بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شخصیسازی محتوای الکترونیک بر مبنای مدل ADDIE در مدارس هوشمند به روش شبه تجربی انجام شد. جامعه آماری پژوهش دانشآموزان پایه دوم رشته کامپیوتر هنرستانهای فنی حرفهای ناحیه یک شهر اصفهان بوده است که از این تعداد به صورت تصادفی دو گروه 10 و 14 نفره برای شرکت در پژوهش حاضر انتخاب گردیدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار داده شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر دو گروه، گروه آزمایش به مدت دو جلسه دو ساعته یک فصل از درس مبانی رایانه را به صورت الکترونیک و با استفاده از محتوای الکترونیک آموزش دید. گروه کنترل نیز به صورت سنتی آموزشهای لازم را دریافت داشتند. پس از پایان دو جلسه از هر دو گروه مجددا پس آزمون به عمل آمد. نتایج حاصل نشان داد میانگین آزمون در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در سطح بالاتری قرار داشت.
-1 مقدمه
مدارس هوشمند از دستاوردهای مهم توسعه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش است که باعث تغییرات اساسی در فرآیند یاددهی و یادگیری شده است. الگوی اولیه این مدارس از کشور انگلیس گرفته شده است. در ایران نیز شورای عالی آموزش و پرورش در سال 1380 موضوع مدارس هوشمند را برای اولین بار مطرح کرد که پس از تصویب این شورا مدارس هوشمند در سطح کشور راه اندازی شد. مدرسه هوشمند در سند شیوه نامه هوشمند سازی مدارس، به صورت زیر تعریف شده است: » مدرسه هوشمند به عنوان یکی از مهمترین مولفههای نظام آموزشی یک سازمان آموزشی و پرورشی یادگیرنده است که در جهت فرآیند یادگیری و بهبود و مدیریت به صورت نظام یافته بازسازی شده است تا دانش آموزان سطوح مختلف را برای زندگی در عصر اطلاعات و ارتباطات آماده نماید.
عطاران نظر خود را این گونه بیان می کند که مدرسه هوشمند مدرسه ای است که علاوه بر استفاده از امکانات فیزیکی مدرسه و برنامه های مدارس معمولی تلاش دارد تا با تجهیز به امکانات رایانه ای و فناوری مربوطه، کنترل و مدیریت خود را بر این اساس مبتنی کند و محتوای اکثر دروس را الکترونیکی کرده و ارزشیابی و نظارت سیستم را هوشمند گرداند. - میر اسماعیلی، - 1386 در مدارس هوشمند دیگر معلم به عنوان آموزش دهنده و دانش آموز به عنوان یادگیرنده صرف نخواهد بود،
بنابراین محتوای آموزشی هم باید منطبق با نقش معلمان و دانش آموزان به طور خاص طراحی و تدوین شود. برای هر دانش آموز باید به یک شکل و شیوه یادگیری خاص آموزش داده شود به گونه ای که هر کس با توجه به توانمندی هایی که دارد بتواند از محتوای آموزشی بهره مند شود. در مدارس هوشمند از ترکیبی از آموزش الکترونیک و آموزش سنتی استفاده می شود. نوعی از آموزش الکترونیک که منطبق با نیازهای کاربران بوده و بر اساس توانایی های هر شخص دارای امکانات مختلفی است آموزش الکترونیک شخصی سازی شده گفته میشود.
سیستم آموزشی هوشمند و شخصی سازی شده بوسیله به کارگیری ویژگی های شخصی، علایق و معلومات فراگیران، آموزش اختصاصی به فراگیران را ارائه می دهد. گروه بندی هوشمند فراگیران در طراحی سامانه های مناسب برای یادگیری شخص سازی شده اهمیت زیادی دارد. به دلیل محدودیت های فناوری و آموزش امکان انطباق آموزش با هر فراگیر به صورت فردی میسر نیست از این رو ارائه آموزش متناسب با نیازهای گروه هایی از فراگیران مشابه مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله برای گروه بندی و تقسیم فراگیران از تکنیک های داده کاوی استفاده می شود.
داده کاوی علم استخراج اطلاعات مفید و الگوهای صحیح از پایگاه های داده یا مجموعه دادهها می باشد. داده کاوی پل ارتباطی میان علم آمار، کامپیوتر، هوش مصنوعی، الگوشناسی و یادگیری ماشین می باشد. - ویکی پدیا ، - 2013 استفاده از روش داده کاوی می تواند علاوه بر تقسیم بندی دانش آموزان به گروه های مشابه برای پیش بینی نتیجه تحصیلی دانش آموزان، پیش بینی افت تحصیلی و غیره نیز کاربرد داشته باشد. بنابراین نتایج داده کاوی در این مقاله علاوه بر تقسیم بندی دانش آموزان برای هدایت تصمیمات مدیران آموزشی در کیفیت بخشی آموزش نیز استفاده می شود.
از طرفی محتوای الکترونیکی همزمان با تغییر در نرم افزارها و پیشرفت فناوری، تغییرات رو به رشدی داشته است و درنهایت باید منجر به ایجاد برنامه ای کامل و دقیق شود تا بتواند در حوزه های مختلف کاربرد داشته باشد و نیازهای آن ها را برطرف کند. در واقع از تولید محتوای الکترونیک انتظار می رود بتواند متن اصلی درس را طراحی و توسعه دهد. در این تحقیق جهت تحلیل و طراحی محتوای الکترونیک از مدلADDIE 1 برای هر گروه از دانش آموزان و جهت توسعه و پیاده سازی این روند به صورت اتوماتیک از استانداردهای فنی موسسه IMS 2 و نرم افزارهای حمایت کننده آن استفاده شده است، به طوری که منطبق بر مدل ADDIE باشد. در ادامه در بخش های بعدی به شرح پیشینه تحقیق، مدل ADDIE و استاندارد IMS پرداخته و پس از آن روش تحقیق، جزئیات مدل ارائه شده و در پایان نیز ارزیابی و نتیجه گیری بیان می شود.
-2 پیشینه تحقیق
تحقیقات مرتبط با موضوع این مقاله به دو دسته تقسیم می شود. دسته اول در مورد استفاده از داده کاوی در تقسیم بندی فراگیران و پیش بینی نتایج تحصیلی است و دسته دوم درباره شخصی سازی آموزش الکترونیک و طراحی محتوای الکترونیک می باشند.
ایرجی پژوهشی برای بررسی کاربرد تکنیک های توصیفی داده کاوی در سیستم آموزش عالی با مطالعه موردی بر روی دانشگاه علم و صنعت ایران در دو زمینه انجام داده است: - 1 - دسته بندی دانشجویان به لحاظ سطح علمی و - 2 - استخراج روابط و روند های موجود در داده های سیستم آموزشی دانشگاه صورت گرفته است. دستهبندی دانشجویان بر اساس معدل کل، میانگین تعداد واحد گذرانده شده در هر نیمسال، سوابق مشروطی و سوابق ممتازی انجام شده است. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند برای شناسایی دانشجویان با ریسک بالا و دانشجویان ممتاز مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این نتایج می تواند کمک زیادی برای مدیران آموزشی دانشگاه ها در جهت بهینه کردن فرایندهای آموزشی باشد
