بخشی از مقاله

پیشنهاد Reality Television درفناوري نوین تلویزیون مبتنـی بر پروتکل اینتـرنـت با درنظرگرفتن شاخص جذب مخاطب


چکیده

عامل اساسی تحول را نه در زیر بناي فنی- اقتصادي و جمعیتی بلکه در نظامهاي ارتباطی پخش اطلاعات و پیامها می دانیم. در همه جا و در تمام شرایط تمدن خط و کتابت با مقاومت تمدن محاوره اي مواجه بوده، فرهنگ دست نوشته تا مدتها بصورت مختلط باقی ماند. این فرهنگ و به دنبال آن صنعت چاپ تمایزي بین علما با عامه مردم ایجاد کرد و این عقیده را القاء کرد که دانش واقعی تنها آن چیزي است که به رشته تحریر درآمده و از قالب واقعیات ملموس جدا شده و اعتباري جهانی و همگانی یافته است زیرا که می تواند بطور یکنواخت در هزاران نسخه به چاپ برسد. یکی از اتفاقات مهم در تلویزیون، پیدایش اصطلاحی به نام تلویزیون واقعنما 1 که در قرن 21 به صورت ژانر درآمد و به صورت مستقل به رسمیت شناخته شد ، در این برنامهها با اینکه به واقعی بودن تصاویر تأکید میشود، اما در حقیقت واقعیت به تصویر کشیده شده آنقدرها هم حقیقی نیست.از طرفی ظهور تلویزیون مبتنی بر پروتکل اینترنت به عنوان فناوري نوین در عرصه رسانه نوید انقلاب جدیدي در صنعت ارتباطی را یا دآوري می کند،که اکثر نیاز مخاطب را تحت پوشش خود قرار خواهد داد .دراین پژوهش به معرفی ژانر تلویزیون واقعیت نما می پردازیم که در آن یافتن ریشه ها و سرمنشاهاي شکل گیري، تعریف و طبقه بندي از روش هاي اولیه و مرسوم معرفت شناختی مورد تحلیل قرار می گیرد وتاثیر آن را بر تکنولوژي IPTV آشنا خواهیم شد و با در نظر گرفتن شاخص جذب بیننده ، ایده تلفیق هنر و فناوري نوین که سبب جذابیت و رضایت مندي مخاطب با حفظ فرهنگ آن گردیده است پیشنهاد می گردد .


کلمات کلیدي : RealityTelevision ، IPTV ، مخاطب

-1 مقدمه

امروزه تمدن چاپی و کتبی با هجوم وسایل الکترونیکی ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون و سینما مورد تردید قرار گرفته این شیوه هاي ارتباطی بیان محاوره اي را بار دیگر معتبر ساخته . (Kawakita and Nakagawa , 2014 ) تلویزیون فی نفسه در خدمت این یا آن نظام اجتماعی نیست(میرانی و دوران ، . (1387 اینکه جامعه ما، جامعه فراوانی یا مصرف و یا جامعه سرمایه داري یا سوسیالیستی باشد فرق نمی کند؛ مطالعات تجربی نشان می دهند که رسانه هاي-همگانی ظاهراً نمی توانند جریانهاي فکري تازه اي ایجاد کنند ولی این قدرت را دارند که جریانهاي فکري موجود را تقویت کنند و یا ماهیت آنها را درجهت جذب مخاطب تغییر دهند(رادپور،. (1378 سریالهاي واقع نما برنامههاي تلویزیونی میباشند که با محوریت واقعیت و هدف سرگرم سازي و نه فقط اطلاع رسانی در شرایطی بین واقعیت و خیال تعربف میشود اینکه چه مقدار این برنامهها برمبناي داستانهاي از پیش تهیه شده باشند و یا تماماً برمبناي واقعیت تمام پیش بروند به نوع و هدفگذاري ژانرهاي برنامهها برمیگردد.آشنایی با گونه هاي رایج برنامه

سازي در تلویزیون هاي بزرگ و قدرتمند، با یادآوري مساله ي جهانی سازي، شاید به نظر امري چندان پسندیده نرسد. اینکه برنامه ها و شکل آن ها در سایر کشورها، الگو گرفته و تقلیدي از برنامه ها و شکل هاي مرسوم برنامه سازي در چند کشور قدرتمند سیاسی و اقتصادي باشد (رفیع پور ، .(1378 حتما مورد قبول جامعه نخبه و فرهنگی که دغدغه ي هویت دارند قرار نخواهد گرفت. با اینحال، ضرورت شناخت شکل هاي موفق و مورد بحث در مطالعات تلویزیونی و رسانه اي بر کمتر کسی پوشیده است. شناخت یک گونه، علاوه بر ایجاد امکان درك بهتر مطالعات فرهنگی و نظري پیرامون آن با طرح چگونگی مقبول شدن یک محصول رسانه اي در یک فرهنگ مردمی شاید بتواند تداعی گر و الهام بخش سازندگان و تهیه کنندگان داخلی باشد تا با دانش بومی خود از فرهنگ منطقه، شکل هاي مناسبی براي رقابت با این برنامه ها و تلویزیون ها ابداع کنند. گونه ي تلویزیون-واقعیت، با وجود محبوبیت بسیار گسترده آن در بین مردم و جایگاه ثابت آن در جدول پخش تلویزیون هاي دولتی، تجاري و مردمی در کشور ما هنوز چندان مورد توجه نیست(. (Clarke et al , 2012 الگوبرداري در ساخت برنامه، بر مبناي تماشاي گونه در یک یا چند شبکه ي خارجی نیز نتوانسته است جایگاه درخوري براي این قالب در صدا و سیما ایجاد کند و لزوم دانشی شناختی درباره ي گونه ي تلویزیون واقعیت به طور ملموس احساس می شود(حقیقت کاشانی،(1377 .چه پس زمینه هاي فرهنگی براي مقبولیت این گونه برنامه ها در تلویزیون وجود دارد؟ گونه ي تلویزیون واقعیت چگونه بیننده ي خود را مخاطب قرار می دهد؟ لذت بیننده از برنامه به چه عواملی مربوط می شود؟ و در نهایت اینکه این محصول مورد پسند فرهنگ مردمی چگونه موفقیت خود را کسب کرده سوال هایی است که دانشی شناختی را درباره ي گونه ي تلویزیون واقعیت طلب می کند.از طرفی دیگر IPTV تکنولوژي جدیدي است که انعطاف پذیري بسیار بیشتري را براي مدیریت محتوا فراهم کرده و تعامل مستقیم با منابع محتوا را تسهیل کرده و باعث بهبود بازخورد و برنامه ریزي ها می شود. امکان کنترل بیشتر بر روي نوع محتواي موجود، مانند ارتباط دو طرفه با فراهم کنندگان محتواباعث بهبود قابل ملاحظه تجربه مشتري می شود. IPTV راهی براي انتقال کانال هاي پخش سراسري سنتی به بینندگان از طریق یک شبکه IP به جاي پخش زمینی، تلویزیون کابلی، و ماهواره است (Johan, 2008) .از آنجایی که IPTV از IP فقط به عنوان مکانیزمی براي انتقال استفاده می کند، در نتیجه می توان براي انتقال انواع مختلف محتوا از طریق اینترنت و شبکه هاي خصوصی مبتنی بر IP استفاده کرد. در ادامه به معرفی Reality Television درفناوري نوین تلویزیون مبتنی بر پروتکل اینترنت با درنظرگرفتن شاخص جذب مخاطب مطالب ارائه خواهد گردیدو تلاش شده است تا دیدگاه هاي گوناگون معاصر در تشریح تله واقعیت معرفی شود. امیدوارم این امر زمینه اي براي درك تله واقعیت را در بستر IPTV آنچنان که هست فراهم کند .

مطالعات پیرامون گونه ي تلویزیون واقعیت، همواره با مفهوم ، چند رگه بودن همراه بوده است. چند رگه بودن، در معناي ترکیب گونه ها و قالب هاي مختلف یک رسانه و یا حتی رسانه اي دیگر، در ظاهر در تعارض با بررسی هاي گونه، آنچنان که در ادبیات و فیلم هست قرار می گیرد اما در تلویزیون و به ویژه ي گونه ي تلویزیون واقعیت این مساله گویی به شکلی دیگر مطرح است . در هر جایی از صنعت تلویزیون که امروزه شما مشاهده می کنید با صحبت از چیز جدیدي با نام ، تله واقعیت مواجه می شوید که از ترکیب با سپ اپرا، ورزش، درام هاي پلیسی و مجموعه هاي خانوادگی و ... به دست آمده است. معناي تمام این ها در حقیقت اشاره به یک چیز است: اگر شما امروز یک مجموعه ي موفق ، تله واقعیت نداشته باشید در واقع موجودیتی ندارید در. قرن جدید پخش برنامه هاي تلویزیونی، هیچ ژانر و یا نوع برنامه اي به اندازه ي برنامه هاي واقعیت محور مورد توجه بینندگان و سازندگان برنامه هاي تلویزیونی قرار نگرفته است.تنوع جدول زمانی پخش برنامه هاي واقعیت محور از ابتداي روز تا اواخر شب، آن را به عنوان یک رقیب در کنار دیگر کانال هاي محبوبِ مردمی مانند ، کانال هاي موسیقی و خبر قرار خواهدداد(. (Nel et al , 2012 گمان می رود بعد از عصر طلایی تلویزیون که قدرت تلویزیون معطوف به پخش زنده بود اکنون به جرات می توان گفت که قدرت تلویزیون در پخش برنامه هاي سرگرم کننده ي واقعگرایانه است. ویژگی اي که تلویزیون را از سایر انواع رسانه متمایز می کند ، قالب ها، تصورها و تعریف هاي تله واقعیت خود را با ساختار اقتصادي، جدول بندي پخش و منظر فرهنگی اي که ناب تلویزیون است معطوف کرده است.بر اساس پزوهش صورت پذیرفته برنامه هاي تله واقعیت محدوده ي وسیعی از تماشاگران سن هاي بین 16 تا 45سالِ مرد و زن را به خود جذب می کند ، این محدوده ي وسیع تماشاگر، تله واقعیت را یک گونه ي آشنا براي مردم کرده است.اکنون علامت سوال ها از مقابل این ژانر حذف شده و شما می توانید تنها نام یک طبقه بندي را ذکر کنید و مردم بلافاصله منظور را درك کنند. این سخن اشاره به آن دارد که در زمانی که تله واقعیت به این سمت می رود که در صدر برنامه هاي تلویزیون هاي معاصر قرار بگیرد عمومیت آن نیز بیشتر می شود و این کار بررسی ما را سخت تر می کند. اگرچه هر فردي یک تصوري از تله واقیت دارد اما در تعارض با گفته ي بارنفیلد هیچ اجماعی در مورد اینکه تله واقعیت دقیقا چیست وجود ندارد.

دوگانگی اي که در نام آن وجود دارد امکان وجود تعریف مشخصی از آن را دشوار کرده است. واژه ، واقعیت ؛ که به تعریف مستند ارجاع دارد و تلویزیون ، تله که به عنوان یک وسیله سرگرمی دیده می شود(رادپور،. ( 1378 قالب هاي متعدد تله-واقعیت نیز به این مساله دامن می زند. ترکیب با دیگر ژانرها، قرار گرفتن بین دو گونه ي درام و مستند، آموزشی و سرگرمی و رویکردهاي متفاوتی که در مطالعه آن لحاظ می شود مانند رویکرد ابزاري صنعتی ، تماشاگر محور و یا رویکرد ژانر باعث مبهم شدن تعریف آن شده است. ویژگی هایی مثل تدوین دست کاري شده ، موقعیت هاي از پیش نوشته شده، تصویرسازي از مردم در موقعیت هاي غیرعادي و تنش زا در کنار ویژگی هایی مانند ضبط وقایع، اتفاقات حقیقی و حضور مردم عادي گیج کننده به نظر می-رسد. به هر حال فهم معناي تله واقعیت از این میان میسر است.تماشا کردن سریالهاي تلویزیونی با هر مضمونی که بگویید هم حد و اندازه اي دارد، اما تلویزیون منبع درآمد خوبی براي دست اندرکارانش هست و ارزش دارد که براي حفظ منافعشان دست به هر ابتکاري بزنند. شاید بیشتر به همین دلیل بود که در اواسط دهه نود برنامه هاي واقع نما رونق گرفت. برنامه هاي واقع نما، همانطوري که از اسمش پیداست زندگی واقعی را نشان می دهند. سازندگان اینطور برنامه ها می گویند که این ژانر با فیلم هاي مستند تفاوت دارد به این ترتیب که برنامه هاي Reality Television هیچ متن از پیش نوشته شده اي ندارند و زندگی گروهی از آدمها را با علایق یا فعالیتهاي خاص نشان می دهند. به گفته دست اندرکاران چنین برنامه هاي تلویزیونی اي، تنها اتفاقی که در این برنامه ها می افتد این است که دوربین شبکه تلویزیونی افراد شرکت کننده در این برنامه ها را در همه جا تعقیب می کنند و زندگی و رفتارهاي روزمره آنها را ضبط کرده و پخش می کنند(رفیع پور ، .(1378یکی زندگی همسران فوتبالیست هاي معروف را نشان می دهد که چطور باید با تمرینهاي پی در پی و مسافرتهاي همسرانشان سر کنند و دیگري زندگی یک خانواده پر جمعیت را نشان می دهد که


چندین بچه دارند و پدر و مادر خانواده تلاشی براي جلوگیري از بارداري هاي بعدي نمی کنند. دعواهاي بچه ها و دردسرهاي این خانواده، برخلاف تصور عموم، تماشاچی هاي زیادي دارد . (Nair et al , 2010) اگر به حیوانات علاقه دارید متخصصین سگ و گربه و حتی شکارچی حیوانات کم و بیش وحشی و مزاحم در خدمتتان هستند. اگر عاشق خرید از حراجی ها و دست دوم فروشی ها هستید برنامه اي هم براي شما ساخته شده و یا زندگی خصوصی سیاستمداران ، مورد نظر شماست .این ژانر از برنامه هاي تلویزیونی در مدت کوتاهی چنان آمار بالایی از تماشاچی ها را از آن خود کردند که تقریباً در هر زمینه اي که فکرش را بکنید و

براي هر قشري از مخاطب برنامه اي واقع نما تولید می شود .

-3 قالب هاي Reality Television

ما می توانیم به نام هاي بسیاري اشاره کنیم که توسط تهیه کنندگان و بینندگان براي تعریف قالب هاي گوناگون تله واقعیت به کار گرفته می شود (Kawakita and Nakagawa , 2014) .اگرچه برخی از این عنوان ها که توسط تماشاگران به برنامه ها داده شده چندان دقیق نیست اما به لحاظ آنکه بررسی ژانر امروزه اغلب از دیدگاه تماشاگر تحلیل شده و به عنوان یک تجربه ي اجتماعی در نظر گرفته می شود حائز اهمیت است،تفاوت هاي نسبی که در بررسی ژانر وجود دارد پیچیدگی جنبه روانی تلویزیون و تماشاگران را روشن می کند(. ( Jian, 2014 بعضی نام ها مانند مستند2، مسابقه/حذفی3، مسابقه قراري4، ترس محور5، نخبگان6 ، خودسازي/ چیرگی7، بازسازي8 ، جستجوي شغل9 و مشهوران واقعبت10 طبقه بندي ها هستند که توسط مردم به برنامه ها داده شده اند و متضمن ویژگی ها و ساختار برنامه هستند. که در نمودار (1) هشت قالب را براي تله-واقعیت برمی شماریم.

نمودار -1 قالب هاي Reality Television


بعضی وقتها به نظر می رسد هرچه موضوع برنامه جنجالی تر و سوال برانگیزتر باشد تماشاچی آن هم بیشتر است. در حالیکه اغلب کاربرهاي شبکه هاي مجازي علیه رئالیتی شوهاي مربوط به کودکان کمپین راه اندختند و براي پایان دادن به برنامه هایی که درآنها، کودکان سه یا چهارساله براي برنده شدن فشار زیادي را متحمل می شوند، امضا جمع کردند، اما هنوز به نظر می رسد که این دسته برنامه ها همچنان در صدر پرتماشاچی ترین ها باشند(. (Clarke et al , 2012 آنچه جالب توجه است این است که افراد شرکت کننده در این برنامه هاي تلویزیونی نه تنها معمولا براي شرکتشان دستمزدي دریافت می کنند، به سرعت به ستاره هاي محلی یا کشوري هم بدل می شوند و پس از آن یا کتابی در مورد زندگیشان، آشپزي، روابط زناشویی و بچه داري می نویسند و یا در مراسم مختلف براي حضور یا حتی سخنرانی دعوت می شوند.چه کسی فکرش را می کرد که آدمها دوست داشته باشند زندگی واقعی همدیگر را در تلویزیون تماشا کنند؟ البته این سبک هم منتقدان خودش را دارد. بعضی از این منتقدان می گویند که این برنامه ها براي جلب تماشاچی داستانهاي اینطور برنامه ها را اغراق آمیز تر از واقعیت طراحی می کنند و این برنامه ها رئالیتی دستکاري شده هستندشاید. هم منتقدان اینگونه برنامه ها حق داشته باشند چون واقعاً چند در صد مردم با زندگی هاي واقعی این سبک زندگی را دارند؟ به هر صورت خوب یا بد، واقعی یا غیر واقعی این سبک از برنامه ها فعلاً تماشاچی زیادي دارند . که در

جدول (1) به برخی از برنامه ها در قالب تلویزیون واقعیت نما اشاره شده است .

جدول -1 برنامه هاي پیشنهادي در قالب تلویزیون واقعیت نما

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید