بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش نگارندگان به بررسی فضای مجازی و اثرات مخرب آن بر خانواده ها پرداخته و راهکارهایی جهت مقابله ارایه می شود. روش پژوهش، پیمایش است که با استفاده از تکنیک پرسشنامه در میان 90 نفر از نوجوانان و جوانان12 تا 25 ساله در شهر تهران انجام گرفت
.چارچوب های مفهومی این پژوهش، براساس بررسی دیدگاه های جامعه شناسی انحرافات، ارتباطات و روانشناسی و مرور منابع تجربی، تنظیم و درقالب آن یافته های مربوط به سؤال پژوهش نشان داد که رابطه بین افسردگی و انزوای فردی و اجتماعی و فضای مجازی - p =./731 - ،رابطه بین کاهش ارتباط بین والدین و فرزندان و فضای مجازی - - p =./796 ،رابطه بین عدم کنترل والدین و فضای مجازی - p =./872 - ، رابطه بین انحرافات اخلاقی و جنسیو فضای مجازی - - p =./872 ، رابطه بین فروپاشی بنیان خانواده و جدایی والدین - p =./981 - ،رابطه بین بحران و اختلال در هویت و فضای مجازی - p=./736 - شکاف نسلها و فضای مجازی - p =./712، - وسطح معنی داری - - p<0/000 ،خطای 0/05 میباشد.یافته های پژوهش با نتایج نقش فضای مجازی در بین نوجوانان و جوانان دختر و پسررا مورد مطالعه قرار داده اند. فرضیات تحقیق که با استفاده از تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون و بصورت فراوانی بوده است .
مقدمه
فضای مجازی نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی هستند که با اینکه عمر خیلی زیادی ندارند، توانسته اند به خوبی در زندگی مردم جا باز کنند. مردم بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت در فضای مجازی کنار هم آمده اند و از فاصله های بسیار دور در دنیای واقعی، از این طریق با هم ارتباط برقرار می کنند.پست الکترونیک، پیام های کوتاه، چت روم ها، وب پایگاه ها و بازی ها، روش هایی برای گسترش و حفظ روابط اجتماعی شده اند. بعضی از شبکههای ماهوارهای که به طور تخصصی تمام تمرکز خود را بر مقوله خانواده نهاده است و پیام مشترک برنامههای این شبکهها عبارتند از: "ترویج خانوادههای بیسامان ولجام گسیخته در مقابل ساختار خانواده، عادی سازی خیانت همسران به یکدیگر، عادی جلوهدادن روابط جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج، ترویج فرهنگ همباشی به جای ازدواج و عادی جلوهدادن سقط جنین برای دختران"
گسترش فضای مجازی در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی بوجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را میتوان نام برد. تغییراتی که در حوزه دینی در جامعه رخ داده، کاهش آموزههای دینی در خانواده، دوری خانواده از شریعت، کمرنگشدن حریمهای دینی در روابط خانوادگی است.این ویژگی عصر حاضر نیز برای تربیت، چالشبرانگیز است و مرزها را درمینوردد و افراد را در دنیایی بیمرز قرار میدهد؛ و این مسئله برای عموم نظامهای تربیتی و ازجمله تربیت اسلامی آموزشوپرورش، چالشبرانگیز است.از اینرو،تربیت عموماً با مرزگذاری تحقق مییابد
امروزه خانواده ایرانی در سبد فرهنگی خود با فضای مجازی، شبکههای ماهوارهای، رسانههای مدرن و ...، مواجه است که هر کدام بهنوبه خود، بخشی از فرآیند تأثیرگذاری در خانواده را هدف گرفتهاند.
حال با توجه به مقدمه فوق، این سوال مطرح می شود که تأثیرات اجتماعی فضای مجازی چیست و چگونه می توان از تأثیرات زیانبار آن پیشگیری نمود؟
بیان مسأله
واژه سایبر،از ریشه یونانی لغت کنترل گرفته شده و به طور ترکیبی در واژه سایبرنتیک به کار رفته است. مفهوم سایبرنتیک دلالت بر سیستم های کنترلی ابر تکنولوژی های رایانه های به هم پیوسته، تکنولوژی جدید و واقعیات مصنوعی با راهبردهای دستیابی و کنترل سیستمی داردمفهوم. فضا معمولاً در مقایسه با مفهوم مکان توصیف و تعریف می شود و بدون شک نخستین وجه تمایزی که در جریان.
در تمام تعاریف فضای مجازی، این فضا محیط الکترونیکی یا محیط شبکه ای از کامپیوتر ها دانسته می شود که با استفاده از جلوه های سمعی و بصری سعی دارد تا اشیاء و واقعیت های سه بعدی جهان واقعی را مشابه سازی کند اما ادعا می شود که فاقد مادیت فیزیکی هستند.گفته می شود که از خصوصیات بارز این فضا بی مکانی و بی زمانی است.
ابعاد منفی یا استفاده زیانآور و نامطلوب از اینترنت از آنجا گسترش مییابد که کنترلهای رایج در مورد رسانه که بهطور معمول صورت میگیرد، در مورد اینترنت مؤثر نیست. در مورد استفاده از رسانهها، نظارت در سطوح فردی، خانوادگی، گروهی و در سطح دولت بهصورت منفرد یا ترکیبی صورت میگیرد. در مورد استفاده از اینترنت، این نظارتها یا امکان ندارد و یا به قدر کافی کاربرد ندارد؛ درنتیجه مشکل آسیبهای اخلاقی اینترنت، ابعاد بااهمیتی پیدا میکند
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، برنامهریزان آموزشوپرورش توجه شایستهای به امر ترویج تربیت دینی در جامعه نمودند و طبق اصول کلی نظام آموزشوپرورش و همچنین اصل دوم و سوم تدوین و اجرای برنامههای آموزشی در نظام جدید متوسطه به همهجانبه بودن فعالیتهای پرورشی و تربیت دینی و تربیت نیروی انسانی متخصص تأکید شده است؛ ولی توصیهها و راهبردهای تربیتی معرفیشده توسط روشنفکران جهان اسلام برای نفوذ مواهب معنوی به سنتهای فنآورانه و تمایل فزاینده جوامع اسلامی برای برخورداری همزمان از مواهب دینی و دستآوریهای فنآوری، سبب شده است که برخی از دستاندرکاران، ارائه برنامههای آموزشی نوین را سرلوحه کار خویش قرار دهند
تمایل به ایجاد آشتی میان سنتهای دینی با مقتضیات زندگی صنعتی از دیرباز در کشورهای اسلامی و بهویژه در ایران، رواج داشته است
فضای مجازی اینترنت، عرصهای آزاد است تا هر فرد و گروهی در کمترین زمان و بیشترین دامنه تأثیر و پیام خود را منتقل کند. در این میان، قدرتهای مسلط برای ترویج و نهایتاً جهانیشدن افکار و سیاستهای خود، از ابزارهای تبلیغی مختلفی بهره میگیرند؛ یکی از این ابزارها فضای مجازی است .فضای مجازی و اینترنت با در اختیار قرار دادن امکانات ارتباطی سریع، ارزان و جذاب، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و با سرعتی بالا در حال گسترش میان جوامع مختلف است. در عین حال، مکانیزمهای استفاده از این فنآوری موجب ایجاد محاسن و آسیبهایی در کاربرها شده است. محقق موضوع تحقیق خود را بین نوجوانان و جوانان منطقه 16 تهران مورد پژوهش قرار دهد .محقق بر آن شد که موضوعی تحت این عنوان مطرح و در جستجوی متغیرهای مستقل آن که بر متغیر مستقل تأثیر می گذارد باشد.
فرضیات تحقیق :
فرضیه اول - بین افسردگی و انزوای فردی و اجتماعیو فضای مجازیرابطه معناداری وجود دارد. فرضیه دوم - بین کاهش ارتباط بین والدین و فرزندان و فضای مجازیرابطه معناداری وجود دارد
