بخشی از مقاله
چکیده
اصطلاح - - ناب - - که به واسطه کتاب - - تفکر ناب - - متداول شد، بیان کننده سیر تکاملی استراتژی تولید به هنگام - JIT - و سیستم تولید تویوتا است. ناب به هر دو بخش تولید و خدمات واحدهای تجاری مربوط می شود و بیشتر سازمان ها در هر دو بخش فعالیت می کنند. راز موفقعیت سازمان های امروزی در این است که مقصد و هدف نهائی خود را در بیرون از سازمان قرار دهند، به عبارتی مقصود یک سازمان سالم، خدمت به مشتریان آن است.
در این راستا مفهوم ناب در صدد رسیدن به خواست مشتری در پی حذف ضایعات در همه واحد های سازمانی می باشد. مفهوم بنیادین تفکر ناب، در ریشه کن کردن اتلاف و آفرینش ارزش در سازمان نهفته است. حسابداری سنتی و روشهای مدیریت مبتنی بر آن، بر ضد تغییرات ناب در شرکت می باشند بنابراین از جمله روشهای لازمه خلق ارزش در سازمانهای ناب به کارگیری حسابداری ناب است. حسابداری ناب چیزی بیش از مجموعه ای از ابزارهای مرتبط با اندازه گیری، بکارگیری ظرفیت، ارزش و بهبود مستمر است. حسابداری ناب، سیستم مدیریت کسب و کار ناب است.
مقدمه
شاید اولین چیزی که پیرامون ناب و ناب بودن ما و شما را وسوسه می کند، طلای ناب باشد. طلای خالص، بدون هر گونه ناخالصی. اما بحث ما طلای ناب نیست، گو این که هر چیز ناب، ارزش های خاص خود را دارد. اینک حسابداری ناب، حسابداری ناب با مفاهیمی چون تفکر، دیدگاه، تولید و دیگر مفاهیم ناب سرکار دارد و گاه حتی با این مفاهیم توصیف می شود.
تفکر ناب و روشهای ناب در یک شرکت تولیدی به فرهنگ تغییر در کل سازمان نیاز دارد.
ناب بودن روش بسیار متفاوتی برای امور تجاری است. روشهای سنتی تعیین بهای تمام شده و حسابداری مدیریت. نه برای پشتیبانی از تولید ناب، بلکه برای تولید انبوه سنتی و تولید مبتنی بر نیروی کار طراحی شده اند. این روشها با تولید ناب ارتباطی ندارد. هزینه یابی استاندارد برای هر شرکتی که روشهای ناب را تشویق می کند، زیانبار است. هزینه یابی استاندارد، رفتار غیر ناب را برمی انگیزد و موجب تصمیمگیری های نادرست در مورد قیمت گذاری، حاشیه ها، خرید/ اجاره و سایر مسائل کلیدی می گردد - نوری بروجردی،. - 1383 برای انکه تولید ناب در دوره های دراز مدت موفقیت آمیز باشد، ضرورت دارد تا روشهای نوینی که به طور فعال از تفکر ناب حمایت می کنند، دائما جایگزین گردند.لذا حسابداری ناب باید جایگزین سیستمهای اندازه گیری و حسابداری سنتی شود.
حسابداری ناب چیزی بیشتر از مجموعه ای از ابزارهای مرتبط با اندازه گیری، بکارگیری ظرفیت، ارزش و بهبود مستمر است. حسابداری ناب سیستم مدیریت کسب و کار ناب است. حسابداری مدیریت به بحث تغییرات لازم جهت تولید ناب در خصوص عملیات حسابداری، کنترل و سیستم های اندازه گیری می پردازد در واقع تفکر ناب، زیر بنای برای حسابداری ناب است. مفهوم ناب به ایجاد سیستم مدیریتی جهت انجام اصول ناب برای عملیات شرکت اشاره دارد و حسابداری ناب به تلاش هایی برای کسب اطلاعات مدیریت مالی مبتنی بیر اصول ناب تاکید دارد . - Ahlstrom & Karlsson,1996 - مهمترین هدف این بررسی نقش حسابداری مدیریت در حرکت به سمت سازمان ناب محور می باشد.
حسابداری ناب
حسابداری ناب، اصطلاحی کلی است برای تغییراتی که در سیستم ها، رویکردها و مفاهیم حسابداری یا سنجش عملکرد فرایندهای مدیریت سازمان در حمایت و پشتیبانی از تفکر و تولید ناب، ضرورت می یابد. بر پایه تعریف دیگر، حسابداری ناب، حسابداری موسسات ناب است. همچنین گفته می شود که حسابداری ناب:
1. ابزار گزارشگری تولید ناب است.
2. دستیابی به عملکرد بهتر در مورد فعالیت های شرکت را فراهم می آورد.
3. از شاخص های غیر مالی - در کنار مقیاسهای مالی - استفاده میکند و
4. هزینهها را گروه بندی و آنها را از طریق جریان ارزش سازماندهی می کند.
حسابداری ناب رویکردی هماهنگ با تفکر ناب است که اطلاعاتی مربوط و قابل اتکا برای تصمیم گیری و کنترل در اختیار مدیران دارای تفکر ناب قرار می دهد و همچنین سیستمی در راستای پاسخگویی به نقش آفرینی شرکت ها است. چشم انداز حسابداری ناب، بدین شکل قابل تلخیص است:
- حسابداری ناب، اطلاعاتی دقیق، به موقع و قابل فهم برای برانگیختن افراد در تغییر در سرتاسر شرکت و نیز برای سالهایی که به افزایش ارزش، رشد، سوداوری و نیز افزایش خالص جریان نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی منجر می شود، فراهم خواهد آورد.
- حسابداری ناب، ضمن حفظ کنترل های مالی ضروری، ابزارهای ناب را به منظور حذف زواید فرایند حسابداری بنگاه به کار خواهد رفت.
- حسابداری ناب با استانداردهای حسابداری و ضوابط گزارشگری مالی برون و درون سازمانی، مطابقت خواهد داشت.
- حسابداری ناب از طریق برانگیختن سرمایه گذاری عموم، براهم اوردن اطلاعاتی مربوط و عملی و تقویت و بهبود مستمر، در همه سطوح سازمان، فرهنگ ناب را پشتیبانی خواهد کرد. در تکمیل تعریف حسابداری ناب گفته شده است که با موارد زیر سروکار ندارد: -کاهش نیروی انسانی
- مچ گیری
- تغییرات مقطعی، سریع و غافل گیرانه
اهداف حسابداری ناب
شرکت ها با اعمال حسابداری ناب و استقرار ابزارهای مورد نیاز در این سیستم، اهداف زیر را پیگیری می کنند:
- ارائه اطلاعات مربوط، قابل اتکا، دقیق و قابل فهم جهت اعمال تغییرات مستمر در کل فرایندهای سازمان تا تصمیماتی توسط مدیران اتخاذ شود که ارزش افرینی رشد، سود آوری و افزایش جریانات نقدی را برای شرکت درپی داشته باشد.
- استفاده از ابزارهای حسابداری ناب در راستای حذف کارهای غیر ضروری موجود در سیستم حسابداری شرکت.
- پیروی کامل از اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری، گزارشگری قانونی برون سازمانی و گزارشات درون سازمانی مورد نیاز.
- حمایت از فرهنگ ناب از طریق بکارگیری کارکنان آموزش دیده، فراهم آوردن اطلاعات مربوط و دقیق و پشتیبانی از فرایند بهبود مستمر عملیات در کلیه سطوح سازمانی. - صفار، - 1387
پیشینه حسابداری ناب
در حسابداری سنتی معاملات تجزیه و تحلیل می شوند و در نهایت پس از ثبت، طبقه بندی، تلخیص اطلاعات، نتیجه در قالب گزارش به استفاده کنندگان ارائه می شود. در حسابداری ناب، نتیجه، ما را به سوی انجام تراکنش خاص سوق می دهد. این حالت به مثابه ی سامانه ی بهایابی هدف است که قیمت فروش بازار و سود مورد انتظار برای ما بهای هدف را تعیین می کند. سامانه ی حسابداری سنتی بر تولید انبوه تاکید دارد، در حالی که حسابداری ناب بر تولید ناب تاکید دارد . - Kocamis,2015 -
حسابداری ناب که از دهه 1990 رایج شده است شامل شماری از رویکردها به مدیریت تولید شرکت ها است که بر سامانه ی تولید تاکید دارند و خواسته ای را که مورد نیاز مشتریان است برآورده می کند. مهمترین مورد مهم برای مشتریان، بهای تمام شده است. طبیعتا این امر با مواردی مانند کاهش ضایعات، حذف فعالیت های فاقد ارزش افزوده و مهندسی ارزش توام خواهد بود. در واقع حسابداری ناب بر عکس حسابداری سنتی است. برای پیاده سازی حسابداری ناب، در ابتدا باید دیدگاه و تفکر تغییر یابد.
