بخشی از مقاله
چکیده
نیاز به ساخت و سازهای گسترده شهری همزمان با ظهور انقلاب صنعتی، افزایش رشد جمعیت، عوارض طبیعی و غیرطبیعی مانند سیل، زلزله و جنگ امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در این میان آلودگی محیط زیست و به دنبال آن تمام شدن منابع انرژی شناخته شده به دلیل استفاده نامناسب از طبیعت و منابع آن تهدیدی جدی در روند زندگی انسان به شمار می آید. در نتیجه حل مشکلات کمبود مسکن با استفاده از روش های سنتی گذشته دیگر پاسخگو نمی باشد و ضرورت پرداختن به آن به صورت عملی، تخصصی و اجرایی بیش از پیش مطرح می شود.
از این رو توسعه پایدار به دلیل توجه به همه زمینه های زندگی اعم از اجتماعی، اقتصادی و محیطی رویکردی موثر در زمینه رویارویی با نیاز به ساخت و سازهای گسترده شهری به نظر می رسد. و به دنبال آن با توجه به اصول معماری پایدار و استفاده از روش ها و مصالح جدید جهت افزایش سرعت ساخت، ارتقای کیفیت ساخت و افزایش عمر مفید ساختمانها می توان گام موثری در جهت حل مشکل کمبود مسکن در کشور برداشت.این مقاله بر آن است که تاثیرصنعتی سازی ساختمان را بر روند توسعه پایدار کشور و آثار توسعه صنعتی سازی ساختمان را بر محیط زیست،اجتماع و اقتصاد کشور بیان کند و به معرفی سیستم های ساختمانی جدیدهمسو با توسعه پایدار بپردازد
مقدمه
کمبود مسکن و مشکلات ناشی از آن از قبیل مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی، ایده استفاده از سیستم های صنعتی ساختمان سازی را قوت بخشیده است. از سویی دیگر حل این مسائل بدون توجه به مسئله توسعه پایدار امری ناممکن به نظر می رسد. از این رو هرچند توجه به کمیت و تعدد ساخت و سازها جهت سرعت بخشیدن به بهره برداری از آنها ضروری به نظر می رسد اما نمی توان از توجه به مسئله پایداری،استفاده بهینه از منابع انرژی موجود و استفاده مجدد از منابع ماده و انرژی چشم پوشی کرد.
پایداری محیطی به معنی حفظ سرمایه طبیعی است که ایجاب می کند انسانها در مصرف مواد تجدید شونده و در مصرف آب و منابع انرژی حد و اندازه را رعایت کرده و بیشتر از آنچه که سیستم های طبیعی می توانند فراهم کنند مصرف نکنند.به علاوه پایداری محیطی پی آمد خوبی است چون حفظ ودوام تنوع زیستی را دارد.
بهداشت،هوا،آب و کیفیت خاکها باید در همه وقت به میزانی از استاندارد باشد تا حیات شهر، رفاه او و همچنین زندگی حیوانی و نباتی تنظیم شود.پایداری فرآیندی خلاقانه،داخلی و تعادل خواهی است که تار و پود تصمیم گیری ها را در همه موارد تشکیل ی دهد
توسعه پایدار در صنعت ساختمان سازی
جریان توسعه پایدار در دهه 70 با برگزاری سمین ارهای متعدد در سطح جهانی به بحث روز مبدل گشت،که تعاریف متعدد و متنوعی را به دنبال داشت. " توسعه ای که نیاز های کنونی بشر را بدون مخاطره افکندن نیاز نسل های آینده، برآورده ساخته و در آن به محیط زیست و نسل های فردا نیز توجه شود " - ضرابی،. - 1380در تعریفی دیگر توسعه پایدار روندی است که بهبود شرایط اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و فناوری به سوی عدالت اجتماعی باشد و در جهت آلودگی اکوسیستم و تخریب منابع طبیعی نباشد - ملکی،. - 1382ار آن پس سمینارها و همایش های متعددی در این زمینه برگذار شد و تا اواخر دهه 1990 مشخص شد که برای شن اسایی بهتر توسعه پایدار لازم است مباحث اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی به طور همزمان مورد توجه قرار گیرد
واژه معماری پایدار را از دو بعد کالبد و مفهوم یا محتوا می توان مورد بررسی قرار داد.از بعد کالبدی یا به عبارت دیگر ماهیت می توان به سازه در معماری ، توجه به محیط زیست و تامین انرژی مورد نیاز پرداخت.از سویی دیگر مفهوم یا محتوا به آثار به جای مانده از بنا در اذهان اشاره دارد.چه بسیار آثاری که از لحاظ کالبدی از بین رفته اند ولی مفاهیم آنها باقی است.بنابراین مفهوم پایداری صرفا پرداختن به موضوعاتی از قبیل انرژی پاک،انرژی تجدید پذیر،صرفه جویی و ...نمی باشد.بلکه می بایست پایداری حقیقی در حوزه های معماری و شهرسازی را علاوه بر پرداختن به مولفه ها و روش های مطروحه، در بخش محتوایی نیز پیگیری نمود
بعد از کشاورزی،ساختمان دومین صنعت بزرگ در دنیاست.آلودگی ناشی از سرمایش و گرمایش ساختمانها و ساخت مصالح ساختمانی،از آلودگی های ماشین ها فراتر می رود وسرچشمه های تمام شونده را به سرعت مصرف می کند"از این رو معماران در پی یافتن راهکارهای جدیدی برای تامین اهداف توسعه پایدار بودند.زیرا "معماری در روند تخریب روز افزون و سریع طبیعت نقش قابل توجهی داشته است چرا که می تواند هماهنگی خاصی را با محیط پیرامون ایجاد کند"لذا برای دست یافتن به این هماهنگی اصولی برای این مهم تدوین شد."اصول معماری پایدار شامل طراحی بر اساس صرفه جویی در منابع، طراحی بر اساس حفظ چرخه حیات زیست و طراحی بر اساس آسایش انسان می باشد"
در این راستا فرهنگ سازی و آشنایی جامعه متخصصین با مصالح و سیستم های جدید ساختمانی که همسو با اهداف توسعه پایدار باشند امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسند.
سیستم صنعتی سازی ساختمان
سیستم ساختمانی عبارت است از ایجاد سیستمی برای ساختمان سازی یا مجموعه ای از اجزای ساختمانی که به طرق مختلف مونتاژ می شوند تا آرایش های ساختمانی مختلفی را ایجاد کنند - . - Sarja,1998 سیستم ساختمانی معمولا بر پایه روش های غیر سنتی و صنعتی استوار است و شامل تولید ترکیبی از مصالح و روش ها برای طراحی و ساخت می شود و طرح و تکنیک ارائه می دهد و در نتیجه با فرم های اختصاصی ساخت مترادف می باشد - Douglas,2006
اصطلاح صنعتی سازی ساختمان برای توصیف و دربرگرفتن مفاهیم مدولسازی، پیش ساخته سازی و مونتاژ به کار می رود و به مفهوم هزینه کردن در تجهیزات،امکانات و تکنولوژی با هدف افزایش خروجی، کاهش کار دستی و ارتقای کیفیت می باشد و مشخصه هایی چون تمرکز تولید،تولید انبوه، استاندارد سازی، تخصص،سازماندهی مناسب و همگرایی، جزو شرایط لازم برای موفقیت این فرایند هستند
انواع و روشهای صنعتی سازی ساختمان
پنج نوع و روش اصلی تولید صنعتی ساختمان قابل شناسایی است. چهار سطح نخستین آن عبارتند از: پیش ساختگی،مکانیزاسیون،اتوماسیون و به کارگیری هوش مصنوعی و روبوت ها در تولید. با وجود اینکه این انواع و روش های مختلف تولید،به سرمایه گذاری در تاسیسات و ملزومات تولید نیاز دارند اما اغلب همان روند ساخت سنتی را پیاده می کنند و صرفا وظایف از استادکار به ماشین منتقل می شود.سطح پنجم که باز تولید نامیده می شود،تحقیق و توسعه در زمینه فرآیندهای ابتکاری قادر به ساده سازی روشهای تولید را دربر می گیرد
صنعتی سازی ساختمان و پایداری محیطی
پایداری محیطی مجموعه ای است از فرآیندهای مورد نظر در رسیدن به عناصر ارزشمند ساخته شده به صورت کارآمد در دوره زمانی طولانی - . - Douglas,2006پروفسور آسکو سارجا نیازهای چندگانه ساختمان های پایدار را به صورت عوامل عنوان شده در تصویر دانسته اند که یکی از این موارد، ماندگاری می باشد.
نیازهای چندگانه ساختمان های پایدار - - Saraj,1998:144
افزایش دوره کاربرد طبیعی سیستم ساختمانی،ماندگاری خوانده میشود و کاربرد پذیری آنرا صرفا در حالت موثر کنونی افزایش میدهد - hashemian,2005 - .این مفهوم ، توانایی ساختمان با بخش های آن را در ایفای عملکرد های مورد نیاز در دوره زمانی و تحت تاثیر عوامل یا مکانیزم های داخلی و خارجی زوال و پوسیدگی میباشد
