بخشی از مقاله
تابلوهای بزرگ تبلیغات شهری یا بیلبورد
تعریف واژه بیلبورد
واژه "BILLBOARD" مرکب از دو بخش Bill و BOARD است. Bill دارای معنی، لایحه قانونی، قبض، صورتحساب برات، سند، اسکناس و ... و Board به معنای مقوا، تخته، یا هر چیز مسطح، میز غذا، تخته پوش کردن و ... میباشد. بیلبورد ابزاری تبلیغاتی است که از چوب، آهن، کاغذ و یا دیگر مواد قابل استفاده تشکیل شده است و در جادهها، روی ساختمانها و مکانهای عمومی نصب میگردد.
در قرن نوزدهم ميلادي بيلبوردها به طور گستردهاي جايگزين تصاويري شدند كه بر ديوارها چسبانده ميشدند يعني در زماني كه رقابت براي مكان نصب مناسب مجريان تبليغاتي را وادار ساخت ابزاري جديد نمود. با اختراع اتوميبي و گسترش بزرگراهها بيلبوردها عموميت بيشتري به عنوان يك ابزار تبليغاتي با گستردگي بالا پيدا كردند. و شركتهاي تبليغات شهري مالك و مجري بيلبوردها اندازه سطح تبليغ آنها به قطع مشخصي استاندارد نمودند. امروزه تبليغات روي بيلبردها بايد بگونهاي باشد كه موجب جلب توجه سريع يك راننده شود و پيامهاي تبليغاتي لزوما كوتاه و طرح آن اغلب نماي بزرگ شده محصول باشد.
از جمله تكنيكهاي مختلفي كه روي بيلبوردها قابل اجراست ميتوان به كلاژ حروف طرحي كه از قاب بيلبورد بزرگتر است و بيرون آمده تكنيكهاي مختلف نورپردازي و يا نوشتههاي متحرك اشاره داشت. عبارت بيلبورد واژه مصطحي است كه جهت تبليغات و آگهيهاي تجاري در ايالت متحده مطرح و رايج شده است. در حالي كه در فرهنگ انگليسي به جاي كلمه بيلبورد از كلمه Bourding به همين منظور استفاده ميشود ودر واقع هر دوي اينها به معناي نوعي تابلوي تبليغاتي مخصوص نصب آگهي است كه اغلب بر روي آنها پوستر چسبانده ميشود.
از آنجايي كه بيلبوردها داراي قالب و جايگاه مخصوص نصب هستند و به صورت دورهاي اجاره داده ميشوند. پس از اتمام دوره اجاره آگهي جديدي جاي آن را ميگيرد.
واژه بيلبورد به تختهاي كه اجاره داده ميشود يا تخته اجارهاي و يا سطوح اجارهاي اطلاق ميگردد. در فرهنگ فارسي واژه مدوني براي بيلبورد نداريم.
ميتوان آنها را تابلوهاي بزرگ تبليغات شهري نيز ناميد. البته به نظر نگارنده استفاده از خود واژه بيلبورد كاربرديتر و گوياتر ميباشد.
بيلبوردها شاخهاي از وسايل ارتباط تصويري هستند كه به شكل كليتر جزو ابزارهاي تبليغات شهري قرار ميگيرند.
جايگاه بيلبورد در تبليغات شهري
در ميان انواع تبليغات شهري بيلبوردها جايگاه ويژهاي در بافت فيزيكي شهر دارند. بيلبردها ابتداييترين و سادهترين وسايل تبليغاتياند. زيرا ميتوانند موضوع مورد تبليغ را با زبان موجز و خلاصه و با بهرهگيري از عوامل و عناصر بصري مناسب بيان كنند و به راحتي در معرض ديد قرار ميگيرند. ضمن اينكه ميتوانند محتواي يك پوستر آگهي و تا حدودي بروشور را نشان دهند. داراي قابليتهاي بيشتري نيز ميباشند. در بيلبورد امكان برجستهنمايي تا حد برخوردي واقعگرايانه وجود دارد.
مثلا براي آگهي و تبليغ يك اتومبيل ميتوان اندازه واقعي اتومبيل را ساخت و به صورت واقعي روي تابلو نصب كرد. بيلبورد ميتواند با بهرهگيري از نور الكترونيك و ساير امكانات تكنولوژي موجود و جديد به شكل بهتري در خدمت تبليغات قرار بگيرد. يك بيلبورد ميتواند در اندازههاي مختلف و بصورت ثابت يا متحرك با نورپردازيهاي متنوع و مجموعهاي از عوامل ديگر در جايگاههاي مناسب و با زاويه منا
سب در برابر ديدگان مخاطبان قرار گيرد و با طراحي جذاب تركيببندي صحيح پيامي رسا و گويا و متناسب با آن از فاصلهاي دور جلب توجه نمايد.
بيلبوردها در فضاهاي بسيار بزرگ مورد استفاده قرار ميگيرند و به همين دليل علاوه بر مشخصههاي ذاتي مثل تبليغاتي بودنشان، از ويژگيهاي اصلي قرارداشتن در فضاهاي باز نيز برخوردارند. اين ويژگيها به شرح زير ميباشند:
"تبليغات در فضاي باز بدليل حضور بيشتر مردم در فضاهاي شهري صورت ميگيرد. بنابراين نكته قابل توجه اين است كه بايد بيلبوردها و فضاهاي شهري هماهنگيهاي لازم ايجاد گيرد. و در ساخت آنها با مهندسين شهرسازي مشورت شود. براي نصب آنها بايد حفظ زيبايي شهر لحاظ گرديده و از طرفي حداكثر ديد ممكن براي آن امكانپذير باشد. اين نوع تبليغ در دنياي متحرك صورت ميگيرد. يعني مدت زماني كه در اختيار افراد قرار دارد تا يك پيام دريافت گردد، حتي تا تقسيمهايي از ثانيه تقليل پيدا ميكند.
بعبارتي ميتوان گفت يك بيلبورد، كاملا" اتفاقي و غير انتخابي است و همين باعث ميشود كه پيامهاي اين رسانه تاثير بر خودآگاه افراد داشته باشد.
علاوه بر خصوصيات ذكر شده، پيام بيلبوردها ميبايست بسيار قابل درك، سريعالانتقال، قابل رويت و واضح و روشن باشد و نكته بسيار مهم اينكه دربرگيرنده و يا ايجادكننده تابعي از احساسات مخاطبان نيز باشد.
تبليغات در فضاي باز از بعضي جهات به معناي زندگي در فضاي آزاد تبليغاتي است. پس تمام مخاطبان ميتوانند بطور اصولي در ميزان موفقيت يك بيلبورد قضاوت نمايند و بيلبوردها نيز در معرض قضاوت ميليونها بيننده رورانه خود قرار خواهند گرفت. به همين دليل ميبايست عناصر تشكيلدهنده آن بسيار فراگير و گسترده عمل كنند. ميزان گستردگي و فراگيري هر بيلبورد با ميزان آمار بينندگان آن نسبت مستقيم دارد.
بعلت جدا بودن بيلبوردها از يكديگر و بعد مسافت بين آنها، بيلبوردها ميتوانند اقدام به ارسال پيامهاي تبليغاتي مجزا و پيدرپي و به يادآورنده قسمتهاي منفصل بنمايد.
اهميت اين نكته براي بازاريابان به همان اندازهاي است كه براي طراحان، و اين خصيصه بيلبورد را از ديگر رسانهها كاملا" متمايز مي كند.
نگاهی کوتاه به تاریخچه بیلبورد درجهان
آغاز هنر بیلبورد
انسان از دوران سنگی به بعد به برقراری ارتباط عمومی را در خود حس کرد و ایدههای بصری خود را با دیگران در میان نهاد.
روی دیوارهای غار آلتامیرا در اسپانیا و لاسکو در فرانسه طرح تعدادی گاو میش کوهاندار زخمی که در حال افتادن هستند و گاو و بز کوهی که در حال رمیدن هستند دیده میشود. قدمت این نقاشیها به 10 تا 15 هزار سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد. در شهر طبس در مصر نیز پوستری یافت شده در جهان
محسوب میشود که آگهی مربوط به یافتن یک برده فراری است. قرنها بعد یونانیان از ستونهای چوبی بنام آکسون استفاده میکردند و دستورات خود را برای بازیهای عمومی روی آن نصب و بردگان، این ستونها را به روم حمل میکردند. در پومپی روی هر یک از دیوارها بیلبوردهای پیامرسان آویزان بود. این آثار با آتشفشانی کوه وزو(در غرب ایتالیا نزدیک به شهر ناپل) در سال 79 میلادی مدفون شدند. در آخرین سالهای 1400 پس از میلاد مسیح نصب کردن اعلانات در
اروپا مرسوم بود و آنها در میادین شهرها، کنار کلیساها و ساختمانهای عمومی مشاهده میشدند. در سال 1796 لیتوگرافی (چاپ سنگی) توسط زنفلدر اختراع شد و در سال 1870 پیشرفت تکنولوژی و مکانیزه شدن وسایل باعث پیشرفت هنر پوستر شد و طی انقلاب صنعتی، ماشینهایی برای تا زدن و بردیدن، چاپ کردن کاغذ و ایجاد سایه رنگها اختراع گردید. به وسیله این سایه رنگها که از نقاطی ریز تشکیل شده بودند طرحهای سه بعدی ایجاد میشد. در همین
زمان توسط هنرمند فرانسوی شره نگریستن به تبلیغات از طرف عموم تغییر یافت شده در بکار بردن رنگ در پوسترهای مدرن، پیشقدم بود. او در آثارش از رنگهای جالب و بسیار عالی استفاده میکرد و همین عامل باعث جلب مردم به پوستر شد.
در سال 1800 اولین مکتب پوستر پایهگذاری شده و علاوه بر پوستر کوششهای زیادی جهت تبلیغات شهری انجام پذیرفت. فرانسویها به وسیله دستگاههای مکانیکی که پروژکتور نامیده میشد نور را به داخل کلمات نصب شده در خیابان میانداختند و به این وسیله در هوای ابری و یا تاریک کلمات نورانی چشم مردم را به خود جلب میکرد. در ایالات متحده و خیلی از کشورهای اروپایی فروشندگان برای تبلیغات، محصولات خود را از قبیل کفش و کلاه به صورت سه بعدی و در ابعاد بزرگ میساختند و به وسیله اسب در خیابانها میگرداندند.
با تغییر قرن رشد بینظیری در برنامههای اقتصادی و صنعتی قاره اروپا و ایالات متحده به وجود آمد. پیشرفتهای تکنولوژی در تهیه محصولات و افزایش جمعیت باعث خلق راههایی جدید برای معرفی محصولات و تبلیغ آنها شد. در بریتانیا علاوه بر تحولات صنعتی پیشرفتهای زیادی در زمینه ارتباطات نیز بوجود آمد.
طی سالهای اولیه 1900 روشهای مدرن کردن ارتباطات توسعه یافت و در نیمه
دوم قرن نوزدهم دوربین اختراع شد و ورود عکاسی به تبلیغات راههای جدیدی را در این مسیر گشود و تحولی قابل توجه در امر تبلیغات بوجود آورد.
در ایالات متحده که هیچ کشوری نمیتوانست در اولین دهه قرن بیستم باوی در مصرفگرایی رقابت کند، کمبود قوانین مربوط به اندازه و مکان آگهیها باعث شد که هر کسی در هر جایی که بخواهد، آگهی نصب کند و آن را تجارت بخواند. گیجی حاصل از علائم، آگهیها و تثیر آن روی محیط قبل از اختراع اتومبیل در آمریکا پدیدار شد. بالاخره بیمه کردن پوسترها و تعیین مدت زمان نصب آنها روی دیوار امری الزامی شد.
اجازه باید از طرف صاحب دیوار گرفته میشد و پس از آن تبلیغ کننده میتوانست روی همه قستمتهای گرفته شده دیوار، پوسترهای خود را نصب کند.
به زودی در خیابانهای شلوغ توسط متصدیان نصب پوستر که در کار فروختن فضاهای بیلبورد خبره شده بودند. بیلبوردهای مربع با مستطیل، متشکل از دو تکه چوب نصب شدند. این تابلوها را در محلهایی مختلف روی دیوارهای چوبی نصب میکردند.
در دهه اول قرن بیستم انقلابی در حمل و نقل بوجود آمد و عادات مردم را در روش مسافرت کردن به مکانهای مختلف در دنیای غرب تحت تاثیر قرار داد. تبلیغ کنندگان یاد گرفتند که چگونه از راه تبلیغات بازارهایی را که قبلا" وجود نداشت خلق کنند. تصاویر بیلبوردها به مردم یاد میداد که چه محصولاتی را خریداری نمایند. در آن زمان جادهها مکانهای مناسبی برای نصب بیلبوردها محسوب میشدند.
با تغییر قرن، تکنولوژی به کار گرفته شده برای بیلبوردها و علائم پیشرفتهتر شد. پیچیدهترین علائم و بیلبوردهای الکترونیکی بوجود آمدند.
در سال 1914 بحران جنگ جهانی نخست اروپا را برگرفت. تبلیغات در دوران جنگ لحنی جدی داشت و کمتر در آن مسائل ظاهری پوچ دیده میشد. در این زمان عکاسی مورد توجه نبود و به جای آن از تصویرسازی استفاده میشد و مبلغين به نشان دادن تبلیغات خود به صورت ایدهآل و خیالی عادت کرده بودند.
پس از دوران جنگ تبلیغات به منتهای درجه خود رسید و در آخر دهه 1920 از بیلبوردها به مقدار زیادی استفاده میشد. در ابتدا تبلیغ کنندگان تصور میکردند که برای فروش یک محصول باید با دلیل ثابت کنند که چرا مردم آن را بخرند ولی همه اینها به مرور تغییر کرد. در اواسط قرن بیستم آژانسهای تبلیغاتی به این موقعیت رسیدند که راحتتر و پر منفعتتر برای رسانیدن پیام، استفاده از یک شعار خوب که مستقیما" احساسات افراد مصرفکننده را هدف گیرد.
در اواخر دهه 1920 شرکتهای تبلیغاتی به نبض بازار بیلبورد دست یافتند. آنها روشهای متفاوت بکار میبردند، ایربراش میزدند و سعی میکردند که با یک پیام یا نوشته کوتاه جذبه آگهی خود را بیشتر کنند. روی بستهها اغلب اسامی به صورت برجستهای به چشم میخورند و بیلبوردها را به طرز زیبایی با چوب، قاب میگرفتند. در سال 1935 چین درگیر نبرد داخلی بین نیروهای سرخ و ناسیونالیستها شد.
چینیها هیچگاه در خیابانها از تبلیغات رنگی استفاده نمیکردند. اهداف حزب کمونیست چین مانند غربیها بستگی به مسائل و اهداف جاری نداشت و جای آن دیوارها اغلب با تصویرهای بزرگ از چهرههای سیاسی مردمی با خوشنویسیهایی که عموم را مطلع میساخت، تزیین میشدند.
بیلبورد و پوسترهای سیاسی چین، از نظر استانداردهای غربی کاملا" ایستا بودند. آنها رئالیسم اجتماعی را بصورت خیلی بزرگ و عالی به تصویر میکشیدند. در آن تصاویر، کارگران در مزارع دستهای خود را به سمت آسمان بالا برده بودند و از دید افراد بیرون از چین این تبلیغات بیشتر رنگ سیاسی داشت ولی برای خود چینیها آن تصاویر همیشه وسیلهای بسیار مهم برای رسانیدن اخبار محسوب میشد.
در سالهای 1940 تا 1945 جنگ دوم جهانی در اروپا دید مردم را نسبت به زندگی تغییر داد و برای اولین
مرتبه مردم از صمیم قلب طرفدار واقعبینی و تصاویر واقعی از زندگی آنطور که هست، گشتند. تا این زمان اکثر تبلیغات دنیا مانند تبلیغات سیاسی طراحی میشدند. اکثر ملتها طرحهای خود را با مهارت انجام میدادند. بیلبوردها همه جا حاضر بودند و توقعات هر دولت را به یاد مردم میآوردند. بیلبورد یک وسیله
ارتباط جمعی سیاسی برای هر دولتی بود که سعی میکرد به وسیله آن به داخل احساسات و تفکرات مردم رسوخ کند و آلمان یکی از اولین کشورهایی بود که متوجه اثرات سیاسی رقابتهای تبلیغاتی بیلبورد شد و در کنار فعالیت رادیو، در زمینه پوستر و بیلبورد فعالیت وسیعی را شروع کرد. تبلیغات جنگ جهانی دوم خیلی خشن و ناملایم بود، و روی بیلبوردها تصاویری از سربازهایی که در حال مرگ هستند یا اینکه به این مفهوم اشاره میکنند که "ما منتظر شما
هستیم" دیده میشد. آگهیها، بسیار جدی بودند و بالاخره بمب اتمی که ایالات متحده روی ژاپن انداخت. به منزله پایان جنگ قلمداد شده در اروپا نیز جنگ خاتمه یافت. پس از جنگ مردم آماده شدند که هجوم کالاهای جدید را در بازار بپذیرند و با ورود به عصر فضا، گامهای ارتباطات سرعت بیشتری به خود گرفت و تبلیغات، تصاویر مختلف را از راههای جدیدتر منتشر میکردند.
انواع بیلبوردها
• بیلبوردهای ساده
بیلبوردهای 2×2 نصب شونده روی دیوار که این تابلوها با قابهای چوبی سبزرنگ و پلاکهای شمارهدار از اواسط سال 1370 زیرنظر سازمان زیباسازی شهر تهران روی دیوارهای شهر پدیدار شدند. آنها روی 57 دیوار و 9 مسیر منتخب از غرب تا شرق تهران و همچنین از مرکز به طرف شمال شهر نصب شدند. آگهیها از سه تا چهار رنگ بنابر تقاضای مشتریان به طریقه سیلک اسکرین روی دو قطعه کاغذ 150 گرمی و به عرض 1 متر و طول 2 متر چاپ شده و همانند کاغذ دیواری روی سطح تابلوها که اندازه مفید آنها 180×180 سانتیمتر بود چسبانیده شدند. این تابلوها در آن زمان در گروههای 20 تا 100 تایی اجاره داده میشدند که مدت اجاره آنها یک ماه بود.
این تابلوها به علت اندازه کوچکشان خوانایی لازم جهت وساطی نقلیه را ندارند و بیشتر برای عابران پیاده مناسب میباشند. بنابراین باید در نقاطی نصب شوند که تردد عابر پیاده زیاد باشد. مناسب نبودن زاویه دید آنها بدلیل نصب روی دیواری و موازی قرارگرفتن با دید مخاطبان ادر حال عبور یا وسایط نقلیه و کوچک بودن تابلو، سبب میشود که برای مخاطبان از جذابیت کافی برخوردار نباشند. پیدرپی قرارگرفتن و تکرار طرح روی آنها از محاسن این تابلوها به شمار میروند. زیرا در اثر تکرار پیام در حرکت مخاطب به تدریج مفهوم پیام و تصویر وابسته به آن در ذهن بیننده تکمیل میشود. تابلوهایی که در کنار هم قرار میگیرند و تکرار میشوند. مکمل یکدیگرند و تصاویر و کلمات آن در این شکل به راحتی از نظر بیننده گذشته و خوانده میشود و تاثیر لازم را بر ذهن بیننده برجای میگذارد.
بیلبوردهای 12×4 متر نوع دیگری از تابلوهای سطح شهر تهران میباشند که سازه آن از تیر آهن و پروفیلهای ساختمانی و ورق آهن ساخته شده و سطح مفید تابلو 2/11×2/3 متر و دارای حاشیهای به عرض 40 سانت میباشد. آگهی روی بوم نقاشی شده و سپس در محل بر سطح تبلیغ بیلبورد چسبانده میشود.
آگهی این بیلبوردها نقاشی و سپس روی بیلبورد چسبانیده میشود. این تابلوها در هر دو اندازه فوق ظاهری یکسان دارند.
یکی از بزرگترین بیلبوردهای موجود در سطح شهر تهران، بیلبوردهایی هستند که روی پارکینگ شهرداری قرار دارند. این بیلبوردها از فاصله بسیار دور قابل روئی بوده و یک وسیله تبلیغاتی قوی محسوب میشوند. یکی از آنها در ابعاد 26×6 متر میباشد که روی نوارهای فلزی به صورت تکه تکه اجرا و تک تک نصب شده است و توسط یک پروژکتور پرقدرت در هنگام شب قابل رویت میگردد.
• بیلبوردهای سه بعدی گردان
این نوع بیلبورد اولین بار توسط شرکت بلوغنور در اواخر زمستان سال 1370 در سطح شهر نصب گردید که هنوز هم موجود میباشند. این تابلوها با هدف بهرهوری بیشتر از غذا و ارائه چند پیام در یک مکان واحد طراحی شدند. "این بیلبوردها دارای سه وجه میباشند که هر کدام از این وجوه جداگانه و بصورت یک تکه نقاشی میشود. سپس بریده و روی قطعات گردان تابلوها نصب میشود. اندازه این بیلبوردها عموما" 6×8/2 متر و 4×2 متر میباشد. نصب این تابلوها کاری دشوار است. تابلوها پس از نقاشی به اندازههای معین بریده میشوند. آنها از چندین منشور سه وجهی تشکیل شدهاند که همگی با سرعتی یکنواخت میچرخند و هر بار یک وجه آنها در کنار یکدیگر قرار میگیرد. بنابراین هر تابلو به قطعات مساوی تقسیم میشود و یکییکی روی سطوح جانبی منشورها چسبانده میگردد.
به عنوان مثال یک تابلوی 6×28 متر پس از نقاشی به 59 قطعه 5/9×280 سانتیمتری تقسیم میشود که نصب آن باید توسط افرادی صورت گیرد که از دقت و حوصله کافی برخوردار باشند تا پس از خاتمه کار، طرح دقیقا" بصورت یکپارچه خود را نشان دهد.
تاسیسات الکتریکی بیلبورد شامل الکتروموتور، گیربکس، رله و کیتهایی است که نقش تایمر را نیز دارند. اینها لوازمیاند که برای گرداندن تابلوها بکار میروند. علاوه بر اینها برای نورپردازی در هنگام شب نیز از چند پروژکتور استفاده میشود که توسط فتوسل روشن و خاموش میشوند.
یعنی در هنگام تاریکی، روشن و در هنگام روشنایی روز خودبهخود خاموش میگردند. برای مدت نمایش تابلو در حدود 2 ماه، تجربه نشان داده است که تابلوها مقاوم بوده و رنگ خود را از دست نمیدهند. این رنگ مانند یک آستر پشت و روی آنرا میپوشاند.ر آنها وجود دارد و سرعت عبور مخاطبان در آنها خیلی زیاد نیست از مزایای این تابلوها میتوان گفت که نسبت به هزینه برق این امتیاز را دارد که سه تابلو از یک محل، یک فوندانسیون و بتونریزی و یک منبع روشنایی استفاده کنند. در شرایط ترافیک بیلبوردها و تراکم آنها در محل بویژه در جایی چون میادین که فضای محدودی دارند و نمیشود فضا را توسعه داد، صرف کمل برق به معنای تامین سه برابر فضا در محل است.
• بیلبوردهای نئونی
این نوع تابلوها به طور گستردهای در تمام دنیا برای علائم و مقاصد تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرند. آنها متشکل از لولههای پر شده از گاز نئون میباشند که قابلیت خم شدن و شکلگیری دارند و همزمان به عنوان یک منبع نورانی میتوانند پیام یا علامت مورد نظر را نشان دهند. در سطح شهر تهران اینگونه تابلوها بیشتر روی بامها قرار دارند و فقط از نوشته و سطوح میلهای که روشن میشوند تشکیل شدهاند و اگر در کنار آنها تصویری نیز وجود داشته باشد آن تصویر جداگانه توسط پروژکتور نورپردازی میشود. این تابلوها در روز معمولی به نظر میرسند ولی شب هنگام با نورهای رنگی میدرخشند و این لامپها بعلت عمر طولانیاشان مقرون به صرفه میباشند.
طریقه استفاده از لامپهای نئون در این نوع بیلبوردها به شیوههای زیر است:
لوله نئون در جلوی یک حرف فلزی در طول روز که لامپ خاموش است، قابل رویت میباشند ولی در هنگام شب و روشن بودن لامپها غیر رویت بوده و شبها نور لامپها که مطابق شکل حروف هستند دیده میشوند. لوله نئون در پشت حروف فلزی نصب میگردد و این حروف توسط پیچ از سطح تابلو جدا نگه داشته میشوند و در هنگام شب لولههای نئون هالهای از نور به دور حروف بوجود میآورند. نکته حائز اهمیت این است که زمینه تابلو باید از جنس مواد غیر منعکس کننده انتخاب شود.