بخشی از مقاله
چکیده
طی دو قرن گذشته صنعت را می توان به عنوان مهترین دستاورد عصر مدرن دانست.در سده های اخیر پس از انقلاب صنعتی جهان با پیشرفت فنی و تکنولوژی نوین در عرصه های مختلف از قبیل معماری ، پزشکی ،کشاورزی ، و تولیدات کارخانه ای و...رو به رو شد.
در حقیقت صنعت عاملی بود جهت رسیدن کشور ها وانسان ها به رفاه و آسایش حداکثری.عدم هآگاهی و شناخت کافی جامعه ی مصرف گرا از ابعاد مختلف صنعت، سبب بوجود آمدن پیامد های منفی در سطح جانی بود،پیامدهایی نظیر:گرم شدن کره ی زمین ،سوراخ شدن لایه ی ازن،ذوب شدن یخ های قطبی ،تغییر وحتی نابودی اکوسیستم های منطقه ای ،کاهش شدید سوخت های فسیلی .
در حقیقت عدم توجه به پیامدهای مخرب صنعت باعث گردید ضرباتی جبران ناپذیر به محیط زیست وارد شود.در عرصه ی معماری با پیشرفت صنعت ،معماری بومی اقصی نقاط دنیا،که محصول تجربیات مفید بشر و اصول چگونه زیستن با توجه به طبیعت و محیط پیرامون و همسازی با اقلیم منطقه ی خود بود،به دست فراموشی سپرده شد
با توجه به اوضاع بحرانی و آسیب های جبران ناپذیری که از طریق صنعت به کره ی زمین وارد شده ،این رسالت بر عهده ی تمامی افراد جهان است تا با ارایه ی راهکارهایی بکوشند تا شیوه ای جدید برای حفظ محیط زیست و حل مشکلات آن بیایند.این مقاله بدنبال آن است تا در عرصه ی معماری از طریق تکنولوژی نوین ،به ارائه ی راهکارهایی در خصوص حفظ محیط زیست ودر عین حال بالا بردن کیفیت معماری بپردازد واینکه چگونه یک بنا می تواند بعنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند تا آسیب کمتری به طبیعت وارد شود.
مقدمه
در سال های اخیر بیانیه ها و مقالات متعددی در زمینه ی اصول معماری پایدار توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به رشته ی تحریر در آمده است.رویکرد های بوم شناسی کنونی ،کوشیده اند با ایجاد آشتی و تعامل بین تکنولوژی و اکولوژی ویژگی های مفید هر دو را به کار گیرند که با عنوان "اکوتک" شناخته می شوند.این معماران سعی دارند از عوامل طبیعی همچون آفتاب،باد،آب های زیرزمینی و گیاهان برای تنظیم شرایط محیطی ساختمان بهره بگیرند.
این نوع از طراحی با سامانه ی بوم شناسی هماهنگی کامل دارد و هدف آن تأمین نیازهای بشر امروز بدون به خطر انداختن منابع نسل های آینده است.در معماری پایدارعلاوه برتوجه به نتیجه ی نهایی بر عمر مفید طرح و عدم جنجال بر انگیز بودن آن تا کید می شود.آن چه مطرح است کیفیت، نتیجه ی عملی و تامین رضایتمندی مخاطبین بنا چه از نظر کاربری و چه از نظر زیبا شناختی است.پرسش مطرح شده این است :اهداف مورد نظر در طراحی پایدار که بایستی مورد توجه معماران قرار گیرد کدامند؟جهت دستیابی به اهداف مورد نظر در طراحی معماری از چه راه کار هایی می توان بهره جست؟
توسعه ی پایدار
توسعه ی پایدار توسعه ای است که نیازهای حال انسان را با توجه به توانایی نسل آینده در دریافت نیازهایش مد نظر دارد.توسعه ی پایدار که از دهه ی70 در جوامع علمی دنیا مطرح گردیده است را میتوان نتیجه یرشد منطقی آگاهی نسبت به مسایل جهانی محیط زیست و توسعه دانست که به نوبه ی خود تحت تاثیر عواملی همچون نهضت های زیست محیطی دهه ی60، انتشار کتاب هایی نظیر محدودیت های رشد واولین کنفرانس سازمان ملل در خصوص محیط زیست و توسعه که در سال 1972 در استکهلم برگزار شد قرار گرفته بود.به عبارت دیگر توسعه ی پایدار در سه حیطه دارای مضامین عمیقی است .1پایداری محیطی .2پایداری اقتصادی .3پایداری اجتماعی. در راستای تحقق اهداف توسعه ی پایدار،طراحی معماری پایدار اهمیت زیادی دارد و مسایل زیست محیطی که آینده بشر را به خطر انداخته است معماران را به چاره اندیشی و ارایه ی راهکارهای معمارانه واداشته است.
طراحی معمار ی پایدار
اصل طراحی پایدار بر این نکته استوار است که ساختمان جزیی کوچک از طبیعت پیرامون است و باید بعنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند و در چرخه ی حیات قرار گیرد.در تعاریف مطرح شده برای طراحی پایدار گاهی بیشتر بر ایده پایداری محیطی در ارتباط با معماری تاکید می شود مثلا در تعریف زیر چنین آمده است :ساختمان پایدار ساختمانی است که کمترین تاثیرات ناسازگار بر محیط طبیعی را در طول عمر ساختمان و استقرار منطق های جهانی دارد.پایداری در معماری را میتوان تصور وطراحی ساخت و سازهایی تعبیر کرد،که نه تنها برای پایداری فیزیکی ساختمان،بلکه با دیدی کلی تر به پایداری و حفظ این سیاره و منابع انرژی آن می اندیشد.
بدین ترتیب،به نظر می رسد که می توان پایداری را بر پایه الگویی بنا نهاد که در آن مواد و منابع در دسترس،پیش از هدر دادن یا نادیده گرفتن آن ها با کارایی بیشتری به کار گرفته شوند.تمام عوامل سازنده بنا را میتوان به گونه ای در نظر گرفت که موجب پایداری ساختمان گردد.ماندگاری و پایداری بنا بدون در نظر گرفتن و اندیشیدن به پایداری جهانی که در ان زندگی میکنیم،امری غیر واقعی است.به طور خلاصه،منظور از ساختمان های پایدار این است که بر قابلیت ساختمان برای تلفیق و تطبیق عوامل محیطی وجوی و تبدیل آن ها به صورت کیفیت های فضایی و آسایشی ،توجه ویژه گردد.
در این ساختمان ها شرایط آسایش انسان از طریق نحوه ی طراحی استفاده از تجهیزات کار امد،تهویه ی سالم و در نظر گرفتن عملکرد های مناسب کاربری با نوع ساختمان تامین می شود.یک ساختمان سبز و پایدار به عنوان یکی از عناصر تشکیل دهنده ی جهان پیرامون شناخته می شود.این عنصر علاوه بر اینکه ملاحظات زیست محیطی در آن رعایت می شود،خود به عنوان یک عامل تأکید کننده و هم سو بامحیط زیست به کار ادامه می دهد و در نتیجه،رابطه ی تعاملی بین ساختمان و محیط پیرامون بوجود می آید.
اهداف و راه کار ها در طراحی معماری پایدار
دست یابی به استاندارد هایی با کیفیت بالا ، در امنیت و آسایش که در واقع سلامت انسان ها را تأمین می کند از مهمترین اهداف معماری پایدار است.طراحی پایدار تلاشی است در جهت ایجاد حداکثری آسایش افراد با بالا بردن کیفیت زندگی و ایجاد کمترین لطمات به محیط پیرامون .تأمین آسایش در طراحی پایدار با ایجاد کمترین آلودگی محیط زیست و با استفاده از عوامل طبیعی میسر می شود.
برای ایجاد ساختمان هایی پایدار و سازگار با محیط زیست باید خصوصیات خاصی را در نظر گرفت.این خصوصیات در واقع همان اصول اصول حاکم بر سبک" اکوتک "می باشند که رعایت آن ها در طراحی معماری ضروری است.در ادامه به ذکر و توضیح مختصر بعضی از این اصول مانند یکپارچگی،طراحی سازگار با اقلیم و محیط زیست،صرفه جویی در ماده و انرژی و بهرگیری از سیستم های تهویه ی طبیعی ،آشتی با طبیعت،پایداری فرهنگی و مواردی از این قبیل پرداخته شده است.بدیهی است جهت دستیابی به هر یک از اهداف مورد نظر بایستی از راه کارهای کالبدی محیطی در روند طراحی معماری پایدار بهره جست.
41یکپارچگی
از مهمترین اصول طراحی پایدار همسانی و یکپارچگی طرح است.بدان معنا که در مرحله طراحی،باید از موضعی و منفرد طراحی کردن بناها با توجه به عملکرد پرهیز کرد و طراحی جامع و کل نگر ایجاد نمود.همچنین سنت گرایی،فرم پردازی،زیبایی شناسی ،عملکرد با در نظر گرفتن سایر موارد ذکر شده در دیگر بندها باید در تعادل و نسبتی حساب شده به یکدیگر در نظر گرفته شوند که هرگز کلیت طراحی به نفع یکی از موارد تحت الشعاع قرار نگیرد.
41.1راه کارهای کالبدی محیطی جهت ایجاد یکپارچگی در طراح
تلفیق معماری با شهر:معماری متشکل از دانه هایی است که در شهر پدید می آید و فرصت ارتباط در شهر را به دست می دهد.لذا با قرار دادن فضا در اختیار شهروندان می توان احساسی از یکپارچگی در دانه های ریز و درشت را ایجاد نمود.
فضاهای کاربردی: درطراحی معماری این فضاها ضمن استفاده از یک پلان باز که در آن دیوار وحایلی بین فضاها وجود ندارد یک قلمروی فضایی تعریف می شود که از انسجام زیبا شناختی و عملکردی برخوردار است.این فضاها را میتوان در فضاهای میانمال ژاپن تماشا کرد.
