بخشی از مقاله
چکیده
رشد روزافزون تقاضای مسکن، نیاز به انبوه سازی با رویکرد صنعتی شدن ساخت و ساز را به واقعیتی انکارناپذیر مبدل ساخته است. همزمان با پیشرفت تکنولوژی در صنایع مختلف ، همه روزه شاهد تولیدات یا محصولات نوین در صنعتهای مختلف از جمله در صنعت ساختمانسازی هستیم. نگاه به صنعتی سازی ساختمان و مسکن به عنوان یک ضرورت ملی، مهمترین مسئلهای است، که باید در خصوص رفع مشکل مسکن به آن پرداخت.
استفاده از فناوریهای جدید در طراحی و ساخت بناها و همچنین بهرهگیری از آنها در ایجاد شفافیت فضایی متناسب با ویژگیهای طرح، ارتباط مستقیم با افزایش مطلوبیت بنا را دارد. ارتقاء سطح علمی و تخصصی جامعه مهندسی کشور و آشنایی با فناوریها و مصالح جدید ساختمانی و همچنین ضرورت صنعتی سازی ساختمان با استفاده از فناوریهای نوین بیش از گذشته احساس میشود. در این مقاله ضمن معرفی سیستمهای فناوری نوین ساختمانی و برخی مزیتهای آن به ضرورت بکارگیری فناوریهای نوین در صنعت ساخت نیز پرداخته شده است.
- 1 مقدمه
با ورود تکنولوژی در عصر جدید لحظه به لحظه ذهن با چالش های جدیدی روبروست، که چالشهایی فراوانی در زمینه اقتصادی، فرهنگی ایجاد میکند و تحولاتی برای جامعه بوجود میآورد. این تحولات در ابعاد گوناگونی همچون فرهنگی، علمی فناورانه، اقتصادی، حقوقی، سیاسی و امنیتی، آثاری مانند اقتصاد جهانی، انقلاب ارتباطات، مسائل زیست محیطی، احیای فرهنگهای محلی، جهانی شدن علم و فناوری، تحول در سطح زندگی روزمره و هویت فردی را دربردارند که بهطور معمول در زندگی انسانها و قرن اخیر تاثیر میگذارد.
[ 1] با ورود فناوری های نوین در صنعت ساختمان معماری سنتی ایران را وارد عرصه جدیدی کرد. اما باید علاوه بر استفاده از فناوری نو در ساختمان باید از معماری سنتی ایرانی هم استفاده کرد. با توجه به محتوای فرهنگی ایران، حفظ فرهنگ و هویت ملی و بومی از ضروریات به شمار می آید - خاص گرایی فرهنگی در کنار عام گرایی فرهنگی - .[2] بیش از 30 سال است که در کشور ایران برنامههایی برای صنعتی شدن ساختمانسازی تعریف شده، اما موفقیت چندانی حاصل نشده است که دلایل آن را میتوان مورد بررسی قرار داد.
با افزایش مقیاس نیاز و میزان تقاضای مسکن در بازار، دیگر روشها و شیوههای دستی و سنتی پاسخگوی تامین نیاز نخواهد بود و ضرورت ایجاب میکند که سازوکارهای موجود، متناسب با تقاضا تغییر نماید. در کنار افزایش تقاضا، نیاز به ارتقای کیفیت در مصالح و روشهای ساخت و ساز، رفع بینظمی و عدم توان تولید محصولات مدولار و استاندارد در روشهای سنتی و در نهایت نیاز به کاهش قیمت تمام با تغییر در تیراژ تولید، از جمله مواردی هستند که ضرورت صنعتیسازی ساختمان را پررنگتر مینماید. امروزه این ضرورتها در بخش اشتغال و مسکن به نهایت خود رسیدهاند. حرکت به سوی صنعتی شدن، نیاز به پیشرفت همزمان تمام صنایع دارد.[3]
-2 تعریف فناوری نو
فناوری عبارتست از هرگونه دانش کاربردی سیستماتیک مبتنی بر تجربه و یا تئوریهای علمی که در سازمانها، روشها و مهارتهای تولید و ماشین آلات آنها به منظور تبدیل عوامل تولید به کالاها و خدمات بهکار رفته و بهبود توسعه آنها به نحوی که ایجاد مزیت رقابتی نماید. فناوری در سطح ملی؛ فناوری از توانها برای تولید محصول یا صنعتی شدن است و هدف از کاربرد آنها می تواند نیل به توسعه اقتصادی و بالا بردن توان رقابتی، رفاه عمومی، قابلیت دفاعی و رزمی بهرهبرداری صحیح از منابع طبیعی، حفظ محیط زیست و ارتقاء فرهنگ، روابط و ساختارهای اجتماعی و ... باشد.[4]
-3 ضرورت استفاده از فناوری نو در ساختمان
فناوری نو در معماری تحویل عظیمی در ساختمان سازی بوجود آورده است مثل:کاهش زمان اجرا، کاهش هزینه و وقت و مهمترین آنها کاهش وزن ساختمان، هر چه جرم ساختمان بیشتر باشد تاثیر زلزله بر آن شدیدتر بوده و نتیجتا صدمات و تلفات ناشی از آن بیشتر خواهد بود. کشور ایران بر روی یکی از سه کمربند زلزله فعال جهان یعنی کمربند زلزله آلپ-همالیا قرار دارد و هر از چندی زلزلههای مخرب بخشی از کشور را ویران میسازد و تلفات بسیاری به بار میآورد. به همین دلیل برای کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله باید ساختمانها بر اساس اصول و معیارهای طراحی صحیح ساختمان و با رعایت آخرین دستاوردهای مهندسی و حتی الامکان با کمترین وزن ممکن طراحی و اجرا گردند.
در این راستا ضرورت دارد مطالعات ویژهای در زمینه استفاده از مصالح مناسب که از جرم کمتری برخوردارند، همچنین بکارگیری روش های اجرا و سیستم های ساختمانی نوین که امکان اجرای ساختمان با وزن کمتر را میسر میسازند انجام گردد.[5] افزایش تقاضای مسکن ناشی از رشد جمعیت، مهاجرت به شهرها و در نهایت توسعه شهرنشینی از یک سو و عدم عرضه متناسب مسکن با توجه به ناکارآمدی روشهای سنتی ساخت و ساز از سوی دیگر، استفاده از صنعتی سازی ساختمان را در جوامع مختلف اجتناب ناپذیر نموده است. امروزه توسعه علوم و فنون موجب پیدایش فناوریهای نوینی در عرصه ساخت و ساز گردیده است. هم اکنون در ایران بیش از 86 سیستم و فناوری نوین ساختمانی مورد تایید قرار گرفته است.[6]
-4 ضرورت صنعتی سازی ساختمان
یکی از بخش های مهم که مستقیما نقش اساسی در زندگی مردم دارند مسلئه مسکن و کمبود آن در مقایسه با انتظارات و نیاز های مردم است.این نکته ای است که تمام مسئولان و مردم بر ان وقوف کامل داشته و از ان اگاه هستند.از طرفی نرخ رشد بالای جعمیت در دهه اول انقلاب و فقدان برنامه های مناسب برای تامین مسکن اقشار کم درامد جامعه منجر به عدم توان پاسخگویی به تقاضای مورد نیاز گردیده است.برای را حل این مشکل راه حل های مفختلفی پیشنهاد میگردد،لیکناز انجایی که این راه حل ها مبتنی برنگاه سنتی به مقوله مسکن است و هیچ تجدید نظری جدی در نوع نگاه حاصل نشده،بالطیع جوابلگوی حل مشکلات این عرصه نیز نبوده است.
از این رو مهمترین مساله ای که بایستی در خصوص رفع مشکل مسکن به ان پرداخت،مسئله تغییر نگاه نسبت به موضوع و حل ان از منظری دیگر است.نگاه به صعنتی سازی ساختمان و مسکن به عنوان یک ضرورت ملی همان تغییری است که باید ابتدا در تفکرات برنامه ریزی به وجود بیاوریم تا با اتکای به ان به شیوه های جدید که مبتنی بر فن اورهای نوین است روی اوریم. در صورت حرکت به سمت صعنتی سازی ساختمان نه تنها توانایی پاسخگویی به تقاضای فعلی جامعه وجود خواهد داشت بلکه در سرعت ساخت،کیفیت و قیمت تمام شده ساختمان نیز تاثیرات مثبت جدی خواهد گذاشت. صعنتی سازی ساختمان از جمله عوامل مهم در افزایش تولید و برقرار کننده تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار می باشد.موارد ذیل را میتوان از دلایل ضرورت صعنتی سازی ساختمان دانست:
- افزایش جعمیت و تقاضای روز افزون مسکن در کشور بویژه در نسل جوان
- لزوم برقراری تعادل بین عرصه و تقاضای مسکن در کشور
- کیفیت پایین شیوه های سنتی سازی ساختمان
- کاهش منابع انرژی ونیاز به صرفه جوئی مصرف و اتلاف انرژی در ساختمان در راستای کاهش الگوی مصرف در کشور
- بالا بردن قیمت تمام شده مسکن و عدم امکان خرید توسط اقشار ضعیف و متوسط
- افزایش بهره وری و جایگزین کردن نیروی کار تحصیل کرده
- استفاده بهینه اتز منابع و مصالح کشور
- زلزله خیزی کشور و استحکام خانه های صعنتی.[7]
-5 تعریف سیستم ساختمانی
سیستم ساختمانی عبارت است از ایجاد سیستمی برای ساختمان سازی یا مجموعه ای از اجزای ساختمانی که به طرق مختلف مونتاژ می شوند تا ارایشهای ساختمانی مختلفی را ایجاد کنند.