دانلود مقاله آشنایی با شهرستان ابهر

بخشی از مقاله

فهرست:
جغرافیای تاریخی شهر ابهر
شخصیتهای امروز ابهر
راهها ودروازه‌های ابهر
محلات ابهر
نشريات ابهر
سايت ابهر
بقعه هاي شهرستان ابهر
ابهر شهر صنايع دستي

منابع:

www.wikipedia.com

www.asgari.com

جغرافیای تاریخی شهر ابهر
در دوره ساسانیان هنگامی که خسرو اول انوشیروان ایران را به چهار قسمت تقسیم کرد ابهر در منطقه دوم یعنی استان جبال قرار داشت دراین دوره منطقه ابهر رود تحت تسلط خاندان مهران یکی از هفت خاندان مهم حکومت گر ایران قرار داشت این خاندان علاوه بر ابهر به مناطق وسیعی که از ناحیه خوار تا آوج و دشتبی امتداد داشت مالکیت داشتند ومعروفترین افرادی که از این خاندان شناخته شده‌اند شروین دشتبی، بهرام چوبینه، پیران گشسب، گریگوریوس و سیاوش رازی هستند.

تاپیش از خلافت هارون الرشید، ابهر منطقه نسبتاً وسیعی را شامل بود. وی قسمتی از قاقازان و نیز ناحیه ابهر رود را از ابهر جدا کرد و به قزوین ملحق ساخت. در اوایل سده ۸ قمری ولایت ابهر ۲۵ پاره دیه داشت و حقوق دیوانی آن به یک تومان و چهار هزار دینار می‌‌رسید.

از ابهر به عنوان بلوک معتبر از ولایت خمسه با باغات فراوان و آبهای جاری نام برده شده است. شاردن می‌‌نویسد ابهر در دوره شاه عباس دوم صفوی دارای ۲۵۰۰ خانه و باغچه بوده است. چنانچه سواره نیم ساعت وقت لازم داشته تا از آن عبور کند. ابهر در این زمان دارای اماکن عمومی و سه مسجد بزرگ بوده و در وسط شهر بقایای گلین قلعه مخروبه‌ای مشاهده می‌‌شود.

در سال ۱۱۰۰ هجری تاورنیه از ارامنه شهر ابهر خبر داده و ژوبر در زمان فتحعلیشاه قاجار باغهای ابهر و خانه‌های تمیز و راحت آنرا ستوده است. در سال ۱۲۴۷ هجری ابهر ۷۰۰ خانه و باغهای دانشین داشته و قبر شیخ قطب الدین از مشایخ سلسله شیخ صفی الدین اردبیلی در ابهر واقع شده بر طبق نوشته دوسرسی در سالهای ۱۲۵۰ هجری دوره محمد شاه قاجار ابهر دارای ۲۰۰ خانه و ۹۰۰ نفر جمعیت بوده و دو گنبد نیمه ویران از دو مسجد در آن دیده می‌‌شده است. در دوره ناصر الدینشاه قاجار ابهر تیول توپخانه بوده است چنانچه خرمدره در تیول فراشخانه بوده در همین دوره قلعه خرابه‌ای بنام دارا در ربع فرسخی شهر دیده می‌‌شده است و خانه‌های آن کمتر از ۱۱۰۰ نبوده. در سده ۱۰ قمری از مرقد پیر حسن بن اخی اوران نیز در ابهر یاد شده و سیدی علی کاتبی دریاسالار عثمانی در ۹۶۴ هـ. ق. آنرا زیارت کرده است.

شخصیتهای امروز ابهر
(به نقل از سایت فرمانداری ابهر)
مهرداد حاجیخانی
۰۴ بهمن ۱۳۸۴ سوابق کاری و خدمتی " مهرداد حاجیخانی "متولد 1337 – ابهر- لیسانس مدیریت دانشگاه تهران- طی دوره های آموزشی در کشورهای آلمان و سوئیس
سوابق مبارزاتی از سال 1356 : تکثیر و پخش اعلاميه هاي حضرت امام (ره) ، شرکت در جلسات روشنگري و افشاي جنايات رژيم پهلوي ، عضويت در نيروهاي خودجوش مردمي در حفاظت و پاسداري شهر شروع فعالیت : حزب جمهوری اسلامی ( از بدو تأسیس )حضور در جبهه هاي نور عليه ظلمت :‌ عمليات آزاد سازي خرمشهر ، رمضان پاسگاه زيد عراق ، ارتفاعات کله قندي ،

شطيط و فاو .سوابق مديريتي و خدمتي :سال 1359 مدیر پخش و تولید صداوسیمای مرکز زنجان سال 1360 صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران سال 1363 سازمان نظارت و پیگیری شهرداری تهران سال 1363 شرکت دخانیات ایران سال 1364 مدیرکل دخانیات بنادر جنوب سال 1366 مدیرکل دخانیات استان خراسان سال 1370 مدیرکل دخانیات استان تهران سال 1371 معاون مدیرعلمل شرکت دخانیات ایران سال 1373 سازمان بازرسی کل کشور سال 1374 قائم مقام مدیرعامل موقوفات کشور سال 1375 معاون بازرگانی و تحقیقات سازمان میادین شهرداری تهران سال 1375 مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران و عضو هیئت مدیره شرکت گاز سال 1380 مدیرعامل شرکت آ.اِ. گ (AEG) و رئیس هیئت مدیره شرکت فریز ایران سال 1381 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت صنایع ابریشم گیلان وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1383 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره کبریت و نئوپان زنجان وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1384 مدیرعامل و عضو هیئت مدیره صنایع نخ خمین وابسته به بانک صنعت و معدن سال 1384 مدیرعامل شرکت خدمات اجتماعی و رفاهی شهرداری تهران ( هم اکنون )فعالیت های جانبی :دبیر و سخنگوی جمعیت ابهریهای مقیم مرکز رئیس هیئت فوتبال خراسان رئیس کمیته اجرایی فدراسیون فوتبال ايران مشاور عالی فدراسیون فوتبال ايران دبیر هیئت فوتبال استان تهران مشاور عالی باشگاه فرهنگی ورزشی پاس خدمات انجام شده در طول مسئوليت :سازماندهي اصلاح ساختار تشکيلاتي و مديريتي مجموعه هاي تحت سرپرستي به منظور هماهنگي پرسنل جهت بازدهي خدمات مطلوبتر به جامعه ساماندهي خدمات ارائه شده به مردم از جمله در بازار روزهاي شهرداري تهران و دخانيات استانها ايجاد اولين اداره کل دخانيات استان تهران و همکاري و هماهنگي با نيروي انتظامي در جهت مبارزه با قاچاق کالاي دخانيه و جلوگيري از ايجاد بازار سياه توجه به مجموعه نيروهاي تحت سرپرستي و حذف تشريفات زايد اداري با حفظ حرمت مردم به عنوان ولي نعمت و موظف نمودن مديران ستادي و اجرائي در حوزه مسئوليت براي خدمت بيشتر به مردم بدون منت گذاري انتخاب هر ساله در دخانيات ايران به عنوان مدير نمونه کشوري سرمايه گذاري براي گسترش و تعميم ورزش دخانيات کل کشور احداث مجمومه هاي ورزشي تشکيل تيم هاي مختلف ورزشي و کسب عناوين قهرماني کشوري و استاني در رشته هاي واليبال ، هندبال ، بسکتبال ، فوتبال و کشتي در راستاي مبارزه با ناهنجاريهاي اجتماعي ايجاد تشکيلات نوين در فوتبال خراسان بزرگ با بيش از 20 هيئت زير مجموعه در شهرستانهاي تابعه راه اندازي مدارس فوتبال در رده هاي سني 6 تا 16 سال برگزاري اولين کلاس داوري فوتبال براي دانش آموزان 16 ساله دبيرستان تربيت بدني که از اين گروه تعداد 5 داور بين المللي و دهها داور ملي با تحصيلات ملي مشغول قضاوت در سطح فوتبال آسيا هستند اجراء و راه اندازي ليگ سراسري فوتبال استاني براي اولين بار برگزاري شکوهمند اولين همايش فوتبال کشور با حضور رئيس و هيئت رئيسه فدراسيون فوتبال و رؤساي فوتبال استانهاي کشور در مشهد و ارائه طرح راه اندازي ليگهاي استاني و منطقه اي تشکيل کميته فني و تدارکاتي قدرتمند و پشتيباني از تيم هاي ابومسلم و پيام مشهد که منجر به راهيابي تيم‌هاي مذکور به دسته اول (برتر) فوتبال باشگاه هاي کشور گرديد .

راه اندازي اردوهاي آمادگي تيم هاي جوانان و نوجوانان با آخرين روشهاي علمي و فرهنگي و برگزاري همزمان مسابقات قهرماني نوجوانان و جوانان کشور با حضور 50 تيم از24 استان با تهيه امکانات منحصر به فرد اردويي و برنامه هاي فرهنگي و هنري که قهرماني و نايب قهرماني تيم هاي نوجوان و جوانان خراسان را به دنبال داشت . دعوت چندين باره از تيم ملي فوتبال کشور و انجام مسابقات تدارکاتي در جهت آمادگي تيم ملي در راه مسابقات آسيايي پکن معرفي " خداداد عزيزي " در سن 18 سالگي به تيم ملي انجام ساير وظايف محوله پستهاي سازماني محل خدمت و اقدامات اساسي و زير بنائي در آنان .

هوشمند صفائـــى ۰۴ بهمن ۱۳۸۴ هوشمند صفائـــى سوابق مبارزاتي آغاز شركت در مبارزات انقلابي از سال 1356 اعزام به كشور هندوستان جهت ادامه تحصيل وآغاز فعاليت در انجمن اسلامي دانشجويان خارج از كشور در سال 1358 بازداشت وتحمل زندان وشكنجه توسط دستگاه اطلاعاتي كشور هندوستان در سال 1360 حضور در مناطق جنگي غرب كشور وشركت در چندين عمليات از سال 1364 تحصيـلات دانشجوي دكتراي مديريت توسعه فوق ليسانس مديريت صنعتي ليسانس مشترك اقتصاد , جامعه شناسي وروانشناسي مسئوليتهاي كشـوري مشاور وزير ومديركل تعاون استان تهران مديركل دفتر تعاونيهاي خدمات توليد كنندگان وزارت تعاون مديركل دفتر تعاونهاي عمران ومسكن وزارت تعاون رئيس سازمان گسترش تعاون استان تهران قائم مقام استاندار وسرپرست مركز گسترش استان زنجان مديركل كارو امور اجتماعي استان لرستان مسئوليتهاي ورزشـي عضو هيئت امناء كانون هواداران باشگاه فرهنگي و ورزشي پرسپوليس تهران رئيس هيئت فوتبال شهرستان زنجان رئيس هيئت امناء ورزش كارگران استانهاي لرستان و فارس افتخـارات مديركل نمونه وزارت تعاون در سالهاي 1372 و1381 مديركل نمونه استان تهران در جهت ايجاد تحول اداري ومديريتي در سال 1380 نمايده برگزيده وزارت كار در اجلاس بين المللي كار در كشور ايتاليا سال 1378 نماينده برگزيده وزارت تعاون در اجلاس نقش كارگاههاي كوچك ومتوسط در فرايند جهاني سازي ,كشور سنگاپور سال 1380 مدير كل نمونه استان تهران در جهت ايجاد زمينه اشتغال در سال 1382 دوره مديريت تعاون در استان زنجان : (يكسال ) دوران سازندگي بازسازي وفعال نمودن تعدادي از تعاونيهاي اشتغال زا در استان زنجان كه به دلايلي نيمه فعال شده بودند تشكيل تعداد زيادي شركتهاي مرغداريودامداري وهمچنين شركتهاي خدماتي وصنعتي كه بالغ بر يكصد شركت تعاوني اشتغالزا در استان بوده است .

شاخص ترين اقدام تشكيل حدود 10 شركت تعاوني مرغداري در شهرستان ابهر وحومه بوده است كه در تهيه گوشت سفيد در اين شهرستان نقش مهمي داشته است. دوره مديريت در استان خوزستان : (5/2 سال ) در اين دوره كه همزمان با برگشت مهاجرين جنگ تحميلي به شهرهاي خود بوده است اقدامات ذيل انجام شده است 1. ايجاد شهرك صنعتي تعاون در آبادان كه شركتهاي زيادي مستقر شده است در ايجاد اشتغال نقش قابل توجه اي داشته است. 2. تشكيل تعاونيهاي صيادي كه در ساماندهي صيادان رونق اقتصادي منطقه آبادان وخرمشهر وسيرجان بسيار موثر بود. 3.

تشكيل تعاونيهاي وسيع وگسترده مردمي مرز نشينان در منطقه آبادان وخرمشهر كه باعث تبادل صادرات و واردات مرزي بين مردم منطقه وكشورهاي حوزه خليج فارس بوده است كه اين مهم باعث رونق اقتصادي وتحول ثبت در زندگي مردم پس از خاتمه جنگ تحميلي بوده است 4. تشكيل وافتتاح وبهره برداري از شركتهاي تعاوني اشتغالزايي بسياري براي جوانان در زمينه كشاورزي ,صنعتي وخدماتي در كليه مناطق استان خوزستان بوده است 5. اين اقدامات وساير اقدامات بسيار ديگري باعث شد كه در همان سال به عنوان مديركل نمونه كشور از سوي وزارت تعاون معرفي شوم.

دوره مديريت كار وامور اجتماعي استان لرستان (5/2 سال ) - تلاش در حفظ اشتغال موجود وجلوگيري از تعطيلي كارخانجات فعالي كه به دلايلي با ركود اقتصادي مواجه بودند. - تلاش در ايجاد اشتغال جديد با احداث 35 مركز آموزش واشتغال در مناطق شهري وروستايي استان كه باعث استقبال گسترده مردم شد - احداث 5 مجموعه بزرگ ورزشي در شهرهاي خرم آباد – بروجرد – درود – اليگودرز وازنا (شامل زمينهاي فوتبال – سالنهاي چند منظوره فضاهاي روباز ورزشي –خوابگاه ورزشي در خرم آباد - ساخت بزرگترين ساختمان اداري مجهز در خرم آباد كه سالهاي سال مردم وخصوصاً كاركنان اداره كاروامور اجتماعي لرستان منتظر چنين اقدامي بودند. - ساير اقدامات ديگر - دوره مديريت در اده كل تعاون استان تهران (5/3 سال) - رسيدگي بر مشكلات وفعال نمودن حدود 8000 شركت - تشكيل سالانه بطور متوسط حدود 450 شركت كشاورزي –خدماتي وصنعتي اشتغالزايي جديد براي جوانان وفارغ التحصيلان دانشگاهي در استان تهران واشتغال حدود 300 نفر در سال - ساخت وتكميل سالانه بطور متوسط 10 هزار واحد مسكوني از طريق تعاونيهاي مسكن براي اعضاء - تشكيل تعاونيهاي توسعه روستايي براي عمران وآباداني مناطق روستايي استان با عضويت روستائيان - تشكيل حدود 70 بيمارستان ومراكز بهداشتي با حضور پزشكان جوان وفارغ التحصيل دانشگاهي در قالب شركت تعاوني - تشكيل حدود 25 مركز ورزشي با حضور ورزشكاران وقهرمانان ملي - وساير اقداماتي ديگر در شكوفائي ايران اسلامي در اين دوره اين افتخارات بدست آمد - اداره كل نمونه استان تهران در زمينه ايجاد اشتغال توسعه صادرات - اداره كل نمونه در طرح تكريم ارباب ورجوع - اداره كل نمونه دوره مديريت اداره كل در كار وامور اجتماعي استان فارس (5/2 سال ) - حفظ اشتغال موجود در استان با ايجاد رابطه اي متعادل بين كارگران وكارفرمايان واجراي دقيق قانون كار - پيگيري براي تكميل ورزشگاههايي كه ساخت آن از قبل شروع شده بود. - توجه به توسعه فضاهاي آموزشي از دوره پيش دبستاني تاپيش دانشگاهي براي فرزندان كارگر وساير فرزندان كه باعث شد سالانه تعدادزيادي از دانش آموزان وارد دانشگاههاي كشور شوند. - احداث وتوسعه بزرگترين مركز معلولين شيراز – براي نگهداري فرزندان معلول كارگر از تمامي استانهاي جنوبي كشور كه حدوداً 200 نفر از فرزندان معلول كارگر تحت آموزشهاي ويژه قرارداشتند

راهها ودروازه‌های ابهر
ابهر دارای حصار عظیم در زمان ساسانیان بوده و دو دروازه شرقی و غربی داشته که دروازه شرقی آن جنب قلعه تپه بنام دَرْبُ اَلْمَذوقْ نامیده می‌‌شده و دروازه غربی آن بنام فلاج آباد یا خلج آباد مشهور بوده سید محمد نوربخش در مشجره سلسله الاولیاء خود در صفحات ۳۴ و ۳۸ از این دودروازه ابهر نام برده است.
کاروانیان عازم شهرهای قزوین، همدان و ری از دروازه شرقی ابهر عبور می‌‌کردند در ابهر محلاتی بنامهای دروازه ایشیگی و دَرْمَذَقانْ معروف است.

از راههای قدیم که از جنوب ابهر عبور می‌‌کرده، جاده ابریشی بود که از کشور چین آغاز و پس از طی سمرقند و بخارا – مرو – گرگان – ری قزوین – وارد ابهر می‌‌شده و به سمت زنجان – تبریز – ایروان ادامه داشته. راهی نیز از تبریز آغاز و به ابهر می‌‌رسید و ابهر را از طریق ساوه و قم به اصفهان و بغداد مربوط می‌‌ساخت و در این منطقه به جاده اصفهان معروف بود. راه ابهر به ری نیز وجود داشت.

محلات ابهر
ابهر از قدیم الایام به دو قسمت بزرگ به نام محله بالا و محله پایین تقسیم شده که در حال حاضر نیز این تقسیم بندی به قوت خود باقی است. البته محله پایین ابهر به مرکزیت مسجد جامع و قلعه تپه قدیمترین محله ابهر و محله بالا نسبت به آن جدید است. ساکنین دو محله بزرگ ابهر آداب و رسوم مشترکی دارند از نظر گویش و لهجه اختلاف بسیار اندگی درمیان ایشان مشاهده می‌‌شود. مسجد کبیر ابهر که امروزه بنام مسجد نورالنبی نامیده می‌‌شود در اوایل صفویه دارای گنبد و گلدسته بوده و یکی از سه مسجد بزرگ شهر محسوب می‌‌گردیده مسجد جامع ابهر که از سابقه بیشتری برخوردار است در محله پایین قرار گرفته بطوری که در تواریخ ذکر شده قدیمی‌ترین محل سکونت در ابهر محله پایین قرار گرفته بطوری که در تواریخ ذکر شده قدیمی‌ترین محل سکونت درابهر محله پایین و اطراف قلعه تپه بوده و شهر یکپارچه ابهر را تشکیل می‌‌داده و دارای بارو و حصار و دو دروازه بوده است. امروزه این محلات در ابهر مشهوراند:
• محله مَلِک قصاب: که زمانی این محله دارای درب اختصاصی بوده و مانند قلعه‌ای حفاظت می‌‌شده از قدیمی‌ترین محلات ابهر محسوب می‌شد ساکنان مَلِک قصاب غالباً مردان متدین و ریش سفیدان زراعت پیشه بودند.

• محله اکبر آبد: نوبنیاد است و بنیانگذارش حاج علی اکبر فخیمی است که برای اولین بار دراین محل که آنجا را قبلاً توپخانه مبارکه می‌‌نامیدند ساختمان احداث کرد و به نام اکبر آباد نامید.

• محله دِهَکْ : محله ایست به قدمت تاریخ ابهر زیرا که این محله از اصطلاحات رایج قبل از زمان ساسانی زرتشتی است.
• محله درویشان،
• محله حاجی محمد خان که از ملاکین ابهر بوده،
• محله خلج آباد که عموماً به محله بالا اطلاق می‌‌شده و مسجد نورالنبی دراین محله قرار دارد،
• محله شیخ آبد نشیمنگاه شیوخ معتبر ابهر،
• محله درب المذوق که در گویش رایج محلی دَرْ مَذَقانْ نامیده می‌‌شود،
• محله آقا صدرا که درابهر مسجدی هم بنام او هست آقا صدرا مردی فاضل و معممّ واز ائمه جماعت بوده،
• محله سید ساجدین که از افاضل سادات محترم ابهر بوده،
• محله جانقورداش که محله مسکونی همان جهانگیر تاش بانی کاروانسرای جنب مسجد جامع ابهر بوده است.
• محله قلعه تپه قدیمی‌ترین محل استقرار انسانی در ابهر بود،
• محله نعلبندان،
• محله زرکوبان، که امروزه تاکستانهائی به این نام در ابهر معروف است،
• محله شناط یا چنیات یکی از قدیمی‌ترین محلات ابهر بوده.
نشریات ابهر
از جمله نشریات معروف ابهر می توان به ندای ابهر ، اورچای و ندای صایین اشاره کرد
سایت شهر ابهر
آدرس سایت شهر ابهر
http://www.abhar.ir/mambolearn/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1
ابوالمعالم فخيم ابهري در کتاب امامزادگان ابهر و نواحي فوت شاهزاده زيد الکبير را در سنه 577 هـ ذکر نموده است. آرامگاه زيد الکبير براي بار سوم در سال 1326 شمسي مطابق با سال 1368 هـ. ق. بازسازي و مرمت شده است. به همين مناسبت اشعاري در مدح ومنقبت امامزاده و باني تعمير آن بوسيله ابوالمعالم فخيم ابهري سروده شده که به بصورت تابلويي زينت بخش داخل صحن امامزاده گرديده است. در سمت غربي بقعه شاهزاده زيدالکبير يک قطعه سنگ نوشته سفيد کوچک در بنا کار گذاشته شده است که تاريخ تعمير قبلي امامزاده رانشان مي دهد متن آن به اين شرح است.

بقعه هاي شهرستان ابهر
بقعه شاهزاده زيدالکبير در ابهر . اطراف اين زيارتگاه سابق بر اين گورستان بود که امروزه به خارج شهر منتقل واين بقعه در وسط ميداني که پر از گلهاي رنگارنگ است قرار گرفته واز نظر سبک معماري دراين ناحيه نظير ندارد. بر فراز اين بقعه گنبد کاشيکاري شده بسيار زيبايي با جرزهاي چهارگانه نشسته و ابهت خاصي به اين بنا بخشيده است.. قبلاً بر بالاي صندوق چوبي نفيس اين آرامگاه کلاه خود مطلاّيي با زنجيره هايي از همان جنس بطور معلّق نصب بود و همچنين شمشير قديم ذيقيمتي که روي قبضه آن نوشته هايي به چشم مي خورد وجود داشت که متاسفانه امروزه از اين اشياء ذيقيمت خبري واثري نيست. جا دارد اداره محترم اوقاف ابهر دراين زمينه کاوش و تلاش لازم را بنمايد شايد آن وسايل قيمتي را بجاي خود اعاده نمايند. يک جفت درب چوبي منقوش قديمي سمت شرق امامزاده نصب بود که باستانشناسان نوع چوب آنرا چوب چيت تشخيص داده بودند.

متأسفانه اندازه اين دربها هم در مرمت و بازسازي جابجا شده و در محل ديگر نصب شده است اشعاري روي آن درها بطور برجسته نقر شده است. به تعمـيــر شــهـزاد زيــــدالکبــير که باشــد به روز جــزا دستــگـير مـوفــق شــد استــاد کــار جهــان ســمّــي حسين کلب اين آسـتـان به تاريخ آن شجره طيبه امامزاده بنا به نوشته کتاب شريف منتقله الطالبيه به شرح زير است « عقل کل گل شکفت » مـريـزاد دسـت آفريـن باد گـفـت . شاهزاده زيد الکبير بن عيسي ابو زيد ابهري بن اسماعيل بن عيسي بن اسماعيل بن محمد بن عيسي بن محمد بن عبداله دردار بن ابو علي محمد الابهري بن احمد بن عبداله القافه بن علي السديد بن حسن الامير بن زيد بن الحسن المجتبي بن علي بن ابيطالب (ع) از زيارتگاههاي معتبر و معروف اهالي ابهر و حومه آرامگاه شاهزاده زيدالکبير است که در شرق شهر قرار گرفته وداراي گنبد زيباي مخروطي شکلي است.