بخشی از مقاله
1- 1 مقدمه :
کودک در انتهای این دوره نیز به تدریج با تغییرات جسمانی و روانی مهمی روبه رو می شود. این تغییرات نگرش ها، ارزش ها و رفتار کودک را به نحوی تغییر می دهد که برای او نوعی عدم تعادل و ناسازگاری را به همراه می آورد، البته این تغییرات برای همه کودکان در یک سن واحد اتفاق نمی افتد و ممکن است کودکان از این جهت تفاوت های زیادی با یکدیگر داشته باشند.
دوره دوم کودکی از شش، هفت سالگی شروع می شود و تا قبل از مرحله بلوغ جسمی فرد (۱۲-۱۱ سالگی) ادامه دارد. ابتدا و انتهای این دوره با تحولا ت و شرایط جدیدی همراه است که تا اندازه زیادی بر شخصیت کودک و سازگاری های اجتماعی او اثر می گذارد. ابتدای این دوره برای بیشتر کودکان با ورود به مدرسه آغاز می شود. معمولا این تغییر در ابتدا، اکثر کودکان را دچار نوعی عدم تعادل می کند و سازگاری آنها را با نیازها و انتظارات جدید با دشواری همراه می سازد و آنها را از لحاظ عاطفی با آشفتگی روبه رو می کند. ورود به مدرسه وکلا س، کودک را آماده می سازد تا به سرعت تغییراتی در نگرش ها، ارزش ها و رفتار خود ایجاد کند.
کودک در انتهای این دوره نیز به تدریج با تغییرات جسمانی و روانی مهمی روبه رو می شود. این تغییرات نگرش ها، ارزش ها و رفتار کودک را به نحوی تغییر می دهد که برای او نوعی عدم تعادل و ناسازگاری را به همراه می آورد، البته این تغییرات برای همه کودکان در یک سن واحد اتفاق نمی افتد و ممکن است کودکان از این جهت تفاوت های زیادی با یکدیگر داشته باشند. این دوره از دیدگاه والدین، معلمان، مربیان و روانشناسان از ویژگی های خاص برخوردار است. برای بسیاری از والدین، کودکان در این دوره بسیار پردردسر و پرزحمت جلوه می کنند، زیرا کودکان چندان دقت و مسوولیتی (خصوصا پسران) در حفظ و نگهداری
لباس ها یا سایر اشیایی که به آنها تعلق دارد از خود نشان نمی دهند و علا وه بر آن نسبت به ظاهرشان بی قید و بی توجه می شوند. معلمان و مربیان این دوره را دوره آموزش مقدماتی و یادگیری اصول و مبادی علم و دانش نامگذاری می کنند. همچنین از دیدگاه آنان در این دوره کودک باید مهارت های ضروری مشخصی را که هم در متن برنامه های آموزش و پرورش است و هم به صورت فعالیت های فوق برنامه پیش بینی شده است، فرا بگیرد. همچنین از دیدگاه معلمان و مربیان این دوره یک مرحله مهم و حساس برای میل به فعالیت و پیشرفت در فرد است.
یعنی در این دوره عادت به کم کاری ها، پرکاری ها یا کار متناسب با ظرفیت در فرد به وجود می آید و در طول زندگی آینده و بزرگسالی نیز پابرجا می ماند. مطالعات نشان داده است که این عادت می تواند در تمام عمر، نه تنها در فعالیت های تحصیلی، بلکه در کلیه جنبه های زندگی باقی و پایدار بماند. این دوره از نظر روانشناسان سنین گرایش به دسته وگروه است، یعنی دوره ای که کودکان به پذیرفته شدن در گروه و تایید از جانب اعضای دسته وگروه توجه زیادی می
کنند و بسیار تلا ش می کنند تا خود را از نظر ظاهر، گفت وگو و رفتار با دسته و گروه همسالا ن خود تطبیق دهند به همین علت روانشناسان این دوره را سن همانندسازی نام گذاری کرده اند. در این دوره تکالیف و وظایف مربوط به کودک فقط به عهده والدین نیست، بلکه معلمان و تا حدودی نیز همسالا ن سهم مهمی در این زمینه برعهده دارند. به عنوان مثال مهارت های اصلی مانند خواندن، نوشتن و حساب کردن و نگرش های مربوط به گروه ها و نهادهای اجتماعی در کودکان تا حدود زیادی به عهده معلمان است که در واقع به جای والدین عمل می کنند. در این دوره رابطه کودک با همسالا ن نیز تغییر عمده ای می کند.
کودک از این به بعد از تنها بازی کردن یا تماشای بازی دیگران کمتر استقبال می کند و بیشتر دوست دارد که با کودکان دیگر ارتباط برقرار کند و در او تمایل به همکاری آشکار می شود. گروه همسالا ن نیز همچون خانواده می تواند در شکل گیری شخصیت کودک موثر باشد. همیشه مواردی برای تقلید و همانندسازی در گروه وجود دارد، ولی از سن دبستان به بعد، کودک بیشتر از مصاحبت همسالا ن لذت می برد. بیشتر کودکان در این سن از فعالیتی به فعالیت دیگر می
پردازند و این کار برای آنها بسیار عادی است. نزاع بین کودکان بسیار کوتاه است وبه سرعت فراموش می شود. کودک مجبور است برای برقراری ارتباط با گروه هم سن، مرتب رفتار خود را مورد ارزیابی قرار دهد و رفتارهای مفید و موثر را در روابط با دیگران انتخاب کند و رفتارهای ناخوشایندی را که باعث طرد او و دوری دیگران می شود تکرار نکند. کودکان از حدود شش سالگی به بعد، در بازی با گروه همسالا ن قوانین و دستورهایی را می پذیرند و به آن احترام می گذارند که اگر در موارد عادی همان دستورها از طرف بزرگسالا ن صادر شود، آن اثر را ندارد و گاه مورد پذیرش قرار نمی گیرد.
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تاسیس دبستان غیر انتفاعی
محل اجزا :
خیابان پادگان
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
علافه به کودکان و نگهداری و آموزش آنها یکی از عوامل موثر در انتخاب این طرح بوده است ، در وحله دوم بررسی های مالی و اقتصادی و سود آور بودن این طرح و اینکه این طرح یکی از طرح هایی است که به سلامت روحی و روانی بالایی نیاز دارد و همچنین می تواند باعث پیشرفت وضعیت روحی افراد گردد از دیگر عوامل گرایش به این طرح بوده است
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
این طرح یک طرح آموزشی است و آموزش و پرورش همیشه از مشاغل بسیار مفید در کشور بوده است و گرایش به آن علاوه بر سودآوری از وجهه اجتماعی بالایی برخوردار است
1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
میزان اشتغالزایی طرح متغییر است ، ولی بعنوان پیشفرض 12 نفر در نظر گرفته شده است
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
به كودكان اجازه دهید كه هر قدر زمان برای یادگیری و تمرین مطلبی نیاز دارند صرف كنند؛ چرا كه این زمان رابطه مستقیم با میزان یادگیری آن مطلب خواهد داشت.
همواره این سوال مطرح است كه برای آموزش كامپیوتر به كودكان چه شخصی مناسبتر است؟ آیا خود ما میتوانیم این كار را انجام دهیم یا میبایست فردی متخصص آموزش وی را بر عهده گیرد؟
این نـوع آموزش از جـمله مـواردی اسـت كـه به تـجربه كافی و صبر و حوصله زیاد نیازمند است. بسیاری از سوء تفاهمها و برخوردها زمانی بروز میكنند كه والدین توقعی بیش از توانایی فرزندشان دارند و مطالب آموزشی را با دیدگاه خود بـه آنها میآموزند، در حالی كه لـحن و حـالت انـتقال مطالب به كودكان نیازمند روندی خاص است.
در این مـقاله انتظاراتی را كه میتوانیم از كودكان چهار، پنج و شش ساله داشـته باشیم مـطرح كرده و بیان میشـود كه نـیاز آموزشی در این گروه سنی از چه طریق برآورده خواهد شد.
در این مقطع سنی كودكان مقاومت و لجبازی بیشتری نشان میدهند و نـمیتوانند به طور جدی مراحل آموزشی را طی كنند و باید توجه داشت كه در این هنگام بازیگوشی كودك نوعی جلب توجه والدین و تقاضای محبت بیشتر از آنهاست، زیرا او نمیتواند به صورت مستمر و در حالتی خشك و جدی، سیل آموختهها را به ذهن خود تحمل كند و به نوعی نیازمند وقفه در آموزش است.
آموزش كامپیوتر در سنین خردسالی تنها به صورت عملی و با استفاده از نرمافزارهای متناسب با سن آنها امكان پذیر است و همان گونه كه در مقاله "كودكان از چه زمانی میتوانند كار با كامپیوتر را آغاز كنند؟" (ماهنامه وب شماره ۸۳) بیان شد، به دلیل بروز واكنش حركتی كودكان در این سنین میبایست آنها را به آموزش كامپیوتر در حالت دلخواه تشویق كرد تا آموختههای وی با تفنن همراه بوده و به صورت شهودی كسب شوند.
اگر فرزند شما تقاضای كمك میكند، بهتر است به او كمك كنید اما دقت كنید كه آیا او به كمك شما نیاز دارد؟
به طور مـثال اگر وی در كاری سـادهای كه قـبلاً تجربه كرده و انجام مجدد آن برایش دشوار نیست از شما كمك خواست، تسلیم نشوید، حتی اگر وضعیت را بدتر كند، زیرا در مدت كوتاهی او به كودكی تنبل و وابسته به شما تبدیل خواهد شد، ولی زمانی كه علیرغم تلاش وی، عمل مورد نظر در كامپیوتر انجام نمیشود، با هدایت دست او و توضیح مرحله به مـرحله عملیات به صورت آهسته این كار را به او بیاموزید و با وقفهای كوتاه از او بخواهید كه خود نیز آن را آزمایش كند.
مسئله دیگری كه در آموزش كامپیوتر به كودكان باید مورد توجه قرار گیرد، این است كه در انتقال مطالب ابداً عجله نكنید و نگران این نباشید كه درسهایی را كه برای یاد دادن در یك روز در نظر دارید به روز بعد منتقل كنید.
به كودكان اجازه دهید كه هر قدر زمان برای یادگیری و تمرین مطلبی نیاز دارند صرف كنند؛ چرا كه این زمان رابطه مستقیم با میزان یادگیری آن مطلب خواهد داشت.
به خاطر داشته باشید، زمانی كه مهارتهای كامپیوتر را به كودكی آموزش میدهید، ممكن است لازم باشد تا بارها موردی را تكرار كنید. در این مواقع میبایست گذری به مطالب دیگر زده و تمركز بیش از حد او را از مورد گیج كننده به مورد دیگر معطوف كنید و پس از گذشت زمان اندكی مجدداً آن مطلب را برای وی بازگو كنید.
حتی اگر زمانی متوجه شدید كه او نمیتواند مطلب مذكور را فرا گیرد، با اصرار بیش از حد میل و اشتیاق او را تضعیف نكرده و آموزش را به روزهای بعد موكول كنید.
مهمترین نـكتهای كه والـدین باید به آن تـوجه كنند ایـن است كه فراگیری مهارتهای مختلف كامپیوتر به كودكان، بـخش اصلی آموزش آنها را تشكیل نمیدهد، بلكه بازی كردن جالب توجهترین تجربهایست كه آنها میتوانند در مورد كامپیوتر داشته باشند، بنابراین تا هنگامی كه این شـوق در آنها وجود دارد و با انجام بـیش از حد آن بـه خود آسیب نمیرسانند، آنـها را آزاد بگذارید تا با انجام بازیها دید خود را نسبت به كامپیوتر و دنیای مجازی بیشتر كرده و همین طور مهارتهای دست خود را نیز افزایش دهند. این امر سبب میشود كه در آیـنده حـتی در مقابل دشوارترین مباحث كامپیوتر از خود اشتیاق كافی برای آموختن بروز دهند.
در مورد كامپیوتر تشویق و تحسین كودك راه مناسبی برای آموزش مهارتهاست؛ كودك نیاز به راهنماییهای شما و تمرین بیشتر دارد ولی باید صبر كنید و حوصله داشته باشید تا به نتایج مطلوب برسید.
تا سن شش سالگی كودكان میتوانند مهارتهای پایه را بر مبنای بازی كردن فراگیرند؛ بنابراین ضمن استـفاده از نرمافزارهای آموزشی مبتنی بر بازی، خود نیز دارای بیانی خلاق باشید تا او از آنچه مجبور به فراگیریش است، خسته نشود.
اغـلب والـدین امروزی احـساسات خود مانند اضطراب، نگرانی، عـجلـه و غــیره را در رفـتـار با كـودكـان منـعكـس میسـازند. بـنابراین دقـت داشته باشید كه در هنگام آموزش كامپیوتر به كودكان یا خود را به طور كامل كنترل كرده و یا این آموزش را به زمانی موكول كنید كه آرامش كافی در شما وجود دارد.
در آخر لازم به ذكر است كه موارد گفته شده تنها بخشی از نكات مورد توجه در آموزش كامپیوتر به كودكان است و باید توجه داشت كه بهترین حالت آموزش تنها زمانی رخ میدهد كه فردی متخصص و با حوصله، تدریس كامپیوتر را به گروهی از كودكان انجام دهد؛ زیرا كامپیوتر از جمله ابزارهایی است كه كار گروهی در كودكان را تقویت كرده و خود نیز در این حالت بیشترین بازدهی را خواهد داشت.
چگونه کودکان خود را قبل از دبستان تربیت کنیم؟
رایانه بهعنوان پدیدهٔ نوین قرن بیستمویکم شناخته شده است و اکنون جزو جداناپذیر بیشتر خانوادهها میباشد. لازمهٔ بازیهای رایانهای، آشنائی کافی کودک با رایانه میباشد. بنابراین، میتوان اولین حس بازیهای رایانهای را آشنا کردن کودک با تکنولوژی جدید عنوان کرد.
بازیهای رایانهای
رایانه بهعنوان پدیدهٔ نوین قرن بیستمویکم شناخته شده است و اکنون جزو جداناپذیر بیشتر خانوادهها میباشد. لازمهٔ بازیهای رایانهای، آشنائی کافی کودک با رایانه میباشد. بنابراین، میتوان اولین حس بازیهای رایانهای را آشنا کردن کودک با تکنولوژی جدید عنوان کرد.
نکتهٔ مثبت دیگر بازیهای رایانهای، این است که میتواند بخشی از وقتهای فراغت کودک را بهصورت مؤثر، با حق انتخاب و شوق و ذوق مناسب پر کند. بازیهای رایانهای مناسب میتواند باعث اعتماد به نفس، رشد خلاقیت و تودهٔ تخیل کودک شود و زمینهٔ مناسب برای یادگیری مطلوب بهوجود آورد و حس رقابت سالم و برتریجوئی را در کودک پرورش دهد و زمینهٔ بروز رفتارهای جوان مردانه و ذهنی را در او فراهم آورد.
تمام مزیتهای بالا، موقعی بروز میکند که بتوانیم نکتههای منفی بازیەای رایانهای را به کمترین میزان خود برسانیم . از نکتههای منفی، میتوان به انواع بازیهای خشن اشاره کرد. پدران و مادران میتوانند در این مورد، استفاده از رایانه را منوط به انتخاب بازیهای مناسب کنند.
مورد دیگر، مسألهٔ اعتیاد به این نوع بازیهاست که باعث چاقی، ضعف زودرس، کنارگیری از مطالعه و سایر فعالیتهای اجتماعی و بدنی، بیتعادلی، ضعف چشم و عصبی شدن کودک میوشد.
برای کاهش اثرهای منفی بازیهای رایانهای، پدران و مادران باید استفاده از این نوع بازیها را زمانبندی و محدود کنند و اجازه ندهند که کودک وقت زیادی را به این بازیها اختصاص دهد پیشنهاد میشود برای نمونه روزی یک ساعت یا هفتهای سه یا چهار بار، اجازهٔ بازی به کودک را بدهید.
آنچه نباید به بچهها گفت:
ـ گذاشتن اسم روی بچهها
ـ اگر کودکان را بهنامهائی مانند احمق، تنبل و.. بنامید، باور میکنند که دارای این صفتها و خصوصیتها هستند. بهعلت آسیبی که بهکار بردن این نامەای منفی به شخصیت بچهها وارد میکند، اعتقاد به نفس آنان را از بین میبرد.
ـ طرد کردن بچهها
”ای کاش به دنیا نمیآمدی“ یا ”هیچ کس تو را دوست ندارد“.
طرد کردن بچهها، نشان دادن نفرت یا تمایل به جدائی از آنان است. برای یک کودک، دوست داشته نشدن از طرف فردی که او را به دنیا آورده، بهمعنای دوست نداشتن از طرف همه افراد است.
ـ منفیبافی
”لیاقت چیزی را نداری“ یا ”جات تو زندونه“
بچهها با کلمهها و جملههائی که به آنان میگوئیم، بزرگ میشوند.
ـ مقایسه کردن
”چرا مانند پسرخالهات نیستی؟“، ”وقتی به سن تو بودم، دوکیلومتر پیاده به مدرسه میرفتم“.
وقتی به کودک میگوئید که رفتارش مانند خواهرش خوب نیست، حسادت و بددلی را بین فرزندان خود بهوجود میآورید.
ـ شرمزدگی
”باید از خودت خجالت بکشی، درست مانند یک بچه رفتار میکنی“، ”نمیتوانم باور کنم از یک گربهٔ کوچولو میترسی“.
هنگام خجالت، کودک احساس میکند نقص دارد یا بیلیاقت است. خجالت، بیشتر از این که رفتار او را درست کند، باعث از دست رفتن روحیه و تحقیر او میشود.
ـ تهدید کردن
”اگر نیائی، میروم و اینجا تنها میمانی“. ”اگر دوباره این کار را انجام دهی، به پلیس میگویم تو را ببرد“.
تهدید، گفتن جمله یا کلمهٔ اغراقآمیز است که پدر و مادر به کار میبرند تا کودک را بترسانند. تهدید، موجب ترس در کودک شده و او احساس میکند که در محیطی ناامن و پر از دشمن زندگی میکند.
ـ شخصیت
شخصت کودک از سه جزء اصلی تشکیل شده است:
۱) هیجانی بودن:
عبارت است از این که کودک بهطور معمول، بهراحتی و بهشدت ناراحت و درمانده شود. آرام کردن جنین کودکانی، بسیار مشکل است.
۲) فعال بودن:
یعنی مقدار فعالیتی که یک کودک از نظر حرکت و سرعت صحبت کردن نشان میدهد، یا مقدار انرژی که صرف فعالیتهای مختلف میکند
۳) اجتماعی بودن:
چنین کودکانی ترجیح میدهند با دیگران باشند و فعالیتهای مشترک را دوست دارند. آنان به دیگران پاسخ میدهند و همین انتظار را هم از آنان دارند.
شخصیت کودک شما، مخلوطی از این سه جزء به مقدار مختلف است. حتی از همان روزهای اول زندگی، میتوانید دریابید که کودک شما به کدام جهت بیشتر تمایل دارد، یعنی بیشتر هیجانی، فعال و یا اجتماعی است. کودکان هیجانی، زیاد گریه میکنند و آرام کردن آنان آسان نیست. کودکان فعال، بیقرارند و زیاد نمیخوابند. کودکان اجتماعی میتوانند عاطفهٔ خود را از بدو تولد نشان دهند. به این صورت که به در آغوش گرفته شدن، پاسخ میدهند و بهراحتی ساکت میشوند.
اگر کودک شما در یکی از این خصوصیتها افراط دارد، وظیفهٔ شما این است که ضمن پاسخ به آن، کودک خود را به حرکت در دو جهت دیگر تشویق کنید.
تغذیه ی كودكان در سنین دبستان كودك و دبستان
برای كودكی كه آماده رفتن به دبستان كودك و مدرسه می شود، خوردن صبحانه بسیار اساسی است و مادران عزیز باید به این وعده ی غذایی اهمیت ویژه ای دهند. مصرف صبحانه به كودكان كمك می كند تا فراگیری بهتری داشته باشند.
برای كودكی كه آماده رفتن به دبستان كودك و مدرسه می شود، خوردن صبحانه بسیار اساسی است و مادران عزیز باید به این وعده ی غذایی اهمیت ویژه ای دهند. مصرف صبحانه به كودكان كمك می كند تا فراگیری بهتری داشته باشند. انرژی و مواد مغذی مصرف شده می تواند توجه، میزان انرژی و تحرك كودك را تحریك كرده و باعث افزایش تحرك و حركات ورزشی و در نهایت نشاط در كودكان شود. بچه ی صبحانه نخورده در ساعت ۹ الی ۱۰ صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می شود. استعداد یادگیری او به ویژه در درس هایی كه به تفكر و اندیشه نیاز دارند كاهش می یابد. چنین دانش آموزی ممكن است دچار افت تحصیلی و بیزاری از مدرسه نیز بشود.
بهتر است صبحانه در محیطی باصفا و آرامش بخش با حضور افراد خانواده صرف شود. باید بدانیم در دوران كودكی علاقه و بی علاقگی به غذاهای مختلف به سرعت تغییر می یابد و این دوست داشتن غذا تحت تاثیر دما، ظاهر، رنگ و طعم غذا، همچنین موقعیت مكانی و زمانی غذا خوردن است. داشتن صبحانه ی كامل و خوب مستلزم رعایت ضوابطی در منزل است. به طور مثال خانواده ها لازم است زمان خواب شبانه و خوردن شام را طوری تنظیم كنند كه بچه ها صبح، به موقع و با كمال میل صبحانه بخورند. تحرك مختصر مثل نرمش صبحگاهی، پیاده روی و یا دوش گرفتن به افزایش تمایل مصرف صبحانه كمك خواهد كرد. پنیر و گردو، كره و مربا، تخم مرغ، عدسی، فرنی، شیر برنج، حلیم، همراه نان تازه و شیر، صبحانه های مناسبی هستند. استفاده از میوه ها و سبزیجات مثل سیب، خیار،گوجه فرنگی، كاهو، سبزی خوردن به افزایش اشتها كمك می كند. می توان یك دوم لیوان آب پرتقال قبل از صبحانه به كودك داد كه هم موجب افزایش اشتهایش می شود و هم منبع سرشاری از ویتامین C است.
میان وعده
به طور كلی باید ماده ی غذایی مناسبی را برای میان وعده ی كودك انتخاب كنیم. این ماده باید ارزش غذایی كافی داشته باشد و رضایت بچه را تامین كند؛ بدآموزی نداشته باشد؛ از نظر بهداشتی ایمن باشد؛ و با بودجه ی اكثریت خانواده ها تناسب داشته باشد. نكته ی حائز اهمیت دیگر آن است كه غذای تهیه شده توسط مادر، نه تنها سالم تر است بلكه انتقال دهنده ی مهر مادری نیز هست. نان، پنیر و خیار؛ نان، پنیر و گردو، انجیر خشك، نخودچی، انواع مغزها (گردو ـ بادام ـ فندق و … )؛ میوه ها به خصوص سیب، نان شیرمال، كیك و كلوچه مواد مناسبی برای میان وعده در زنگ تفریح مدرسه و دبستان كودك هستند.
از جمله عناصر و مواد نیاز كودك در این سنین كه باید به آن توجه شود، عبارت اند از:
آهن
كودكان به علت رشد سریع همراه با افزایش در هموگلوبین و میزان كل آهن بدن، در معرض خطر بیشتری از آنمی (كم خونی) ناشی از كمبود آهن قرار دارند.
توانایی یادگیری در كودكان مبتلا به كمبود آهن كاهش می یابد و كم خونی سبب كاهش توانایی این كودكان می شود چرا كه اكسیژن كم تری به سلول ها می رسد.
پیشگیری از كم خونی ناشی از كمبود آهن در كودكان باید بر مصرف كافی مواد غذایی آهن دار متمركز شود. مصرف مقداری گوشت قرمز بدون چربی راحت ترین راه رساندن مقدار بیشتر آهن به یك كودك است. متاسفانه تعدادی از بچه ها تمایلی به خوردن تكه های گوشت ندارند كه در این موارد بهتر است گوشت چرخ كرده جایگزین شود. نسبت بالای آهن هم(۱) در بسیاری از غذاهای حیوانی، آهن را بیشتر قابل جذب می كند. به علاوه باید به خاطر داشت كه مصرف منابع
حاوی ویتامین C جذب آهن غیر هم را افزایش میدهد. پس خوردن لیمو ترش، پرتقال و یا گوجه فرنگی به همراه غذا به علت غنی بودن از نظر ویتامین C به جذب آهن موجود در غذا كمك می كند.
مصرف چای بعد از غذا، از میزان جذب آهن می كاهد. بهتر است چای از حدود ۵/۰ ساعت قبل از غذا تا ۲ ساعت بعد از غذا مصرف نشود.
كلسیم
كلسیم برای تشكیل مواد معدنی، مینرالیزاسیون و رشد بافت استخوانی در كودكان لازم است و باید به مقدار كافی در برنامه غذایی وجود داشته باشد. جذب كلسیم به عواملی مثل میزان پروتئین، ویتامین D و فسفات بستگی دارد. كودكان به ازای هر كیلوگرم وزن بدن، ۴ ـ ۲ بار بیشتر از بزرگسالان به كلسیم نیاز دارند. شیر و فرآورده های لبنی، منابع اصلی كلسیم هستند. برای بچه هایی كه یكی از این فرآورده ها را استفاده نمی كنند باید انواع دیگری از همان گروه را جایگزین كرد. به طور مثال اگر بچه ای شیر نخورد باید به او ماست بدهید. پنیر نیز غذای مناسبی برای افزایش هوش دانش آموزان است البته بهتر است پنیر را شب مصرف كرده، یا صیح ها به همراه گردو و بادام استفاده كنید، زیرا مصرف پنیر به تنهایی در صبح عكس العمل های عصبی را قدری كند می كند؛ این امر به دلیل تغییر نسبت كلسیم به فسفریونیزه در پنیر است.
ویتامین D
ویتامین D برای جذب كلسیم و رسوب آن در استخوان ها مورد نیاز است. چون این ماده از تاثیر آفتاب بر بافت های زیر پوستی به دست می آید، میزان مورد احتیاج رژیم غذایی بسته به موقعییت جغرافیایی خود و مدت زمانی كه در معرض آفتاب قرار می گیرند، متفاوت است.
روی
كمبود روی سبب اختلال در رشد، كم اشتهایی و كاهش حس چشایی می شود. بهترین منبع روی؛ گوشت و غذاهای دریایی هستند.
ید
كمبود ید موجب كندذهنی، كاهش آموزش پذیری و ضعف توانایی جسمی افراد می شود كه این مشكل با مصرف نمك یددار در رژیم غذایی تا حدودی برطرف می شود.
فیبر
یكی دیگر از مشكلات تغذیه ای دانش آموزان، كمبود فیبر و سبوس غلات و … است. برای رفع این مشكل لازم است از سبزی ها و میوه ها در رژیم غذایی استفاده ی بیش تری شود و بچه ها به استفاده از غلات سبوس دار تشویق شوند.
جایگاه خلاقیت در روش های تدریس و ارائه راهکارهای توسعه خلاقیت در آموزش و پرورش پیش از دبستان
یکی از دلائل مهم ترک تحصیل های مداوم دانش آموزان افزوده شدن آنان برخیل بیسوادان ساده انگاریهایی است که درباره کار مربی گری و معلمی کودکستان ها و مراکز پیش دبستانی و آموزشگاها وجود دارد.
یکی از دلائل مهم ترک تحصیل های مداوم دانش آموزان افزوده شدن آنان برخیل بیسوادان ساده انگاریهایی است که درباره کار مربی گری و معلمی کودکستان ها و مراکز پیش دبستانی و آموزشگاها وجود دارد. مربی کودکستان و دبستان باید علاوه بر هوش و انگیزه و انسان دوستی و تقوا و مجهز به دانش تخصصی آموزش و پرورش پیش دبستان و دبستانی باشد تا بتواند به رشد شخصیت و تفکر و خلاّقیت و مهارت و کارآئی و قدرت سازگاری کودکان یاری رسانند. مربیان باید چنان دانش و شخصیتی یافته باشند تا بتوانند راهنما و مددکار کودکان باشند و در آنان اعتماد به نفس و احساس امنیت و امکان شکوفایی
استعدادهایشان را به وجود آورند مثلاً درک عمیق و همه جانبه این نکته برای مربی ضروری است که تمام فعالیت های آموزشی و پرورشی کودکستان باید بازی گونه انجام گیرد و کلیه اقدامات آموزش و پرورش پیش دبستانی باید مبتنی بر کار گیری هوش علمی کودکان برای کسب مفاهیم و مهارت های اساسی باشد.
شکوفایی و رشد ظرفیتهای خدادای کودکان و دبستانی به شخصیت مثبت وقتی میسر خواهد بود که آموزش و پرورش به مسائل زیر تأکید ورزد.
۱) یادگیری مهارتهای زبانی تا نیازها و خواسته ها خود را به دیگران بفهمانند و احساسات دیگران را نیز بفهمند.
۲) آموزش علوم به منظور شناخت جهانی که کودکان در آن زندگی می کنند و آموزش ریاضی که در رشد منطقی و علمی کودکان تاثیر دارد.
۳) آموزش مفاهیم، دانشها و ارتباط اجتماعی، به کار بردن این مفاهیم در ارتباط با سایر افراط و پرورش شخصیت اجتماعی کودکان
۴) آموزش هنر شکوفایی خلاّقیت هنری و تحسین زیبایی ها و تربیت ذوق کودکان از طریق حرکات و صداهای موزون و در نقاشی و بازیهای نمایشی و کارهای سازنده. و همچنین بازی کودکان که ضرورتی برای رشد آنهاست.
۵) سازماندهی و برنامه ریزی آموزشی از یک سو امری عمومی است که به اصول و اهداف و محتوی و روشهای آموزش و پرورش مربوط می شود که به آن برنامه آموزشی می گویند و از سوی دیگر به چگونگی سازماندهی و طرح درسی معین در کلاس معین تمام این مسائل باید مورد عنایت همه جانبه مربیان و معلمان و مدیران و مسئولان آموزشی و محققان تعلیم و تربیت باشد.
▪ خلاقیت درک زیبایی به صورتی زیبا است.
▪ خلاّقیت عبارت ار عمیق تر کندن است.
▪ خلاّقیت دوباره نگاه کردن است.
▪ خلاّقیت خط زدن اشتباهات است.
▪ خلاّقیت صحبت کردن وگوش دادن به یک گربه است.
▪ خلاّقیت وارد آبهای عمیق شدن است.
▪ خلاّقیت خارج شدن از پشت دربهای بسته است.
▪ خلاّقیت وصل کردن دو شاخه به پریز خورشید است.
▪ خلاّقیت میل به دانستن است.
▪ خلاّقیت خوش بودن است.
▪ خلاّقیت ساختن قصرهای شنی است.
▪ خلاّقیت آواز خواندن با تنهای خویش است.
▪ خلاّقیت دست دادن با آینده است.
راهکارهای متعدد تشویق خلاّقیت در کودکان با راه کارهای عملی و آسان و لوازم در دسترس:
۱) پرسش های خلاقانه:
پرسش هایی با پاسخ های متفاوت باعث خلاّقیت و تفکّر واگرا می شود. باید از کودکان پرسش هایی باز پرسید یعنی پرسشی که پاسخ های زیادی داشته باشد و هر یک از آن ها بتوانند صحیح باشند. مثل: اگر این میز را بیرون بگذاریم با آن چه کارهایی می توانیم بکنیم.
۲) حل خلاقانه مسئله:
بچه ها می توانند بیاموزند چگونه درباره ی تفاوت های خود تصمیم بگیرند. باید از آن ها بخواهیم درباره ی مشکلاتشان توضیح دهند، درباره ی راه حل آن فکر کنند یکی را انتخاب و به آن عمل کنند سپس درباره ی موفق آمیز بودن آن با معلّم یا خانواده گفتگوکنند.
۳) الگوی خلاّقیت:
خلاّقیت بیشتر از آنکه گرفتنی باشد آموختنی است .
باید به کودک نشان دهیم که از انجام کارهای ساده فرار نمی کنیم کارهایی مانند سفال کاری و امتحان کردن یک چیز جدید ساختن آواز و جوک های ساده لوحانه کودک از کارهای ساده لذت می برد و خلاّقیت را می آموزد
۴) گفتن من نمی دانم:
یافتن پاسخ به کمک یکدیگر می تواند خوشایند باشد.
پاسخ به سئوال کودک را ممکن است راه های اکتشافی را سلب کند هر چند وقت یک بار با هم پاسخ را بیابیم ندانستن مهم نیست یافتن پاسخ به کمک یکدیگر می تواند بسیار لذت بخش باشد.
۵) یک مسأله چندین راه حل:
کشف انتخاب های گوناگون به تفکّر خلاق منتهی می شود باید بداند یک مسأله ممکن است راه حل های گوناگون داشته باشد که ممکن است همه درست باشند مثلاً می توانیم راه حل هایی نشان دهیم تا بلندی های قدش را درک کند برای ابتکار از خط کش یا نخ یا روبان یا سیم می توانیم قدش را اندازه بگیریم و با سایر اشیاء مقایسه کنیم او در نهایت می بیند همه درست هستند
۶) پیشنهاد های انتخاب های گوناگون:
یادگیری تشخیص و انتخاب بخش مهمی از فرآیند خلاّقیت است به او اجازه بدهیم تا در حد توان خود انتخاب کند. مهم است که او نتیجه ی تصمیم گیری های خود را تجربه کند و احساس خوبی از انتخاب خود داشته باشد. مثال: در هنگام تعویض لباس ۳ یا۴ پیراهن مختلف پیش رویش قرار دهیم تا یکی را انتخاب کند.
۷) با دقت گوش دادن به کودک گویای این است که نظر تو برای من مهم است. وقتی باو حرف می زند باید با تمام حواس خود از چشم ها گرفته تا صورت و بدن کاملاً به او گوش دهیم. در هنگام کار باید از او بخو اهیم که صبر کند تا کارمان تمام شود بعد حرف بزند، وقتی با تمام وجود به صحبت های او گوش می کنیم در واقع به او می گوییم افکارش برای ما ارزشمند است با این برخورد او نظرات تازه تری مطرح می کند
ابزارهای هنر خلاق:
۱) ترسیم نقاشی و خطاطی کردن :
مدادهای شمعی، ماژیک ها، ابزار هنری کاملاً نامحدودی هستند کودک می تواند که هرجور دوست دارد آن ها را به کار ببرد می تواند روی پاکت های بی مصرف و روزنامه های کهنه نقاشی کند.
۲) کولاژ:
برای کودکان بسیار جذاب است.
این روش بسیار خوبی از چیزهای به درد نخور است با استفاده از فویل، کاغذهای پاره شدة کادو، پاکت پلاستیکی و...
۳) نقاشی با انگشت:
بهترین کاغذها برای این نوع نقاشی کاغذ سفید شفاف و غیر جاذب هستند. برای ساختن در منزل از جسب، کاغذ دیواری ، چسب آبکی و رنگ لعابی را به مقدار کمی نشاسته مایع اضافه کنیم.
۴) نقاشی کشیدن:
به نظر می رسد هیچ کاری به اندازة نقاشی با قلم مو بر روی کاغذهای بزرگ حس خلاّقیت را در کودک به جوش در نمی آورد.
نقاشی حس های بینایی، لامسه و بویایی را تحریک نمی کند و برگه های کاغذی رنگ شده با رنگ های روشن و شاد خلاّقیت و اعتماد به نفس و هماهنگی بین چشک و دست را پرورش می دهد.
۵) خلاّقیت با خمیر(مدل سازی):
خمیر به کودک کمک می کند تا بتواند تخیلاتش را تجسم ببخشد. خمیر آرام بخش قوی است و لذت ناشی از لمس گردن و چلاندن را به او می دهد.
خلاّقیت به کمک مواد طبیعی:
۱) برف ولذت یخ :
برف ویخ زمستانی انسانرابه خلاّقیت وامی دارد.بااستفادهازآب یک سطل که یخ زده است ودرون آن آب
داغ ریخته ایم یک شمعدانی یخی میسازیم .
۲) نقاشی کردن باشنهای رنگی:
شن رادرظرفی میریزیم وبه آن رنگهای خوراکی اضافه می کنیم وصبر می کنیم خشک شود
کودک با ریختن چسب بر روی کاغذ وریختن شنهاطرحهای مناسبی می سازد.
۳) بازی با آب:
باذی خلاقانه با آب یکی از سرگرمی های لذت بخش کودکان است و در یک تشت پلاستیکی می توان آب را ریخت و با اشیاء مختلف کودک را شاد کرد یا صابون مایع اضافه کرد و با نی به کودک بدهیم تا حباب درست کند و لذت ببرد.
۴) تزئینات دیواری با مواد طبیعی:
با کودک به پارک می رویم پاکتی را برداشته و تعدادی عنلاصر طبیعی مثل خزه، برگو شاخه، سنگ های جالب، میوه های کوچک کاج و دانه جمع آوری کرده و آن را در داخل یک تشت که لایه ای از شن در کف آن ریخته گودال درست کنید و مواد جمع آوری شده را در آن جای گذاری کنید.
۵) تفریح با مواد طبیعی:
الف)مثل جمع آوری سنگ از کنار رودخانه
ب) پیدا کردن خاک رس
ج) استفاده از گل های طبیعی
۶) شن های خیس و گل:
این ها مواد شگفت انگیزی براب بازی خلاقانه است.
۷) ساختن چیزهای جدید با چوب های خشک:
خلاّقیت به کمک مواد موجود در اطراف ما:
۱) تصاویر مرکب نامرئی:
با استفاده از آبلیمو می توان این کار را نجام داد و سپس می توان با لامپ روشن آن را نرئی نمود.
۲) ساختن چیزهای جدید به کم رخت آویز تبدیل به اسباب بازی های شاد آور می شود.
۳) نقاشی سطوح:
هم شادی آور است هم خلاق کودک می تواند روی کاشی های به درد نخور، ورق آلومینی، کاغذ دیواری نقاشی کند.
۴) ساختن چیزهای تازه به کمک خرت و پرت ها از اسباب بازی های به درد نخور چیزهایی درست می کند و از بازیافتی که کرده به خود می ماند.
۵) مادة چسبناک:
هرگاه چیزی را به شکل تازه استفاده می کنیم در واقع الگویی برای تفکّر خلاق ساخته ایم بهتر است این کار بیرون از منزل و با آرد ذرت و آب می توان استفاده کرد.
۶) بازی با رنگ های خوراکی:
می توان آن هار ا به نوعی وسیله سرگرم کننده تبدیل کرد رنگ ها را می توان به برنج یا ماکارونی ... اضافه کرد و کاردستی درست کرد.
بازی خلاق:
۱) زمان، فضا، وسایل صحنه: هیچ چیز به اندازه اجرای نمایش تخیل را بر نمی انگیزد.
می توانیم لباس های مناسب با تأتر در اختیار او بگذاریم یا حتی جعبه ای با لباس های متنوع و وسایل نماز در اختیارش بگذاریم.
۲) مغازه بازی: این فعالیت به اندازه تفکّر خلاق به رشد یادگیری مهارت ها کمک می کند مثلاً مغازه خوار و بار فروشی درست کنیم پول های کاغذی معامله انجام دهیم.
۳) وسایل نمایش دیگر:
از چیزهای بلااستفاده در منزل مثل: پاکت نامه، صفحه کلید کامپیوتر، تلفن بدردر نخورد می توان استفاده کرد.
مثلاً برا ی نشان دادن یک آرایشگاه از برس، گل سرو... استفاده نمود
۴) اردو بازی:
چادر زدن یکی از فعالیت هایی است که بچه ها خیلی دوست دارند.
آویزان کردن یک ملحفه از روی میز چادر بزنند و وسایل لازم مانند چراغ قوه، لوله ی مقوایی به جای درخت و مقوای نارنجی برای نشان دادن آتش استفاده کرد در ضمن می توان آموزش های لازم مثل خاموش کردن آتش و کارهایی که در جنگل باید انجام دهیم را یاد داد.
۵) تفریح و ماهی گیری:
این نمایش بسیار فرح بخش است.
با سیمی که بر سر میله ی چوبی و سر دیگر آن آهنربا وصل شده باشدمی توان قلاب ماهی گیری درست کرده و با کاغذ ماهی های گوناگون که گیره به آن متصل شود.
۶) بازی ساختمان سازی خانوادگی:
ای بازی سرگرم کننده بقیه ی اعضای خانواده را به هم می پیوندد در این بازی بچه ها فکرهای خلاّقانه را به نمایش می گذارند و دست آن ها برای واقعیت بخشیدن به ذهن شان باز است در این بازی هم می توانند لذت ببرند و هم می توانند در مورد آن داستان خلق کنند.
۷) بازی تقویت حافظه با بلوک در شکل ها و اندازه های مختلف:
می توانیم مقداری بلوک ساختمان سازی را با رنگ و شکل مختلف روی میز بگذاریم بعد از اینکه کودک شکل و ترتیب چیدن آن ها را دید بگوییم چشم هایت را ببند یکی را بردار حدس بزن کدام را برداشتی.
داستان گویی خلاّق:
۱) استفاده از عروسک های خیمه شب بازی:
می توان این عروسک را با سر انگشت دستکش های قدیمی تهیه کرد. یا تصاویر حیوانات را روی پاکت بکشیم و یا جوراب بی استفاده را به عروسک تبدیل کنیم.
۲) داستان هایی درباره ی خودم:
دیدن عکس های کودکی و خانوادگی می تواند سبب داستان گویی شود.
۳) داستان ضبط شده:
می توانیم صدای او را هنگام داستان گویی ضبط کرد و دوباره با او قصه را گوش کنیم.
۴) داستان فلش(در آوردن صدای مرتبط با داستان):
می توانیم فلش درست کرده و بگوییم کنترل کننده صدا است وقت نوک آن بالا می رود نشانة بالا بودن صدا می شود. و بالعکس.
۵) داستان هنری:
با ابتکار آن متوجّه می شویم کلماتش مهم است.
وقتی کودک در حال نقاشی است بخواهیم دربارة آن داستان تعریف کند در صورت امکان روی کاغذ ثبت کنیم و تاریخ بزنیم.
۶) داستان تجربی:
ابتکار به بقای حافظه
اگر کودک به جشن، نمایشگاه یا سفر می رود داستانی درباره ی آن تجربه بسازد به همراه عکس های گرفته شده کتاب داستان تصویری برای او بسازیم.
۷) گردآوری و تهیة نشریه:
با ابتکار او به کشف خود اقدام می کند.
کودک با استفاده از بریده ی جراید می تواند یک نشریه شخصی داشته باشد.
فصل دوم
روش انجام کار
گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :
بازدید از دبستان غیر انتفاعی توحید ( خیایان توحید )
در بازدید بعمل آمده از این مهعد کودک در خیابان شهید بابایی با نحوه اداره و مدیریت یک دبستان از نزدیک آشنا شدیم و با روش های آموزش کو.دکان در سنین مختلف آشنا شدیم ، نحوه استفاده از نصاویر آموزشی و نحوه طراحی فضای آموزشی در این دبستان بسیار جالب توجه بود و استفاده از رنگ های شاد و تند بسیار به چشم می خورد .
جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :
استفاده از تکنیک های آموزشی نوین جهت جلب توجه عمومی می تواند برای ابتکار و نوآوری در این پیشه بسیار مناسب باشد ، استفاده از آموزش زبان های مختلف در دبستان امی تواند توجه بسیاری از خانواده ها را به سوی این طرح جلب نماید