بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله با توجه به اهمیت سیستم ها ی پرداخت در نابسازی سازمانی، به چگونگی بهبود عملکرد از طریق پرداخت های نقدی - حقوق و دستمزد - توجه و تاکید می شود. از این روی ابتدا به موضوع حقوق در بنگاه های ناب و در ادامه با اشاره و تشریح جزء متغیر پرداخت ها - یعنی دستمزدها - به استراتژی انتخاب سیستم مناسب پرداخت دانشی "حقوق ثابت و دستمزد متغ ری" در بنگاه ها ی ناب پرداخته می شود . در بخش دیگر به بکارگیری این سیستم ها در حوزه خدماتی اشاره شده است تا جا یگاه سیستم ها ی پرداخت - و اجزای آن - علاوه بر بخش صنعت در بنگاه های خدماتی ناب گرا نیز مشخص شود.بعد از اشاره به فرآیند مدلساز ی سیستم پرداخت دانشی، در انتهای این مقاله به مراحل پیاده ساز ی سیستم های پرداخت در محیط ناب - با ذکر مثال کلی که نمونه ای از آن در یکی از بخش های خدماتی کشور در حال اجرا می باشد - پرداخته شده است تا مس یر حرکت سازمان ها به سمت نابسازی با توجه به ابعاد انگیزشی پررنگ تر و موفق تر باشد.
واژه های کلیدی: بنگاه، ناب، پرداخت، دانشی، حقوق، دستمزد، پاداش
مقدمه
در سنوات اخیر اقتصاد و تجارت جهانی توسعه یافته است و از طرفی مشتریان نیز به جایگاه و ارزش واقعی خود پی برده اند در این حالت شرکتها خودشان را درگیر جنگ بقاء می بینند چراکه مشتریان توقع دارند که محصولات بهتر در زمان سریعتر و با قیمت قابل مقایسه با قبل و یا حتی پایین تر از قدیم دریافت کنند. صنایع و شرکتهایی که نتوانند به سمت ناب سازی سازمانی حرکت نموده و چنین نیازی را برطرف کنند نهایتا از صحنه بازار خارج خواهند شد. تولید ناب در دهه 40میلادی مطرح شد و هم اکنون با نامهای متفاوتی ارائه میگردد . بطوریکه امروزه این مفهوم چنان گسترش یافته است که ایده آن، بیش از پیش ارزشمند و حتی به عنوان یک استراتژی در شرکت ها و بنگاه های معتبر شناخته میشود. - والاس- - 2001
اصول فلسفه ناب و دیگر رویکردهای رایج چون اصول چهارده گانه دمینگ، برای مدیریت بهبود کیفیت و افزایش بهره وری درنظر گرفته شده است که با مطالعه نتایج درخواستی آنها در هرسازمان، شرکت و یا بنگاهٌ می توان به لزوم توجه به نظامات فنی و انسانی - همچون سیستم پرداخت پاداشٍ - پی برد.امروزه سیستم ها ی پرداخت پاداش یا در اصطلاح کلی تر "سیستم های پرداخت" بعنوان یک پارامتر اصلی درتحقق نابسازی بنگاه های کسب و کار محسوب می شود؛ بطوریکه با طراحی و اجرای مناسب این سیستم ها چگونگی ارتقا ی بهره ور ی به شکل موثر مشخص خواهد شد. در این مقاله با معرفی ویژگی های بنگاه های نابَ، به اصول و متدلوژی پیاده سازی سیستم-های پرداخت پاداش دانشی - در راستای حمایت و پشتیبانی از اصول کسب و کار ناب سازمانی - اشاره می شود.
بطورکلی سیستم پرداخت با دی بتواند موجب ارتقای شاخص هایی چون "کیفیت"، "تحویل به موقع محصولات " و "بهبود خدمات" شود تا نیاز مشتریان به شکل مطلوب برآورده شود. همچنین این سیستم ها باید بگونه ای طراحی شود که از یک طرف در برگیرنده کیفیت بالا و کمیت مناسب در ارایه پول نقدی و پاداش غیرنقدی به کارکنان و از طرف دیگر موجب انعطافپذیری و انجام کار تیمی و گروهی موثر در بنگاه باشد؛ در این حالت است که می توان حمایت واقعی خود را از اصول ناب سازی سازمانی به عمل آورد . تحقیقات موجود نشان می دهد که پاداش های گروهی در بیشتر بنگاه ها ی - تولید ی، توزیعی و همین طور بخش های خدماتی علی الخصوص جائیکه تعداد نیروی کار زیاد باشد - موثر و مناسب بوده و در صورت حصول شرایط کیفی لازم، در یک بازه زمانی طولانی مدت، به نقطه اشتراک و هم پوشانی مقاصد گروهی و اهداف سازمانی با اهداف انفرادی کارکنان نائل شده است.
ویژگی های بنگاه ناب
واژه نابُ به معنای فراهم نمودن محصولات یاخدمات برا ی مشتریان - با حداکثر اثربخشی ممکن - به نحوی که آنها انتظارداشته و ای ترجیح میدهند. مفهوم ناب در زبان انگلیسی به معانی زبدگی و کار با حداقل و کمتر ین هاست . - لانگمن- - 2010 از طرفی بعضی چنان برداشت میکنند که منظور ناب بودن، اجرای کارها با کمتر ین منابع ممکن است؛ اما درحقیقت ناب به معنا ی بیشینه کردن توان منابع انسانی در جهت کم کردن ضایعات و بهتر برآورده کردن نیازها ی مشتر یان است. به عبارتی ناب یک استراتژ ی تجاری برای رشد سازمانی بوده و نباید مثلا بعنوان یک برنامه کاهش ن یروی انسانی تلقی شود.1 بنگاه "Enterprise" به نوعی سازمان - organization - و در نگاه دقیق تر به نوعی شرکت - Company - اطلاق می شود که با ترکیب عوامل مختلف مغزافزاری، سخت افزاری و نرم افزاری منجر به تولید کالا یا انجام خدمات شود.
در تقسیم بندی از کل به جزء، سازمان در انواع "شرکت ها، موسسات، انجمن ها، احزاب، کلوب ها، جمعیت ها و .." شناخته شده و شرکت ها در قالب "بنگاه ها، واحدهای اقتصاد ی، کسب و کارها و ... مط رح می باشند. در این مقاله سیستم ها ی پرداخت در فیلد بنگاه ها ی کسب و کار، بسط داده شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. - لانگمن- - 2010بطور کلی بنگاه ها محل گردآوری وسایل سرمایه ای و دیگر منابعی است که برای تحصیل سود، تحت مدیریت معینی با یکدیگر ترکیب می شوند . بنگاه ها در نگاه کلی به دو بخش خدماتی و تولیدی تقسیم بندی می شود که معمولا در منظر خدماتی بیشتر بصورت کسب و کار عمده فروشی، خردهفروشی - بنگاههای کوچک و متوسط - SMEs، بنگاه های حمایتی و یا با عنوان فروشگاههای زنجیره ای، شرکتهای پخش، ذخیره سازی، نگهداری، نقل و انتقال و توزیع شناخته می شوند. هشت ویژگی مختص بنگاههای ناب که میتواند در بخش های مختلف تولید ی یاخدماتی نزی قابل استفاده باشد؛ عبارتست از: - لین - - 2010 و - گاردنر - - 2001
1- رهبری قوی، متعهد به تمام اصول نابسازی.
2 - تولید و تحو یل اثربخش محصولات و خدمات براساس تقاضای مشتریان .
3- محیط کار ایمن، نظم پذیر و پاکیزه.
4- تعهد در طراحی و ایجاد کیفی محصولات، خدمات و پشتیبانی از آن.
5- فرهنگ کار تیمی در تصمیم گریی و عمل به آن.
6- استفاده مناسب و فعال از ابزارهای رهبری.
7- بهبود مستمر جهت حیات ارگانیکی سازمان.
8- انتخاب استراتژی مناسب سیستم پرداخت دانشی در بنگاه ناب.
با توجه به ویژگی های فوق در یک بنگاه ناب - با اولویت اهداف اقتصادی - فرهنگ بهبود مداوم در کلیه سطوح شغلی و فرآیندهای سازمان گسترش می یابد . از این روی خدمات و تولیدات به میزان مناسب، در بهترین زمان ممکن و با مطلوب ترین شرایط در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد . به همین خاطر خدمات و محصولات نه با هدف پرکردن انبار، بلکه براساس سفارش یک مشتری خاص تولید می شود . دستیابی به این شرایط با ویژگی هشتم مختص بنگاه های ناب در طراحی و پیاده سازی سیستم های پرداخت مناسب به نحو احسن محقق می شود. - مکینس- - 2005 در شرایط ایده آل، بنگاه ناب می تواند به بنگاه چابک ِ تبدیل شود که نوع تکامل یافته بنگاه ناب است تا به انعطاف پذیری تامین و پاسخگویی سریع به نیازهای مشتریان متمرکز شود . این بنگاه باید بتواند:
اطلاعات حساس را با تامین کنندگان و شرکا و حتی مشتریان به اشتراک بگذارد. تغییرات بازار و تغییر جامعه مشتریان را پیش بینی کند.
