناطق، نیاز به افزایش ایمنی هوایی در این منطقه بهشدت احساس گردید. افتتاح فرودگاه بین المللی خلیج فارس و جایگزینی آن به جاي فرودگاه عسلویه متعلق به نهاجا یکی از این موارد بود، لیکن همجواري این فرودگاه با فرودگاههاي جم، لاوان، لامرد و کیش که همگی بین مدارهاي 26 درجه و 28 درجه محصور بوده و در حقیقت روي قطر مربعی به اضلاع 200 کیلومتر قرار دارند، ورود و خروج پروازهاي این منطقه را با دشواري و تداخل همراه کرده است. در این مقاله ضمن بررسی طرح هاي ورودي و خروجی موجود جهت این فرودگاهها، سعی در بررسی نقاط تلاقی و تداخل آنها و ارائه راهکارهایی جهت استفادة بیشینه از فضا و طبقهبندي آن با توجه به نیازهاي موجود شده است.
مقدمه
فرودگاه خلیجفارسِ عسلویه در سکتور 4 مرکز کنترل قرار دارد. براي پروازهاي خروجی از ارتفاع 10500 پایی به بالا و براي پروازهاي ورودي تا ارتفاع 10500 پایی توسط مرکز کنترل پرواز مستقر در تهران سرویس رادار ارائه میگردد، لیکن قبل از این ارتفاع پروازهاي خروجی و بعد از این ارتفاع پروازهاي ورودي وارد فضاي G یعنی فضاي غیرکنترلشده میگردند. در این فضا طبق دستهبندي ایکائو سرویس Flight Information که طی آن خلبانان اطلاعات لازم را درباره بقیه پروازهاي موجود در منطقه دریافت میکنند ارائه میشود لیکن جدایی پرواز از یکدیگر میبایستی توسط خلبانان آنها انجام گردد و اینجاست که همجواري فرودگاه خلیج فارس با فرودگاههاي کیش، لاوان، جم، سکويهاي نفت و گاز اطراف و از همه مهمتر لامرد بهعلاوه تداخل طرحهاي تقرب و خروجی این فرودگاهها، کار را با دشواري همراه کرده و نیاز به تمهیدات بیشتر را یادآور میشود.
بررسی آماري پروازهاي این مناطق
مطابق شکل 1 فرودگاه کیش با 23226 پرواز در سال 84 نسبت به سال 20170 - 83 پرواز - داراي رشد %15/15 بوده است. فرودگاه لاوان با 2038 پرواز در سال 84 نسبت به سال 2578 - 83 پرواز - رشدي معادل %17/46 داشته است. در این میان لامرد با 1396 پرواز در سال 84 نسبت به 1246 پرواز در سال 83 رشد %12/4 و فرودگاه جم با 638 پرواز در سال 84 نسبت به 590 پرواز در سال 83 رشد %8/14 داشته است.
از فرودگاه خلیج فارس عسلویه به دلیل تازهتأسیس بودن آمار دقیقی در دست نیست، لیکن به طور معمول این فرودگاه در ماه حدوداً پذیراي بیش از 500 پرواز است. نگاهی گذرا به آمار سالهاي 85 و 86 بیانگر رشد شاخص پروازي می باشد که با توجه به آینده روشن این مناطق در افق چشمانداز بیستساله کشور، شاهد رشد روزافزون پروازها در این منطقه خواهیم بود. در این میان صنعت هواپیمایی و در رأس آن شرکت فرودگاههاي کشور باید خود را آماده سرویسدهی کاملتر و گستردهتري نموده که جوابگوي حجم ترافیک این منطقه در حال و آینده باشد.
بررسی چند سناریوي معمول در ترافیک هوایی این منطقه
از آنجا که مسائل مطروحه در این منطقه بسیار متنوع است، براي جلوگیري از به دارازا کشیده شدن مطلب، از این میان تنها به بررسی برخی مسائل مربوط به این منطقه با محوریت لامرد پرداخته خواهد شد. فرودگاه خلیج فارس در فاصلهحدوداً 35 مایلی فرودگاه لامرد قرار دارد. در حالی که این فرودگاه تازهتاسیس به یک فرودگاه پرترافیک تبدیل شده، پروازهاي فرودگاههاي همجوار کار را براي این فرودگاه بغرنج کرده است؛خصوصاً اینکه پروازهاي ورودي از شمال و خروجی به سمت شمال کشور این دو فرودگاه همگی از مسیر هوایی G666 استفاده میکنند. البته فرودگاه لامرد از ترافیک زیادي برخوردار نیست لیکن پروازهاي آن در ساعاتی انجام میپذیرد که با ترافیکهاي ورودي و خروجی فرودگاه خلیج فارس درگیر میشوند. جهت نگاهی دقیقتر به این مسئله به بررسی طرحهاي ورودي و خروجی این دو فرودگاه میپردازیم.
طرح ورودي اصلی به فرودگاه لامرد از مسیر هوایی G666
این طرح با نام LAM 1A مشخص شده و از دستگاه VOR/DME لامرد یعنی بالاي فرودگاه آغاز میشود. هواپیما روي ردیال 109 درجه تا ارتفاع 6800 پایی پایین میآید تا به نقطهاي در 16 مایلی باند یعنی نقطهاي که هواپیما از آنجا تقرب اولیه و نهایی خود را براي نشستن در باند 29 فرودگاه آغاز میکند، برسد. به عبارت دیگر، مطابق شکل 2 هواپیما در ابتدا 16 مایل به سمت جنوب شرق از فرودگاه دور میشود و بعد گردش به راست میکند و به سمت فرودگاه ادامه مسیر میدهد.
در این طرح چنانچه خلبان به هر دلیلی نتواند در اولین تقرب روي باند 29 این فرودگاه به زمین بنشیند و احتیاج به تکرار تقرب وجود داشته باشد هواپیما می بایستی در ابتدا روي ردیال 289 درجه یعنی به سمت فرودگاه خلیج فارس و تا 7 مایلی ادامه مسیر بدهد و بعد گردش به چپ کرده مجدداًو اقدام به تقرب نماید. حال تصور نمایید که در همین زمان پروازي از باند 13 فرودگاه خلیج فارس پرواز کند. این پرواز روي ردیال 140 درجه از فرودگاه پرواز کرده و پس از رسیدن به ارتفاع 2000 پایی گردش به راست کرده و ادامه مسیر به سمت شمال میدهد. در این حالت مطابق شکل 3 این دو پرواز در مقابل هم و در فاصله نامناسبی نیست به هم قرار خواهند گرفت.
