بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر شناسایی و بررسی عوامل موثر بر بازاریابی الکترونیکی در زمینه توسعه صادرات موز است.نمونه ی اماری مورد پژوهش در این تحقیق51نفر از کارشناسان و مهندسان جهاد کشاورزی شهرستان چابهار و کنارک همچنین مدیران و کشاورزان مرتبط با صادرات موز هستند ،که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار گرداوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است.که روایی ان توسط متخصصین مرتبط تایید شده و پایایی ان با استفاده از الفای کرونباخ، 0/91 بدست آمده است.
این پژوهش براساس هدف تحقیق کاربردی و براساس چگونگی به دست اوردن داده ها توصیفی-پیمایشی می باشد.برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه از شاخص های اماری نظیر جدول فراوانی در بخش امار توصیفی و ازمون های رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS22در بخش امار استنباطی استفاده شده است.همچنین نتایج به دست امده نشان می دهد که فرضیه اول - زیرساختهای فنی - و فرضیه چهارم - زیرساخت های مالی - تایید شدند.ولی فرضیه دوم - زیر ساختهای حقوقی-قانونی - و فرضیه سوم - زیر ساخت های فرهنگی-اجتماعی - رد شدند.
-1مقدمه
ظهور فناوری اطلاعات و رشد سریع ان باعث بروز تحولاتی عمیق در تجارت گردیده است.به طورعام شیوه های کهن بازاریابی در حال نابودی است وبه سرعت روشهای نوین ابداع و جایگزین ان می گردد.در این راستا همزمان با پیشرفت علوم رایانه و گسترش شبکه جهانی اینترنت و استفاده از شبکه های رایانه ی برای انجام فعالیت های تجاری در خرید وفروش کالا و خدمات مورد استقبال قرار گرفته است.بنابراین بازاریابی الکترونیک یکی از ابزارها و روشهای جدید بازاریابی است که در نتیجه پیدایش و ظهور پدیده فناوری اطلاعات و ارتباطات - - ICTو شاخص ترین وسیله ان یعنی اینترنت و تاثیرات عمیق و گسترده ایی در فرایندهای تجاری به وجود امده است
همچنین می توان گفت که بازاریابی الکترونیکی ،یعنی به کارگیری طیف وسیعی از فناوری های اطلاعاتی برای تغییر و تحول استراتژی های بازاریابی برای خلق ارزش بیشتر برای مشتری،برنامه ریزی و اجرای کارامد تر مفهوم سازی توزیع،ترفیع،و قیمت گذاری کالاها و خدمات و ایده ها وخلق مبادلاتی که اهداف مشتریان فردی و سازمانی را براورده سازد.به عبارتی بازاریابی الکترونیکی نتیجه بکارگیری فناوری اطلاعات در بازاریابی سنتی است و تغییر بسیاری از استراتژی های بازاریابی که حاصل از فناوری های بازاریابی الکترونیکی است،متاثر می سازد
در واقع فرایند پیاده سازی بازاریابی الکترونیکی را می توان شامل ترسیم مدل کسب و کار الکترونیکی ،تدوین استراتژی و برنامه بازاریابی الکترونیکی،اجرا برنامه براساس آمیخته بازاریابی الکترونیکی ارزیابی و کنترل عملکرد بازاریابی الکترونیکی به شمار اورد
بنابراین بازاریابی الکترونیکی زمانی شکل می گیرد که زیر ساخت های فنی - پایگاههای اطلاعاتی،ترمینال های مناسب،سرورها،نرم افزارها و... - فراهم گردد و ارتباط با مشتری با استفاده از این فناوری ها برقرار شود.این ارتباط عمدتا در قالب طراحی وب سایت مورد توجه قرار می گیرد و زیر ساخت های لازم جهت تحقق تجارت الکترونیکی و بازاریابی الکترونیکی را در چهار دسته -1زیر ساخت های تکنولوژیکی-2زیرساخت های حقوقی و قانونی-3زیر ساخت های فرهنگی و اجتماعی-4و زیر ساخت های مالی طبقه بندی کرد
استفاده از اینترنت در بخش های مختلف اقتصادی از جمله در بخش کشاورزی کشور های در حال توسعه در حال افزایش است.در کره جنوبی 56 درصد،سنگاپور50درصد،کوبا45درصدودر مصر 20درصد کشاورزان از اینترنت بهره می برند.اما اقتصاد ایران در مقایسه با اقتصاد جهان دارای شکاف دیجیتالی عمیقی می باشد.ایران در سال 2010در اقتصاد دیجیتالی رتبه 69ودر دولت الکترونیک رتبه 102جهان را به خود اختصاص داد
با این وجود یکی از مشکلات چرخه ی تولید محصولات کشاورزی ،موضوع بازاریابی و دسترسی به خریدار می باشد.که این امر هم به دلیل پراکندگی مناطق روستایی و دوری انها از مراکز فروش می باشد.که از دیر و باز عرضه ی محصولات روستایی چه محصولات کشاورزی ودامداری و چه صنایع دستی روستایی از طریق واسطه ها صورت می گرفت.گردش محصولات به این صورت باعث می شدکه سودمندی روستاییان از محصولاتی تولیدی به حداقل برسدو واسطه ها بیشترین سود را کسب کنند واز دیگر معضلات محصولات روستایی ،عدم اطلاع کافی از تقاضای بازار است .در نتیجه گاهی شاهد کمیابی برخی از محصولات در بعضی از سال ها هستیم.و در گروهی دیگر از محصولات ،مازاد تقاضای بازار عرضه می گردد.ماهیت فساد پذیری و حجیم بودن و تولید فصلی از یک طرف و عدم اشنایی کشاورزان با محیط شهری و کمی مقدارمحصول تولید شده به وسیله هر یک از انها سبب شده است که امکان فروش مستقیم محصولات کشاورزی از تولید کنندگان به مصرف کنندگان کم باشد
استفاده از فناوری تجارت الکترونیک در کشاورزی را می توان به عنوان کلیدی جهت گشایش بیشتر بازار های جهانی برای محصولات کشاورزی ایران برشمرد.واز تجارت الکترونیک جهت تسریع و تسهیل در بازاریابی و تجارت کشاورزی استفاده نمود.
همچنین برخی از مزایای ان عبارتند از -1:استفاده از اینترنت و شبکه جهانی وب جهت تبلیغ کالاهای کشاورزی-2استفاده از شیوه های مختلف پرداخت الکترونیکی-3سرعت بخشیدن به روند جذب مشتری-4تسریع در فرایند انجام معاملات و جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه افراداین مساله از راه جلوگیری از حضور فیزیکی در محل انجام معامله می باشد-5تسهیل در انجام معاملات بین شهری و بین المللی-6سهولت در نظارت گمرکی و پرداخت تعرفه های مربوط-7 تسریع فرایند دستیابی کشاورزان به وجوه حاصل از فروش محصولات خود-8بهبود توانمندی کشاورزان در جهت اخذ تصمیمات مناسب بازاریابی و ایفای نقش موثر در مدیریت بازار9 -افزایش اگاهی کشاورزان از سازوکارهای بازاریابی در سطوح محلی ،ملی و بین المللی-10توسعه بازار محصولات کشاورزی از بازار محلی به بازار ملی و بین المللی-11 بهبود دسترسی کشاورزان به نهاده هاو فناوری های تولیدی در زمان ،مکان و هزینه مناسب
بنابراین بازاریابی الکترونیکی کشاورزی ،به حذف واسطه ها،کاهش هزینه ها و یافتن مشتری کمک موثری می نماید.اکثر کشاورزان صاحب زمین کوچکی هستند و سرمایه اندکی دارند.
بنابراین موضوع مهم این است که چه سیستمی طراحی شودتا به کشاورزان برای فروش اینترنتی محصولشان کمک شود؛ویکی از مهم ترین و قدیمی ترین معضلاتی که در مورد محصولات کشاورزی و باغی در ایران تفاوت قیمتی به عبارتی سهم کم تولیدکننده از قیمت نهایی مصرف کننده است .بازاریابی الکترونیکی در این زمینه می تواند موثر باشد و بازاریابی الکترونیک،استفاده از اینترنت و دیگرفناوری های ارتباطی به عنوان واسط،برای ارتباط بین فروشنده و مشتریان تعریف می شود واز جمله یکی از محصولاتی کشاورزی و باغی که ما در این تحقیق به ان می پردازیم موز است.
براساس مطالعات انجام گرفته در ایران،موز در سواحل جنوبی از چابهار گرفته تا تنگه ی هرمز به خوبی به عمل می اید.و باغات موز استان هرمزگان در شهرستان های میناب ،رودان و جاسک قرار دارد.که سطح زیر کشت انها به ترتیب 18،65و30هکتار می باشد و سطح زیر کشت باغات موز استان سیستان و بلوچستان 4414هزار هکتار است از این میزان 3968هزار هکتار از ان باغات بارور را تشکیل می دهندو446هکتار باقی مانده شامل باغ های غیر باور هستند ومیزان براشت سالانه موز از این باغات 126/720تن می باشد
طبق گزارش بازار خبر2 ،امار گمرک از میزان صادرات و واردات غیر نفتی حاکی از ان است که در سه ماهه نخست سال جاری واردات موز به 154هزار تن رسیده است که بر این اساس موز در لیست 10قلم عمده وارداتی کشور در این مدت قرار می گیرد،در حالی که لازم است اقلام عمده وارداتی، کالاهای ضروری باشند.با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان قطب تولید موز در کشور است هم چنین از نظر کلیه شرایط برای کشت و تولید موز مناسب می باشد و امکان تولید ان به صورت انبوه وبا هزینه پایین وجود دارد.
بنابراین طبق نوشته های بالا بازاریابی الکترونیکی یکی از روش های جدید بازاریابی است که مزایای فراوانی به همراه دارد اما اجرا و پیاده سازی ان زمان و هزینه های زیادی را در بر می گیرد به عبارتی بازاریابی الکترونیکی یکی از شاخه های تجارت الکترونیک است که اجرا و پیاده سازی ان نیاز به زیر ساخت ها و تجهیزات زیادی دارد و ما در این تحقیق به دنبال این هستیم که عوامل تاثیر گذار بر بازاریابی الکترونیکی را در زمینه توسعه صادرات موز را شناسایی کنیم به دلیل گستردگی عوامل موثر بر بازاریابی الکترونیکی در این تحقیق فقط زیر ساخت های فنی،فرهنگی-اجتماعی ،حقوقی و قانونی و زیرساخت های مالی مورد بررسی قرار می گیرند. که فرضیات تحقیق عباراتند از -1 زیرساخت های فنی تا بر بازاریابی الکترونیکی صادرات موز تاثیر دارند-2زیرساخت های حقوقی و قانونی برصادرات موز تاثیر دارند-3زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی بر بازاریابی الکترونیکی صادرات موز تاثیر دارند-4زیرساخت های مالی بر بازاریابی الکترونیکی صادرات موز تاثیر دارند.