بخشی از مقاله
چکیده
منطقه مورد مطالعه در 35 کیلومتری شمالغرب تبریز قرار دارد و قسمتی از کوههای مدور است که مساحتی بالغ بر 20 کیلومتر مربع را شامل میشود. از دیدگاه زمین شناسی بخش عمده آذربایجان در زون البرز- آذربایجان قرار میگیرد. وجود سازندهای آتشفشانی و عملکرد گسلهای اصلی باعث شده است که این منطقه از جایگاههای زمین شناسی و ژئوتوریسم قابل توجهی برخوردار باشد. این منطقه خود توسط گسلهای بزرگی چون گسل تبریز، گسل مورو- دیزج و گسل امند- زینآباد محصور گردیده است.
در منطقه مطالعه شده در محدوده سهرل- منور رسوبات تبخیری و تخریبی میوسن با کنتاکت گسل یک سیستم چین خورده ناودیسی را بوجود میآورند. این چین دارای روند شمال غربی- جنوب شرقی میباشد. رسوبات میوسن توسط سنگهای ولکانیکی پلیو- کواترنر با ترکیب داسیتی، آندزیتی و بازالتهای منشوری در منطقه منور و سار پوشیده میشوند که بزرگترین فعالیتهای ولکانیکی را در منطقه تشکیل میدهند.
-1 مقدمه
از جمله سیاستهای جدید اقتصادی که امروزه در جهان مطرح است، نگاه ویژه استفاده از منابع طبیعی به عنوان پتانسیلهای درآمدزا است. در این نگاه مقاصدی همچون مدیریت و حفاظت منابع، آموزش با بهرهگیری از منابع طبیعی و ساختارهای زمین شناسی و استفاده از مکانهای گردشگری به عنوان راهی برای انتقال علوم از مباحث گردشگری است. از اواخر دهه 1990، ژئوتوریسم به عنوان رشتهای در انجمن علمی علوم زمین آلمان به رسمیت شناخته شد. میراث به جا مانده از فعالیتهای طبیعی و بشری در بخشهایی از کره زمین تحت عنوان "ژئوتوریسم" به ثبت میرسد . - Hose , 2006 - ژئوتوریسم در واقع دارای یک یا چند ماهیت میراث ژئولوژیکی است که از بعد علمی دارای اهمیت هستند و ارزشهای منحصر به فرد زیباشناسی- اکولوژیکی دارند.
- Cater, 2005 - ژئوتوریسم از ترکیب واژههای "ژئو" به معنی زمین و "توریسم" به معنی جهانگردی پدید آمده است و به معنی بهرهگیری گردشگری از علوم زمین، به ویژه جغرافیای طبیعی، زمین شناسی و ژئوفیزیک است. در واقع ژئوتوریسم، علم بررسی و بهرهگیری از شکلهای ناشی از فرایندهای بیرونی در جهت توسعه گردشگری است. این فرآیندها باعث بوجود آمدن شکلهای متفاوت با چشم اندازهای گوناگون میشوند. در واقع، شرایط زیستی و آب و هوایی، سبب دگرگونی محیطهای موجود میشود و در هر منطقه با ویژگی اقلیمی متفاوت، شرایط گوناگونی را پدید میآورد.
بر این اساس، ظرفیتهای طبیعی مناطق برای جذب ژئوتوریسم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه شناسایی و و تشریح این منطقه از لحاظ زمینشناسی میباشد. در همین راستا بر آن شدیم تا با مطالعه و معرفی این منطقه به عنوان یک جاذبه و پتانسیل ژئوتوریسمی گامی در جهت حفاظت از این پدیدهها و ساختارهای زمینشناسی، به هدف اصلی آنکه انتقال دانش زمینشناسی است، برداریم و در کنار آن، از آسیب رسیدن به آن جلوگیری نمائیم.
-2بحث روش تحقیق
در این تحقیق به منظور شناسایی، معرفی و بررسی روند تحول جایگاههای زمین شناسی و زمینریختشناسی، ابتدا بررسیهای صحرایی متعددی در این مناطق صورت گرفته است. در کلیه مراحل عملیات میدانی با استفاده از دستگاه GPS مختصات عوارض ثبت شد و ویژگیهای زمینشناسی و زمینشناختی آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
ناودیس مورد مطالعه در روستای سهرل 30 کیلومتری شمالغرب تبریز و بین طولهای جغرافیایی 9 27 46 تا 6 46 14 شرقی و عرضهای جغرافیایی 38 16 4 تا 38 18 32 شمالی و در ارتفاع 1400 تا 2250 متر ازسطح دریا واقع شده است. روستای سار نیز در 35 کیلومتری شمالغرب تبریز و بین طولهای جغرافیایی 46 / 12 / 5 تا /13 / 28 46 شرقی و عرضهای جغرافیایی /51 38 / 19 تا 38 / 20 / 60 شمالی واقع شده است. شکل 1 موقعیت جغرافیایی این مناطق را نشان میدهد.
ناودیس سهرل
ناودیس سهرل با درازای 14 -8 کیلومتر و پهنای 10 -6 کیلومتر به صورت شمالغربی- جنوبشرقی، یکی از چندین ناودیس متعدد واقع در شمالغرب تبریز میباشد . این چین ناودیسی پلانچدار شامل رسوبات باروت، زاگون، لالون و میلا می-باشد. از نظر چینه شناسی در ارتفاعات بالایی که به صورت صخرههایی پرشیب هستند، آهکهای پرمین قرار داشته و به سمت قسمتهای پایینی چندین تپهماهور با رنگهایی تیرهتر و از جنس گابرو - سینیت رخنمون دارند.
رسوبات پرمین به وسیله دگرشیبی آذرین پی بر روی تپه ماهورها قرار گرفته که جزء علائم ظاهری فاز کوهزایی هرسینین در منطقه آذربایجان به شمار میروند. قسمتهای پایینیتر دارای موفولوژی ملایم و متشکل از سازندهای لالون و زاگون هستند. مابین رسوبات پرمین و لالون، زاگون به صورت گسلی و طبقات پرمین دارای شیب کم و ملایم بوده و به سمت انتهای ارتفاعات ناودیس ختم میشود که علت بوجود آمدن ناودیس با محور پلانچدار است. با توجه به ساختهای رسوبی موجود و پادگانه آبرفتی در قسمت جنوب-غربی منطقه، به نظر میرسد که محیط رسوبگذاری تشکیلات فوق یک محیط رودخانهای از نوع مئاندری باشد.
