بخشی از مقاله
چکیده
ساختمانسازی در طول سالهای اخیر با پیشرفت فوق العادهای در طراحی و تکنولوژی نوین مواجه شده کهاین امر کاهش آلودگیهای زیستمحیطی و تبعا ایجاد محیط سالمتر در داخل و خارج ساختمانها را در پی دارد؛ آلودگیهایی که چه بر اثر تخریب و تجدید ساخت ساختمانها و چه کیفیت هوا و خاک و مصرف انرژیهای غیرپاک را در پی داشته است.ساختمانهای سبز((Green Building که تحت عنوان ساختمانهای سازگار با محیطزیست نیز معروف هستند از جمله سازههایی هستند که امکان بهره برداری بهینه از منابع ارزشمند طبیعی همانند انرژی آب، باد، خورشید و... در کنار مصالح مؤثر و قابل بازیافت ساختمانی را مهیا میکنند. این امربا گسترش احداث ابنیه با تکنولوژی سبز در بخشهای دولتی و خصوصی و استقبال صنعتگران و متخصصان ساختمانی، نیاز به برنامهای مدون در این امر اجتناب ناپذیر شد. بدینمنظور در شورای ساختمان سبز ایالت متحده (USGBC: U.S. Green Building Council) برنامه ای تدوین شد تا اصول بهرهبرداری از ساختمانهای سبز که در واقع پاسخی به اهمیت صنعت ساختمان سازی با رویکرد حل مشکلات محیط زیست ،شامل تغییر جهانی شرایط آب و هوایی ،مصرف غیر اقتصادی و نادرست منابع طبیعی و تهدیدات ایجاد شده برای سلامتی انسان را در کل گیتی قابل استفاده گرداند(این آیین نامه در41 کشورازجمله آمریکا،کانادا،هندوستان، امارات و... درحال اجراست).
حرکت ابدائی اعطای گواهینامه ی لید به ساختمان ها،در واقع حرکتی در راستای برقراری توسعه پایدار در صنعت
ساختمان سازی و کمی سازی مفهوم ساختمان سبز می باشد.
این برنامه مدون آیین نامه لید Leadership in Energy and Environmental Design)
این مقاله به بررسی و تحلیل این برنامه مدون ، می پردازیم.
واژه های کلیدی
ساختمان سبز _ بهینه سازی در انرژی و طراحی محیطی _ شورای ساختمان سازی سبز ایالات متحده _ انرژی
-1 مقدمه
همه عناصر اربعه فلسفی و آیینی (آب، هوا، خورشید و خاک) دارای کاربرد عـالی زیسـت محیطـی در مبحـث انـرژی است که با توجه به محدود بودن کره زمین و منابع انرژی راههای جذب ، مهار ، کنترل ، انتقال و مصرف انرژی بایـد بـا توجه به نیازهای نسل آینده به بهترین شکل و بالاترین بهره وری انتخاب شـود. بنـابراین در مبحـث اسـتفاده از منـابع طبیعی مبحث محیط زیست و اکولوژی شهری جزء مهمترین مسائل مطـرح شـده مـی باشـد از ایـن رو در اسـتفاده از انرژیهای فسیلی که سالیان دراز برای جایگزین شدن مجدد آن زمان لازم است ، باید بیشترین صرفه جویی و بـالاترین
بهره وری لحاظ شود.استفاده از انرژی های گرمایش زمین ، هسته ای و حرارتی دریاها ، باد و خورشید به عنوان انـرژی تجدید پذیر با انواع تکنیکها و روشهای بازیافت و استفاده مجدد از بعضی از مواد مصرفی ، تصفیه پسـابها و فاضـلابها از جمله راهی دیگر برای حفظ منابع طبیعی و توسعه پایدار است.یکی از مهمترین مواردی که توسعه پایـدار در آن نمـود پیدا می کند و به عنوان یکی از ارکان تأثیر گذار و محوری مطرح می شود، معماری است.
معماری علمی است که هم توسعه پایدار است و هم یکی از ارکـان زیربنـایی آن محسـوب مـی شـود. از ایـن رو هـم طراحی در معماری تحت تأثیر توسعه پایدار وابسته به مسائلی مانند اقلیم ، مصرف انـرژی، اکولـوژی، اکوتـک و ... مـی باشد و هم ساخت بناها برای استفاده از مصالح ساختمانی بهینه که بیشترین بازده را از نظر مصـرف انـرژی و کمتـرین آسیب را از نظر لطمه زدن به محیط زیست است،تحت تأثیر این رویکرد تازه می باشد.
از این رو فصل جدیدی در معماری، با نام معماری سبز شکل می گیرد ، که در آن هر بنا باید بتواند رضایت ساکنین را در همه زمینه های فیزیولوژیکی و روحی و روانی فراهم کند و هم باید با بهره گیری سنجیده از راهکارهای توسعه پایدار از مواد طبیعی پایدار و غیر مضر برای زندگی انسانی کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کند.
-2 شورای ساختمان سازی سبز ایالات متحده )USGBC(
شکل: 1 شورای ساختمان سازی سبز ایالات متحده
این شورا، سـازمانی متشـکل ازدویست هزار عضـو داوطلـب اسـت کـه ازشرکتهای ساختمانی و آژانـس هـای معـاملات ملکـی تـا مهندسـان معمار، طراحان داخلـی، مـدیران ومهندسـان کارگـاه و آژانـس هـای دولتی و غیرانتفاعی را در بـر مـی گیـرد . بیش ازیکصد بیست هزارنفر دارای گواهینامه لید حرفه ای بوده و در ساخت بیش از 3/6 میلیارد فوت مربع از فضای پایدار استفاده شده است.
در حالی که شورای ساخت و ساز سبز امریکا با تمرکز بر توسعه و پالایش استانداردهای لید دارد، سازمان وابسته به آن انستیتو ساخت و ساز سبز در واقع صدور گواهینامه لید ساختمان را اداره می کند و اعتبار بخشی به برنامه ها و گواهینامه های حرفه ای لید را به عهده دارد.نظـام رتبـه بنـدی (Green Building Rating System) آن بـرای ساختمان های جدید و موجود یعنی همان » لید « تبدیل به استانداردی جهت ساختمان سـازی کـم مصـرف و سـازگار بـا محـیط زیست، و در عین حال پیشرفته و سودآور شـده اسـت . ایـن سیسـتم هم اکنون در چهل و یک کشور دیگـر بجـز ایـالات متحـده، از جملـه کانـادا، برزیل، مکزیک، هند، و ... مورد استفاده قرار می گیرد .
طبق آمارهای ایالات متحده، ساختمان ها یک سـوم انـرژی، دوسوم نیروی بـرق، و یـک هشـتم کـل آب مـا را مصـرف مـی کننـد وهمچنین زمین هایی که منابع پرارزشی بـرای مـا تولیـد مـی کننـد را اشغال می کنند.
از زمانی که سیستم رتبه بندی ساختمان سبز برای اولین بار در سال 8991 منتشر شد کمکی بـود بـرای انسـان هـا تـا عـلاوه بـر کیفیـت ساختمان ها تأثیرات آنها بر محیط را نیز بهبود بخشند.
یک ساختمان سبز نه تنها تأثیر مثبتی روی سلامت عمـومی و محیطـی دارد، بلکـه هزینه های ساخت و قیمت خانه ها را نیز کاهش و توان سکونت و عمر ساختمان هـا را افـزایش داده و در سـاختن یـک جامعه با دوام کمکمان می کند .کسانی که خود را ملزم به پاک وسـالم نگـه داشـتن محـیط زنـدگی می دانند، با رعایت چنین دسـتورالعمل هـایی بـه ایـن هـدف نزدیـک خواهند شد .
-3 لید چیست؟((Leadership in Energy and Environmental Design
این برنامه بر اصل انرژی و محیط زیست استوار شده و عامل توازن بین عملکردهای ضروری و مؤثر محیط است. تیم های پروژه (صاحبان، توسعه دهندگان، معماران و پیمانکاران) میتوانند با عنایت به اصول این برنامه بهعنوان ابزار
قدرتمندی در جهت هدایت راهکارها اقتصادی و فیزیکی مدیریت کرده و به اهداف پروژههای سبز کمک کنند. این امر از یکسو به معماران یک استاندارد جهت فروش خدمات ساختمانی به کارفرمایان می دهد و از سوی دیگر ، به مالکان و کارفرمایان ، یک ایده اساسی در زمینه بهره وری محیطی و انرژیکی می دهد که در ساختمانهایشان بدست خواهند آورد .
هدف از ایجاد ساختمانهای سبز بر اساس سیستم سنجش LEED ، دسته بندی خدماتی است که در یک طراحی خوب محیطی ، با فراهم آوردن آنها، بهبود یافتن آب و هوا و به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمان ( چه در قبل، حین و بعد از طی پروسه تولید و سـاخت و چـه در طـول عمـر خـود ) بر محیط زیست معنی شده است. به علاوه در مسیر این عمل مصالح باید مفید بوده، عمر مفید طولانی داشته و قابل بازگشت به چرخه طبیعت باشند.شکل( 4،3،(2 بطور خلاصه لید یک سیستم درجه بندی برای ساختمانها است. تحت روش لید، ساختمانها امتیازاتی را کسب می کنند برای صرفه جوئی در انرژی، دسترسی آسان به وسایل نقلیه عمومی، و جمع آوری آب های روان و صرفه جوئی در
مصرف آب و....
هنگامیکه امتیازات جمع آوری شدندساختمان امتیازی را از لید کسب می کند که در اینصورت هر چقدر امتیاز بالاتر باشد ساختمان پایدارتر و با محیط زیست سازگارتر است.
How Does LEED Define a Green Home?
شکلک – لید درساختمان شبز
What is a Above Code Performance?
شکل– 4 عملکرد بالا ؟
کرده است، گواهی به آن اعطا می گردد که به ترتیب:
را مورد ارزیابی قرار دهد و مـی توانـد بـرای تمـام انـواع های کلی ساختمانهای?Performanceموجودفضاهای تجاری،isHighهستهWhatیاپوسـته
شکل– 3 کارایی بالا ؟
متیاز دهی به ساختمان، برحسب مجموع امتیازی کــه کســب
گواهی پلاتـین))Platinum، طلا)Gold (، نقره ) Silver( و در آخر برای حداقل امتیاز مجـاز، گــواهی تصــدیق Certified اعطـا می گردد .جزئیات این گواهی ها در جدول 2 آورده شده است . .
ف1 فگواهینامه معمولی 40تا 49 امتیاز
ف2 فگواهینامه نقره ای ف50 تا 59
ف3 فگواهینامه طلائی ف60 تا 79
ف4 فگواهینامه پلاتینی ف80 به بالا
-5 نظام رتبه بندی لید: جدول 2
لید به عنوان یک سیستم معتبر صدورگواهینامه ساختمان سازی سبز در سـطح بـین المللـی شـناخته شـده اسـت ونشانگر تائید طراحی و ساخت و ساز ساختمانها و یا مجتمع ها با استفاده از اسـتراتژی هـای هـدف افـزایش عملکـرد، کاهش ضایعات و بهبود کیفیت زندگی است
شکل:5 نظام رتبه بندی لید6
-6 سرفصل برنامهریزی و طراحی
کسب این گواهی مستلزم رعایـت معیارهـایی در7 حـوزه اصـلیاست که عبارتند از :
-1 پایداری سایت -2 کارایی آب -3 انرژی و اتمسـفر -4 مصـالح و منـابع - 5 کیفیـت فضـای داخلـی -6 ماهیـت خلاقیت در طراحی -7اولویت های منطقه ای
