بخشی از مقاله
چکیده :
شبکه هاي مجازي دنیاي وسیع و پیچیدهاي است که گروهها و افراد مختلف را با گرایش ها، باور ها و اعتقادات گوناگون با توجه به ویژگی انتخابی بودن و همه جایی بودن در سراسر دنیا و با انگیزه هاي حرفه اي و شغلی، دوست یابی، علایق مشترك در حوزه هاي مختلف دور هم جمع میکنند. شبکه هاي اجتماعی مجازي با اتکاي به ظرفیت فرامتنی خود از گردآوري، ساماندهی، ذخیره سازي و نشر اطلاعات در اشکال صوت، تصویر و متن و رقم مبتنی بر ابزار رایانه اي و مخابراتی براي جذب افراد بهره می برند.
قشر جوان به سبب اقتضاي سنی خود، مخاطب مهم براي شبکه ها در این فضاي مجازي قرار گرفته است. این مقاله با توجه به قابلیت هاي فضاي مجازي ضمن بررسی تاریخچه شبکه هاي اجتماعی و تعاریف مختلف، به مطالعه گرایشات جوانان به شبکه هاي اجتماعی فضاي مجازي پرداخته است.
روش تحقیق در این مطالعه کتابخانه اي است و سعی دارد سوالات مطرح در این زمینه را مورد بررسی قرار دهد. از منظر مقاله حاضر، درکنار دلایل گوناگون همچون احساس حمایت دریافتی از شبکه هاي مجازي، افزایش آگاهی اینترنتی، اعتماد به شبکه و میزان استفاده، احساس صمیمیت بین اعضاي شبکه از عوامل مهم گرایش جوانان به شبکه هاي مجازي می باشد. به عبارتی هر چه افراد در شبکه هاي مجازي بیشتر احساس صمیمت می کنند به شبکه ها گرایش بیشتري دارند.
مقدمه
به نظر ولمن شبکه هاي کامپیوتري همانند شبکه هاي اجتماعی هستند. پیوند دهنده افراد، سازمان ها و دانش ها. از این رو نباید جدا از هم در نظر گرفته شوند بلکه ضرورت دارد در زندگی روزمره آنها را با هم در نظر گرفت. - باستانی، رییسی، - 32 : 1390 اینترنت سرمایه اجتماعی و میزان تماس افراد را با دوستان، خویشاوندان دور و نزدیک را افزایش می دهند. تکمیل کننده سرمایه اجتماعی بوده و افراد را قادر می سازد تا شبکه اي موجود خود را به شیوه اي گسترش دهند که اتصالات چهره به چهره آنها را غنی تر و مستحکم تر می نماید.
شواهد نشان می دهند که اینترنت مبنایی براي یک شکل کاملاً جدید از شهروندان فعال است البته شبکههاي اجتماعی، با قابلیتهایی که در اختیار فرد قرار میدهد مانند ایجاد محیطی شخصی، انتخاب دوستان، آزادي در بیان نظرات و مخالفت با نظرات دیگران، آزادي در استفاده از تفریحات مختلف و... حسی از کنترل شخصی و اراده فردي را به کاربر خود منتقل میکنند. این آزادي عمل و حس کنترل، یکی از اصلیترین دلایل گرایش افراد بهخصوص جوانان به شبکههاي اجتماعی است. برخی کاربران شبکه اجتماعی براي رهایی از تنش روزمره و ایجاد فراغت، به سمت این فضا میروند.
شبکههاي اجتماعی مجازي نیز میتوانند اوقات خوشی را براي آنان فراهم کنند. باید اذعان داشت که؛ درحوزه شبکه هاي اجتماعی نظریات متفاوتی ایراد شده است اما در حوزه شبکه هاي اجتماعی آن لاین نظریات محدود می باشد این مقاله با مطالعه کتابخانه اي ویژگی هاي شبکه هاي اجتماعی در فضاي مجازي و تمایلات نوجوانان، در پی آن است که موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و عوامل اجتماعی موثر بر گرایش نوجوانان به شبکه هاي مجازي را بصورت گردآوري اطلاعات بررسی نماید.
مفهوم شبکه اجتماعی:
جی اي بارنز1 براي نخستین بار از اصطلاح »شبکه اجتماعی« براي مشخص کردن الگوهایی از رشتهها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص میکنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمندان علوم اجتماعی به کار می رود. او از واژه شبکه اجتماعی براي بررسی پیوند هاي اجتماعی در روستایی در نروژ استفاده کرد و در این مطالعات به این نتیجه رسید که همه زندگی هاي اجتماعی ممکن است به منزله مجموعه اي از نقاط دیده شوند که برخی از آنها با خط هایی به هم متصل اند و یک شبکه کلی از روابط را می سازند. او این واژه را به گونه اي نظام وار براي نشان دادن الگوهایی از پیوندها، با گنجاندن مفاهیمی که عموم مردم به صورت سنتی به کار میبردند مانند قبیله و خانواده و مفاهیم جامعه شناسان مانند:
جنسیت و قومیت استفاده کرد. چنانکه گذشت، پایگاه هاي شبکه هاي اجتماعی نیز از گونه هاي دیگر شبکه هاي اجتماعی اند که با پیدایش فناوري هاي ارتباطی جدید رواج یافت که در آن موجودات انسانی در یک تعامل چند سویه، علاقه مندي ها و فعالیت هاي خود را به اشتراك می گذرند، یا علاقه مند به جستجوي علاقه مندي هاي و فعالیت هاي دیگران هستند. گفتنی است که سابقه این گونه ارتباط بین انسان ها محدود به پیدایش و رواج اینترنت و رهیافت هاي وب 2 نیست بلکه در سال هاي پیش از آن نیز چنین تعاملاتی بین انسان ها وجود داشت
دوره پیش از اینترنت - دوران طفولیت پایگاه هاي شبکه هاي اجتماعی - :
شاید بتوان گفت ایجاد فضایی براي تعامل انسان ها به شکل برخط براي نخستین بار در BBS ها یا نظام هاي تابلوي اعلانات، صورت گرفت. اولین بار در سال 1973 بود که نظام هاي تابلوي اعلانات، رایانه اي شدند و در شهر برکلی ایالت کالیفرنیا از پایانه هاي سخت افزاري - سیستم تایم شیرینگ - مستقر در شهر سانفرانسیسکو براي تبادل اطلاعات استفاده کردند. نخستین Dial-upعمومی براي این نظام ها را شخصی به نام وارد کریستین سن توسعه داد که در آن از طریق خطوط تلفن و یک مودم استفاده می شد. پس از عمومی شدن استفاده از اینترنت، خدمات شبکه فیدونت که تام جنینگ2 آن را تأسیس کرده بود، نظام هاي تابلوي اعلانات را به اینترنت مرتبط کردند.
کاربران به وسیله آن نظام ها می توانستند از طریق یک سیستم مرکزي با یکدیگر مرتبط باشند، فایل ها یا بازي هایی دانلود کنند، یا مطالب و پیام هایی به یکدیگر ارسال کنند. در واقع، نظامهاي تابلوي اعلانات، با گذر زمان به نرم افزاري براي اجرا در رایانه بدل گشته است که به کاربران اجازه اتصال و ورود به سیستم را با استفاده از یک ترمینال پرگرام میدهد.
کاربران به محض ورود می توانند اعمالی نظیر: آپلود و دانلود نرم افزار و اطلاعات، خواندن اخبار و اطلاعات و رد و بدل کردن پیام از طریق رایانامه یا تابلوي پیام ها با دیگر کاربران را انجام دهدCompuServe نیز از اولین گام ها براي تحقق شبکه هاي اجتماعی به شمار می رود که در سال 1970 با رویکردي تجاري شکل گرفت؛ اما در سال 1980 به یک قلمرو عمومی بدل شد.
CompuServe اعضاي خود را به اشتراك فایل ها و دسترسی به اخبار و وقایع مجاز می کرد. حتی افزون بر ارسال پیام به دوست از طریق یک فناوري نوظهور - شاید ایمیل - ، میتوان هر یک از هزاران بحث انجمن - Forum - را به هزاران بحث اعضاي دیگر در هر موضوع مهم آن روز متصل کند. این انجمن به شکل عجیب محبوب شد و راه را براي رسیدن به انجمن هاي امروزي هموار کرد.
با وجود اینکه شبکه هاي اجتماعی BBS و CompuServe گام هاي مؤثري براي شکل گیري شبکه هاي اجتماعی شمرده می شوند اما پیشرو واقعی شبکه هاي اجتماعی امروزي را باید - 14 - AOL بدانیم و در واقع، بذر چنین پایگاه هایی بود که در سال 1983 از سوي بیل فون میستر شکل گرفت. AOL، شرکت خدمات اینترنت سراسري و رسانه اي امریکا است، و براي بسیاري اینترنت پیش از اینترنت به شمار می رفت.
