بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه یکی از مهمترین سرمایه هاي سازمان کارکنان دانشی آن محسوب می شوند که منجر به خلق فنĤوري هاي جدید، فرآیندهاي سازمانی نوین و تولید محصولات جدید می گردند.در این راستا این مقاله به معرفی مدیریت دانش و ارایه مباحثی دراین زمینه پرداخته، و سپس سرمایه انسانی را در حوزه هاي مدیریت دانش و مدیریت استراتژیک منابع انسانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و چهارچوبی مفهومی در زمینه چگونگی ایجاد ارزش در سازمانها با استفاده از سرمایه هاي انسانی دانشی براي دستیابی به مزیت رقابتی پایدار ارائه میکند. و در ادامه با تجزیه و تحلیل توان بالقوه استراتژیک سرمایه انسانی سازمان ،از دو بعد ارزش و منحصر بهفرد بودن ،دانش را به چهار گروه ویژه، عادي، محوري و الزامی تقسیم کرده تا چهارچوب بهتري را جهت بهرهگیري از این سرمایه هاي انسانی براي رسیدن به مزیت رقابتی ارایه دهیم.
-1مقدمه:
در محیط متلاطم و رقابتی امروزي،دانش بطور گسترده اي بعنوان منبع اصلی مزیت رقابتی سازمانها شناخته شده است - چن و دیگران ، - 2004 و شرکتهاي موفق آنهایی هستند که بتوانند بطور سازگار سرمایه هاي دانش را درفعالیتهاي عملیاتی خود متمرکز کرده و مدیریت کنند تا هم اهدافشان برآورده شود و هم به عملکرد عالی برسند - چن و دیگران،. - 2007 علت این توجه آن است که بسیاري از مدیران سازمانهاي مختلف، مدیریت دانش را به عنوان فرایندي قلمداد می کنند که سازمانها را قادر می سازد از داراییهاي دانش براي ایجاد ارزش در سازمانها استفاده کنند. - ایوانز و دیگران،. - 1997در عصر اقتصاد دانش محور ،موضوع مدیریت دانش و چگونگی استفاده صحیح از منابع مبتنی بر دانش سازمان ،براي سازمانها از هر زمان دیگري ضروري تر شده است.
بسیاري از مزیتهاي رقابتی بیشتر از داراییهاي ناملموس منتج می گردد تا داراییهاي ملموس سنتی در سازمان،و بخش چشمگیري از ارزش کالا و خدمات توسط دانش ناملموس بنیادي آن فراهم میگردد این مقاله با استفاده از مفاهیم دانش به دنبال ارائه چهار چوبی جهت تجزیه و تحلیل سرمایه انسانی در سازمان می باشد.در این راستا ابتدا با ارایه تعارف و مطالبی در حوزه دانش و مدیریت دانش به بررسی جایگاه مدیرت منابع انسانی در حوزه مدیریت دانش پرداخته و سپس به اهمیت دانش سازمانی جهت دستیابی به مزیت رقابتی پایدارو همچنین مراحل مختلف مدیریت دانش در سازمان می پردازیم و سپس در ادامه پس از پرداختن به اهمیت استراتژیک سرمایه انسانی ،با استفاده از دو بعد منحصر به فرد بودن و ارزش آفرینی استراتژیک سرمایه انسانی مبتنی بر دانش، سرمایه انسانی در قالب چهار دسته ویژه، بومی عادي، محوري و سرمایه انسانی الزامی دسته بندي و در نهایت نتایج حاصل از یافته هاي این تحقیق بررسی میشود.
-2دانش چیست؟
تعاریف مختلفی توسط دانشمندان گوناگون در زمینه دانش ارایه شده است که در زیر به ذکر چند تعریف می پردازیم:
♦ دانش بعنوان یک منبع مهم براي ایجاد ارزش و مزیت رقابتی شناخته شده است و همچنین بعنوان یک جز مهم براي رقابت دینامیک و پویا و همچنین یک عامل تعیین کننده براي بر آورده کردن هدف جهانی شدن سازمانها و شرکتها شناخته می شود - ماسا و دیگران،. - 2009
♦ اصطلاح دانش اغلب به توانایی یادگیري، ایجاد و سهیم کردن نوآوري و ارزش افزوده درتولید ، فرآیندها و خدمات کسب و کار در اقتصاد مربوط میشود - نوناکا و دیگران،. - 1995 فرایند جهانی شدن و تغییرات سریع نوآوري هاي دانش ترکیبی از تجربیات، ارزش ها، اطلاعات موجود و نگرش هاي کارشناسی نظام یافته است که چارچوبی براي ارزشیابی و بهرهگیري از تجربیات واطلاعات جدید بدست میدهد. بنابراین برخلاف داده و حتی اطلاعات، مشمول قضاوت نیز می شود.همچنین در برخورد با اطلاعات و موقعیت هاي جدید خود را پالایش و تصحیح میکند - پیو،. - 2005
♦ دانش ارتباط بین شخص صاحب دانش با شخصی است که می خواهد دانش را بیاموزد . دانش ترکیب سازمان یافته اي از داده است که از طریق قوانین ،فرآیندها و عملکردها و تجربه حاصل آمده است و به عبارت دیگر دانش معنا و مفهومی است که از فکر پدید آمده است و بدون آن اطلاعات یا داده تلقی می شود - ماراکاس،1999 - .تنها ازطریق این مفهوم است که اطلاعات حیات یافته و به دانش تبدیل می شود - بات, 2000 - بنابراین تمایز بین اطلاعات و دانش به دیدگاه کاربر بستگی دارد.دانش یک مضمون وابسته است ازآنرو که مفاهیم در ارتباط با یک الگوي مشخص تفسیر می شود - ماراکاس،. - 1999
-3انواع دانش:
چهار نوع دانش مشخص شد ه است:
-دانش نیروي انسانی : دانش که در مغز اعضاي سازمان وجود دارد.
-دانش مکانیزه : دانشی که حامل وظایف ویژه یکپارچه در سخت افزارماشین است.
-دانش مستند : که به شکل بایگانی ، کتاب، سند، دفتر کل، دستورات ونمودارها، و ...ذخیره می شود.
