بخشی از مقاله
چکیده
در سال های اخیر، ما شاهد تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی،پیشرفت های خارق العاده در فن آوری ارتباطات و اطلاعات در مدارس هستیم. این عوامل به شکل دادن فرآیند آموزش و تغییرات ایجاد شده در انتظارات ما نسبت به محیط یادگیری، کمک نموده اند. اگر دانش آموزان در محیط یادگیری راحت تر باشند، یادگیری بسیار ساده تر خواهد شد. محیط یادگیری مناسب و مطلوب ضمن ایجاد انگیزه و لذت یادگیری، فرایند یادگیری را تسهیل نموده و آمادگی یادگیری به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
مدرسه جنگل یک نوع آموزش در فضای باز با به کارگیری معماری موجود در ظرفیت طبیعت است که در آن کودکان به همراه بزرگسالان از جنگل و درختستان ها بازدید کرده و در عین حال مهارت های شخصی، اجتماعی و فنی را می آموزند. هدف اصلی مدرسه جنگل در کودکان تشویق حس کنجکاوی، اکتشاف با تمام حواس، توانمند سازی کودکان در محیط طبیعی، تشویق آگاهی فضایی و مکانی، و محرک توسعه می باشد. مدرسه جنگل با بهره گیری از طراحی طبیعی مانند درختان و فضای جنگل به عنوان ابزاری برای شکل گیری استقلال و عزت نفس در کودکان و نوجوانان استفاده می کند. این مقاله از نوع توصیفی بوده و به ارائه همگرایی یادگیری نوین در مدارس جنگل با استفاده از معماری طبیعت به عنوان فضای آموزشی جذاب و لذت بخش می پردازد.
مقدمه
هستی انسان، امری در حال شدن است و در واقع تربیت بخشی از جریان ربوبی آفرینش آدمیان و تلاشی است مقدس برای تحقق هدف آفرینش انسان که در ساختن و پرداختن بخش ناتمام هستی انسان ها تاثیر می گذارد - شورای عالی انقلاب فرهنگی، . - 1390 امکانات محیطی انسان، اعم از محیط سازمانی، اجتماعی، طبیعی، اقتصادی و ... نعمت های الهی بوده و وسایل لازم برای رشد و کمال او به شمار می روند.
بر این اساس آدمی در طلب هدفی بزرگ است که با تلاش در جهت آن حرکت می کند - بنی اسدی، . - 1376 فرایند تربیت با زمینه سازی شکوفایی فطرت و رشد همه جانبه استعدادهای طبیعی، به عنوان جزء لاینفک زیست انسانی به شمار می رود - شورای عالی انقلاب فرهنگی، . - 1390 در جوامع امروز جریان تربیت کودکان در خانواده آغاز می شود ولی به زودی سازمانی اختصاصی، یعنی مدرسه مسئولیت ایفای این وظیفه رارسماً بر عهده می گیرد و ادامه امر تربیت،عمدتاً در شرایط و وضعیت های سازمان یافته، طبق برنامه های مشخص و به منظور تحقق هدف های معینی صورت می پذیرد.
- علاقه بند، 1386، ص . - 7 مدرسه سازمان و نهاد بسیار مهمی است که اجتماع آن را بوجود می آورد تا تربیت رسمی کودکانش را به عهده گیرد و مهارت ها و معارف لازم را در سطوح مختلف و در رشته های مورد نیاز به ایشان بدهد - حلم سرشت و همکار، . - 1386 از طریق تعلیم و تربیت است که می توان کیفیت و سلامت زندگی را بهبود ببخشید و به جامعه ای پیشرفته تر دست یافت - یونسکو، 1998، به نقل از رؤوف، . - 1378 بدین ترتیب مدارس به عنوان جایگاه رسمی تعلیم و تربیت، نقش مهمی در توسعه فراگیران در جهت انسانی خوب شدن، ایفا می کنند - اوک ، . - 2013 آموزش کودکان در شبکه ای از روابط اجتماعی و تعاملات میان معلمان، دانش آموزان و معلمان و دانش آموزان به صورت رسمی و غیر رسمی صورت می پذیرد - شورای ملی تحقیقات آموزشی ، . - 2005 اگر مغز محیط درونی یادگیری برای یک دانش آموز محسوب شود، مدرسه را می توان محیط بیرونی یادگیری در نظر گرفت که به همان اندازه تاثیرگذار خواهد بود.
امروزه تبدیل مدارس به یک مکان سالم، شاداب، زنده، پویا و مهیج یکی از بزرگترین چالش های مربیان محسوب می شود - هوی، تارتر و کاتکمپ ، . - 1991 در قرن 21 فضاهای یادگیری قدیمی به چالش کشیده شده اند. و این ایده که دانش آموزان باید در میز کار ردیف نشسته باشند، به سرعت منسوخ شده است. تکنولوژی و محیط کار مشارکتی طراحی فضاهای یادگیری را تغییر داده اند. فضاهای قدیمی تر طیف کاملی از موفقیت های دانش آموزان را مورد ملاحظه قرار نمی دهند.
تغییرات در فضای فیزیکی تعامل دانش آموز را توسعه می بخشد و ابتکار و خلاقیت را تشویق می کند. فضاهای فیزیکی مرکزی برای ایجاد یک الگوی جدید یادگیری هستند. فضاهای یادگیری راحت، تغییر فضا با حالت های مختلف نور؛ تنظیمات و الگوهای مختلف ی را برای چیدمان صندلی ها، ایجاد فضاهای لذت بخش و شاد و سرگرم کننده، استفاده از فضای بیرون از کلاس برای تدریس ... را می توان از ویژگی های پارادایم فضاهای یادگیری جدید نام برد - گیلفورد، . - 2012 بر این اساس تغییر رویکردهای آموزشی فضاهای یادگیری خاص خود را می طلبد.
مدرسه جنگل، یک رویکرد نوین آموزشی است که در سراسر جهان از اواخر سالهای 1950 و با آغاز شکل گیری این مدارس در دانمارک و سوئد، و سپس توسعه آن در اسکاندیناوی، اروپا، چین، استرالیا، نیوزلند، ایالات متحده آمریکا و در حال حاضر کانادا صورت گرفته است. در این مقاله مدرسه جنگل یا مدرسه طبیعت را به عنوان یک رویکرد نوین آموزشی و معماری بی نظیر طبیعت را به عنوان فضای بکر، باز و در دسترس برای کسب تجارب غنی یادگیری معرفی می نماییم.
درباره مدرسه طبیعت - جنگل -
مدرسه جنگل با نام های مختلفی مانند کودکستان طبیعت ، مدرسه در فضای باز ، مدرسه بارش و تابش ، ... شناخته شده است؛ اما دو نام برجسته برای این نوع مدرسه "مدرسه جنگل" یا "مدرسه طبیعت " است. دو ویژگی اصلی مدرسه جنگل که آن را از سایر برنامه های آموزشی در فضای باز جدا می کند عبارتند از: اجرای آن به صورت تمام وقت یا نیم وقت؛ و همچنین قابلیت استفاده در زمینه های مختلف، محیط های مختلف، گروه های سنی مختلف و اقلیم های مختلف می باشد.
تصویر شماره 1 و.2 کاربرد معاری طبیعت در مدرسه جنگل
گاهی اوقات کودکان به طور مستقل کار می کنند، آرامش را در جهان اطراف خود می یابند، و گاهی هم برای ایجاد چیزی، حل مشکلی و یا حمایت از یکدیگر، و برای رویارویی با یک جهان بزرگتر؛ با یکدیگر همکاری می نمایند. با این وجود تمام برنامه های مدرسه جنگل به دسترسی منظم و مکرر به فضاهای طبیعی و یادگیری کودک محور و مبتنی بر تحقیق پایبند می باشند. فعالیت هایی که در مدرسه جنگل اتفاق می افتند با توجه به نوع فصل، نوع آب و هوا، نوع حیوانات و گیاهان منطقه جنگلی، ابزارهای مورد استفاده، مدت تشکیل گروه و از همه مهمتر به میزان منفعتی که متوجه دانش آموزان است، بستگی خواهند داشت. ماموریت مدرسه پرورش تجارب غنی یادگیری، سواد زیست محیطی و زندگی سالم بابرقراری پیوند میان کودکان با طبیعت، با کاربست مدل مدرسه جنگل است. همه کودکان باید فرصت بازی و یادگیری در جنگل های محلی، چمن زارها، کوه ها، مراتع را با حضور مربیان ماهر و خردمندی که قدرت یادگیری کودک محور و کمک این فرآیند به توسعه پایدار را درک نموده اند؛ داشته باشند.
