بخشی از مقاله
نفت
مقدمه
پس از آب، نفت فراوان‌ترين مايع در بخش‌هاي بالايي پوسته‌ي زمين است.
اگرچه كمي اغراق‌آميز به نظر مي‌رسد ولي زندگي در جهان امروز بدون اين مايع قهوه‌اي تيره كه بوي نامطبوعي دارد، ناممكن خواهد بود. دست‌كم در حال حاضر، نفت نقش پراهميتي در زندگي روزانه بازي مي‌كند. بخش بزرگي از نيازهاي ما به انرژي، با سوزاندن نفت تأمين مي‌شود. خانه و كلاس شما به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم با نفت گرم يا با آن روشن مي‌شود. نفت صنعت حمل‌ونقل را رونق مي‌بخشد
. نفت يك منبع غني از مواد شيميايي است. برش گازي نفت، شامل تركيب‌هايي با نقطه‌ي جوش پايين است. مولكول‌هاي اين گازها از يك تا چهار اتم كربن دارند و چون سبك هستند، نيروهاي جاذبه‌ي بين مولكولي در آنها بسيار ناچيز است. به اين علت اين مولكول‌ها به آساني از يكديگر جدا مي‌شوند و به‌صورت گاز از برج تقطير بيرون مي‌روند. گاز طبيعي كه به‌طور عمده از متان تشكيل شده است،
با شعله‌ي آبي به نسبت تميزي مي‌سوزد. مي‌دانيد كه انرژي لازم براي گرم‌كردن، غذا پختن و حمل‌ونقل با سوزاندن سوخت‌هاي فسيلي تأمين مي‌شود. هنگامي‌كه اين سوخت‌ها را در هوا يا در اكسيژن بسوزانيم، هيدروكربن‌هاي سازنده‌ي آنها مي‌سوزد و انرژي آزاد مي‌كنند. از آن‌جا كه هيدروكربن‌ها داراي كربن و هيدروژن هستند، از سوزاندن آنها كربن دي‌اكسيد و آب و البته مقدار قابل توجهي انرژي بدست مي‌آيد براي نمونه معادله شيميايي سوختن متان به‌صورت زير نوشته مي‌شود
انرژي + (g)o2H2 + (g)2CO (g)2O2+ (g)4CH
آب كربن دي‌اكسيد اكسيژن متان
نفت چيست؟
نفت مایعی غلیظ و افروختنی به رنگ قهوه‌ای سیر یا سبز تیره است که در لایه‌های بالایی بخش‌هایی از پوسته کره زمین یافت می‌شود. نفت شامل آمیزه پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربن‌ها از زنجیره آلکان هستند ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یا خلوص تفاوت‌های زیادی داشته باشند.
ریشه واژه نفت از واژه اوستایی «نافتا» است. در برخی منابع قدیمیبه صورت نفط نیز آمده است.
کلمه نفت در زبان انگلیسی پترولیوم نامیده می‌شود از دو کلمه پترا (لغت یونانی کلمه سنگ) و کلمه اولئوم (روغن) تشکیل شده است. نفت مایعی است که عمدتا از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن تشکیل شده و دارای مقادیر کمتری از عناصر سنگین مانند نیتروزن اکسیژن و گوگرد می باشد و بصورت طبیعی در زیر زمین وبصورت استثنایی در روی زمین یافت می شود.
منشا نفت
بیشتر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوس‌ها می‌‌دانند. باقی‌مانده حیوانات و گیاهانی که میلیون‌ها سال قبل از محیط دریا (آب)، قبل از دایناسورها زندگی می کردند در طی سال‌ها توسط لپه‌های گل پوشیده شده است. برای تبدیل این موجودات به نفت به گرما و فشار مناسب در طول سالیان دراز نیاز میباشد که در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب نفت به مقدار زیاد در حوضچه نفتی جمع می‌‌گردد.
نفت خام حالت روغنی دارد و به شکلهای جامد، مایع و گاز دیده می‌شود. برخی اوقات به تمام اشکال نفت هیدروکربن نیز گفته می‌شود. اگر نفت در محلی جمع گردد به آن محل حوضچه نفتی می‌‌گویند. از مجموع چندین حوضچه نفتی یک میدان نفتی حاصل می‌شود.
اکتشاف نفت
یک منطقه انتخاب شده را با مطالعه نمونه‌های سنگی زمین مورد استخراج قرار میدهند. اندازه گیری‌ها انجام می شود و اگر مکان از لحاظ نفتی مکان موفقیت آمیزی باشد، حفاری آغاز می شود. بالای چاه ساختاری که دکل نامیده می شود، برای جا دادن وسایل و لوله های مورد استفاده در چاه ساخته می شود. زمانی که حفاری تمام می شود، چاه حفر شده یک جریان ثابتی از نفت را به سطح زمین خواهد آورد.
از گذشته تا به امروز روشهای متفاوتی برای اکتشاف نفت بکار برده شده است. در آمریکا برای کشف نفت به گورهای سرخ پوستان نقب می‌‌زدند. نفت یابی دیگر، کلاهی کهنه بر سر می‌‌گذاشت و در چمنزاری می‌‌دوید تا اینکه کلاه می‌‌افتاد و وی آن محل را حفاری می‌‌کرد. بعد از آن حفاران برای کشف نفت در بستر رودخانه‌ها به کندوکاو پرداختند. سپس جستجو برای تاقدیسها یکی از راههای معتبر کشف نفت در طول تاریخ شد.
در اوایل قرن بیستم اکتشاف نفت بر مبنای نقشه برداری سطحی تاقدیسها بود.در میانه دهه ۱۹۲۰، بکارگیری روشهای ژئوفیزیکی اکتشاف نفت را وارد مرحله تازه‌ای نمود. روشهای لرزه‌ای و گرانشی در یافتن نفتهای گنبدهای نمکی سواحل خلیج مکزیکو ایالات متحده بسیار کارآمد بوده است. در سالهای بعد روشهای چاه نگاری الکتریکی، صوتی و پرتوزایی مورد استفاده وسیعی قرار گرفتند. سپس استفاده از عکسهای هوایی بخصوص در مناطق فاقد پوشش گیاهی بسیار کارآمد نشان دادند.
امروزه با وجود کامپیوتر روشهای چندبعدی سنجش از دور و ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی سطحی ابزار جدید مهمی می‌‌باشند.
نفت در علوم مختلف زمین شناسی
تقریبا تمام منابع هیدروکربنی در تشکیلات رسوبی و اشکال رسوب شناسی گوناگون وجود دارند. همچنین برای مخزن شدن سنگ یا به دام افتادن نفت و توسعه عمومی حوضه رسوبی ، شناختن مسائل زمین شناسی ساختمانی بسیار مهم است.
بهره گیری از علم زمین شناسی (مبنی برمطالعه سنگ‌ها ازجهات گوناگون) به منظور اکتشاف و بهره برداری از منابع نفت و گاز اساس علم زمین شناسی نفت را تشکیل می‌دهد. مطالعه سنگ‌ها با بهره گیری از شاخه‌های مختلف علم زمین شناسی امکانپذیر است که با نتایج حاصل از این مطالعات و جمع بندی آنها ، سرانجام بکار برد زمین شناسی در شناسایی منابع هیدروکربنی که همان علم زمین شناسی نفت (Peiroleum Geology) میباشد، دست خواهیم یافت. شاخه‌های مختلف علم زمین شناسی که در جهت شناسایی ، اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی ، هر کدام منحصرا به صورت تخصصی می‌توانند نقش ارزنده‌ای را داشته باشند عبارتند از :
رسوب شناسی
تقریبا تمام منابع هیدروکربنی در تشکیلات رسوبی و اشکال رسوب شناسی گوناگون وجود دارند. همچنین برای مخزن شدن سنگ یا به دام افتادن نفت و توسعه عمومی حوضه رسوبی ، شناختن مسائل زمین شناسی ساختمانی بسیار مهم است.
ژئوشیمی آلی
ژئوشیمی آلی که مواد موجود در رسوبات و تغییر شکل آنها و تبدیل آنها به هیدروکربن‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهد، نیز یک بخش مهم از زمین شناسی محسوب می‌شود. بعلاوه امکان تشکیل سنگ‌های مادر با مقدار مواد آلی زیاد و سنگ‌های ذخیره با تخلخل بالا را می‌توان تا حد وسیعی توسط مفاهیم و مدل‌های رسوب شناسی و شناخت اقیانوس‌های گوشته پیشگویی کرد.
