بخشی از مقاله
مقایسه اقتصادي راهکارهاي کنترل و پیشگیري علیه کرم ساقه خوار برنج در شهرستان رشت
چکیده
هدف این تحقیق، بررسی مقایسه اقتصادي راهکارهاي کنترل و پیشگیري با کرم ساقه خوار برنج در شهرستان رشت می-باشد. روشهاي مختلفی براي کنترل آفت ساقهخواربرنج وجود دارد لذا این تحقیق سعی دارد از کلیه روشهاي موجود، دو روش کنترل شیمیایی و بیولوژیک را از نظر اقتصادي مقایسه و به شالیکاران شهرستان رشت معرفی نماید. این تحقیق به روش پیمایشی در شهرستان رشت و با استفاده از روش نمونهگیري طبقهاي انجام گرفته و براي این منظور با 207 نفر کشاورز استفاده کننده از کنترل بیولوژیک و 68نفر کشاورز استفاده کننده از کنترل شیمیایی، یعنی مجموعاً (N=275 کشاورز، مصاحبه حضوري بهعمل آمده است. براي جمعآوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و روایی محتوایی پرسشنامه نیز با کسب نظرات کارشناسان مدیریت حفظنباتات استان گیلان و اعمال اصلاحات لازم تائید گردیده است. همچنین آزمون پایایی، به وسیله یک مطالعه راهنما براي بهدست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه انجام و ضریب آلفاي کرونباخ 0/907براي پرسشنامه بدست آمد. نتایج حاصل از آزمون t در خصوص ویژگیهاي فردي، زراعی و اقتصادي کشاورزان استفادهکننده از کنترل بیولوژیک در مقایسه با کشاورزان استفادهکننده از کنترل شیمیایی نشان داد، متغیرهایی چون تعداد اعضاي خانواده، سطح کل اراضی کشاورزي، سطح زیرکشت برنج، متوسط عملکرد، درآمد سالانه، درآمد سالانه برنجکاري و درآمد متفرقه بین دو گروه، یعنی کشاورزان استفاده کننده از کنترل شیمیایی و بیولوژیک با هم اختلاف معنیداري وجود ندارد. ولی در مورد سابقه برنجکاري و سابقه کشاورزي، دو جامعه در سطح 99 درصد و در مورد سن دو جامعه در سطح 95 درصد، داراي اختلاف معنیدار میباشند. ضمناً تحقیقات حاضر نشان داد، بر اساس قیمتهاي سال 1391 و با توجه هزینههاي کنترل بیولوژیک در مقایسه با کنترل شیمیایی در هر هکتار شالیکاري، کنترل بیولوژیک از نظر اقتصادي قابل جایگزین با کنترل شیمیایی خواهد بود.
واژههاي کلیدي: آفت، ساقهخوار برنج، کنترل بیولوژیک، کنترل شیمیایی، آزمون t
مواد و روشها
با استفاده از نمونهگیري خوشهاي تصادفی چند مرحلهاي، ابتدا بطور تصادفی تعداد 2 بخش از 6 بخش شهرستان رشت انتخاب و در مرحله بعد بطور تصادفی از هر بخش دو دهستان و در مرحله آخر از هر دهستان دو روستا انتخاب گردید که نهایتاً تعداد روستاهاي مورد مطالعه هشت روستا انتخاب شدند و با استفاده از فرمول کوکران نمونه مورد نیاز برآورد گردید. به این صورت که با توجه به تعداد 1150 نفر از کل شالیکار جامعه آماري، حجم نمونه مورد نیاز 288 نفر محاسبه و تعداد 288 پرسشنامه توزیع شد. جهت توزیع یکنواخت پرسشنامهها در سطح شهرستان رشت، حجم نمونه مورد نیاز به نسبت تعداد دهستانهاي شهرستان رشت، زیر نظر کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزي شهرستان و همچنین شوراهاي اسلامی آن مناطق توزیع، و در روستاهاي برنجخیز مورد نظر نیز به نسبت تقسیم گردید. از تعداد 288 پرسشنامه توزیع شده در شهرستان، تعداد 275 پرسشنامه تکمیل شدهي قابل استفاده دریافت گردید که نرخ بازگشت آن را 95 درصد نشان می-دهد و نیز تعداد 13 پرسشنامه دریافت شده از سطح شهرستان رشت غیرقابل استفاده تشخیص داده شده بود و در تجزیه
و تحلیل دادهها استفاده نگردید.
بحث و نتایج
مقایسه ویژگیهاي فردي، زراعی و اقتصادي کشاورزان دوگروه با استفاده از آزمون t
یافتههاي حاصل از آزمون t در خصوص ویژگیهاي فردي، زراعی و اقتصادي کشاورزان استفادهکننده از کنترل بیولوژیک در مقایسه با کشاورزان استفادهکننده از کنترل شیمیایی نشان داد، متغیرهایی چون تعداد اعضاي خانواده، سطح کل اراضی کشاورزي، سطح زیرکشت برنج، متوسط عملکرد، درآمد سالانه، درآمد سالانه برنجکاري و درآمد متفرقه بین دو گروه، یعنی کشاورزان استفاده کننده از کنترل شیمیایی و بیولوژیک با هم اختلاف معنیداري ندارند.
ولی در مورد سابقه برنجکاري و سابقه کشاورزي، دو جامعه در سطح 99 درصد داراي اختلاف معنیدار میباشند و در مورد سن دو جامعه در سطح 95 درصد داراي اختلاف معنیدار میباشند .
