بخشی از مقاله
چکیده
امروزه دانش آموزان ما متناسب با رشد سطح فرهنگ و بلوغ فکری و جسمی و دیگر عوامل فیزیکی و روحی و همچنینمولّفه هایی چون پیشرفت سطح آموزشی و پرورشی خانواده ها تفاوت های بسیاری با دانش آموزان نسل های اول و دوم دارند. از طرفی با انقلابی که در روش های تدریس نوین در دنیا در طیّ این چند سال اخیر بوجود آمد است و پیشرفت هایی که کشورهای در حال توسعه در آزمون های مختلف بین المللی اعم از » پرلز « و » تیمز « داشته اند و هم چنین بررسی دانش آموزان شرکت کننده در المپیاد ایه جهانی مزید بر این علّت است که کارهای بنیادی در نظام تعلیم و تربیت کشورها انجام گرفته است. این شاید دلیلش اهمّیّت و بهایی است که در این کشورها به مقوله های تدریس و افزایش میزان یادگیری و نشاط و رغبت به علوم مختلفی است که توسط معلّمان با تکنیک های جالب و مدرن صورت می گیردبحث. حاضر کنکاشی بر عوامل موثّر در نشاط و شادابی دانش آموزان در کلاس های درس و بررسی تکنیک های جلبتوجّه و افزایش میزان علاقمندی در فراگیران را جست و جو می کند.
کلید واژه : شادابی ، دانش آموزان ، میزان علاقمندی ، کلاس درس .
.1 مقدمه
بازی هایی که در کلاس درس و محیط مدرسه بر اساس برنامه های درسی و تحقق هدف های آموزشی و پرورشی و به شکل هوشمندانه و برنامه ریزی شده مورد توجّه قرار می گیرند » بازی آموزشی « نامیده می شوند و می توان از آنها در فرایند یاددهی و یادگیری و به شکل شایسته ای استفاده کرد - بهرامی ، . - 1383 لذا می توان از این دسته از بازی ها ضمن افزایش یادگیری در دانش آموزان رغبت و نشاط را در آنان بالا برد تا زمینه ای برای علاقمندی در آنان نسبت به موضوع درس شودبچّه. ها در دنیای شاد ساخته و پرداخته ی خود زندگی می کنند. از این رو می بایست برای ورود به این دنیای شاد و لحظه ای بچّه، شدالبتّه.بچّه شدن مستلزم شناخت روزمرّه و آنی کودک و هم چنین استنباط کودکانه ای از لحظات آنان است.
شناخت نیازهای کودکان در ساعات آموزشی در دنیای بسیار گرم کودکان ما را به این نکته وا می دارد که کودکان فرشتگانی سفید بال برای پرواز در رویای قشنگ و شاد هستند که بسیاری از رفتارها و رویکردهای ما در تناقض با دنیای آنان است. شادی جزء لاینفک پردازش کودک در محیط پیرامون و رشد وی محسوب می گردد. بسیاری از ساختارهای روحی و جسمی کودک در جریان پرداختن به شادی و تخلیه هیجانات وی صورت می گیرد. شادی ویتامین رشدی هنجارگونه ی کودک است. شناخت زمان و نوع شادی در کودک سهم بسزایی در این امر دارد. کودکان دوست دارند در بستر آموزشی خودشان شادی و سرور جاری باشد. لذا معلم کلاس می بایست در دقایق و ثانیه های کلاس خود این بستر را حفظ نماید و با جاذبه و دافعه ی خود لحظات شادی را در کودکان بطور خودکار همسان سازد.
لحن و کلام معلم نقش و جایگاه خاصی در شادی دارد. تکیه کلام های مناسب با حفظ وقار و متانت ، روحیه شاد و سرسبزی و طراوت را در کودکان زنده نگه می دارد. کودکان به دنبال لبخندهای شاد و کودکانه ی پنهان شده در بزرگتر ها هستند. استفاده از جزئیّات درسی و پارامترها و مولّفه ای موجود در تدریس می تواند فضا را برای شاد کردن کودکان هموار می سازد. معلم می تواند با ارائه و تنظیم فعالیت هایی متناسب با موضوع درس و هم چنین ارائه ی چیستان هاییجوّ آموزشی کلاس را ضمن حفظ کردن انظباط ، شادی و نشاط را در فراگیران بوجود آوردالبتّه. باید شرایط کلاس را سنجید و از پارازیت های مزاحم و فی البداهه به نحو احسن استفاده کرد و به عنوان نوشدارویی بر علیه خود دانش آموز شلوغ کار ، به کار بست. در این قضیه هم بُعد تربیتی و هم بُعد شادی ونشاط نهفته است . یادمان باشد در دنیای کودکان مثل خودشان فکر کنیم و مثل آنها عمل نماییم.
.2 روش تحقیق
در پژوهش حاضر بیشتر از روش های ترکیبی کتابخانه ای - میدانی استفاده شده است . بدین ترتیب که علاوه بر مطالعات پایه ای که از کتابخانه ها و مجلات گرفته شده است. صحبت با همکاران و رفتن سر کلاس های مختلف مدرسه و گفتگو با دانش آموز از دیگر روش تحقیق فوق می باشد.
.3 نتایج و رهیافت ها
3-1 عوامل. موثّر بر نشاط کودکان در کلاس درس
از جمله مواردی که باعث بی رغبتی دانش آموزان و بالتبع عدم موفقیت آنان و در نهایت افت تحصیلی می شود ، مسئله ی خستگی و عدم نشاط دانش آموزان در کلاس درس می باشد لازم است که با بررسی عوامل موثر بر نشاط دانش آموزان زمینه های نشاط و شادابی را بارور و آفت خستگی را قلع و قمع نماییم.
.3-2 وضعیت فیزیکی کلاس
فضای فیزیکی شامل رنگ ، نور ، چینش نیمکت ها ، تهویه و تعداد دانش آموزان برخی از دانشمندان معتقدند تمایل ناخودآگاه ما به یک یا چند رنگ خاص می تواند نشانه ای از نیازهای بدن ما در جهت ترمیم خود باشد. به عنوان مثال رنگ نارنجی رنگ گرم و صمیمی است . نارنجی پرتوهای شادی آفرینی از خود ساطع می کند که موجب رفع خستگی است . رنگ سبز که انرژی زا و آرامش بخش است به طوری که اضطراب را از انسان دور می کند و موجب رفع تنش و گرفتگی عضلانی می شود. به خصوص که سبز رنگی ایده آل برای فضاهایی است که در آنها تمرکز و آرامش مورد نیاز است.
.3-3 چینش نیمکت ها
علمای تعلیم و تربیت بهترین روش چینش صندلی ها را به صورت دایره ای یا «U » شکل پیشنهاد می کنند. خصوصا در درسهایی که نیاز به بحث و بررسی فعالیت های گروهی برای حل یک مسئله و یا انجام آزمایش و یک پروژه می باشد. در این صورت تعامل و ارتباط به شکل صحیح انجام پذیر خواهد بود . این امر باعث می گردد تمامی فراگیران درگیر آن فعالیت شوند و حالت انفعالی و خستگی در آنها به وجود نیاید - برومند ، . - 1384
.3-4 تهویه و تعداد دانش آموزان
تهویه هوا باعث می شود به صورت مستمر هوای تازه و پر اکسیژن در کلاس جریان داشته باشد و تنفس راحت تر انجام گردد. ضمن آن که تعداد دانش آموزان باید به خصوص نسبت به مساحت و فضای کلاس متناسب باشد.
