بخشی از مقاله
مقدمه
ایران با تاریخ و فرهنگ کهن خود از غنای فرهنگی برخوردار است که میتواند برای سالهای طولانی جاذبههای غیر تکراری و مطابق با سلیقه تمام مردم جهان را ارائه نماید. این جاذبهها در عر صههای فرهنگی، فولکلور، آداب و سنن ا صیل و کهن، ج شنها، آیینها و مرا سم ری شهدار حکایت از حلاوتهای زندگی ب شر با تاریخ پرفراز و ن شیب این سرزمین و ر شد فرهنگی انسانها و تاریخ تمدن انسان ایران و ایرانی دارد.
قنات یکی از جاذبههای محیطی و انســان ســاخت و از ابدعات فنی ایران باســتان در حدود 3 هزار ســال پیش برای بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی در سطح زمین ا ست و میتواند مورد توجه گرد شگران قرار گیرد. گرد شگران علاقه زیادی به تجربیاتی دارند که به عنوان تجربهی فرهنگی در مق صد گرد شگری بد ست میآورند. یکی از ابعاد فرهنگی اجتماعی قنات در ایران باورهایی است که در طول تاریخ مردم ایران به این پدیدهی مهم داشتهاند که شامل آداب و رسوم خاصی در حوزه قنات میبا شد. مردم ایران به نر و ماده بودن آبهای قنات باور دا شته و برای آنها هم سر گزینی میکردهاند و مرا سم عرو سی قنات مانند عروسی عادی برگزار میشده و برای آنها قربانی مینمودهاند و قناتهای زیادی را مقدس میپنداشتهاند.
1
قناتها در استان کرمان
ا ستان پهناور در کرمان خا ستگاه ا صلی قنات در تاریخ ب شری ا ست و بنا به نو شته مورخین اولین قناتها در محدودهی این سرزمین شکل گرفتهاند. اگر قنات نبود شهرهایی مثل کرمان، سیرجان، بم، راور، کوهبنان، زرند و شهربابک و شهرهای دیگر اســـتان شـــکل نمیگرفت. مردمی که مدیریت امور قناتها را عهدهدار بودند به این کار افتخار میکردند و حرفهی خود را مقدستر از سایر حرفهها میدان ستند. آنها معتقد بودند که خیانت در امور قنات خ شکیدن قنات و بیبهره ماندن ک شاورزان از آب پاک و گوارا را به دنبال دارد. راستی چه باورهای پاک و چه اعتقاداتی نورانی
شگفتیهای قنات در استان کرمان
* قناتهای طولانی
- قنات عماد آباد سیرجان 31 کیلومتر
- قنات حشوییه باغین 30 کیلومتر
- کریم آباد خفاجه رفسنجان 28 کیلومتر
- قطبیه سیرجان 25 کیلومتر
- خلیلآباد سیرجان 24 کیلومتر
- رحمتآباد ریگان 18 کیلومتر
- سلطانآباد ارزوئیه 15 کیلومتر
* قناتهای مقدس
چشمه قناتهای دهدیوان دوساری چشمه قناتهای خبر (شاهولایت) بافت چشمه قنات گوشک بافت چشمه قنات زکریای صوغان ارزوئیه
قنات گوهرریز (شش مقسم) جوپار قنات آب گرم راور قنات داوران رفسنجان
2
* قناتهایی که به آبادیهای دیگر میروند.
قنات کوثر خیز جوپار به محیآباد میرود. قنات خورند راور به شریفآباد میرود. قنات سید مسافر بلوک به داروییه میرود. نهر سه کنج به ماهان میرود
آب چشمهی امام رضا (ع) به سرآسیاب فرسنگی میرود.
* قناتهایی که از محل خانه و باغها رد میشوند.
قنات کوثر خیز جوپار از محل 205 خانه و باغ رد میشود. قنات خورند راور از محل 75 خانه و باغ رد میشود. قنات جرجافک زرند از محل 50 خانه و باغ رد میشود. قنات دهلولو کوهپایه از محل 30 خانه و باغ رد میشود.