بخشی از مقاله
خلاصه
با معرفی سیستم های نوین ساختمانی و رقابت این سیستم ها، تصمیم گیری جهت به کار گیری مناسب ترین روش ساخت در یک پروژه ساختمانی چندان آسان نمی باشد. انتخاب سیستم ساختمانی یک مسئله تصمیم گیری چندمعیاره بوده و تحت تاثیر معیارهای مختلفی می باشد. از این رو شناسایی معیارهای انتخاب کلیدی، جهت کمک به تصمیم گیرندگان در اجرای اصولی این فرایند، ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر نیز با همین هدف انجام شده است. در این مقاله پس از انجام مرور ادبیات جامع و و با نظر کارشناسان و خبرگان با تجربه ی صنعت ساخت کشور، تعداد 64 معیار موثر بر انتخاب سیستم های نوین ساختمانی استخراج شده و در 6 گروه اقتصادی، کیفی، اجتماعی، محیطی، اجرایی و فنی و تدارکات دسته بندی شدند.
سپس به منظور تعیین معیارهای انتخاب بحرانی درک شده توسط کارشناسان و خبرگان پروژه های ساختمانی، بررسی جامعی از طریق توزیع پرسش نامه انجام گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از آزمون های آماری، تعداد 18 معیار به عنوان معیارهای انتخاب اساسی تعیین شدند. در ادامه معیارهای اساسی با استفاده از آزمون آماری فریدمن رتبه بندی شدند.
1 مقدمه
روشهای نوین ساختمان سازی یک اصطلاحنسبتاً جدید است که برای انعکاس پیشرفتهای فنی در پیش سازی مسکن به کار میرود. این اصطلاحعمدتاً شامل روشهای ساخت خارج از محل* - به عنوان مثال، در کارخانهها - میباشد اما همچنین میتواند برای توصیف برخی از تکنیکهای نوآورانه ی در محل ، که به روند ساخت و ساز سرعت می بخشند، نیز به کار رود.[1] این سیستم ها برای مقابله با رشد تقاضای مسکن مناسب، حل مسائل مرتبط با کارگران خارجی و بهبود کیفیت و بهره وری از خدمات مرتبط با ساخت و ساز معرفی شده است.[2]
نیاز گسترده و روزافزون جامعه به ساختمان و مسکن، ضرورت استفاده از روشها و مصالح جدید جهت افزایش سرعت ساخت، سبک سازی، افزایش عمر مفید و نیز مقاوم نمودن ساختمانها در برابر زلزله را بیش از پیش مطرح کرده است. با استفاده از دستاوردهای نوین امروزی در مهندسی ساختمان میتوان با امکانات فنی و منابع مالی و اقتصادی معین به تولید ساختمانهای بیشتر، مقاومتر و با عمر مفید بیشتر دست یافت. بدون تردید برای استحکام بخشی ساخت و سازها، دستیابی به توسعه پایدار و بهبود محیط زندگی ونهایتاً ارتقای شاخص بهسازی مسکن، گذر از روش های متداول ساختمان سازی و توجه به فناوری های نوین ساختمان امری اجتناب ناپذیر است.[3]
کاهش وزن سازه، کاهش زمان ساخت - افزایش سرعت ساخت - ، توجیه فنی و اقتصادی، صرفه جوئی در مصرف انرژی، استفاده بهینه از مصالح، قابلیت بازیافت در چرخه صنعت، واجد شاخصهای تولید صنعتی - سبک سازی، سریع سازی، سری سازی - ، مقاومت در برابر آتش سوزی و عایق صدا و حرارت، انطباق با معماری، انطباق با شرایط اقلیمی و زیستمحیطی، افزایش کیفیت قطعات و قابلیت اجرا از مهمترین مزایای سیستم های نوین ساختمانی است.[4]
با توجه به لزوم ترویج و توسعه سیستم های نوین ساختمانی در صنعت ساخت کشور، این پژوهش با هدف شناسایی معیارهای انتخاب بحرانی برای سیستم های نوین ساختمانی و آزمودن معناداری اهمیت آنها از دید خبرگان و کارشناسان صنعت ساخت کشور و همچنین تعیین اولویت آنها سامان یافته است سایر بخش های این مقاله به صورت زیر سازماندهی شده است: در بخش 2 به مرور برخی از تحقیقات مرتبط پرداخته می شود. روش اجرای تحقیق در بخش 3 شرح داده می شود. یافته های تحقیق شامل شناسایی معیارهای انتخاب بحرانی و اولویت بندی آنها با کمک آزمون های آماری در بخش 4 گزارش میشود. در نهایت، در بخش 5 نتیجه گیری و مطالعات آتی ارائه می شود.
.2 مرور ادبیات
انتخاب مناسبترین روش ساخت یک فاکتور تعیین کننده در دستیابی به نتایج مطلوب و بهره وری بالا میباشد. علی رغم این، در بسیاری از موارد این فعالیت بدون توجه لازم و مطالعه ناکافی از گزینههای در دسترس انجام میشود.[5] این وضعیت میتواند پیامدهایی مانند عدم کارایی در استفاده از منابع، استفاده نامناسب از تکنولوژیها، عدم توجه به کارامدترین گزینه برای انجام کار و فقدان استفاده مجدد از تجربه پروژههای قبلی داشته باشد.[6] به علاوه، انتخاب روش ساخت یک فرایند تصمیم گیری چندمعیاره است[7] و لازم است تصمیم گیرندگان فاکتورهای مختلفی را در پروژه مربوطه - مانند ویژگی های محیط، دسترسی به نیروی کارو ... - در نظر بگیرند، اهداف خود را - کاهش هزینه، ایمنی بیشتر و ... - مشخص کنند و در نهایت یک روش مناسب را انتخاب کنند.[8]
برای این امر نیاز به استفاده از فرایندی است که طی آن خبرگان و اعضای تیم پروژه تجربه خود را جهت انتخاب کاراترین روش اعمال نمایند.[6] فرادا و سرپل[6] * معیارهای تصمیم مختلف به کار رفته در ادبیات در طول مراحل طراحی و ساخت یک پروژه را جهت انتخاب مناسب ترین روش ساخت مورد بررسی قرار دادند. این معیارها شامل زمان، هزینه، کیفیت، ریسک، دسترسی منابع، نرخ تولید، محیط، ویژگیهای سایت، امنیت، ویژگی های روش ساخت، نگهداری و ... میباشد . چن و همکاران [8] نیز 33 معیار عملکرد پایدار را بر اساس الزامات ذینفعان پروژه های مختلف مشخص نمودند.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که آگاهی اجتماعی و نگرانی های زیست محیطی در انتخاب روش ساخت و ساز بسیار مهم در نظر گرفته می شوند. همچنین بر اساس نتایج تحلیل عاملی این معیارها به هفت بعد، یعنی، عوامل اقتصادی: هزینه بلند مدت، قابلیت ساخت، در تحقیق پن و همکاران همکاران [7] بیش از 50 معیار تصمیم برای انتخاب سیستم های ساختمانی توسعه داده شده است که به گروه های هزینه، زمان، کیفیت، بهداشت و ایمنی، پایداری، فرایند، تدارکات، و پذیرش قانونی و مقرراتی دسته بندی شده اند و بر اساس نتایج بدست آمده به ترتیب هزینه، زمان و کیفیت در فرایند انتخاب بر سایر معیارها غالب شدند.
به منظور کسب یک دید جامع در خصوص معیارهای موثر بر انتخاب روش های نوین ساخت پروژه های ساختمانی، در تحقیق حاضر مطالعه جامعی بر معیارهای ارائه شده در تحقیقات مرتبط انجام گرفته است. در جدول 1 تعداد 64 معیار شناسایی شده به همراه منابع آنها گزارش شده است. این معیارها با مطالعه تحقیقات مرتبط، همراه با ورودی ها، بازنگری و تغییراتی که توسط متخصصان و کارشناسان صنعت ساختمان کشور اعمال شدند تعیین شده و بر اساس نظرات کارشناسان صنعت ساخت کشور در 6 گروه اقتصادی، کیفی، اجتماعی، محیطی، اجرایی و فنی و تدارکات دسته بندی شده اند.
