بخشی از مقاله
چکیده:
سازمان تجارت جهانی - World Trade Organization - به شکل مخفف - WTO - یک سازمان بینالمللی ا ست؛ که قوانین جهانی تجارت را تنظیم و اختلافات بین اعضا را حل و فصل میکند. اعضای سازمان تجارت جهانی کشورهایی هستند که موافقتنامههای - حدود 30 موافقتنامه - این سازمان را امضا کردهاند. مقر سازمان تجارت جهانی در ژنو، سویس قرار دارد. تا سال 2016 تعداد 164 ک شور عضو این سازمان شدهاند. افغان ستان در حال حا ضر جدیدترین ع ضو این سازمان مح سوب میشود.در این مقاله سعی داریم به برر سی موانع پیش روی اقت صاد ایران برای پیو ستن به سازمان تجارت جهانی پرداخته و بیان کنیم چه منافعی بعد از پیو ستن ایران به این سازمان برای اقت صاد ایران حا صل خواهد شد.نتایج حا صل از این مطالعه نشان می دهد که پیوستن به این سازمان میزان صادرات ایران را افزایش داده و به دنبال آن وضعیت تراز تجاری را بهبود می بخشد.
واژگان کلیدی: سازمان تجارت حهانی، فرصت ها و تهدید ها،اقتصاد ایران،تراز تجاری،صادرات
- 1مقدمه:
کشورهای دنیا به وسیله شبکه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پیچیده ای به یکدیگر مرتبط هستند. اقتصاد بین الملل روابط اقتصادی کشورهای مختلف جهان را بررسی می کند و چگونگی ایجاد این روابط و کاربردهای سیاسی آنها را نیز مورد بحث قرار می دهد. روابط اقتصادی هم از طریق تجارت کالا و هم از راه جریان سرمایه ایجاد می شود که هر کدام پیامدهای مربوط به خود را دارد. آن دسته از مسائل اقتصادی که به تجارت کالا و خدمات مربوط می شود و از دیدگاه اقتصاد خرد، تحت عنوان نظریه های خالص تجارت و سیاست های بازرگانی مورد بررسی قرار می گیرد ،" تجارت بین الملل" نامیده می شود.
مباحث جریان بین کشورهای دنیا به وسیله شبکه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پیچیده ای به یکدیگر مرتبط هستند. اقتصاد بین الملل روابط اقتصادی کشورهای مختلف جهان را بررسی می کند و چگونگی ایجاد این روابط و کاربردهای سیا سی آنها را نیز مورد بحث قرار می دهد. روابط اقت صادی هم از طریق تجارت کالا و هم از راه جریان سرمایه ایجاد می شود که هر کدام پیامدهای مربوط به خود را دارد.مباحث جریان بین الملل دارائی های پولی مانند مکانی سم تعدیل تراز پرداخت های بین المللی و نظامهای پولی که از دیدگاه اقتصاد کلان مطالعه می شود " مالیه بین الملل" می نامند.در اوج جنگ جهانی دوم و بویژه در سالهای بعد از آن، تلاش های وسیعی برای نظم بخشیدن به مناسبات بین ک شورها در عر صه های سیا سی و اقت صادی صورت گرفت.
در زمینه سیا سی، نتیجه این تلاش ها به تأ سیس سازمان ملل متحد به عنوان سازمانی برای مدیریت مناسبات سیاسی بین المللی انجامید. نتیجه این تلاش ها در عرصه تجارت و بازرگانی در سال 1947به تأسیس موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت - گات - منجر شد. بسیاری از کشورها مسائل مربوط به تجارت چند جانبه خود را حدود نیم قرن در چارچوب گات پیگیری می کردند. با این وجود، از یک سو به دلیل فقدان یک مبنای حقوقی برای گات، به عنوان یک سازمان بین المللی، و از سوی دیگر به دلیل گسترده و پیچیده تر شدن مسائل مربوط به تجارت و بازرگانی بین المللی ضرورت تأسیس یک نهاد مسئول در این زمینه در دهه آخر قرن بیستم بخوبی آشکار شد.
بر همین ا ساس اع ضای گات در دور اروگوئه که آخرین دور مذاکرات تجاری گات مح سوب می شود با ت صویب موافقت نامه مراکش سنگ بنای نهاد جدیدی به نام سازمان جهانی تجارت را گذاشتند. سازمان جهانی تجارت گات به اضافه موارد متعدد دیگری ا ست. گات در واقع مجموعه ای از قواعد و مقرراتی بود که هرگز از یک مبنای حقوقی به عنوان یک نهاد بین المللی برخوردار نبود و به طور موقت شکل گرفته بود در حالی که سازمان جهانی تجارت یک نهاد بین المللی با ساختار سازمانی دائمی است. این سازمان که از سال 1995 جایگزین گات شده است یک سازمان بین المللی است که علاوه بر موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت، در چارچوب موافقتنامه های متعدد دیگری بر حقوق و تعهدات اعضاء نظارت می کند.
تفاوت دیگر گات با سازمان جهانی تجارت در این ا ست که مقررات گات تنها شامل تجارت کالاها بود در حالی که موافقت نامه سازمان جهانی تجارت علاوه بر تجارت کالاها، تجارت خدمات و جنبه های تجاری مرتبط با مالکیت معنوی را نیز در بر می گیرد.تفاوت دیگر گات با سازمان جهانی تجارت، در نظام حل و ف صل اختلافات ا ست. در سازمان جهانی تجارت مقررات تفصیلی تر و عملی تری در مورد بررسی و اجرای تصمیمات نظام حل و فصل اختلاف وجود دارد. نظام حل و فصل اختلافات این سازمان محدودیت زمانی برای بررسی تعیین کرده و از این لحاظ از سرعت بیشتری نسبت به نظام حل و فصل اختلافات گات برخوردار است. در این نظام که جنبه خودکار دارد احتمال کارشکنی و تأخیر کمتر است. همچنین یک نهاد برای فرجام خواهی و بررسی نظرات هیأت حل و فصل اختلافات نیز در سازمان تجارت وجود دارد.
- 2معرفی کلی سازمان تجارت جهانی:
- 2-1اهداف سازمان تجارت جهانی:
- 1ارتقای سطح زندگی
- 2تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو
- 3توسعه تولید و تجارت و بهرهوری بهینه از منابع جهانی
- 4دستیابی به توسعه پایدار با بهرهبرداری بهینه از منابع
- 5حفظ محیط زیست
- 6افزایش سهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد تجارت بینالمللی
- 2-2فواید و مضرات سازمان تجارت جهانی : - WTO -
سازمان تجارت جهانی با توجه به ادعای خود فواید زیر را برای جامعهی جهانی بهمراه می آورد.
- 1 این سیستم به حفظ صلح جهانی کمک می کند.
- 2 این سیستم راه را برای حل و فصل مشکلات تجاری باز می کند.
- 3 سیستمی که پایه و اساس آن قوانین باشد نه زور، زندگی را برای همه آسان می سازد.
- 4 تجارت آزاد موجب کاهش هزینه های زندگی می شود.
- 5 این سیستم به واسطه در دسترس قراردادن طیف وسیعی از کالاها حق انتخاب بیشتری را به مصرف کننده می دهد.
- 6 تجارت درآمدها را افزایش می دهد.
- 7 تجارت اقتصاد را رونق می بخشد و این خبر خوبی برای اشتغال زائی است.
- 8 اصول پایه و زیر بنایی، سیستم را به لحاظ اقتصادی کارآمدتر می کند و از هزینه ها می کاهد.
- 9 سیستم WTO از دولت ها در مقابل فشار گروه های منفعت طلب حمایت می کند.
- 10 سیستم WTO دولت های خوب را تشویق می کند.
ازدیدگاه بعضی از صاحب نظران سازمان تجارت جهانی دارای مضراتی است که عبارتند از:
