بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
¨مقدمه
¨نگرش اسلام به شخصيت زن يا مرد را هرگز نمي توان تنها با مراجعه به قوانين مربوط به آنها درمواردي نظير ارث، ديه، مهريه، نفقه، شهادت، قضاوت، ولايت، حضنت و حق طلاق دريفت و بر مبناي آن قضاوت نمود. منشا بسياري از بدفهمي ها و برداشت هاي ناصواب در اين زمينه ناشي از مقايسه سطحي حيان اين گونه از قوانين در نظامهاي حقوقي مي باشد؛ بدون آنكه به مباني حقوق اسلامي و حقوق سكولاريستي توجه كافي صورت گيرد. بدون شك بنيادهاي انديشه سكولاريسم را كه متكي بر اومانيسم و انسان محوري شكل گرفته و با تعرف خاص از انسان و جهان پيوند خورده و بر سرتاسر فرهنگ، اقتصاد، سياست، حقوق و ادبيات گروه بي شماري از انسانها سايه افكنده است، بايد با بنيادها و اصول انديشه اسلامي نسبت به انسان و جهان مقايسه نمود. تنها در اين صورت است كه انسان شناسي اسلامي و انسان شناسي مادي از يكديگر بازشناخته مي شوند. جايگاه و بهاي انسان در هر كي از دو نگرش معلوم مي گردد و هدفمندي آفرينش و جهان و اينكه آيا دفتر هستي ابتدا و انتهايي دارد، در هر دو ديدگاه روشن مي شود و مهم تر از همه پذيرش يا رد رابطه ميان عالم تشريع(حقوق) و عالم تكوين از يكديگر تميز داده مي شود و عدالت كه يكي از مهمترين مباني حقوق است جايگاه خويش را باز مي يابد و از همين جاست كه مسير نظامهاي حقوقي از هم جدا مي گردد و آثار و لوازم آن در قوانين و مقرارت بروز و ظهور مي يابد.
اسلاید 2 :
فصل اول :
ساختار و مباني
الف) ساختار
درك درست و جامع از شخصيت زن در اسلام مبتني بر مجموعه اي از نظامها است كه با توجه به پيوند ناگسستني ميان آنها لازم است مورد عنايت قرار گيرد.
1- نظام توصيفي زن
اين نظام به توصيف واقعيت هاي شخصيت زن در ابعاد گوناگون مي يپردازد. گزاره ها در اين نظام تنها به جنبه هاي « هست» و « نيست» مي پردازد و به طور مستقيم به ساير جنبه هايشخصيت زن توجه مي كند. از آنجا كه اين گزاره ها عموماً به بيان امور تكويني زن مي پردازد، گاه از آنها به « نظام تكويني» زن ياد مي شود و گاه به اين دليل كه اين نظام عمدتاً به جنبه هاي اعتقادي
(هستي شناسي، انسان شناسي و جهان شناسي) اختصاص دارد آن را «نظام اعتقادي» مي توان ناميد.
اسلاید 3 :
3- نظام حقوقي زن:
مجموعهگزاره هايي كند. مي توان آن را « نكه يا تكليفي را بر عهده زن مي گذارد و يا تكليفي را بر عهده ديگران به سود زن قرار مي دهد. اين گزاره ها از سنخ « بايد» و « نبايد» است و چون موضع گيري مشخصي را در ارتباط با زن ايجاب مي ظام فقهي» نيز نام نهاد.
با تامل و تحقيق بيشتر در هر يك از سه نظام ياد شده مي توان نشان داد كه هر يك از سه نظام ياد شده در درون خود سه نظام كوچك تر را نيز در بر مي گيرد. اين سه خرده نظام، گوياي سه بعد شخصيتي زن است: بعد فردي، خانوادگي و اجتماعي به اين ترتيب، ما به سه خرده نظام شخصيتي( نظام شخصيت فردي، نظام شخصيت خانوادگي و نظام شخصيت اجتماعي ) مواجه خواهيم بود.
اسلاید 4 :
مفهوم نمودار فوق اين خواهد بود كه اسلام درباره شخصيت فردي ، خانوادگي و اجتماعي زن، هم توصيف هاي گوناگون ارائه كرده است و هم در مورد خصايص و رفتارهاي زن ارزش گذاري كرده و هم در مورد موضع گيري هاي زن نسبت به ديگران نسبت به زن تكاليف و حقوقي مقرر داشته است. اينها مجموعه گزاره هايي است كه بايد از متون و منابع ديني به دقت استخراج و تبيين گردد. اسلام براي هر يك از ابعاد فردي، خانوادگي و اجتماعي زنان نيز محورهاي جزئي تري را مطرح ساخته است. در بعد فردي بر سه جنبه حيات انساني كه عبارت است از بعد رواني يا انگيزشي، بعد ذهني يا بينشي و بعد رفتاري يا كنشي تاكيد
مي ورزد.
اسلاید 5 :
زن داراي مجموعه اي از ويژگي ها و فعاليت هاي ذهني و شناختاري است كه نحوه شناخت او را از خود و محيط پيرامون شكل مي دهد. نظام شخصيت رواني، ذهني و رفتاري – هر يك ، جنبه اي از حيات انساني زن است.
در بعد خانوادگي، زن داراي نقش ها و كاركردهاي گوناگون است. يك خانواده كامل از سه ركن پدر، مادر و فرزند تشكيل يافته است. بنابراين زن در خانواده مي تواند داراي يكي از سه نقش زير باشد: همسر، مادر و دختر.
در بعد اجتماعي نيز زن نقشهاي گوناگوني ايفا مي كند. بر خلاف نگرش هاي يكسونگر، اسلام با به رسميت شناختن حقوق و ارزش هاي فراخانوادگي زن، بر نقش آفريني زن در عرصه هاي اجتماعي مهر تاييد نهاده است. در نظام شخصيت اجتماعي زن مي توان به سه خرده نظام شخصيت فرهنگي، اقتصادي و سياسي زن اشاره كرد.
اسلاید 6 :
آنچه معمولاً درباره حقوق زنان گفته شده است، بيشتر حقق ظاهري و رفتاري آنان را شامل
مي شود و جنبه هاي شناختي و ذهني و جنبه هاي رواني و عاطفي به فراموشي سپرده شده است؛ حال آنكه اسلام بر اين دو جنبه اخير تاكيد ويژه داشته است.
با اين نگاه مي توان ادعا كرد كه سخن گفتن از ديدگاه اسلام نسبت به شخصيت زن اگر بدون توجه به همه جنبه هاي فوق باشد، ايده اي ناقص و بدور از واقع است. كساني كه ديدگاه اسلام نسبت به زنان را تبعيض آميز يا مرد سالارانه پنداشته اند، دقيقاً دچار همين خطاي علمي شده اند كه در كنار احكام حقوقي به جنبه هاي توصيفي و ارزشي زن در اسلام
بي توجه مانده اند و حتي در حوزه حقوق نيز تنها به گوشه اي از احكام جزايي يا مالي چشم دوخته اند و مجموعه حقوق اسلامي زنان را در كي نظام هماهنگ مورد توجه قرار
نداده اند.
اسلاید 7 :
ب) اصول و قواعد شخصيت زن در اسلام
- برابري زن و مرد در شئون انساني
قران وقتي از خلقت انسان در نيكوترين شكل آن سخن مي گويد هيچ تفاوتي ميان زن و مرد نمي گذارد و اعلام مي دارد كه خداوند براي شما از جنس خودتان همسراني قرار داد. زنان و مردان را مكمل يكديگر مي داند و موازنه را ، حتي در ارائه الگوهاي انساني و قهرمان هاي داستان قران برقرار مي سازد و در كنار پيامبران بزرگي همچون نوح، ابراهيم و موسي، از همسر فرعون و مادر عيسي به عنوان الگوهاي زنان و مردان با ايمان ياد مي كند و مقام مادر حضرت موسي را كه مورد عنايت خاص خداوند است ارج مي نهد. كمال جويي و ارتقاي معنوي و همدوشي زنان و مردان را در كسب ارزشهاي الهي به زيبايي تمام اين گونه بيان مي دارد:
اسلاید 8 :
قرآن با نفي امتياز جنسيت، بهره مندي از زندگي پاكيزه و پاداش اخروي شايسته را تنها در پرتو ايمان و عمل صالح، عملي مي داند و منازل پاكيزه در بهشت جاودان و خشنودي خداوند را به مردان و زنان با ايمان وعده مي دهد.
2- ارزش گذاري بر پايه ملاكهاي حقيقي و قرب ربوبي
اين ملاكها را كه جنسيت در آنها كمترين نقشي را ايفا نمي كند مي توان به صورت زير فهرست نمود:
يك . دانش و آگاهي: خداوند [ رتبه] كساني از شما را كه گرويده و كساني را كه دانشمندند [ بر حسب] درجات بلند گرداند.
دو. تقوا و خدا پروايي: ما شما را از مرد و زني آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم، تا يكديگر را بازنشاسيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا، پرهيزكارترينشماست.
اسلاید 9 :
سه.سبقت در ايمان الهي: و سبقت گيرندگان مقدم اند. آنان همان مقربان[ خدايند].
چهار: تسليم در برابر اوامر الهي:وهيچ مرد و زن مومني را نرسد كه چون خدا و فرستاده اش به كاري فرمان دهند براي آنان در كارشان اختياري باشد.
پنج: مهاجرت، جهاد و شهادت: من عمل هيچ صاحب عملي را از شما را از مرد يا زن كه همه از يكديگر، تباه نمي كنم. پس كساني كه هجرت كرده و از خانه هاي خود رانده شده و در راه حق آزار ديده و جنگيده و كشته شده اند ... .
اسلاید 10 :
3-حفظ حريم و حرمت زن
گرچه كرامت، شرافت و حرمت انسان – زن باشد يا مرد- لازم است در هر نظام حقوقي تضمين گردد، اسلام براي صيانت از حريم زن و شرافت او تدابير ويژه اي انديشيده است. فلسفه اصلي بسياري از احكام و قوانين اسلامي نظير پوشش و ترك اختلاط در همين مسئله نهفته است.
پوشش مناسب زن و حضور باوقار وي در جامعه مانع تعرض افراد ناسالم خواهد گرديد. حفظ حرمت زن جز از طريق نجابت و متانت و حفظ عف امكان پذير نخواهد بود. مبارزه اسلام با جلوه گري، دلربايي و تحريك جنسي همه به منظور حفظ شخصيت و قداست زن صورت گرفته است.
« زن از طريق عاطفي و قلبي هميشه تفوق خود را بر مرد ثابت كرده است. حريم نگه داشتن زن ميان خود و مرد يكي از وسايل مرموزي بوده است كه زن براي حفظ مقام و موقع خود در برابر مرد از آن استفاده كرده است. قرآن پس از آنكه توصيه مي كند زنان خود را بپوشانند، مي فرمايد:
