بخشی از پاورپوینت
همايش خون شناسي و قلب
كم خونی يا آنمی: عارضه كم خوني زماني بروز مي‌كند كه خون فاقد هموگلوبين كافي است. هموگلوبين به گلبول‌هاي قرمز خون در حمل اكسيژن از ريه‌ها به تمام اندام‌هاي بدن كمك مي‌كند. كم خوني انواع مختلفي دارد كه هر كدام به دلايل مختلف بروز مي‌كنند
انواع كم خوني:
1- كم خونی ناشی از فقر آهن (IDA)
2- كم خونی مگالوبلاستیك یا فقر ویتامین
3- بیماریهای نهفته
4- بیماریهای خونی ارثی
5- كم خونی آپلاستیك
1- كم خونی ناشی از فقر آهن (IDA):
این نوع كم خونی از شایع ترین انواع این بیماری است. فقر آهن زمانی بروز می كند كه بدن فاقد آهن كافی است. بدن برای ساخت هموگلوبین به آهن نیاز دارد.
چنانجه برای ساختن گلبولهای قرمز خون،
آهن به مقدار کافی در دسترس بدن نباشد،
سپس در صورت ادامه کمبود، ذخائر آهن بدن
کاهش یافته و متعاقبا ذخایر آهن بدن تخلیه
می شود و کم خونی فقر آهن بروز می کند
آهن یک ماده مغذی مورد نیاز برای ادامه حیات است. آهن اساسی ترین ماده اولیه برای ساختن گلبول های قرمز خون می باشد. برای ساخته شدن گلبولهای قرمز خون، بدن به مواد مغذی مختلفی مانند آهن، اسیدفولیک، ویتامین B6، ویتامین B1، ویتامین ث و پروتئین نیاز دارد که باید از طریق رژیم غذایی روزانه تامین شود. نقش گلبول قرمز خون انتقال اکسیژن به سلول های بدن است.
آهن یک ماده مغذی مورد نیاز برای ادامه حیات است. آهن اساسی ترین ماده اولیه برای ساختن گلبول های قرمز خون می باشد. برای ساخته شدن گلبولهای قرمز خون، بدن به مواد مغذی مختلفی مانند آهن، اسیدفولیک، ویتامین B6، ویتامین B1، ویتامین ث و پروتئین نیاز دارد که باید از طریق رژیم غذایی روزانه تامین شود. نقش گلبول قرمز خون انتقال اکسیژن به سلول های بدن است.
بروز كم خوني عوامل مختلفي دارد از جمله :
کمبود آهن رژیم غذایی روزانه
پایین بودن جذب آهن رژیم غذایی
افزایش نیاز به آهن در مراحل خاصی از زندگی مانند بارداری و دوران رشد سریع (اوایل کودکی و بلوغ)
ابتلا به آلودگی های انگلی مثل ابتلا به کرم قلابدار و ژیاردیا
ابتلای مکرر به بیماری های عفونی مثل اسهال و عفونت های تنفسی که به علت بی اشتهایی و کم شدن جذب، موجب کمبود آهن میشود.
شروع نکردن به موقع تغذیه تکمیلی و یا نامناسب بودن آن
عادات و الگوهای نامناسب غذایی مانند مصرف چای همراه با غذا و یا بلافاصله پس از صرف غذا که جذب آهن غذا را به مقدار زیادی کاهش می دهد و یا استفاده از نان هایی که با خمیر ور نیامده تهیه شده اند
تخلیه ذخایر آهن در بدن زنان به علت بارداری های مکرر و با فاصله کمتر از 3 سال
جایگزین شدن غذاهای غیر خانگی ( انواع ساندویچ ها و ... )
هیجان های عصبی دوران بلوغ که معمولا منجر به بی اشتهایی می شود.
عادت ماهانه طولانی و سنگین و زخم هاي داخلي
علائم ابتلا به کم خونی فقر آهن : علائم بروز کم خونی به میزان و شدت تخلیه ذخائر آهن در بدن بستگی دارد. این علائم عبارتند از: رنگ پریدگی دائمی زبان و مخاط داخل لب و پلک چشم، خستگی زودرس، سیاهی رفتن چشم، بی تفاوتی، سرگیجه، سردرد، بی اشتهایی، حالت تهوع، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاها و در مراحل پیشرفته تر کم خونی، تنگی نفس همراه با تپش قلب و قوزک پا و قاشقی شدن ناخن ها هم دیده می شود.
عوامل افزایش دهنده جذب آهن: 1) اسید اسکوربیک یا ویتامین ث ( افزودن 50 میلی گرم ویتامین ث معادل یک پرتقال یا 100 گرم سبزی خوردن، جذب آهن را دو برابر می کند. 2) گوشت قرمز، گوشت پرندگان، ماهی و غذاهای دریایی ( این گوشت ها علاوه بر غنی بودن از آهن هم، موجب افزایش جذب آهن غیر هم می شود. 3) محیط اسیدی ( مثلا اسید لاکتیک موجود در ماست) 4- تخمیر و جوانه زدن - استفاده از جوانه غلات و حبوبات موجب افزایش آهن قابل جذب در مواد غذایی می شود.
لذا توصیه می شود: -در برنامه غذایی روزانه خود از مواد غذایی آهن دار مثل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ و سبزیجات برگ سبز مثل جعفری، اسفناج و کاهو و حبوبات مثل عدس و لوبیا استفاده کنید. -همراه با غذا، سالاد شامل گوجه فرنگی، کاهو، کلم، فلفل سبز دلمه ای و یا سبزیجات تازه ( سبزی خوردن ) و بعد از غذا نیز از میوه جات به خصوص مرکبات که حاوی ویتامین ث هستند استفاده کنید. - در برنامه غذایی کودکان و نوجوانان خود از انواع خشکبار مثل: توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک، کشمش و ... که منابع آهن می باشند به عنوان میان وعده استفاده کنید. - باغچه خانگی سبزیجات را محصور کنید تا باغچه و سبزیجات به وسیله حیوانات به تخم انگل آلوده نشوند. - از نوشیدن چای یک ساعت قبل از غذا و یک تا دو ساعت بعد ازصرف غذا خودداري كنيد.
لذا توصیه می شود: -در برنامه غذایی روزانه خود از مواد غذایی آهن دار مثل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ و سبزیجات برگ سبز مثل جعفری، اسفناج و کاهو و حبوبات مثل عدس و لوبیا استفاده کنید. -همراه با غذا، سالاد شامل گوجه فرنگی، کاهو، کلم، فلفل سبز دلمه ای و یا سبزیجات تازه ( سبزی خوردن ) و بعد از غذا نیز از میوه جات به خصوص مرکبات که حاوی ویتامین ث هستند استفاده کنید. - در برنامه غذایی کودکان و نوجوانان خود از انواع خشکبار مثل: توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک، کشمش و ... که منابع آهن می باشند به عنوان میان وعده استفاده کنید. - باغچه خانگی سبزیجات را محصور کنید تا باغچه و سبزیجات به وسیله حیوانات به تخم انگل آلوده نشوند. - از نوشیدن چای یک ساعت قبل از غذا و یک تا دو ساعت بعد ازصرف غذا خودداري كنيد.
