بخشی از مقاله
چکیده
سرمایه انسانی بخشی از منابع انسانی است که قادر به ایجاد ارزش افزوده بالا برای سازمان هستند. نیروی انسانی به سرمایه انسانی تبدیل میگردد که به درستی برای انجام کار انتخاب شده باشد و آموزشهای تخصصی متناسب با شغل خود را دیده باشد. استفاده از فضای مجازی برای نیروی انسانی سازمانها نیازمند سواد و مهارت لازم میباشد. لذا پژوهش حاضر به بررسی رابطه سواد فضای مجازی و سرمایه انسانی میپردازد.
این پژوهش به روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه که اعتبار صوری آن طبق نظر متخصصان و روایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ تعیین شده است انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق کارکنان شهرداری منطقه 20 تهران میباشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 292 نفر میباشد. و از روش نمونهگیری تصادفی در دسترس استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل دادهها از آمارههای توصیفی و استنباطی از جمله ضریب همبستگی پیرسون و آزمون کندال استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهند که بین میزان استفاده از فضاهای مجازی با سرمایه انسانی - - r=0,63 رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین میزان مهارت استفاده از فضاهای مجازی با سرمایه انسانی - r=0,69 - ، رابطه معناداری وجود دارد.
مقدمه
سرمایه انسانی نشان دهنده دانش افراد یک سازمان است و به عنوان دانش ترکیبی، مهارت و تجربه و توانایی افراد سازمان تعریف میشود. مهمترین سرمایه سازمانها در عصر حاضر دانش و اطلاعات و سرمایه فکری و انسانی میباشد. سرمایه انسانی مهمترین دارایی یک سازمان و منبع خلاقیت و نوآوری است. در یک سازمان دارایهای دانشیِ ضمنیِ کارکنان، یکی از حیاتیترین اجزایی است که بر عملکرد سازمان تاثیر بسزایی دارد - زاهدی، لطفیزاده، . - 1386 سرمایه انسانی حاصل جمع دانش حرفهای درکارکنان تواناییهای رهبری، ریسک ناپذیری و تواناییهای حل مسئله است. سرمایه انسانی نشانگر موجودی دانشی افراد یک سازمان است که در وجود انسان نهفته است.
همچنین سرمایه انسانی ترکیبی از دانش، مهارت، قدرت نوآوری و توانایی افراد سازمان برای انجام وظایفشان و در بر دارنده ارزشها، فرهنگ و فلسفه سازمان است به بیان دیگر کارکنان سازمان از طریق شایستگی، نگرش و تیزهوشیشان، سرمایه فکری را در سازمان ایجاد میکنند. شایستگی شامل مهارتها و تحصیلات است. درحالیکه نگرش اجزای رفتاری کارکنان را درحین کار توصیف میکند - اجزای رفتار کارکنان شامل انگیزه آنها برای کار و رضایت آنها - از کار می شود و تیزهوشی فرد را قادر میسازد تا فعالیتهای روزمره را تغییر دهد و از طریق تفکر خلاق مسائل را حل کند - قادرپور، . - 1388 در جای دیگر بانتیس - - 1995 سرمایه انسانی را این گونه تعریف میکند: سرمایه انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا منبع خلاقیت و نوسازی استراتژیک سازمان است.
اساس وجود سرمایه انسانی، هوش و استعداد افراد سازمان است. گستره سرمایه انسانی به دانشی که در ذهن کارکنان آن وجود دارد محدود میشود و میتوان این سرمایه را با توجه به سه بعد اندازه، مکان و زمان اندازهگیری نمود - . - Bontis, 1997 سرمایه انسانی شامل عواملی است نظیر دانش کارکنان، مهارت، توانایی و نگرش آنان است، درنتیجه این عوامل کارکنان به عملکردی ترغیب می-شوندکه مشتریان مایلند بابت آن پول بپردازند و سود سازمان از آن راه به دست می آید - همان - . سرمایه انسانی همچنین نشان دهنده دانش ضمنی افراد است که در ذهن آنها جای گرفته است.
سرمایه انسانی منبع مهمی از نوآوری و بازسازی استراتژی هرسازمان است و سازمان با استفاده از آن میتواند در اقتصاد مبتنی به دانش به تولید و شناسایی ارزش بپردازد. در این بین شایستگی و توانایی کارکنان به بخش سختافزاری سرمایه انسانی و طرز نگرش و تلقی آنان به بخش نرمافزاری سرمایه انسانی مشهور هستند . - Chen, et al, 2004 - بدین ترتیب میتوان اظهار داشت عناصر مختلف سرمایه انسانی شامل: نگرش، شایستگیها، تجربهها و مهارتها، نوآوربودن، استعداد و دانش ضمنی موجود در ذهن افراد در سازمانها را در برمیگیرد. سرمایه انسانی به عنوان یک منبع نوآوری و بازسازی استراتژیک، برای سازمانها مهم است. سرمایه انسانی که سطح بالاتری دارد اغلب با بهرهوری ببیشتر و درآمدها یا حقوق و مزایای بالاتر تداعی میشود.
از آنجا که توانایی و مهارت افراد به عملکرد بهتر و بهرهوری سازمان کمک میکند انجام هرگونه هزینه در آموزش و توسعه آن نوعی سرمایهگذاری بلند مدت محسوب میشود که سازمان تا مدتها میتواند از نتایج آن بهره مند شود. در دنیای متغیر و رقابتی امروز ما نیاز به نیروی پویا وخلاق و توانمند داریم و سازمانها برای رویارویی کارکنان با تغییرات باید محیطی فراهم سازند که استعداد آنها شکوفا شود و نیز زمینه دستیابی به بالندگی سازمانی و توسعه هدفها و درنهایت ارتقای سازمان تا سطح فرابالندگی امکان پذیر شود.
افراد به تناسب استعدادهای خود میتوانند در گذار بالندگی خود و سازمان مسئولیت باشند و لازمه این امر دانش و مهارت و بهرهمندی وی از اطلاعات و تکنولوژیهای روز می اشد تابتواند خود را با توجه به قابلیتهایش با تغییرات منطبق کند و حتی از آن پیشی بگیرد. سازمانها برای افزایش استانداردها و کارایی، افزایش سرعت روند جهانی شدن، بازسازی و تغییرات مکرر تجارت به فناوری اطلاعات نیازمندند. کارکرد فناوری اطلاعات در تمامی شئون سازمان قابل لمس و مشاهده است.
امروزه سازمانها در عرصه کسب و کار در تلاش هستندکه پس از سرمایههای ملموس و مادی اقدام به افزایش و تجهیز سرما ه های فکری و دانشی خود نمایند. واضح است عادیترین منبع این سرمایه نزد افراد و انسانهایی است که صاحبان اصلی خلاقیت، فکر، نوآوری و تجربه میباشند. شاید تمامی این ویژگیها در یک فرد به تنهایی جمع نگردد ولی میتوان او را متناسب با نیازهای جامعه توسط فناوری اطلاعات تجهیز کرد و مهم این است که فرد مورد نظر با توجه به ابزار فناوری اطلاعاتی نوین شناسایی، انتخاب و به محیط سازمان دعوت و رهنمون میگردد. فضاهای مجازی به دلیل قدرت تحولپذیری و توانایی برقراری پویا با یادگیرندگان نقش مهمی در مقوله انتقال دانش دارد.
بهرهگیری از این فضاها یکی از مهمترین عوامل در جهت ارتقای سطح آموزش و یادگیری است. انعطاف بخشی به محتوای افزایش علاقمندی در کاربران از فواید کاربری این فضاها است - تاج آبادی و اسفندیاری، . - 1390 فضای مجازی عرصه جدیدی برای حیات بشری است که قابلیت پذیرش و انجام بخش عمدهای از نیازها، فعالیت ها و شئونات زندگی بشر و اجتماعات انسانی و حکومتها را دارد و به عنوان سایه فضای واقعی و از طریق تمرکز پردازش و جابهجایی اطلاعات، توانایی شبیه سازی فعالیتها و ساختارهای فضای واقعی را داشته و این شبیهسازی را با اثربخشی در فضای واقعی انجام میدهد - بااوش، . - 1389 چارونگام - 2004 - 1 معتقد است فضاهای مجازی از طریق افزایش آگاهی و اطلاعات نیروی کار به آنها توانایی مشارکت در فرایند تصمیمگیری سازمانی را میبخشد و از طریق تسهیل دسترسی به امکانات، استفاده از بیشترین اطلاعات را فراهم مینماید و از تمرکز بر اطلاعات محدود جلوگیری مینماید.
فضاهای مجازی از تکنولوژی هزاره جدید میباشد که باعث کم کردن زمان انجام محاسبات، دقیق تر شدن پردازش دادهها، تبادل اطلاعات آسان و کم کردن هزینه داد و ستد شده است. اما این نکته که کاربران فضای مجازی تا چه اندازه با انواع فناوری اطلاعات و سات های تخصصی و عمومی و شغلی و کاربد های عمومی و تخصصی آن آشنایی دارند مساله این تحقیق را شکل میدهد. لذا سوال اصلی در این مقاله این است که آیا بین فضاهای مجازی با سرمایه فکری کاربران شاغل در شهرداری منطقه 20 رابطه ای وجود دارد؟
اهداف تحقیق
هدف کلی:
بررسی رابطه سواد فضای مجازی با سرمایه انسانی کارکنان شهرداری منطقه 20 اهداف جزیی: بررسی میزان آشنایی کارمندان شهرداری با انواع سایتهای مرتبط به حوزه شغلی و تخصصی بررسی مهارت استفاده از فضاهای مجازی توسط کارکنان شهرداری منطقه 20
فرضیات تحقیق
1. بین سواد فضای مجازی با سرمایه انسانی کارمندان شهرداری منطقه 20 تهران رابطه وجود دارد.
2. بین مهارت استفاده از فضاهای مجازی با سرمایه انسانی کارمندان شهرداری منطقه 20 تهران رابطه وجود دارد.
