بخشی از مقاله
چکیده
آموزش الکترونیکی - - e-Learning فناوری جدیدی در امر آموزش است که در آن انتقال و اشتراکگذاری اطلاعات با استفاده از کامپیوتر و شبکههای کامپیوتری انجام میگیرد و برخی مزایای بکارگیری آن: تعامل بیشتر دانشآموز و معلم، استمرار فرایند آموزش، سرعت بالای انتقال اطلاعات، ارتقای توانمندیها و قابلیتهای فردی دانشآموزان است. مدرسهی هوشمند مدرسهای فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن بر اساس فناوری و شبکههای کامپیوتری انجام می گیرد و محتوای اکثر دروس آن الکترونیکی است .
طراحی مدرسهی هوشمند به منظور ایجاد محیط یاددهییادگیری و بهبود نظام مدیریت آموزشی مدرسه انجام گرفته است.
با توجه به اهمیت روزافزون آموزش و یادگیری الکترونیک، آموزش و پرورش نیز باید بتواند همگام با تحولات جامعهی کنونی در جهت ایجاد تحولات مطلوب آینده پیش رود. یکی از رویکردهایی که در نظامهای آموزشی در این راستا میتواند مفید باشد، گسترش استفاده از فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات در نظامهای آموزشی و به تبع آن راهاندازی و توسعهی مدارس هوشمند است. هدف کلی در این مقاله، مروری بر شیوهی یادگیری الکترونیکی دانش-آموزان در مدارس هوشمند است که به تحلیلی بریادگیری الکترونیکی، بازخوردها و بروندادهای این سیستم آموزشی از نگاه معلمان و دانشآموزان پرداخته است.
مقدمه با اتصال رایانهها به شبکهی جهانی اینترنت و امکاناتی که این شبکه در اختیار کاربران میگذارد، از جمله قراردادن متن، صدا و تصویر بر روی شبکه، بهترین موقعیت جهت بهرهگیری از این سامانهی چندرسانهای در جهت یاددهی و یادگیری فراهم آمده است و با توجه به مزایای این روش، هر روز بر کاربرد روش آموزش و یادگیری بر خطٌ افزوده شده است. در یادگیری الکترونیکی میتوان از ترکیب شیوههای مختلف یادگیری، از قبیل متن، صوت و تصویر به حداکثر بازده در یادگیری دست یافت
در مدارسی که مبتنی برIT شکل میگیرند، دیگر معلم به عنوان آموزشدهنده و دانشآموزان به عنوان یادگیرنده صرف نخواهد بود. بنابراین محتوای آموزشی هم باید منطبق با نقش معلمان و دانشآموزان به طور خاصی طراحی و تدوین شود و برای هر دانشآموز شکل و شیوهی یادگیری خاصی آموزش داده شود؛ بهگونهای که هرکس با توجه به توانمندی خود بتواند از محتوای آموزشی بهره ببرد
یادگیری الکترونیکی هر نوع یادگیری که با استفاده از فناوریهای رایانهای شناخته شده به خصوص فناوری مبتنی بر شبکهی اینترنت ارائه گردد را میتوان یادگیری الکترونیکی نامید
اصطلاح یادگیری الکترونیکیٍ برای اولین بار توسط کراسَ وضع شد و به انواع آموزشهایی اشاره دارد که از فناوریهای اینترنت و اینترانت برای یادگیری استفاده میکنند. این اصطلاح به عنوان یک مفهوم کلی طیف گستردهای از کاربردها، فرایندها و اصطلاحاتی از قبیل یادگیری وب محورُ، یادگیری رایانه محورِ، یادگیری شبکهایّ، کلاسهای مجازیْ و همکاری الکترونیکیَ را پوشش میدهد.
لازم به ذکر است تعریف واحدی از نظام آموزشی الکترونیکی در بین متخصصان این حوزه وجود ندارد، تقریباً 20 تعریف متفاوت در ادبیات موضوع میتوان یافت. در این مقاله به برخی از این تعاریف، به منظور دستیابی به گستره و ماهیت و درک نظرات مختلف دربارهی یادگیری الکترونیکی اشاره شده است:
به عقیدهی "استوکُ" یادگیری الکترونیکی، یعنی باسواد شدن از طریق قابلیتهای جدید ارتباطات، شبکههای کامپیوتری، چندرسانهای، درگاه محتوا، موتورهای جست و جو، کتابخانههای الکترونیکی، یادگیری از راه دور و کلاسهای مبتنی بر وب. یادگیری الکترونیکی با مشخصههای سرعت، تحول فناوری و کنشهای میانجی انسانی شناخته میشود.
به عقیدهی حمدی ًٌ آموزش الکترونیکی استفاده از فناوری شبکه به منظور طراحی، تحویل درس و اجرای محیط آموزشی برای تحقق و استمرار یادگیری است. چن و همکارانٌٌ، یادگیری الکترونیکی مبتنی بر شبکه، یادگیری الکترونیکی و شیوهی تحقق آن آموزش الکترونیکی را بیان میکند. هدف اصلی این انگارهی جدید، خودآموزی کامل یادگیرنده از طریق شبکه است. والر و ویلسون بر این باورند که یادگیری الکترونیکی، فرایند یادگیری مؤثر است که تحویل الکترونیکی محتوا، خدمات وپشتیبانی را با هم ترکیب میکند.
مرجع ملی آموزشی استرالیاٌٍ اعلام میکند که یادگیری الکترونیکی مفهومی گستردهتر از یادگیری تحت وب است، این نوع یادگیری مجموعهی گستردهای از کاربردها و فرایندهایی را شامل میشود که از رسانههای الکترونیکی برای تحویل آموزش حرفهای و یادگیری انعطافپذیر استفاده میکنند. هدف کلی حمایت طیف گستردهی رسانه-های الکترونیکی - اینترنت، اکسترانت و اینترانت - فراهم کردن یادگیری حرفهای بسیار انعطافپذیر برای مراجعان میباشد
یادگیری الکترونیکی میتواند به عنوان یک نظام یادگیری تعاملی تعریف شود که در آن، محتوای آموزشی و یا تجربیات یادگیری از طریق فناوریهای الکترونیکی و غالباً توسط اینترنت تحویل داده میشود و همچنین، امکان دریافت بازخوردهای خودکار برای فعالیتهای فراگیر وجود دارد. یادگیری الکترونیکی یک رویکرد تعاملی و ساختاری برای آموزش و آگاهی فراگیران است.
به نظر میرسد که نمیتوان یادگیری الکترونیکی را تنها به استفاده از فناوری ارتباطات، به خصوص اینترنت محدود کرد و باید تعامل بین فراگیر و آموزشدهنده و رسانهای تحویل محتوا و منابع یادگیری و نهایتاً محیط یادگیری مجازی برقرار باشد . تنها در سایهی این تعاملات، کسب دانش، رشد و پیشرفت فراگیران حاصل خواهد شد. تحقق یادگیری در این نظام آموزشی منوط به فراهم کردن محیطی مناسب، یادگیرنده محور و مستقل از زمان و مکان است
سامانهی مدیریت یادگیری الکترونیکی
سامانهی مدیریت یادگیری الکترونیکیٌُ - - LMS یک سامانهی کاربردی فرایند اطلاعات است که محتوای یادگیری برآن سوار شده است و از انواع مواد آموزشی مرتبط با یادگیری حمایت میکند. ابعاد مشترک این سامانه شامل - 1 کیفیت محتوای سامانه، - 2 کیفیت تعامل سامانه، - 3 کیفیت پاسخگویی سامانه، - 4 ویژگیهای فنی سامانه و - 5 کلاسهای رو در رو میباشد.
- 1 کیفیت محتوای سامانه محتوای یادگیری، محصول تولیدشدهی سامانهی مدیریت یادگیری میباشد. لی و هوونگ - 2007 - بر این عقیده استوارند که محتوای یادگیری یک عامل حیاتی در موفقیت و جهت بخشی در راستای رضایت یادگیرنده میباشد. همچنین در تحقیقی که توسط "لی و لیٌِ" - - 2008 انجام گرفته، کیفیت بافت اطلاعات - محتوای درسی - برای دانشجویان نسبت به دیگر عوامل ذکر شده مهمتر است
کیفیت محتوا در یادگیری الکترونیکی به این بستگی دارد که محیط یادگیری تا چه حد خوب طراحی و مدیریت شده است. یادگیرندگان ارزش زیادی برای محتوا قائل میباشند، در واقع برای آنها مهم است که یک محتوای کیفی خوب سازماندهی شده باشد، به طور مؤثری ارائه شود، به روشنی نوشته شده و تعاملی باشد
- 2 کیفیت تعامل سامانه علاوه بر ارائه و دسترسی به رسانههای آموزشی و سنجشی، سامانههای یادگیری الکترونیکی اثربخش باید تعاملی باشند. به گفتهی پالوف و پرات - 1999 - شاهکلید فرایند یادگیری در سامانههای یادگیری الکترونیکی تعاملات بین خود دانشجویان یا دانشآموزان، تعامل بین مدرس یا معلم و دانشجو و مشارکت در یادگیری است که خود نتیجهی این تعاملات است.
