بخشی از مقاله
چکیده: افزایش مزمن و طولانی مدت فشار خون یک عامل خطرزای مهم برای بیماری های قلبی عروقی است.اکثر تحقیقات بر روی فشار خون، از آن به عنوان یک فاکتور جانشین حوادث قلبی عروقی ناشی میشود. درتحقیق حاضر اثر چهار هفته تمرینات ایزومتریک بر فشار خون و ضربان قلب استراحت در ژیمناست های جوان سنجیده شد . به همین منظور 20 ژیمناست جوان - سن22/1±1/24سال ، قد 1/69±2/65 متر، وزن 72/6±8/12 کیلوگرم ؛میانگین ± انحراف معیار - به طور تصادفی در دو گروه تمرین و کنترل قرارگرفتند.ازآزمودنی ها در گروه تجربی خواسته شد تا تمرینات ایزومتریک مورد نظر را به مدت چهار هفته هر هفته سه جلسه و هر جلسه به مدت 50 دقیقه انجام دهند. فشار خون و ضربان قلب استراحت در دو مرحله قبل و بعد از چهار هفته 48 - ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی - بعمل آمد و بامرحله اول مورد مقایسه قرار گرفت .تجزیه و تحلیل آزمون t مستقل نشان داد که مقادیر فشار خون سیستولی و دیاستولی درگروه تجربی نسبت به گروه کنترل متعاقب چهار هفته فعالیت ایزومتریک کاهش معناداری دارد . همچنین سطوح ضربان قلب استراحت در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل متعاقب چهار هفته فعالیت ایزومتریک کاهش معناداری دارد. تجزیه و تحلیل آزمون t وابسته نشان داد -1:فشارخون سیستولی در گروه تمرین کاهش یافت.- 2 / فشارخون دیاستولی درگروه تمرین کاهش یافته است- 3 /ضربان قلب درگ روه تمرین کاهش یافت . با توجه به نتایج پژوهش حاضر تمرینات ایزومتریک توانست کاهش معناداری در فشارخون و ضربان قلب استراحت در ژیمناست های جوان ایجاد نماید.دراین میان درک بیشتر در خصوص موثرترین پروتکل برای کاهش فشار خون استراحت ناشی از تمرینات ایزومتریک میتواند پیامدهای بالینی قابل توجهی داشته باشد،مخصوصاً زمانیکه بتواند به عنوان جایگزین برای مداخلات دارویی در نظرگرفته شود که این مسئله نیازمند تحقیقات بیشتر و مطالعات گسترده تر در تمامی جوانب موضوع می باشد.
مقدمه: امروزه انجام منظم فعالیت بدنی و ورزش به طور گسترده از سوی جامعه ی پزشکی و ورزشی مورد حمایت قرار گرفته است . این حمایت به دلیل وجود مدارک و شواهد مبتنی بر این نکته است که فعالیت های بدنی و تمرینات ورزشی مختلف باعث کاهش انواع بیماری های قلبی-عروقی به ویژه بیماری های کرونری می شوند - زامپسون. - 2007 ,1 افزایش طولانی مدت در فشار خون به عنوان یک عامل خطر زای مهم برای بیماریهای قلبی عروقی مانند سکته قلبی محسوب میشود - تورنبول. - 2003 , 2فشار خون نیرویی است که توسط خون , بر دیواره عروق خونی وارد می شود - اسچولدز. - 2011,3 فشار خون دارای یک میزان ماکزیمم - فشار خون سیستولی - و یک میزان مینیمم - فشار خون دیاستولی - میباشد - سامر. - 1992 ,4وامروزه از مهم ترین مسائل در سرتاسر جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه می باشد که شمار افراد مبتلا به این بیماری روز به روز در حال افزایش است - کملیسن - 2005 ,5 فشار خون بالای 140 تا 90 میلی متر جیوه در سه مرحله متفاوت می تواند به عنوان پرفشارخونی نامیده شود - اسچولدز. - 2013 محققان تخمین زده اند که فشار خون بالا یا افزایش طولانی مدت فشار خون شریانی زمان استراحت در حدود تقریبی 1 میلیارد افراد در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است و به عنوان یکی از فاکتورهای خطرزای پراهمیت برای بیماری های قلبی عروقی مانند بیماری سکته قلبی و نارسایی قلبی - باقی مانده است - چوبینان و همکاران. - 2003 ,6 تنظیم ضربان قلب و تغییرات نوسانی آن به سیستم عصبی خودکار ، از طریق تحریک و مهار سیستم عصبی پاراسمپاتیک و سمپاتیک وابستگی زیادی دارد. امروزه ثابت شده است که انقباضات ایزومتریک ضربان قلب را افزایش می دهد - فریمان و همکاران - 2006,7 هر گونه فعالیت بدنی نیاز دارد تا تنظیمات سریعی را برروی سیستم قلبی عروقی انجام دهد تا هموستاز گردش خون حفظ شود - ویلیام سون و فادل ومیتچل. - 2008 ,8 تحقیقات نشان داده است که فعالیت منظم در کاهش خطرات ناشی از پرفشار خونی موثر است و به عنوان یک عامل مهم در پیشگیری و درمان فشار خون بالا می باشد - پسکاتلووهمکاران,9 . - 2004 از طرفی ضربان قلب در ورزشکاران بسته به نوع رشته ورزشی نسبت به افراد کم و بی تحرک تغییرات معناداری دارد. تعداد ضربان قلب استراحت در افراد عادی به طور تقریبی 75 ضربه در دقیقه می زند؛ در حالی که این تعداد در ورزشکاران مطابق با نوع رشته ورزشی و تمرینات مربوط به انها کاهش معناداری می یابد که به عنوان معیاری از آمادگی قلبی و عروقی در بین ورزشکاران مورد استفاده قرار می گیرد .
ضربان قلب استراحت معیار مناسبی جهت تعیین آمادگی قلب و اثربخشی تمرینات ورزشی می باشد. در طول سالهای گذشته تاکید زیادی،به فعالیتهای ایستا به عنوان یک جزء مهم از برنامه تناسب اندام شده است. - امریکن. - 1990 ,10 تمرینات ایزومتریک یا ایستا شامل انقباض عضلات اسکلتی بدون تغییر در طول عضله می باشد؛ - پولک و همکاران. - 2000 ,11 فعالیت های ایزومتریک ممکن است در حفظ فشار خون مورد نظر در افراد ناتوان و یا افرادی که تمایل به انجام تمرینات پویا ندارند، سودمند باشد - میتچل و ویندهتال . - 1974 ,12 فعالیت های منظم همچنین می تواند ظرفیت قلبی عروقی را افزایش داده و وابستگی میوکارد به اکسیژن را کاهش دهد - رایو همکاران. - 1998 ,13از طرفی ژیمناستیک از جمله رشته های ورزشی است که در اکثر مواد آن انقباضات ایزومتریک سهم بسزایی در موفقیت و اجرای بهینه عملکرد ورزشکار دارند.بنابراین با توجه به اینکه فشار خون بالا یکی از مهمترین مشکلات سلامت عمومی و رو به گسترش در سطح دنیا می باشد و علاوه بر نقش مهم ورزش درکاهش فشارخون و مهیج بودن و استقبال ورزش ژیمناستیک از سوی نوجوانان, میتوان از این ورزش در سطح مناسبی استفاده کرد. ژیمناستیک ورزشی است که در آن حرکاتنیازمندِ قدرت، انعطاف بدنی، چابکی،تعادل است و هماهنگی اعضای بدن به نمایش گذاشته میشود - اندرسون. - 2004 ,14بنابراین غربالگری ، تشخیص زودرس و کنترل فشارخون بالا جزء ضروری برنامه های پیشگیری از بیماری های غیرواگیر مهم است. با توجه به خطرات بالقوه این بیماری،هزینه های فوق العاده،گسترش بی تحرکی و..،انجام تحقیقاتی در این زمینه و ارائه راهکارهایی از جمله تغییر و اصلاح روش زندگی و انجام تمرینات منظم برای پیشگیری و یا درمان آن می تواندسودمند باشد. بنابراین در این راستا برخی بررسی ها نشان میدهد: در مطالعه دبرا و همکاران,15 - 2013 کاهش فشار خون سیستولی و دیاستولی و میانگین فشار سرخرگی بعد از فعالیت ایزومتریک و همچنین کاهش ناچیزی در ضربان قلب استراحت مشاهده شد. تاناکا و همکاران - 2014 ,16 در تحقیقی به بررسی پاسخ های متفاوت فشار خون مرکزی به فعالیت های ایزومتریک و ایزوتونیک پرداختند.
فشار خون بازویی بعد از فعالیت های ارگومتر و هندگریپ افزایش یافت، اما فشار خون مرکزی تنها در فعالیت هندگریپ افزایش یافت. ضربان قلب تنها بعد از فعالیت ارگومتر افزایش یافت. بنابراین محققان دریافتند که این احتمال وجود دارد که تمرینات ایزومتریک ممکن است فشار خون را در کل افزایش دهد. نتایج تحقیق ژانگ. - 2003 ,17 نشان داد که فعالیت هندگریپ به طور متوسطی فشار خون را در زنان مبتلا به پرفشار خونی کاهش داد. نتایج تحقیق اون و همکاران - 2010 ,18 نشان داد که فعالیت ایزومتریک کمتر از 1 ساعت موجب کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شد . .ورونیکیو و همکاران - 2012 , 19 مشخص نمودند تمرینات ایزومتریک، موجب کاهش فشار خون سیستولی و دیاستولی میشود. مطالعه گارگ و همکاران - 2014 - , 20 کاهش معناداری در فشار خون زمان استراحت در طی 10 هفته فعالیت را نشان داد. نتایج تحقیق باروس و همکاران - 2012 ,21 نشان داد که کاهش فشار خون زمان استراحت ناشی از تمرینات ایزومتریک پا در مردان میانسال با سازگاری هایی در عروق موضعی مرتبط می باشد. در پژوهش باکه و همکاران - 2007 - ,22 نتایج تحقیق نشان داد تمرینات ایزومتریک موجب افزایش مقادیر پایه فشار خون افراد می شود.اسپینوزا و همکاران - 2014 - ,23 پی بردند که تمرینات ایزومتریک فشار خون را در آزمودنی های مبتلا به فشار خون و آزمودنی های سالم کاهش می دهد . نتایج تحقیق تاناکا و همکاران - 2014 - , 24 نشان داد که فشار خون سیستولی بازویی بعد از فعالیت هندگریپ افزایش یافت. بنابراین در این پژوهش تاثیر 4 هفته تمرینات ایزومتریک بر فشار خون و ضربان قلب استراحت در ژیمناست های جوان مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار:
جامعه و نمونه آماری :جامعه آماری تحقیق حاضر را ژیمناست های شهرستان شاهرود باشگاه ناصر بیاری تشکیل دادند که پس از بررسی و معاینات اولیه در خصوص نداشتن بیماری ، مصرف دارو و یا مکمل به طور تصادفی تعداد 20 نفر از میان آنها با میانگین سنی 22سال انتخاب و به طور تصادفی به 2 گروه کنترل و گروه تجربی - تمرینات ایزومتریک - تقسیم شدند. پس از ارائه توصیه های لازم به آزمودنیها،در روز اول تحقیق آزمودنیها گرد هم جمع شده و قبل از انجام تست پایه،انقباض ارادیب یشینه عضلات فلکسور انگشتان - قدرت هندگریپ - اندازه گیری شد.سپس از آزمودنی ها در زمان استراحت پارامترهای فشار خون و ضربان قلب اندازه گیری شد.آزمودنیها به مدت 4 هفته تمرینات ایزومتریک را انجام دادند و سپس در پایان 4 هفته و 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرینی اندازه گیری ها دوباره تکرار شد.
ابزارهای پژوهش:اندازه گیری فشار خون با استفاده از دستگاه اندازه گیری فشار خون - مدل / - BP AGI-20اندازه گیری ضربان قلب با استفاده از دستگاه پولار ساخت کشور چین /اندازه گیری قد با استفاده از قدسنج دیواری و با مارک ESCA ساخت کشور آلمان با دقت یک میلی متر / اندازهگیری وزن با استفاده از ترازوی دیجیتالی بیرتون، ساخت آلمان با دقت 100گرم / اندازه گیری شاخص توده بدن BMI - - شاخص توده بدن با تقسیم وزن بدن - برحسب کیلوگرم - یر مجذور قد آزمودنیها - برحسب متر - بدست می آید/ زمانهای تمرین با استفاده از کرنومتر دیجیتال با دقت 0,01 ثانیه اندازهگیری شد./و پرسشنامه اطلاعات پزشکی و رضایت نامه روش اجرا: قبل از انجام تمرین اصلی شرکت کنندگان با نحوه انجام تمرین آشنا شدند. آزمودنی ها در گروه های تمرینی به مدت 4 هفته که هر هفته سه جلسه و هر جلسه به مدت 50 دقیقه تمرین را شامل می شد،حضور داشتند.درابتدا فشار خون آزمودنی ها در حالت نشسته ثبت شد.سپس هر یک از آزمودنی ها با دست غالب دسته هندگریپ را گرفته و با حداکثر تلاش آن را فشار داده و حداقل به مدت 5 ثانیه آن را نگه داشت و سپس رکورد انقباض ایزومتریک ثبت شد. همچنین این آزمون در مرحله دوم با اختلاف 10 ثانیه برای جلوگیری از خستگی انجام شده و سپس میانگین دو مرحله به عنوان انقباض ایزومتریک بیشینه ثبت شد. آزمودنیها در هفته اول با 30 درصد انقباض ایزومتریک بیشینه برای 3 دقیقه انجام دادند. این نوبت های 3 دقیقه ای 5 بار تکرار شد و بین هر دو نوبت سه دقیقه ای 5 دقیقه استراحت قرار داده شد. در پایان هفته چهارم فشار خون و ضربان قلب استراحت اندازه گیری شده و با مرحله اول مورد مقایسه قرار گرفت.
