مقاله مطابقت ابزارهای جدید تامین مالی و شریعت اسلامی

بخشی از مقاله

چکيده نظام مالي اسلامي شبکه اي از ابزارهاي مالي بازارهاي مالي و نهادهاي مالي اسلامي است که در چارچوب اصول ومباني اسلامي وظيفه تخصيص بهينه منابع را به عهده دارد . يکي از مهمترين نقش هاي نظام مالي توسعه وگسترش ابزارها و نهادهاي مالي است . تامين منابع لازم براي رشد و توسعه ء اقتصادي دغدغه ء همه ء کشورها خصوصا کشورهاي در حال توسعه است . چگونگي تامين اين منابع به بهترين صورت ممکن و با کم ترين مشکلات و عوارض همواره اذهان برنامه ريزان اقتصادي را به خود مشغول ساخته است . در اقتصادهاي متعارف بهترين راه براي تامين کسري بودجه ءدولت و تدارک منابع مورد نياز موسسات غيردولتي انتشار اوراق قرضه است . نظر به ممنوعيت ربا در اسلام و الغاي کارکرد آن در نظام اقتصاد اسلامي و به تبع آن حرمت به کارگيري ابزارهاي مبتني بر بهره ضروري است براي تامين بخشي از منابع مالي مورد نياز دولت و بخش خصوصي در عرصه هاي مختلف اقتصادي از ابزاري غير از اوراق قرضه استفاده کرد تا هدف جذب و هدايت پس اندازهاي پراکنده ء مردم جهت دستيابي به رشد و توسعه ء اقتصادي برآورده شده و در عين حال رونق و تنوع بازار سرمايه محقق شود. در اين راستا و با توجه به پيشرفت جوامع اسلامي و پديد آمدن نيازهاي جديد و موفقيت نسبي ايده ء بانکداري اسلامي، انديشمندان مسلمان به فکر طراحي ابزارهاي مالي اسلامي افتادند، قابليت عقود اسلامي تجربه ء بازارهاي مالي موجب شد در مدت زمان کوتاهي انواعي از ابزارهاي مالي اسلامي طراحي و براي اجرا پيشنهاد شود. گرچه همه ء ابزارها معيارها و ضوابط لازم شرعي، اقتصادي و مديريتي را ندارند و به اين جهت نتوانسته اند به صورت موفق ظاهر شوند اما برخي از آن ها در عين رعايت ضوابط شرعي قابليت بالاي عملياتي و توجيه اقتصادي را دارند. واژه هاي کليدي: سياست مالي، سياست پولي، تامين مالي ،بازارهاي مالي، ابزارهاي مالي، رشداقتصادي . مقدمه در نظام مالي متداول دنيا، بانک ها و ديگر مؤسسه هاي اعتباري واسطه وجوه بوده و به طور معمول از راه رابطه حقوقي قرض با بهره ، وجوه صاحبان پس انداز را جمع آوري کرده و از راه همين رابطه حقوقي، آنها را در اختيار متقاضيان وام جهت سرمايه گذاري و مصرف قرار ميدهند. از طرفي در همين نظام ، بانک هاي مرکزي به منظور کنترل حجم پول در جريان و نظارت بر فعاليت اعتباري بانک ها و ديگر مؤسسه هاي اعتباري از ابزارهاي سياست پولي استفاده ميکنند. يکي از مهمترين اين ابزارها، اوراق قرضه است . بانک هاي مرکزي به منظور قبض و بسط حجم پول از آن استفاده ميکنند. در کنار بازار پول ، بازار سرمايه نيز به منظور تأمين نقدينگي و پوشش ريسک مورد نياز کارفرمايان و کارآفرينان ، با ابداع انواع گوناگون ابزارهاي مالي فعاليت دارد. در اين بازار نيز اوراق قرضه نقش فعالي در تأمين وجوه مورد نياز بنگاه ها ايفا ميکند. در نظام پولي اسلام ، با توجه به حرمت بهره ، بانک ها به منظور تجهيز و تخصيص وجوه از عقدهاي اسلامي مانند: قرض الحسنه ، وکالت ، مضاربه ، مرابحه و سلف استفاده ميکنند، بانک مرکزي نيز در استفاده از ابزارهاي سياست پولي با محدوديت هايي روبه رو است . يکي از اهداف اساسي کشورها دستيابي به رشد اقتصادي پايدار و توسعه ميباشد. در ادبيات اقتصادي سرمايه به منزله رگ حيات يک نظام اقتصادي تلقي شده و بر تشکيل آن به عنوان مهمترين عامل تعيين کننده رشد و توسعه اقتصادي تأکيد زيادي شده است . اهميت تجهيز سرمايه کمتر از عوامل ديگر توليد مانند نيروي انساني، منابع طبيعي، فن آوري و مديريت نيست . اين مهم به ويژه در کشورهاي در حال توسعه از درجه اهميت بالاتري برخوردار است ؛ زيرا از يک طرف منابع مالي به مقدار کافي در دسترس نيست و از سوي ديگر تخصيص اين وجوه محدود به سمت بخشهاي توليدي و صنعتي به دليل فقدان بازارهاي مالي کارآمد به راحتي انجام مي پذيرد. به بيان ديگر از بزرگترين چالشهاي کارآفرينان و مهمترين مانع براي آنان جهت راه اندازي يا توسعه کسب وکارشان ، کمبود منابع مالي براي تامين نيازهاي سرمايه اي است . به دست آوردن وجوه مورد نياز براي راه اندازي کسب وکارها، همواره به عنوان يک مساله جدي براي کارآفرينان مطرح بوده است . اگر فرايند به دست آوردن وجوه مورد نياز، مشکل و زمان بر باشد، کارآفرينان از فعاليت اقتصادي منصرف مي شوند. همچنين بدون تامين مالي کافي، فعاليت هاي اقتصادي و کسب و کارهاي نوپا هرگز به موفقيت نخواهند رسيد . از طرف ديگر کارآفرينان در فرآيند توليد با متغيرهاي بسياري روبرو هستند که برخي از آنها قابل کنترل و برخي غيرقابل کنترل هستند. از اينرو آنان پيوسته با انواع مختلف ريسک روبرو هستند که به طور کلي مي توان به دو دسته ريسک هاي تجاري و ريسک هاي غيرتجاري تقسيم کرد. ريسک هاي غير تجاري، آنهايي هستند که بنگاه بر آنها کنترلي ندارد مانند: سلب مالکيت و ملي شدن . اين دسته ريسک ها نتيجه تغييرات اوضاع و احوال سياسي و اقتصادي هستند و پرهيز از آنها مشکل است . ريسک هاي تجاري آنهايي هستند که از ديد بنگاه ايجاد مزيت رقابتي و ارزش افزوده براي سهامداران ميکند و به بازاري مربوط ميشود که بنگاه در آن فعاليت ميکند که اين خود شامل ريسک هاي مالي مانند ضررهاي ناشي از تغيير نرخ بهره و يا تغيير قيمت سهام ، ميشود. پذيرش منطقي اين نوع ريسک ، براي بنگاه مزيت رقابتي ايجاد ميکند. به عبارت ديگر در هرجا که براي يک انتخاب ، گزينه هاي گوناگون با نتايج گوناگون وجود داشته باشد، ريسک وجود دارد. به خصوص اگر حداقل يکي از اين نتايج اثرات نامطلوبي داشته باشد. بدين ترتيب از کارگاههاي کوچک تا صنايع بزرگ ، تمام بنگاههاي اقتصادي، مالي و غير مالي، به نوعي با ريسک روبرو هستند و مديريت ريسک فرآيندي است که در آن مديران به شناسايي، اندازه گيري، تصميم گيري و نظارت بر انواع ريسک مطرح براي بنگاه ميپردازند. به هر حال امروزه ريسک ابعاد گسترده اي پيدا کرده و تمام بنگاههاي کوچک و بزرگ با آن مواجهند. بنابراين براي اينکه اقتصاد جامعه به رشد و توسعه برسد، لازم است هم در بخش تامين مالي و هم در موضوع ريسک و مديريت آن شرايطي را فراهم کرد. در کشورهاي پيشرفته اين وظايف را بازارهاي مالي کارآمد بعهده دارند. در اين مقاله بعد از معرفي اجمالي بازارهاي مالي، تأثير اين بازارها بر رشد اقتصادي بيان ميشود و سپس شرايط لازم جهت طراحي ابزارهاي مالي که اولا باعث توسعه بازارهاي مالي شود و ثانيا با موازين اسلامي منطبق باشد به بحث گذاشته ميشود. تعريف تامين مالي کارگزاران اقتصادي در طول زمان داراي يک جريان درآمدي و يک جريان هزينه اي مي باشند که لزوما بر هم منطبق نبوده و شکافي بين جريان درآمدي و هزينه اي وجود دارد و لازم است که طي فرآيندي اين شکاف پر شود. به اين چنين فرآيندي که بدنبال ايجاد، جمع آوري و افزايش منابع مالي يا سرمايه اي براي هر نوع مخارجي است ، تامين ما لي مي گويند. به عبارت ديگر مصرف کننده ها، بنگاه هاي توليدي و تجاري و دولت ها اغلب منابع مالي در دسترس براي رسيدن به اهداف ، پرداخت بدهي يا معاملات ديگر را ندارند و بايد از طرق مختلف ، پولي را که آنها براي عمليات خود نياز دارند بدست آورند، فرآيندي که عاملان اقتصادي اين ميزان منابع مالي را بدست مي آورند و انتخاب روش آن را تامين مالي مي گويند. بازار مالي بازار مالي مکاني است که درآن دارائيهاي مالي مورد مبادله قرار ميگيرند. يکي از طبقه بنديهاي اين بازار، تقسيم بندي اين بازارها براساس سررسيد حق مالي است . بازارهاي مالي از اين جهت ، به بازار دارائيهاي مالي با سررسيد کوتاه مدت (بازارپول ) وبازار دارائيهاي مالي باسررسيد بلندمدت (بازارسرمايه ) تقسيم بندي مي شوند. بازار سرمايه به دو شکل بازار اوليه و ثانويه ميباشد. بازار اوليه به بازاري اطلاق مي شود که در آن اوراق بهادار جديد، براي اولين بار از طرف يک سازمان متتشر مي شود. انتشار اوراق بهادار در اين بازار با هدف تامين مالي صورت مي گيرد. بازار ثانويه به ترتيباتي اطلاق مي شود که از طريق آن خريداران و فروشندگان مي توانند به روشي متفاوت و به قيمت هاي قابل قبول براي طرفين ، اوراق بهاداري که دوره عرضه آن در بازار اوليه به اتمام رسيده را، معامله کنند. بازار ثانويه خود به دو بخش غير سازمان و سازمان يافته تقسيم ميشود. بازار بورس به عنوان نهادي از بازار سرمايه ، مکاني است براي انجام معاملات ثانويه روي سهام شرکتهاي پذيرفته شده در بورس . بنابراين قبلا بايد سرمايه گذاري مشخصي روي تأسيس يک شرکت يا کارخانه اي انجام شده باشد (بازار اوليه ) و با تامين شرايط مشخصي، اين شرکت در بورس پذيرفته شده باشد تا بتوان آن را روي ميز بورس معامله کرد (بازار ثانويه ) بازارهاي مالي و تأثير آن بر رشد و توسعه اقتصادي آيا توسعه بخش مالي اقتصاد منجر به رشد و توسعه اقتصادي ميگردد؟ آيا بورس اوراق بهادار به عنوان نهادي از بازار سرمايه تأثيري بر رشد و توسعه اقتصادي کشورها دارد؟توجه به کارکرد بازارهاي مالي پاسخ سوال فوق روشن ميشود. کارکردهاي مهم اقتصادي بازارهاي مالي عبارتند از: ١ - انتقال وجوه مازاد خانوارهاي علاقمند به سرمايه گذاري به افراد يا موسسات نيازمند به وجوه . بازار مالي ازطريق ابزارها ونهادهاي مالي، قادراست تا منابع پس انداز راکد را گردآوري و از طريق يک سازوکارمالي کارآمد در دسترس متقاضيان سرمايه قراردهد. لذا بازار مالي را مي توان بعنوان بازار تامين کننده يکي از مهمترين عوامل توليد(سرمايه ) وآنچه بعنوان موتور رشد اقتصادي ازآن ياد مي شود، تعريف کرد. ٢ - تجهيز بيشتر پس انداز وجود بازار مالي کارآمد با ابزارهاي مالي متنوع اين فرصت را براي خانوارها فراهم ميکند که داراييهاي مالي متنوع از بنگاههاي کارآمد نگهداري نمايند. اگر در بازار مالي انواع مختلف ارواق بهادار وجود داشته باشد، قسمت اعظم مازاد وجوه افراد جامعه جذب واحدهاي اقتصادي ميشود؛ زيرا در اين شرايط افراد بسياري با درجه هاي مختلف ريسک جذب بازار مي شوند و پس اندازهاي کوچک نيز جذب ميگردند. همچنين بازارهاي مالي کارآمد از طريق افزايش نقدينگي باعث جذب پس اندازها ميشوند؛ زيرا اين امکان را براي پس انداز کنندگان فراهم ميکند تا هر زمان به ثروت خود احساس نياز کردند، داراييهاي مالي خود را به آساني به دارايي مورد نظر تبديل کنند. بعلاوه از آنجا که در اين بازارها هزينه کسب اطلاعات و نظارت بر بنگاهها به شدت پايين است ، کسب اطمينان از شرکتها و بنگاههاي اقتصادي با کمترين هزينه براي خانوارها حاصل ميشود؛ بنابراين وجود بازارهاي مالي کارآمد باعث تجهيز بيشتر پس اندازها ميگردد. ٣ - تخصيص بهينه سرمايه از طرفي هزينه جمع آوري اطلاعات و پردازش آنها از بنگاههاي اقتصادي براي افرادي که قصد سرمايه گذاري در بنگاهها دارند، سنگين است و از سوي ديگر عدم نظارت و کنترل مناسب بر فعاليت شرکتها، باعث ميشود که منابع مالي به طرف سرمايه گذاريهاي مفيد و سود آور سوق داده نشود؛ زيرا افراد سرمايه گذار در فعاليتهايي که فاقد اطلاعات قابل اطمينان هستند، تمايل به سرمايه گذاري ندارند. از اين رو ممکن است سرمايه ها از مسير اصلي خود منحرف شده و به پروژه هاي با کارايي کمتر تخصيص يابد. وجود بازارهاي مالي کارآمد شرايط را براي شناسايي بنگاههاي کارآمد با حداقل هزينه فراهم ميکند و در نتيجه سرمايه ها به فعاليتهايي اختصاص مييابد که کارايي بيشتري دارند. ٤ – افزايش نقدينگي کارکرد ديگر بازارهاي مالي اين است که سازوکار مناسبي جهت خريد و فروش دارائيهاي مالي را فراهم ميکند. بهمين سبب مي گويند بازارهاي مالي داراي خاصيت نقدينگي هستند. نقدينگي عبارت از اين است که واحدهاي اقتصادي بتوانند به آساني و به سرعت داراييها را بر اساس قيمتهاي بازار به داراييهاي مورد نظر تبديل کنند. ريسک نقدينگي ناشي از عدم اطمينان مربوط به تبديل داراييها ميباشد. بازارهاي مالي با فراهم نمودن اطلاعات و نيز فراهم نمودن شرايط براي تبديل داراييها، نقدينگي را افزايش و ريسک مربوط به آن را کاهش ميدهند ٥ - ايجاد شرايط براي مديريت ريسک در بسياري زمينه ها بازارهاي مالي فرصتهاي پوششي مشابه قراردادهاي بيمه را - اگرچه غيرمستقيم - ارائه ميکنند؛ مثلا دو بنگاه را ملاحظه کنيد که يکي ضد آفتاب توليد ميکند و ديگري چتر. سهامداران هر يک از دو بنگاه با ريسک ناشي از تغييرات وضعيت آب و هوا مواجه هستند. يک تابستان باراني بازده بنگاه اول را کاهش داده در حاليکه بازده بنگاه دوم را افزايش ميدهد. در اين شرايط با وجود بازار مالي، افراد ميتوانند از هر دو بنگاه سهام خريداري کنند، سهام بنگاه دوم به عنوان بيمه هوا براي بنگاه اول عمل ميکند. هنگامي که بنگاه توليد کننده ضد آفتاب زيان ميکند بنگاه توليد کننده چتر داراي بازدهي بالايي است . همچنين با وجود برخي ابزارهاي مالي در اين بازارها؛ سرمايه گذاران و فعالان بزرگ و کوچک اقتصادي ميتوانند ريسک مربوط به فعاليت خود را مديريت کنند؛ براي مثال فعالان اقتصادي که نگران افزايش قيمت مواد اوليه مورد نياز خود يا کاهش قيمت محصولات توليد شده در آينده هستند، براي رفع نياز واقعي خود، از ابزارهايي براي حداقل سازي ريسک استفاده ميکنند که اين ابزارهاي مديريت ريسک ، به مشتقات معروفند ابزارهاي بازار سرمايه الف ) ابزارهاي تأمين مالي دراز مدت نظير سهام عادي،سهام ممتاز،اوراق قرضه و اوراق مشارکت ب ) ابزارهاي ويژة مديريت ريسک ١ - قراردادهاي اختيار معامله (option)(شامل قرارداد اختيار خريد(call option) و قرارداد اختيار فروش (put option)) ٢ - قراردادهاي آتي(future) ٣ - قرارداد هاي سلف (forward) ٤ -قرارداد هاي معاوضه اي(Swap) ٦ - کمک به فرآيند کشف قيمتها کارکرد ديگري که براي بازارمالي بيان ميشود اين است که اين بازارها، به فرآيند کشف قيمتها کمک ميکنند؛ زيرا دراين بازارها، قيمت ها معمولا منعکس کننده اطلاعاتي است که در اختيار خريداران و فروشندگان قرار ميگيرد و موقعيت و موضع معامله گران به گونه اي برقرار مي شود که دادوستد بين خريداران وفروشندگان ، قيمت دارائي مبادله شده را تعيين ميکند. اما بايد توجه داشت که بازارهاي واقعي بسيار پيچيده تر از آن هستند که بتوان آنها را در قالب يک يا دو تئوري و مدل جاي داد و بر آن اساس در آن بازارها فعاليت کرد. عوامل پيچيده رفتاري، رواني و اقتصادي تأثير بسياري بر قيمت داراييهاي واقعي و مالي دارند. با فرض وجود کارايي بازار مالي و ورود اطلاعات به بازار، تفسير نادرست اطلاعات و نحوه تجزيه و تحليل داده ها و حتي سطح خوشبيني يا بدبيني به اطلاعات مذکور ميتواند در تعيين قيمت تأثير داشته باشد. مثلا افراد خوشبين با اطلاعات دريافتي به صورت خوش بينانه رفتار کرده و حاضر به پيشنهاد قيمت بيشتري هستند و روي آينده غير قابل اطمينان ، ريسک بيشتري را تحمل ميکنند. همچنين ضعف در تفسير داده ها و عدم توان تفسير صورت هاي مالي در پيشنهاد قيمت مؤثر است . بنابراين بازارهاي مالي از طريق ايجاد رابطه بين دو گروه پس انداز کننده (کساني که مازاد درآمد دارند اما توانايي بهره برداري از آن را ندارند) و کارفرمايان (آنان که توانايي و تخصص لازم را دارند اما فاقد وجوه لازم براي ايجاد کسب و کار هستند)، تجهيز پس اندازهاي کوچک و بزرگ ، تخصيص بهينه سرمايه ، افزايش نقدينگي و روان سازي مبادلات و فراهم نمودن شرايط براي مديريت ريسک ، بستر را براي افزايش فعاليتهاي مفيد اقتصادي فراهم ميکنند. به هرحال اگر بخشهاي کارآمد اقتصاد گسترش يابند، قادر به جذب عوامل توليد اضافي از بخشهاي غيرکارآمد خواهند بود. براي دستيابي به اين امر بايد بتوان شرکتها و پروژه هاي کارا و سودآور را از شرکتها و پروژه هاي غيرسودآور را تشخيص داد. در بازار مالي کارآمد اين کار به راحتي انجام ميشود. در اقتصادي که بازار مالي آن درست عمل کند، از يک سو حجم سرمايه گذاري افزايش مي يابد و ازسوي ديگر کيفيت و سلامت سرمايه گذاريها بيشتر مي شود. افزايش دسترسي به ابزارها و نهادهاي مالي، هزينه هاي مبادلات و کسب اطلاعات را در اقتصاد کاهش ميدهد. بازارهاي مالي بزرگتر و کاراتر در راستاي پوشش و مديريت ريسک ، به بنگاههاي اقتصادي کمک ميکنند و از اينجا باعث افزايش سرمايه گذاري و رشد اقتصادي ميشوند.در چنين چارچوبي امکان افزايش رشد اقتصادي نيز فراهم مي گردد. اثرات توسعه مالي بر رشد اقتصادي بطور گسترده در ادبيات علمي مورد بحث واقع شده است . اين فرضيه که توسعه مالي باعث رشد اقتصادي ميشود به روش هاي گوناگون مورد آزمون قرار گرفته که عمدتا اثر مثبت معنادار تأييد شده است . يافته ها يک تحقيق نشان ميدهد که بازارهاي مالي از طريق انباشت سرمايه بر رشد اقتصادي در کشورهاي در حال توسعه تأثير دارند و در اقتصادهاي پيشرفته ، توسعه مالي باعث رشد بهره وري ميشود. عوامل موثر بر افزايش کارآمدي بازارهاي مالي بازار مالي کارآمد اولا پس اندازها و منابع مالي راکد شده را تجهيز و آنها را به سوي سرمايه گذاري هدايت ميکند و از اينجا امکانات لازم را براي تأمين نيازهاي سرمايه اي فراهم ميآورد. به عنوان مثال وقتي بازار مالي مجهز و کارآمد باشد واحدهاي نيازمند سرمايه ميتوانند با انتشار انواع اوراق بهادار وارد اين بازار شوند و منابع مالي مورد نياز خود را بدست آوردند و ثانيا بازار مالي کارآمد شرايط را براي مديريت ريسک فراهم ميکند. ١ - وجود نهادهاي مالي موثربر کارايي عملکرد بازار مالي توسعه نهادهاي مالي، علاوه بر تخصيص بهينه سرمايه ، سبب افزايش کارآيي عملياتي و اطلاعاتي ميشود. وجود اين نهادها سبب کسب سودهاي منطقي براي سرمايه گذاران ، متناسب با پذيرش ريسک ميشود و بطور کلي به خاطر تخصصيتر عمل کردن اين نهادها، ريسک فعاليت در اين بازار کاهش مييابد. ٢ - بهبود سيستم اطلاعاتي بهبود سيستم اطلاعاتي به گونه اي که اطلاعات مربوط به وضعيت شرکتها به طور کامل و بدون تأخير به دست متقاضيان و سرمايه گذاران برسد، از عوامل مؤثر بر افزايش کارايي بازارهاي مالي است . بازارهايي که اطلاعات مالي شرکتها به خوبي منعکس ميشود و به سهولت دراختيار قرار ميگيرد، داراي درجه نقدينگي بالايي هستند و کسب سرمايه در آنها به نحو کاراتري صورت مي گيرد. ٣ - فراهم نمودن شرايط حقوقي جهت جذب سرمايه گذاران خارجي ٤ - تنوع بخشيدن به ابزارهاي مالي يکي از مهمترين عوامل کارآمد شدن بازارهاي مالي – که بيشتر مورد نظر اين مقاله است - وجود اوراق بهادار متنوع در بازار مالي است . اگر در بازارهاي مالي بخصوص بازار سرمايه انواع مختلف ارواق بهادار وجود داشته باشد، قسمت اعظم مازاد نقدينگي افراد جامعه جذب واحدهاي اقتصادي ميشود. تنوع ابزارهاي مالي از يک سو، گزينه هاي مختلف سرمايه گذاري را در اختيار دارندگان وجوه بازار قرار ميدهد و از طرف ديگر شيوه هاي تامين مالي شرکت ها را تنوع بخشيده و تامين مالي پروژه ها را تسهيل ميکند. بايد توجه داشت که افراد جامعه از لحاظ درجه ريسک پذيري (ميزان احتياط و محافظه کاري) با هم تفاوت دارند. بسياري از مردم داراي پس انداز هستند، ولي حاضر نيستند آن را در فعاليت هاي پرمخاطره به کار اندازند. وجود اوراق بهادار متنوع ، اين امکان را فراهم ميآورد که خطرپذيري و سود واحد اقتصادي به صورت نامساوي بين سرمايه گذاريها و متناسب با خطرپذيري و سليقه آنها تقسيم شود. وجود اوراق بهادار با درجات خطرپذيري متفاوت ، امکان مشارکت طيف وسيعي از آحاد جامعه را در امر سرمايه گذاري فراهم ميآورد. به عبارت ديگر با تنوع در ابزارهاي مالي براي عرضه کنندگان وجوه راه ايجاد ميشود. به اين ترتيب ، آنان که خواهان مصونيت در برابر ريسک هستند ميتوانند ابزاري را که بدان تمايل دارند خريداري نمايند، آنان که ريسک پذير هستند ميتوانند ابزار داراي ريسک بيشتر را خريداري کنند. بنابراين ريسک به گروههايي منتقل ميشود که اصولا ريسک پذير هستند.