بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه مدیریت، دشوارترین و پرثمرترین کارهای انسان قرن 21 و از مهمترین شاخص های تمدن معاصر و از عوامل رشد اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی جامعه است و از سوی دیگر میران حضور زنان در مشاغل مختلف احراز پست های مدیریتی، معیار سنجش درجه ی توسعه یافتگی یک کشور محسوب می شود، بدیهی است؛ بررسی تفاوت های زن و مرد و معرفی شایستگی های زنان در حوزه مدیریت، ضروری می نماید.
روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و تحلیلی است، که منجر به نتایج مهمی در این زمینه گشت: زنان در مدیریت مایل به دستیابی و حصول توافق طرفین، شنیدن نظریات و عقاید دیگران، قدرت بخشیدن و تشویق کارکنان تحت مدیریت خود، واکنش سریع به درخواست های کمک از سوی زیردستان، تحمل و بردباری بیشتر، پذیرش تفاوتهای فردی در یک مجموعه، تشخیص سریع مشکلات، اعمال بازخوردهای باارزش و تشویق کننده، ایجاد احساس مسئولیت پذیری و با ارزش بودن در کارمندان زیرمجموعه خود، شناساندن خوب و عمیق اهداف به کارکنان و ... هستند که همگی نشان از ارزیابی ممتاز رفتارهای فردی در زنان دارد، قطعا آنان در آینده مجال بیشتری برای عرضه مهارت های مدیریتی خود نسبت به مردان خواهند داشت.
مقدمه:
امروزه هنر و علم مدیریت را ظریف ترین و دشوارترین و پرثمرترین کارهای آدمی می دانند و به عنوان یکی از شاخص های مهم تمدن معاصر و از جمله عوامل مؤثر در رشد و توسعه اجتماعی - فرهنگی و اقتصادی جوامع به حساب می آورند و قرن بیستم را عصر مدیران آگاه می دانند، عنصر مدیریت در هر سازمان و مجموعه، زمینه و شرایط برای فعالیت کلیه اجزاء و عناصر سیستم را فراهم کرده، با نظارت و هدایت دائم، سیستم را در مقابل آسیب های اجتماعی محافظت می نماید، پس دوام و بقاء هر سیستم در گرو مدیریت و نحوه اداره کردن آن است
از سوی دیگر بکارگیری زنان در مشاغل مختلف، مهمترین معیار سنجش درجه ی توسعه یافتگی یک کشور محسوب می شود؛ در حالی که طی سال های اخیر، سهم زنان ایرانی در مدیریت کشور به ظرفیت اندک پنج درصد رسیده است
بررسی تفاوت های مدیریتی زنان و مردان و علل این ظرفیت اندک، یک ضرورت به نظر می رسد، در خصوص تفاوت های مدیریتی زنان و مردان، تحقیق های زیادی صورت گرفته است از جمله،
- آقای آقاحسینی، سال 1374 در پژوهشی تحت عنوان، بررسی سبک های رهبری مدیران دبیرستانهای شهر اصفهان، پرداخته و به این نتیجه رسید ،که مدیران زن اثربخشی متوسطی دارند و مدیران مرد کمتر اثربخش هستند.
- فرحبخش، سال 1374 در پایان نامه خود با عنوان »بررسی و مقایسه سبک های مدیریت و رهبری مدیران زن و مرد« به این نتیجه رسید که بین مدیران زن و مرد در مدیریت و رهبری، تفاوت معناداری وجود ندارد.
- خانم زهرا کشانی، سال 1389 در پایان نامه خود عنوان »عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در تصمیم گیری در سازمانهای دولتی« به این نتیجه رسید که، تأثیر عوامل فرهنگی - اجتماعی در احراز پست های مدیریتی زنان، بیش از سطح متوسط و بیشترین تأثیر ،مربوط به عوامل خانوادگی و مهمترین عامل، اقتصادی است. پژوهشگر در این پژوهش می کوشد تا با بررسی جامع و کاملی در حوزه تفاوتهای مدیریتی زنان و مردان به یک جمع بندی و نتیجه گیری قطعی در برتری مدیریت زنان ، دست یابد.
اسلام و مدیریت زن
دین کامل اسلام همانگونه که برای تمام امور زندگی بشر، دستورالعمل دارد، برای حضور در اجتماع نیز برنامه دارد، تفاوت های غیرقابل انکار روحی و جسمی زن و مرد، باعث تفاوت وظایف زن و مرد شده است؛ که البته دلیل کمال یا نقصان یکی از این دو جنس نیست. اسلام، توجه ویژه ای به حضور فعال زنان در اجتماع و در عرصه های مختلف شغلی و مدیریتی داشته است.
حضرت محمد - ص - از زنان مانند مردان بیعت می گرفتند و زنان را مثل مردان در صف اصحاب خویش قرار می دادند، تا فاطمه - س - نمی نشست، او نیز نمی نشست. حضور حضرت خدیجه در امر تجارت، سخنرانی های حضرت زهرا - س - برای دعوت مسلمین به بیعت با علی - ع - ، حضور حضرت زینب - س - در کربلا، نشان می دهد، اسلام زن را بیشتر از یک موجود خانگی به تصویر می کشد
تاریخچه اشتغال و مدیریت زنان در ایران
گذر زمان و تاریخ، برای زنان ایران جز سکون و سکوت چیز دیگری در پی نداشته، اما طی سال های 1353 به بعد، دگرگونی هایی در بازار کار ایران پدید آمده و از این تاریخ به بعد تعداد روزافزونی از زنان در زمینه های گوناگونی، به کار دعوت شده اند و تعداد زنان شاغل در ایران به 1212020 نفر در سال 1355 رسیده است. و از همین تعداد نیز میزان پست های مدیریتی فقط 288 نفر، یعنی کمتر از 5 درصد در اختیار زنان بوده است، این مسأله بعد از انقلاب نیز به جهت مسائل اعتقادی موجود در جامعه و عرف معمول ادامه داشت و استدلال موجود در این زمینه، آن بود، که زنان مسئول تأمین معاش خانواده نیستند پس در نظام اداری، مردان باید ارتقاء بینند.
امروزه زنان شاغل ایرانی هر چند با انبوهی از مشکلات، کمبودها و خواسته ها رو در رو هستند، اما حتی در این صورت هم آنچه اتفاق افتاده می تواند منشأ برکت باشد، قلمرو حضور زنان را در عرصه اشتغال توسعه دهد
