بخشی از مقاله
تاثیر تربیت بدنی بر روی فیزیولوژی زنان
از آنجا که برروي ورزشکاران زن تحقيقات دقيق و گسترده اي صورت نگرفته است،يک اتفاق نظر کلي در مورد سطح عملکرد آنها وجود ندارد.وجود اختلافات فيزيولوژيک و نيز ساختاري بين جنس زن و مرد هم مزيد بر علت شده است.اما با توجه به آنچه که تا به امروز ميدانيم،به تعدادب از خصوصيات و ويژگي هاي جنس مونث در ارتباط با ورزش و فعاليت بدني اشاره ميکنيم.
اگر چه بر اساس نظر سنجي ها،اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عملکرد بدني در جريان دوران قاعدگي هستند،اما از لحاظ فيزيکي زنان بوده اند که در طي زمان قاعدگي قادر به شکستن رکورد هاي جهاني شده اند.
فعاليت ورزشي شديد باعث کاستن سطح استروژن خون ميشود،اما لزوماً روي سطح عملکرد بدني اثري نمي گذارد.
در تمرينات با شدت برابر،اختلافي در ميزان بروز آسيبهاي ناشي از ورزش در زن ومرد ديده نميشود.
قرص هاي ضد بارداري احتمالاً سبب تغييرات چشمگير فيزيولوژيک در بدن زن مي شوند،اما تاثير عمده اي روي عملکرد فرد نخواهند گذاشت.
حاملگي در 2 تا 3 ماه اول،اثر منفي روي عملکرد نمي گذارد.لابد ميدانيد در المپيک سال 1956 ملبورن،3 تن از برندگان مدال طلا حامله بودند.حتي بعد از طي حاملگي اگر وضعيت جسمي و شکل پيش از حاملگي زن بازگردد،مشکلي در رقابتهاي ورزشي نخواهد داشت.
ورزش سبب بهبود دانسيته(تراکم)استخواني زنان نميشود بلکه فقط سبب حفظ آن ميگردد.در صورت مصرف مقادير کافي کلسيم،ورزش احتمالاً در شکل گيري استخوانهاي قويتر کمک خواهد کرد.هيچ محدوديت سني براي شرکت در ورزشهاي استقامتي وجود ندارد.حتي زنان80 ساله هم توانايي شرکت منظم در دوهاي ماراتن را دارند،گرچه که مدت زمان طي شده بيشتر خواهد بود.دقيقاً معلوم نيست که آيا زنان سريعتر مي دوند يا مردان،فقط مي دانيم که در ازاي هر
دهه عمر،زنان توانايي سرعت بخشي در دويدن به ميزان 14 متر در دقيقه دارند.در حاليکه اين رقم براي مردان 7 متر در دقيقه است البته با توجه به اختلافات فيزيکي به نظر نميرسد که زنان توانايي غلبه بر مردان در مسافتهاي کوتاه را داشته باشند.اما عکس اين موضوع در دوهاي در مسافت طولاني صدق مي کند که به نظر ميرسد به علت چربي بالاتر موجود در بدن زنان است که به عنوان منبع انرژي عمل ميکند.به علاوه تعريق ران در دماهاي بالاتر بدني،سبب حفظ و نگهداري بيشتر آب بدن خواهد شد.
آيا بين مردان و زنان ورزشکار اختلافات فيزيولوژي وجود دارد؟
بله اين اختلافات در زمينه سيستم اسکلتي و عوامل بيومکانيکي نمود
دارند.ورزشکاران زن بطور معمول(ولي نه هميشه)کوچکتر و کوتاهتر بوده،لگني پهن تر دارند،زانوها به داخل متمايل شده و ساق پاها انحناي کمتري دارند.اين خصوصيات از جمله مواردي است که احتمال ايجاد بعضي از آسيبها مانند دردهاي کشککي-راني را بالا ميبرد.ورزشکاران زن درصد بالاتري از چربي بدن داشته و حدود30 درصد قدرت عضلاني کمتري نسبت به مردان دارند که خصوصاً مربوط به اندام فوقاني است.اما در هر صورت به رشته ورزشي خاص است تا اينکه جنسي خاص عاملشان باشد.
آيا ورزش کردن براي زنان سودمند است؟
تمرينات منظم ورزشي داراي فوايد مشابهي در زنان و مردان است.يعني کاهش فشار خون،پايين آوردن تعداد ضربان قلب و افزايش ظرفيت هوازي همراه با کاهش درصد چربي بدن،تمام تمام موارد فوق به پيشگيري از آترواسکلروز و بيماريهاي قلبي کمک ميکنند.به علاوه ورزشهاي توام با اعمال وزن روي بدن،سبب تقويت استخوانها و جلوگيري از پوکي استخوان مي شوند.
در چه مواردي بانوان نبايد ورزش کنند ؟
زماني تصور ميشد که ورزش شديد به سيستم توليد مثل زنان آسيب وارد ميکند.در ضمن عقيده داشتند که زنان خصوصاً در جريان عادت ماهيانه نبايد ورزش کنند.امروزه خلاف هر دوي اين موارد ثابت شده است.
اثرات ورزش روي قاعدگي
ورزشکاران زن مستعد اختلالات قاعدگي از جمله تأخير در شروع آن،فقدان اوليه و ثانويه ،افزايش فاصله بين دو سيکل قاعدگي و فقدان تخمک گذاري مي باشند.مثلاً فقدان قاعدگي در 3 تا 5 درصد کل جمعيت رخ ميدهد اما در 15تا60 درصد زنان ورزشکار مشاهده ميشود.از جمله علل آن وزن پايين بدن،از دست دادن سريع وزن،شروع سريع ورزشهاي سنگين،تغذيه ناکافي در مقايسه با احتياج به انرژي و وجود استرس هاي فيزيکي و رواني است.
خطر فقدان قاعدگي در چيست؟
در صورت فقدان قاعدگي به مدت طولاني،خطر کاهش دانسيته استخواني و ايجاد پوکي استخوان زودرس وجود دارد.به نظر ميرسد ساير اختلالات قاعدگي ناشي از ورزش هم در کاهش دانسيته استخوان در دراز مدت موثر باشند.فقدان هورمون استروژن،لااقل به صورت تئوريک سبب بالا رفتن چربيهاي خون و ايجاد آتروسکلروز زودرس ميشود.پس درمان مناسب اختلالات قاعدگي اهميت بسزايي دارد.
بهترين راه جلوگيري از حاملگي در يک زن ورزشکار در سنين باروري چيست؟
در کل روشهاي متعددي براي جلوگيري از بارداري وجود دارد.يکي از قابل پذيرش ترين اين روشها،استفاده از قرصهاي ضدبارداري است که با توجه به نسل جديد آنها که داراي تعادل مناسبي از هورمونهاي استروژن وپروژسترون است،داراي عوارض کمتري ميباشند.از جمله فوايد ديگر آنان ميتوان به رفع علائم دردناک پيش از شروع قاعدگي،کاهش آنمي فقر آهن،ضايعات خوش خيم پستاني،بيماريهاي التهابي لگن،کيستهاي تخمداني و رماتيسم مفصلي اشاره کرد.به هر حال در صورت نياز،از طريق مشاوره با پزشک نوع و نحوه مصرف دارو معلوم خواهد شد.
فوايد فعاليت بدني و ورزش در يک زن باردار
انجام تمرينات منظم بدني در طي حاملگي سبب بهبود خواب،بالا رفتن حس اعتماد به نفس،کاهش شدت و يا بروز درد کمر و وريدهاي واريسي،جلوگيري از افزايش بيش از حد وزن و حفظ سطح آمادگي بدني مادر ميشود.اگرچه از لحاظ تئوريک،ورزش شديد در جريان حاملگي ميتواند سبب ايجاد آسيب هايي به نوزاد و يا مادر شود.با توجه به تحقيقات انجام شده لزومي به کاهش شدت ورزش در زن باردار حس نمي شود.
چه ورزشهايي در يک حاملگي سالم و بي خطر توصيه ميشوند؟از انجام چه ورزشهايي بايد خودداري کرد؟آيا شکل ورزش براي تمام زنان باردار يکسان است؟
در جريان حاملگي،ورزشهاي با شدت کم تا متوسط انجام ميشود.ورزش منظم(حداقل 3 بار درهفته)به شکلهاي مقطع ترجيح داده ميشود.
بعد از سه ماه اول حاملگي از ورزش در حالت خوابيده به پشت خودداري ورزند.چرا که اين حالت سبب کاهش برون ده قلبي در بعضي زنان ميشود.در ضمن دوره هاي طولاني مدت ايستادن هم توصيه نميشود.
در صورت احساس خستگي بايد ورزش را قطع کنند.اصولاً فعاليت تا حدي توصيه ميشود که به خستگي نيانجامد.ورزشهاي بدون وزنه مثل دوچرخه سواري و شنا با حداقل خطر آسيب به مادر و جنين همراه بوده و ميتوانند
تا پايان دوران حاملگي ادامه يابند.
انجام هر گونه ورزش که با خطر برخورد ضربه و آسيب به شکم هر ماه باشد،ممنوع است.خصوصاً در سه ماه آخر حاملگي،با توجه به وزن رحم حامله و نيز اضافه وزن،مادر بايد مراقب از دست دادن تعادل بدن،ناشي از تغيير در محور ثقل باشد.
بايد رژيم غذايي مناسب در جريان حاملگي و ورزش تأمين شود،به علاوه تأمين آب مورد نياز بدن داراري اهميت است.
ورزشهاي دوران حاملگي وابسته به وضعيت هر فرد تفاوت خواهد کرد.نوع اين ورزشها بسته به سطح آمادگي بدني قبلي خانم باردار،وضعيت
پزشکي وي،در دسترس بودن وسايل تمريني و ترجيح خود وي است.از آنجا که برروي ورزشکاران زن تحقيقات دقيق و گسترده اي صورت نگرفته است،يک اتفاق نظر کلي در مورد سطح عملکرد آنها وجود ندارد.وجود اختلافات
فيزيولوژيک و نيز ساختاري بين جنس زن و مرد هم مزيد بر علت شده
است.اما با توجه به آنچه که تا به امروز ميدانيم،به تعدادب از خصوصيات و ويژگي هاي جنس مونث در ارتباط با ورزش و فعاليت بدني اشاره ميکنيم.
اگر چه بر اساس نظر سنجي ها،اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عملکرد بدني در جريان دوران قاعدگي هستند،اما از لحاظ فيزيکي زنان بوده اند که در طي زمان قاعدگي قادر به شکستن رکورد هاي جهاني شده اند.
فعاليت ورزشي شديد باعث کاستن سطح استروژن خون ميشود،اما لزوماً روي سطح عملکرد بدني اثري نمي گذارد.
در تمرينات با شدت برابر،اختلافي در ميزان بروز آسيبهاي ناشي از ورزش در زن ومرد ديده نميشود.
قرص هاي ضد بارداري احتمالاً سبب تغييرات چشمگير فيزيولوژيک در بدن زن مي شوند،اما تاثير عمده اي روي عملکرد فرد نخواهند گذاشت.
حاملگي در 2 تا 3 ماه اول،اثر منفي روي عملکرد نمي گذارد.لابد ميدانيد در المپيک سال 1956 ملبورن،3 تن از برندگان مدال طلا حامله بودند.حتي بعد از طي حاملگي اگر وضعيت جسمي و شکل پيش از حاملگي زن بازگردد،مشکلي در رقابتهاي ورزشي نخواهد داشت.
ورزش سبب بهبود دانسيته(تراکم)استخواني زنان نميشود بلکه فقط سبب حفظ آن ميگردد.در صورت مصرف مقادير کافي کلسيم،ورزش احتمالاً در شکل گيري استخوانهاي قويتر کمک خواهد کرد.هيچ محدوديت سني براي شرکت در ورزشهاي استقامتي وجود ندارد.حتي زنان80 ساله هم توانايي شرکت منظم در دوهاي ماراتن را دارند،گرچه که مدت زمان طي شده بيشتر خواهد بود.دقيقاً معلوم نيست که آيا زنان سريعتر مي دوند يا مردان،فقط مي دانيم که در ازاي هر دهه عمر،زنان توانايي سرعت بخشي در دويدن به ميزان 14 متر در دقيقه دارند.در حاليکه اين رقم براي مردان 7 متر در دقيقه است البته با توجه به اختلافات فيزيکي به نظر نميرسد که زنان توانايي غلبه بر مردان در مسافتهاي کوتاه را داشته باشند.اما عکس اين موضوع در دوهاي در مسافت طولاني صدق مي کند که به نظر ميرسد به علت چربي بالاتر موجود در بدن زنان است که به عنوان منبع انرژي عمل ميکند.به علاوه تعريق ران در دماهاي بالاتر بدني،سبب حفظ و نگهداري بيشتر آب بدن خواهد شد.
آيا بين مردان و زنان ورزشکار اختلافات فيزيولوژي وجود دارد؟
بله اين اختلافات در زمينه سيستم اسکلتي و عوامل بيومکانيکي نمود
دارند.ورزشکاران زن بطور معمول(ولي نه هميشه)کوچکتر و کوتاهتر بوده،لگني پهن تر دارند،زانوها به داخل متمايل شده و ساق پاها انحناي کمتري دارند.اين خصوصيات از جمله مواردي است که احتمال ايجاد بعضي از آسيبها مانند دردهاي کشککي-راني را بالا ميبرد.ورزشکاران زن درصد بالاتري از چربي بدن داشته و حدود30 درصد قدرت عضلاني کمتري نسبت به مردان دارند که خصوصاً مربوط به اندام فوقاني است.اما در هر صورت به رشته ورزشي خاص است تا اينکه جنسي خاص عاملشان باشد.
آيا ورزش کردن براي زنان سودمند است؟
تمرينات منظم ورزشي داراي فوايد مشابهي در زنان و مردان است.يعني کاهش فشار خون،پايين آوردن تعداد ضربان قلب و افزايش ظرفيت هوازي همراه با کاهش درصد چربي بدن،تمام تمام موارد فوق به پيشگيري از آترواسکلروز و بيماريهاي قلبي کمک ميکنند.به علاوه ورزشهاي توام با اعمال وزن روي بدن،سبب تقويت استخوانها و جلوگيري از پوکي استخوان مي شوند.
در چه مواردي بانوان نبايد ورزش کنند ؟
زماني تصور ميشد که ورزش شديد به سيستم توليد مثل زنان آسيب وارد ميکند.در ضمن عقيده داشتند که زنان خصوصاً در جريان عادت ماهيانه نبايد ورزش کنند.امروزه خلاف هر دوي اين موارد ثابت شده است.
اثرات ورزش روي قاعدگي
ورزشکاران زن مستعد اختلالات قاعدگي از جمله تأخير در شروع آن،فقدان اوليه و ثانويه ،افزايش فاصله بين دو سيکل قاعدگي و فقدان تخمک گذاري ميباشند.مثلاً فقدان قاعدگي در 3 تا 5 درصد کل جمعيت رخ ميدهد اما در 15تا60 درصد زنان ورزشکار مشاهده ميشود.از جمله علل آن وزن پايين بدن،از دست دادن سريع وزن،شروع سريع ورزشهاي سنگين،تغذيه ناکافي در مقايسه با احتياج به انرژي و وجود استرس هاي فيزيکي و رواني است.
