دانلود فایل پاورپوینت رویکردهای کیفی و ترکیبی در پژوهشهای روان_شناسی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

فرضية اساسی

فرض اساسی ما در روش­شناسی پژوهش در روان­شناسیاين است که

دانش عينی و پژوهش­های علمی جديد در روان­شناسی را

بايدبا حکمت و خرد

در يک ترکيب پويا قرار دهيم

تا کيفيت شناخت ما از روان­شناسی آدمی

با پيچيدگي­های دستگاه روان­شناختی او هماهنگ گردد.

اسلاید 2 :

مفهوم دانش عينی، خِرد، و روش شناسی

دانش عينی: اطلاعات و يافتههای نظامدار برگرفته از مشاهده و مطالعه و تجربهای که به منظور تعيين وضعيت و ماهيت يا اصول موضوع مورد مطالعه صورت گرفته است.

خـِرد و خردمندی را به معنای دانش تعمقی و کيفيت استفاده از تجربه و احساس و دانش و انديشه برای قضاوت دربارة درست و نادرست، نيک و بد، و تشخيص شايسته از ناشايست و حقيقت از ناحق می دانيم.

وقتی که خردمندی از کيفيتی متعالی برخوردار باشد و به بررسی عقلانی و انتقادی و شهودی باورهای اساسی و تحليل مفاهيم بنيادی اين باورها بپردازد آن را حکمت يا تفکر همراه با بصيرت قلبی يا خرد مينوی می­ناميم. نظرية روش شناسی پژوهشی ما “خردگرايی مينوی علم” است.

روش­شناسی به معنای تدوين و تنظيم شيوه­ها و اقدامات نظام­يافته و دارای انسجام منطقی در پژوهش علمی به منظور دستيابی به دانش است. اصطلاح روش­شناسی معادل با روش علمی در تحقيق و دربرگيرندة مبانی و اصول و چارچوبها و اقدامات معين در هر پژوهش است.

اسلاید 3 :

عنوانهای بحث

در گفتار کنونی می­خواهيم به سه موضوع اساسی بپردازيم:

اول آنکه، روش­شناسی پژوهشهای روان­شناسی در ايران دچار کمّی­گرايی و آماری­نگری بی­رويه در بررسی و شناخت پديده­ها و مسائل پيچيدة روان­شناسی است،

دوم آنکه، برای رفع اين مشکل بايد روشهای پژوهشی کيفی و ترکيبی مورد توجه و تأکيد قرار گيرد، و

سوم آنکه، می­خواهيم ببينيم رويکردها و طرحهای پژوهشی کيفی و ترکيبی چيست.

در ادامة اين گفتار، چگونگی پروپوزال­نويسی برای پژوهش­های کيفی و ترکيبی را در کارگاه پژوهشی روز 6 اردی بهشت (سالن شمارة 4 ساعت 2 تا 5 بعدازظهر) ارائه خواهيم کرد.

اسلاید 4 :

کمّی­گرايی و آماری­نگری بی­رويه در
روش­شناسی پژوهشهای روان­شناسی در ايران 1

اجرای طرح تحقيقی با عنوان بررسی "روش­شناسی پژوهش در  روان­شناسی" در ايران به منظور موارد زير:

.1تدوين يک کتاب روش شناسی پژوهش به دو زبان فارسی و انگليسی

.2شناخت بنيادهای نظری منابع درسی موجود در روش تحقيق

.3کشف بنيادهای نظری و معرفت شناسی پژوهش در تدريس روش تحقيق در روانشناسی توسط استادان در هشت دانشگاه بزرگ کشور

.4شناخت نوع يادگيری های دانشجويان کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری از درس روش تحقيق در هشت دانشگاه بزرگ کشور

.5شناخت مبانی نظری مقالات علمی-پژوهشی مجلات روان شناسی در ايران

.6ارائة ترکيب تازه ای از روش شناسی پژوهش کمّی و کيفی بر اساس “فلسفة خردگرايی مينوی علم”

اسلاید 5 :

شناخت بنيادهای نظری منابع درسی موجود در روش تحقيق

.1چهل کتاب کوچک و بزرگ برای تدريس روش تحقيق در روان­شناسی در ايران

.2کتابهای مذکور اساساً ترجمه يا اقتباس از آثار روش تحقيق در زبان انگليسی است و غالباً بر فلسفة علمی تحصّلی (آزمون دقيق فرضيه­ها با استفاده از داده­هايی که حاصل اندازه­گيريهای کمّی است ) و فلسفة پساتحصلی (تجربه­گرايی در علوم رفتاری ) مبتنی هستند.

.3در اين آثار، استفاده از روشهای کيفی پژوهش (که بر اين يا آن نوع از فلسفه­ها و ديدگاههای ساختن­گرايی و پسانوگرايی مبتنی است) چندان مقبوليتی ندارند.

.4در اين آثار، کمترين اثری از روشهای پژوهش ترکيبی وجود ندارد.

تحليل محتوای کمّی شانزده کتاب مهم روش تحقيق از نظر بنيادهای روش­شناختی و نوع روشها

حجم بحثهای بنيادی فلسفة علم در کتاب  8/3 %      حجم اتکاء به فلسفة تحصّلی/پساتحصّلی  6/92 %

حجم اتکاء به فلسفة ساختن­گرايی  7/6 %      حجم اتکاء به فلسفه­های ديگر  0 %

حجم اختصاص­يافته به روشهای کمّی  9/92 %      حجم اختصاص­يافته به روشهای کيفی  1/6 %

حجم اختصاص­يافته به روشهای ترکيبی  0 %

اسلاید 6 :

رويکردها و طرحهای کمّی در پژوهشهای روان­شناسی

رويکرد کمّی نوعی از روش پژوهشی در روان­شناسی است که محقق تصميم می­گيرد در بارة چه چيزی مطالعه کند،

سؤالات مشخص و کاملاً تعريف­شده­ای را مشخص می­کند،

 اطلاعات کمّی را از نمونة تحقيق جمع­آوری می­کند،

با روشهای آماری به تجزيه و تحليل اين اطلاعات می­پردازد، و

تحقيق خود را به صورتی کاملاً عينی و، به اصطلاح، غيرسوگيرانه اجرا می­کند.

پژوهشهای کمّی دارای سه ويژگی عمده است:

1- تأکيد بر اعداد در جمع­آوری و تحليل اطلاعات؛

2- تأکيد بر جمع­آوری نمره­ها برای اندازه­گيری ويژگيهای جزئی و مشخص افراد و سازمانها؛ و

3- تأکيد بر مقايسة گروهها و رابطة متغيرها و عوامل در مطالعات تجربی و همبستگی و پيمايشی.

پژوهشهای کمّی را معمولاً به سه حوزة توصيفی، ارتباطی (علّی-مقايسه­ای و همبستگی)، و تجربی (حقيقی، شبه­تجربی، تأثير عاملی، و تک­موردی) تقسيم می کنند.

اسلاید 7 :

رويکردها و طرحهای کيفی در پژوهشهای روان­شناسی 1

رويکرد کيفی نوعی از پژوهش در روان­شناسی است که محقق، با اتکاء به نظر شرکت­کنندگان در تحقيق، سؤالات گسترده و کلی را پرسش می­کند، به جمع­آوری اطلاعاتی می­پردازد که عمدتاً از نوع کلامی و متن است، به توصيف و تحليل اين کلمات و متنها می­پردازد، و تحقيق خود را به صورتی ذهنی و، به اصطلاح، سوگيرانه اجرا می­کند.

ويژگيهای پژوهشهای کيفی را می­توان در سه مورد اساسی زير خلاصه کرد:

1- تأکيد بر شنيدن ديدگاههای شرکت­کنندگان در پژوهش،

2- تأکيد بر پرسشهای عمومی و باز و جمع­آوری اطلاعات از همان محلی که مردم در آن زندگی و کار می­کنند، و

3- تأکيد بر حمايت از تغييرات و بهبودبخشی زندگی افراد و گروهها.

اسلاید 8 :

در پژوهشهای کيفی می­توانيم از طرحهای زير نام ببريم:

مطالعة موردی case study ،

طرحهای روايتی arrative ،

تئوری زمينه­ای grou ded theory ،

روش تاريخی historical method ،

قوم­نگاری eth ography ،

پديدارشناسی phe ome ology ،

تحقيق در عمل يا اقدام پژوهی actio research ، و

تحليل گفتگو discourse a alysis

اسلاید 9 :

مطالعة موردی case study

مهمترين ويژگی پژوهش کيفی آن است که به مطالعة متمرکز يک مورد يا نمونه و مثال از پديده می­پردازد.

روش مطالعة موردی، که غالباً به صورت مطالعات کيفی صورت می­گيرد، يک رويکرد متمايز در تحقيق علمی است.

مطالعة موردی با توجهی که به مطالعة موردها دارد مشخص می­شود نه با روشی که در مطالعة خود به­کار می­گيرد.

برای مطالعة يک پديده، محقق می­تواند اين مطالعه را در چارچوب مطالعة موردی عمومی انجام دهد يا اينکه از روشهای پژوهشی کيفی ديگر که حالت تخصصی دارند استفاده کند.

برخی از محققان به دلايل علاقة درونی خود بر مطالعة يک مورد معين تمرکز می­کنند و برخی ديگر به مطالعة چند يا چندين مورد می­پردازند تا از اين طريق تعميم­پذيری موضوعها و الگوها را آزمون کنند.

اسلاید 10 :

طرحهای روايتی arrative

در پژوهش روايتی، محقق به توصيف چگونگی زندگی افراد می­پردازد، عموماً بر مطالعة يک فرد خاص تمرکز دارد، اطلاعات خود را از طريق جمع­آوری داستانها فراهم می­کند، از اطلاعاتی که جمع­آوری کرده است برای بيان داستان زندگی آنان استفاده می­کند، روايتهايی از تجارب زندگی افراد را به قلم می­آورد، و معنای اين تجارب را ارائه می­کند.

اين داستانها، در علوم تربيتی و روان­شناسی، به تجارب کلاسهای درسی در مدرسه، يا به فعاليتهای خانه و مدرسه مربوط می­شود.

طرح پژوهشی روايتی شامل به تصوير کشيدن افراد، مستندسازی تجارب آنان، بازگوکردن صدای آنان، و ارائة ديدگاههای آنان در بافت اجتماعی و فرهنگی معين است.

اين بدان معنا است که پژوهشگر تحقيقات روايتی بر اهميت يادگيری از مخاطبان مورد مطالعة خود تأکيد دارد.