بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
بررسی گازهای خون شریانی (A .B.G)
Arterial Blood Gases
اطلاع از وضعیت گازهای خون شریانی بیمار ، دانستن معیاری از وضعیت تنفسی و اسید و باز و نیز چگونگی پاسخ به درمان و مراقبت خواهد بود . با تجزیه و تحلیل نتایج آزمایش(A .B.G) می توان تعادل اسید و باز را در بیمارارزیابی کردو کیفیت اکسیژناسیون را تعیین نمود .
اگر چه تجویز دارو و درمان طبی عدم تعادل اسید و باز به عهده پزشک است ولی پرستاران اقدامات زیر را باید انجام دهند :
1- تشخیص وضعیت گازهای خونی بیمار و جلوگیری از ایجاد عدم تعادل انها
2- تشخیص علایم و نشانه های اختلال اسید و باز در بیمار
3- اجرای اقدامات درمانی تجویز شده توسط پزشک معالج ونظارت بر پاسخ بیمار نسبت به آنها
4- انجام اقدامات پرستاری از بیمار مبتلا به اختلال در گاز های خونی و اسید و باز
اسلاید 2 :
مکانیسم های فیزیولوژیک برای تنظیم تعادل اسید و باز
متابولیسم طبیعی بدن دائما در حال تشکیل اسید است
در عین حال ، میزان غلظت یون هیدروژن مایعات بدن در یک محدوده ثابت قرار دارد .
در این روند اسید های به وجود آمده توسط سه سیستم فیزیولوژیک دفع می شود :
سیستم تامپونی (بافری )
سیستم تنفسی
سیستم کلیوی
اسلاید 3 :
سیستم تامپونی Chemical Buffers
بافرهای شیمیایی، (موادی هستند که با جذب و یا آزاد کردن یون هیدروژن مانع تغییر عمده در PH مایعات بدن می شود . بافرهای شیمیایی به سرعت از تغییرات شدید یون هیدروژن جلوگیری می کنند.
این سیستم طی مدت 4 تا 5 ساعت به حداکثر کارایی خود می رسد.
هر بافر دارای یک جزء اسیدی (که میتواند یون هیدروژن آزاد کند) و یک جزء نمکی ( که می تواند یون هیدروژن از محیط بردارد ) است . بافرهای مهم پروتئین ها و فسفات ها که نقش عمده ای در برقراری تعادل PH در داخل سلول بازی می کنند بی کربنات و اسید کربنیک در محیط خارج سلول عمل می کنند .
اسلاید 4 :
این سیستم دارای عملکرد فوری در اصلاحات اسید و باز است به محض ورود تغییر در PH خون سیستم تنفس از طریق احتباس یا دفع co2 وارد عمل می شود . اگر PH خون اسیدی شود ، سیستم اعصاب مرکزی تحریک شده تعداد و عمق تنفس را افزایش می دهد و بدین ترتیب میزان دفع co2 افزایش و متعاقب آن co2 خون کاهش می یابد . کاهش co2 طبق فرمول زیر موجب کاهش یون H+ و پس از آن افزایش PH می شود .
بر عکس اگر PH خون قلیایی شود پاسخ سیستم اعصاب مرکزی به صورت کاهش تعداد و عمق تنفس خواهد بود که متعاقب آن موجب احتباس co2 و افزایش سطح آن در گردش خون می شود . افزایش co2 موجب افزایش یون H+ و متعاقب آن کاهش PH می گردد
اسلاید 5 :
سیستم کلیوی
سلول های بدن دائما در حال آزاد کردن اسید های متابولیک ( اسید های غیر فرار ) به داخل گردش خون هستند . سلول های توبولار کلیه این اسید های متابولیک را از طریق ترشح یون هیدروژن و باز جذب بی کربنات دفع می کنند.
زمانی که PH خون کاهش یابد کلیه بادفع اسید های حاوی یون هیدروژن (Hcl-NH4cl) و احتباس بازهای حاوی یون هیدروکسیل ( NaHco3) ، مجدداً PHرا تنظیم می نمایند . زمانی که PH خون افزایش یابد کلیه با دفع بازهای حاوی یون هیدروکسیل ( NaHco3) و احتباس اسید های حاوی یون هیدروژن (Hcl) مجددا PH را تنظیم می کند .
اسلاید 6 :
میزان دفع یون هیدروژن و باز جذب بیکربنات تحت تأثیر عواملی مختلفی از جمله :
- میزان فشار دی اکسید کربن
- آلدوسترون
- مایعات خارج سلولی و منابع پتاسیم تعیین می شود .
جبران کلیوی اختلالات اسید و باز به آهستگی و ظرف مدت چند ساعت تا چند روز طول می کشد .
اسلاید 7 :
تکنیک انجام ABG
نمونه خون برای انجام ABG از شرایین رادیال، براکیال و فمورال و در نوزادان از بندناف گرفته می شود.
خونگیری از شریان رادیال:
قبل از انجام خونگیری از شریان رادیال، باید تستی به نام Allen test انجام شود. نحوه انجام تست آلن بدین صورت است که ابتدا شرایین شدست مورد آزمایش، بطور همزمان تحت فشار قرار می گیرند و سپس از بیمار خواسته می شود که چندین بار مشت خود را باز و بسته کند تا جریان خون کف دست به طرف ساعد هدایت شود. آنگاه فشار از روی یکی از عروق یاد شده برداشته می شود و سرعت و نحوه برگشت رنگ پوست دست به حالت نرمال مشاهده می شود.
اسلاید 8 :
تست با رها کردن فشار از روی رگ دیگر تکرار می شود. اگر در هر دو حالت، دست به سرعت صورتی رنگ شود، پرفیوژن کافی دست با هر یک از شرایین فوق الذکر می تواند صورت گیرد و کانولاسیون یکی از شریانها قابل انجام است.
باید به بیمار در مورد روند نمونه گیری و نیازی که به انجام آزمایش وجود دارد، آموزش داده شود. به بیمار توضیح داده شود که ورود سوزن موجب درد کوتاه مدت خواهد شد و لازمست ضمن این روند عضو ثابت نگه داشته شود تا از صدمات بافتی و آسیب به اعصاب و تاندونها اجتناب گردد.
اسلاید 9 :
قبل از اقدام به خونگیری، سرنگ باید هپارینه شود. (ازویال هپارین مقدار کمی هپارین کشیده شده و سپس دور ریخته شود) مچ دست را به روی پارچه تا شده در حالت هیپراکستانسیون قرار داده، محل شریان رادیال با نبض مشخص می شود و یک سوزن شماره 25 با زاویه 45 یا 90 درجه در محل نبض وارد می شود. با ورود سوزن به داخل شریان معمولاً خون به داخل سوزن یا سرنگ کشیده می شود. معمولاً 5/0 تا 1 میلیمتر خون کافی است. بعد از انجام خونگیری و بیرون کشیدن سوزن، باید به مدت 5 دقیقه محل ورود سوزن تحت فشار قرار گیرد تا مانع از بروز هماتوم شود.
اسلاید 10 :
نمونه خون جهت آزمایش ABG با استفاده از یک سوزن استریل شماره 25 یا 26 ( متصل به سرنگ هپارینه ) و ورود آن به داخل یک شریان سطحی بدست می آید . برای این منظور غالبا از شریان رادیال استفاده می شود . این شریان به راحتی قابل دستیابی بوده ، نبض آن به خوبی حس شده و با عارضه کمتری همراه است . عوارض کمتر بعلت دسترسی راحت این شریان و وجود جریان جانبی از طریق شریان اولنار می باشد . نمونه گرفته شده در سرنگ باید روی یخ گذاشته شود و به سرعت به ازمایشگاه فرستاده شود .
